برای سفر‌های نوروزی به کجا برویم؟

 به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، هنوز هم برفراز تنگه، می‌توان پژواک فریاد «هایقِر» قشقایی‌ها را شنید. همان‌ها که در جنگی نابرابر با انگلیسی‌ها دلیرانه جان فشانی کردند. تنگه زیر پای ما، روزی میدان کارزار انگلیسی‌ها و قشقایی‌ها بوده است. بیگانه‌هایی که پس از شکست ننگین از «دلواری» و دوستان قشقایی اش حسابی کینه آن‌ها را به دل گرفته بودند و با ایلاتی‌ها سر جنگ داشتند. دلیرمردان قشقایی از بالای تنگه با سنگ‌های بزرگ، از سپاه دشمن پذیرایی می‌کردند و هرگاه که یکی از متجاوزان به هلاکت می‌رسید، برای تقویت روحیه همرزمان شان فریاد می‌زدند: «هایقر»! یعنی کشته شد. نمی‌توانم، ترسی را که انگلیسی‌ها از شنیدن فریاد ایلاتی‌ها در دل احساس می‌کردند، تصور کنم. صدا در تنگه، هزار بار بیشتر از بالا می‌پیچد و قوت می‌گیرد. انگار از تمام صخره‌های اطراف، نعره بلند می‌شود: هایقررررر

این روزها، ماشین‌های سدسازی برفراز تنگه، فریاد «هایقر» سرداده اند. کسی هم نمی‌داند، این سد جدید بر سر چه کسی نعره «هایقر» خواهد زد.

تنگه «هایقر» کجاست؟

شاید همین که اسم شیراز و استان فارس به گوشتان برسد، به یاد شعر و شاعری، حافظ خوانی و حوضچه شانس سعدی بیفتید. اما طبیعت چین خورده و زاگرسی فارس، شگفتانه زیبایی را در دل کوه‌های خود پنهان کرده است، طوری که از تیررس ماجراجویی ما تاکنون پنهان مانده بود.

«تنگه هایقر» در دل کوه‌های زاگرس و در میانه راه «قیر» - «کارزین»، در نزدیکی شهرستان «فیروزآباد» قرار دارد. فیروزآبادی که باید از آن به عنوان بهشت گردشگران از دسته صخره نورد و کوه پیما یاد کرد.

 

برفراز «هایقر» که می‌ایستید، از این همه عظمت و شکوهی که زیر پایتان قرار دارد، شگفت زده می‌شوید. چه بخواهید و چه نخواهید، این بالا در دام تفاوت‌ها و قضاوت‌ها گیر می‌افتید. آدم همیشه فکر می‌کند، بالادست‌ها بهترند، اما در «هایقر» همه چیز وارونه می‌شود. این بالا، کوهستان سنگلاخ و تفتیده، آن پایین دره سرسبز و خرم! این بالا، خورشید تابان و سوزان، آن پایین، نسیم فرح بخش و خنکای سایه صخره ها! این بالا، سوت و کور، خالی از وجود هر جنبده‌ای و آن پایین، زندگی جاری است هم نوا با چلچله‌های بهاری! این بالا، خشک و دریغ از یک قطره آب و آن پایین، رودی که در تنگراه‌ها حسابی سرکش و خروشان می‌شود.

قبل از هر سخنی باید با شما حجت تمام کنم که اگر تجهیزات صخره نوردی به همراه ندارید، قید تنگه پیمایی را به کل بزنید. از همان بالای تنگه، به زیبایی‌های دور از دسترس تان در دره چشم بدوزید، کیف کنید و برگردید. چرا که پایین آمدن از صخره و ورود به تنگه بدون تجهیزات لازم، ممکن است شما را به دردسری بزرگ و جبران ناپذیر بیندازد. اما اگر همراه راهنما و مجهز بر فراز تنگه هستید، مژدگانی بدهید که حدود یک ساعت و نیم صخره نوردی و سر خوردن با طناب در انتظارتان است، تا به عمق دره وارد شوید.

اولین چیزی که در دره توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند و باعث می‌شود، آنان حسابی سر به هوا شوند؛ شکوه و ابهت دیواره‌های یک دست سنگی و قد افراشته تنگه است. شکوهی که با رنگ‌های زیبا و آتشین حسابی دلربایی می‌کند.

