به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دکتر ابراهیم پورجم یکی از کارشناسان برجسته کشاورزی و از محققان بحث تراریخته گفتگوی مفصل و بسیار خوبی را با روزنامه رسالت انجام داده که بدین شرح است: صدای محصولات تراریخته کم‌کم به گوش می‌رسد. مدت هاست بحث روی محصولات تراریخته داغ است و مخالفان این محصول، خطرات روی سلامت انسان و محیط زیست را علت مخالفت خود می‌دانند، موافقان این محصولات نیز استفاده از آن‌ها را گامی در صنعتی شدن کشاورزی ایران می‌دانند و تاکید می‌کنند برای به صرفه کردن محصولات نه تنها باید محصولات تراریخته را وارد بلکه در داخل کشور نیز این محصولات را کاشته و بهره‌وری کشاورزی را بالا برده و صنعت کشاورزی را به یک صنعت پرسود تبدیل کنیم.
بحث دیگر این بوده که چه موادی در ایران به صورت تراریخته وجود دارد. آن‌گونه که معاون غذا و دارو وزارت بهداشت می‌گوید تنها چهار محصول به صورت تراریخته در ایران وارد می‌شود که عبارتند از: روغن کلزا، روغن ذرت، روغن پرودا و روغن سویا. بالای ۹۰ درصد محصولات تراریخته روغن سویا است و این محصولات استاندارد موسسه بین المللی «افسا» را دارند و حتی اگر محصولی به صورت تراریخته در کشور وجود داشته باشد و این استاندارد را نداشته باشد اجازه بهره‌برداری از آن داده نمی‌شود.
برای واکاوی این محصول با یکی از اساتید دانشگاه که تحقیقات بسیاری در این‌باره انجام داده گفت‌وگویی داشتیم تا محصولات تراریخته را از لحاظ علمی واکاوی کنیم.
دکتر ابراهیم پورجم استاد دانشگاه تربیت مدرس و رئیس سابق دانشکده کشاورزی است. او تحقیقات زیادی درباره محصولات تراریخته انجام داده و می‌تواند از لحاظ علمی این محصولات را به صورت کامل شرح دهد.
آقای دکتر، امروز سخن بسیاری از تراریخته است بسیاری از کارشناسان، مخالفان سر سخت محصول هستند و برخی دیگر موافق صددرصد، از لحاظ علمی محصول تراریخته را شرح داده و بگویید مخالف تراریخته هستید یا موافق؟
اولا کسی با اصل تراریخته یا دستکاری ژنتیکی موجودات زنده به عنوان یک روش علمی مفید، مخالفتی ندارد. اما باید بدانیم تولید تراریخته تیغ دو لبه‌ای است که یک لبه آن حیات می‌بخشد و یک لبه آن ممات. مهم این است شما از کدام سمت این تیغ بهره بگیرید. متاسفانه محصولات کشاورزی تراریختی که در حال حاضر به صورت تجاری معرفی شده اند، بخصوص از نظر محیط زیستی روی لبه مرگ آفرین این تیغ قرار دارند. تولید این محصولات که تعداد آن‌ها از انگشتان یک دست تجاوز نمی‌کند، بر ۲ پایه استوار است: محصولاتی مانند سویا و کلزا ارمغانی بنام علف کش گلایفوسیت را به همراه می‌آورند که سمیت و سرطانزایی آن اثبات شده و در بسیاری از کشور‌ها ورود آن ممنوع است. تولید محصولاتی، چون برنج و ذرت و پنبه هم برپایه BT است. BT هم یک سم بوده و محصول را با هر تکنیک بالایی حاصل کنند، کارخانه کوچک تولید سم BT می‌شود. این سم هم بیوساید است. یعنی همه چیز را از بین می‌برد، لذا زمانی که ژن مولد این سم را در یک محصول قرار دادیم مشخص نیست چه بلایی بر سر میلیون‌ها موجود زنده‌ای که همجوار ریشه و اندام‌های هوایی گیاه قرار داشته یا می‌گیرند می‌آید. به همین دلیل در پروتوکل‌های بین المللی (کارتاهنا) شرایط بسیار سخت گیرانه‌ای برای رها سازی این محصولات وضع شده است. بنابر این استفاده از مواد تراریخته بسیار خطرناک بوده و توصیه بنده این است که فعلا از این محصولات استفاده نشود. خطر انتقال ژن به ارقام زراعی و وحشی مشابه و آلوده شدن آن‌ها موضوع مهم دیگری است که باید مورد توجه قرارگیرد.
