محمدصادق کریمی، کارشناس حوزه نفت و گاز در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری دانشجو، درباره فرایند عرضه نفت در بورس انرژی گفت: ما با یک شرکت ملی نفت مواجه هستیم که اگر همه با بورس موافقت کنند، آنها مخالف هستند. در سالهای گذشته، امور بین الملل شرکت ملی نفت اعتقادی به این راهکار نداشته است. در همان سال 90 هم شنیده می شد که اگر کسی می گفت من می توانم نفت را بفروشم می گفتند نه تو نمی‌توانی. من نکته ای که می خواهم تاکید کنم این است که این فضایی که ما آمدیم جلو و فضای نخبگانی و عمومی و فضایی که در سطح وزارت نفت به وجود آمده است، این ها چیزایی هایی که است امور بین الملل را جلو آورده است. باید همین ادامه یابد.
کریمی با اشاره به تغییراتی که در اطلاعیه عرضه امسال نسبت به سالهای 90 و 93 رخ داده است اظهار داشت: تغییراتی که در مصوبه و اطلاعیه فعلی رخ داده موارد خوبی است. اینکه مقصد آزاد است، نفت خامی که ارائه شده به نسبت نفت خوب و شناخته شده ای است. امکان تسویه ریالی حداقل در 20 درصد دیده شده است. امکان خرید اعتباری و با ضمانت نامه دیده شده. مساله بعدی، مساله ریسک قیمت است که شما امروز که 65 دلار خرید کردید روز تحویل ممکن است قیمت بالا یا پایین شده باشد. این قیمت فیکس کرده اند یعنی نسبت زده اند با قیمت نفت برنت. آن روز برنت هرچقدر بود به همان نسبت هست. پس ریسک قیمت را برای هر دو طرف به نوعی پوشش داده اند. حجم محموله ها کاهش یافته است.
وی همچنین ادامه داد: در سال 90 یادم هست که می گفتند زیر 500 هزار بشکه تحویل نداریم ولی الان روی 35 هزار بشکه آمده است. اینها همه یعنی اینکه افراد بیشتری می توانند در این عرضه مشارکت کنند .اما آیا این کافی هست و می تواند جوابگو باشد؟ باید این ادامه یابد. ما در شروع کار هستیم و هرچه در بیست سال انجام شده، از الان عملیاتی شده و باید جلو برویم. ایرادات کوچک را رفع کنیم تا به حالت پایدار برسیم.
ایجاد بازار ثانویه در بورس برای مشارکت مردم در معاملات نفتی
این کارشناس حوزه انرژی درباره اوراق بهادار کردن بازار بورس نفت و افزایش ورود مردم با تغییر در حجم محموله ها بیان کرد: الان یک محموله 35 هزار بشکه ای حدود 30 تا 40 میلیارد تومان ارزش دارد و شرکتی که می خواهد این را بخرد باید همین قدر اعتبار اسنادی بدهد و 20 درصد آن را ریالی بپردازد. اگر ما بیاییم یک حرکت هایی بکنیم و اینکه فروش را از تحویل جدا کنیم و بگوییم این ها دو تا مفهوم هستند. یک چیزی شبیه همان اوراق بهادار سازی است. یعنی بگویم فروش‌مان 100 یا هزار بشکه‌ای است و در عوض اگر کسی حواله هزار بشکه‌ای را از ما خرید، در بازار ثانویه‌ای هست که می تواند آنجا معامله کند و تحویل تنها در شرایطی انجام می شود که به همان 35 هزار بشکه برسد. اگر این کار را بکنیم دو اتفاق می افتد تعداد افرادی که می توانند خرید کنند افزایش می یابد. شما اگر اینها بیایند دولت می تواند همه پول را نقد از آنها بگیرد. آن طرف رابطه business to business شد، ممکن است بتوان بدون اعتبار اسنادی هم کار انجام داد. یعنی دولت که یک پای قضیه بود در این فرایند کنار می رود. پس مساله ضمانت هم حل می شود.
وی در پایان با گلایه از تعلل وزارت نفت برای عرضه مجدد نفت در بورس گفت: وزارت نفت باید اقدامات لازم برای تداوم عرضه نفت در بورس را انجام دهد. عرضه نفت باید استمرار داشته باشد تا پازل بی‌اثرکردن تحریم‌های نفتی تکمیل شود. تعلل وزارت نفت در این موضوع و عدم تداوم عرضه به صورت منظم و هفتگی باعث میشود که خریداران و سرمایه‌گذاران نسبت به ثبات این بازار دچار شک و تردید شوند و این موضوع تهدید جدی در مسیر موفقیت این راهکار ضدتحریمی است.