رود «قره آقاج» را باید مادر «هایقر» دانست، که علاوه بر حیات وحش تنگه، حتی به سنگ‌های صخره‌ای هم زندگی بخشیده و آن‌ها را سبز کرده است. هوای تنگه هم به مدد آن، بسیار با صفا و فرح بخش است. در واقع تنگه پیمایی به معنای حرکت در امتداد «قره آقاج» است. جا‌هایی از دره عریض است و شما می‌توانید در حاشیه سنگی رودخانه به راه خود ادامه دهید. اما درست زمانی که راه تنگ و رودخانه خروشان می‌شود، شما هم باید دل به آب بزنید و وارد رودخانه خروشان شوید و همراه با ماهی‌های بازیگوش رودخانه، به راه خود ادامه دهید. تنگه پیمایی با موجوداتی که می‌توانند خوراک ناهارتان باشند، سفری لذت بخش خواهد بود.

برای تنگه نوردی، باید یک روز کامل را درنظر بگیرید. اگر با یک گروه حرفه‌ای همراه هستید، می‌توانید با رعایت تمام جوانب احتیاط، شب را در تنگه کمپ بزنید و از سکوت محض دره لذت ببرید. اما به چند دلیل مهم، بهتر است از خیر آرامش دره در شب بگذرید. جانوران سمی زیادی مانند انواع مارها، رتیل و عقرب مالکان اصلی تنگه هستند که در تاریکی شب از لانه هایشان خارج می‌شوند و همراه با «خدنگ های» کوچک و گوشتخوار، می‌توانند حسابی خطرآفرین شوند.

برای «هایقرپیمایی» بهتر است، طوری برنامه تان را زمان بندی کنید که دو شب را در نزدیکی دره بگذرانید. شبی را که فردایش عازم هایقر هستید و شبی دیگر که از هایقر بازگشته اید. روستا‌های اطراف، مانند روستای «ده بال» و «عرب فتح آباد»، اهالی مهمان نوازی دارند که اگر شب را در آن جا باشید، مطمئنا بی سرپناه نخواهید ماند. اما اگر می‌خواهید خیالتان بابت جای خواب جمع باشد، بهترین راه، اقامت در «فیروزآباد» است که تنها ۴۰ کیلومتر با تنگه فاصله دارد. اقامت در هتل‌ها و مسافرخانه‌های آن جا حدود ۱۲۰ هزار تا ۲۰۰ هزار تومان هزینه دارد.

اگر می‌خواهید مسافت بیشتری از تنگه را بپیمایید، حتما صبح خیلی زود به آن تنگه حرکت کنید؛ چون از جایی که از خودروهایتان پیاده می‌شوید تا ابتدای تاسیسات سد و ورودی تنگه حدود دو ساعت پیاده روی دارید. وارد شدن به خود تنگه هم که یک ساعت و نیم زمان می‌برد.

 

انگار دست بهار معجزه می‌کند؛ همین که به صخره‌های تنگه می‌خورد؛ آن‌ها را سبز می‌کند و با گل‌های وحشی می‌آراید. صخره‌های رنگین هایقر با جوانه‌های سبز، جلوه‌ای خاص می‌یابند. با نفس بهار، درخت‌های بادام وحشی به شکوفه می‌نشینند. نه صد تا و دویست تا، که هزاران هزار شکوفه از هر درخت می‌روید. چلچله‌های پرسرو صدا، که نمی‌دانم با کدام امداد غیبی نشانی این بهشت قهقرایی را پیدا می‌کنند، دوباره به تنگه می‌آیند و آوازخوانی شان هوش از سر هر جنبده‌ای می‌برد.

نمونه اصلی دره‌های عمیق (Grand Conyon) در دل کوهستان‌های خشک «ایالت آریزونای» آمریکا قرار دارد، که دره پیمایی در آن جا، مانند «سفر به آن چه که بر سرِ زمین آمده است» می‌ماند. کوه‌ها و صخره‌های رنگین «گرندکانیون» که با فرسایش رودخانه «لیتل کلرادو» پدید آمده است، هر یک نماینده‌ای از دوره‌های زمین شناسی زیست کره هستند. هرسال گردشگران زیادی از سراسر دنیا جذب این دره می‌شوند. در حالی که «هایقر» خودمان با طولی به مراتب کمتر از نمونه فرنگی اش، اما با تنوع جانوری و گیاهی همتا با آن در ایران، آن چنان ناشناخته و مهجور مانده است، که حتی گردشگران ایرانی برای سفر به اعماق دوره‌های زمین شناسی، رنج سفر به قاره دیگر را متحمل می‌شوند.

 

منبع: خراسان