آیا تحقیقاتی صورت گرفته که این سم چقدر روی بدن انسان آثار سوء دارد؟
بحث عملکرد این محصولات روی سلامت انسان در تخصص بنده نیست. همین قدر بگویم که هرچند تولید سم و مواد نامناسب در بذر و دانه منتفی نیست، ولی خوشبختانه میزان آن بسیار پایینتر از دیگر اندام‌های گیاه است. البته با توجه به انتقال ژن نامتجانس به گیاه، منتقدین تغییر کیفیت مواد و محتوای دانه را را نیز محتمل می‌دانند. به همین دلیل در سطح جهانی مصرف مستقیم این محصولات توسط انسان مجاز دانسته نمی‌شود؛ لذا تاکید من بر روی خطرات زیست محیطی این محصولات است؛ که متاسفانه تحقیقات جزئی در این باره صورت گرفته، به عنوان یک گیاه پزشک می‌گویم bt موجود در این محصولات روی گروهی از موجودات زنده به نام نماتد‌ها که هیچ یک از سموم حشره کش رایج کشور تاثیری روی آن‌ها ندارد، اثر گذاشته و باعث مرگ و حتی دگرگونی آن‌ها می‌شود. پس زمانی که روی این موجودات تاثیر گذاشت، می‌تواند روی دیگر موجودات زده محیط نیز تاثیرات مخربی داشته باشد؛ لذا لازم است سنجش ریسک صورت گیرد. اگر این سنجش صورت گرفته است، چرا در این باره حتی ۵ مقاله علمی نیز پیدا نمی‌کنید که ریسک خطرات محصولات تراریخته را بر روی این موجودات (یعنی نماتد‌ها که از فراوان‌ترین موجودات پر سلولی کره خاکی هستند) بررسی کرده باشد؟.
معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در مصاحبه‌ای گفته بودند بعد از تائید سازمان بین المللی «افسا» محصولات تراریخته وارد کشور می‌شوند، نظرتان در این باره چیست؟
نگرانی بنده و کارشناسان دیگر نیز همین موضوع است، ما برای آگاهی از سلامت محصولات تراریخته به تائید یک سازمان بین الملی اعتماد می‌کنیم که شاید خود آن سازمان به نحوی در این واردات سهیم باشد و از این موضوع سودی ببرد، باید تیم‌های متخصصی از کارشناسان معتمد داخلی تراریختگی این محصولات و درصد تراریختگی آن‌ها را بررسی کرده و بعد از آن روی سلامت آن اظهار نظر کنیم. گفته می‌شود سی سال است این محصولات وارد کشور می‌شود!. باید از ابتدا یک تیم تحقیقاتی به سرعت شکل می‌گرفت و با آزمایش چند موش آزمایشگاهی خطر این محصولات تست می‌شد. چرا این کار‌ها صورت نمی‌گیرد؟. ۱۰ سال موافقان و مخلفان واردات تراریخته روی این محصولات در حال چانه زنی هستند ولی یک طرح تحقیقاتی دقیق که نشان بدهد این محصول خطری برای سلامت انسان و محیط زیست ندارد را ارائه نداده اند.
سنجش خطر زیست محیطی نیز حتی در سطح جهان کامل نیست. مثلا همانطور که عرض شد، نماتد‌ها بزرگترین جانوران پرسلولی و حساسترین سنسور‌های بیولوژیک در دنیا هستند و درصد و پراکندگی آنان در سطح دنیا بسیار زیاد است، می‌گویند محصولات تراریخته بر روی موجودات زنده محیط زیست تاثیر سویی ندارد، اما یک نمونه تحقیق روی این نماتد‌ها انجام نداده اند.
لذا باید کاشت محصولات تراریخته تا زمانی که این اطمینان حاصل نشده است، در کشور ممنوع باشد. همانگونه که در ابتدا گفتم پایه این محصولات بر سم BT است و به هر شکل و با هر تکنیکی که محصول تولید شود، این سم را در خود دارد. موافقان محترم می‌گویند این سم در یک محصول کم بوده و خطری ندارد. اما وقتی همین مقدار کم قادر است آفت مهاجم هدف را از بین ببرد، قطعا نمی‌تواند روی دیگر موجودات زنده مشابه نیز بی تاثیر باشد. از طرفی وقتی محصول در سطوح بالا کشت می‌شود، با توجه به تناژ بالای بیومس تولید شده، میزان سم هم اندازه چشمگیری خواهد داشت. وقتی بنا باشد ۲ میلیون هکتار در کشور زیر کشت این محصول برود، آثار سوء و زیانباری برای خاک و محیط زیست کشور خواهد داشت.
در هند هم محصولات تراریخته کشت شده و بعد از هشت سال متوجه شده اند خاک‌هایی که زیر کشت این محصول رفته اند غیر قابل کشت شده اند و دیگر نمی‌توان از آن استفاده مطلوب کرد.
بنده با تکنولوژی مخالف نیستم و از تکنولوژی‌های کشاورزی استقبال می‌کنم به شرطی که خطری برای محیط زیست و انسان نداشته باشد (البته امروزه تولید گیاه تراریخته دیگر تکنولوژی درجه ۲ محسوب می‌شود و دانشجویان کارشناسی کشاورزی هم روش تولید این محصولات را می‌شناسند).
آیا راه‌های دیگری برای تامین نیاز کشور به محصولات کشاورزی وجود ندارد، یعنی تنها راه تامین و تجاری سازی و سودآوری کشاورزی ایجاد و کشت محصولات تراریخته است؟
ده‌ها راه برای تامین نیاز کشور به محصولات کشاورزی وجود دارد، برخی می‌خواهند این گونه جلوه دهند که جز تراریخت راهی برای تامین محصولات کشاورزی مورد نیاز نیست. میزان کاشت تراریخت در کل دنیا کمتر از ۱۸۰ میلیون هکتار بوده در حالی که سطح کل کشت محصولات کشاورزی دنیا بالای ۲ میلیارد هکتار است؛ یعنی کمتر از ۱۰ درصد سطح کشت دنیا مربوط به محصولات تراریخت است.
۹۰ درصد سطح کشت دنیا را رها کرده ایم و در پی وارد کردن و بومی سازی فناوری‌های آنان نیستیم و تنها روی ۱۰ درصد محصولات پافشاری می‌کنیم؟ به نمایندگان مجلس هم بار‌ها این نکته را گفته ایم. نکته‌ای که در این میان وجود دارد تفاوت قیمت محصولات تراریخت با محصولات غیر تراریخت بوده و محصولات تراریخته قاعدتاً باید ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزان‌تر باشد (مانند تفاوت محصولات ارگانیک با غیر ارگانیک)، متاسفانه بسیاری از واردکنندگان، محصولات تراریخته را وارد کرده و آن را به عنوان محصولات غیر تراریخته به مردم عرضه می‌کنند. وقتی به اسناد واردات گمرک نگاه کنید متوجه خواهید شد که به همان قیمتی که ذرت از آمریکا وارد شده از روسیه هم وارد شده در حالی‌که ذرت آمریکایی تراریخته و ذرت روسی غیر تراریخت بوده ولی متاسفانه با یک قیمت به مردم عرضه می‌شوند، این سود ۳۰ تا ۴۰ درصدی به جیب چه کسانی می‌رود؟ این موضوع باعث می‌شود بعضی وارد کنندگان شوق بسیاری برای واردات محصولات تراریخته به داخل کشور داشته باشند.
این ظلمی است که به مردم کشور وارد شده در حالی که ما می‌توانیم حتی از همان کشوری که محصولات تراریخت تولید می‌کند، محصولات غیر تراریخت را خریداری کنیم. به عنوان مثال از کشور برزیل که سویای تراریخته وارد می‌کنیم
می‌توانیم سویای غیرتراریخته وارد کنیم.
بعضی وارد کنندگان محصولات تراریخته لابی‌ها و رسانه‌های بسیاری دارند که این محصولات را تبلیغ می‌کنند. آیا این امر به علت سودآوری زیاد این محصولات نیست؟
بله وقتی که پول بسیاری از واردات این محصول به جیب می‌زنند، طبیعی است که بخواهند این روال ادامه داشته باشد و هزینه‌ها و لابیهای بسیاری هم می‌کنند، اگر واردات این محصولات در یک سال ۵ میلیارد‌ها دلار باشد، ۳۰ درصد آن چیزی حدود ۱/۵ میلیارد دلار خواهد شد. مگر این پول، پول کمی است؟ با این پول می‌توانند بسیاری را با خود همراه کرده و لابیهای بسیاری را راه بیندازند، متاسفانه مسئولان بررسی این محصولات نیز از زیر مسئولیت خود شانه خالی می‌کنند، وزارت جهاد کشاورزی در این باره چه می‌کند؟ مسئولان وزارت بهداشت تنها به تأیید یک موسسه بین المللی اکتفا کرده اند؟
نیاز کشور می‌تواند از ۹۰ درصد مزارع غیرتراریخت تامین می‌شود، در حالی که امروز با یک قیمت محصولات غیرتراریخت و تراریخت به کشور وارد شده و از لحاظ هزینه هیچ تفاوتی برای مردم ندارد.
این موضوع بحث امنیت غذایی میلیون‌ها ایرانی است اگر یک درمیلیون احتمال دهیم که این محصولات برای سلامتی انسان خطر دارد، نباید از آن استفاده کنیم. متاسفانه بیمارستان‌های کشور مانند خیابان‌ها مملو از جمعیت است، چرا ۱۰ یا ۲۰ سال پیش با وجود بهداشت پایینتر و تکنولوژی‌های کمتر این میزان بیماری در کشور وجود نداشت؟
آقای دکتر این محصولات چند سال است که به کشور وارد می‌شود؟
اطلاعات دقیقی در دست نیست. بنا به گفته موافقان محترم، این محصولات ۳۰ سال است که به کشور وارد می‌شود، متاسفانه در طول این ۳۰ سال هیچ نظارت کاملی برای سنجش سلامت این محصولات روی انسان انجام نشده است و این امر بسیار عجیب و تاسف بار است، یک بار از یکی از مسئولان اسبق وزارت کشاورزی در این باره سوال شد. به صراحت گفت: از ما کسی نپرسید تا بگوییم این محصولات تراریخت است!.
زمانی که بحث کاشت محصولات تراریخت در داخل کشور به میان آمد، واردات آن هم «لو» رفت. متاسفانه به جای پاسخگویی شفاف به مردم واردات غیرقانونی خود را سندی کرده اند که مصرف این محصولات خطری برای مردم ندارد!، باید بررسی می‌شد که پر شدن بیمارستان‌های ایران از مریض به چه میزان به این محصولات مربوط بوده؟ بیماری‌های ناشناخته بسیار شده، طبق گفته پزشکان بسیاری از بیماری‌های انسان ریشه در بحث خوراک دارد و به معده مربوط می‌شود، ولی هیچ وقت این بررسی‌ها انجام نشده است.
بعضی حامیان محصولات تراریخته باقدرتی که در طول این سالیان به دست آورده‌اند، به جای قبول جرم و خطای خود، به مخالفان محصولات تراریخت، تروریست گفته‌اند تا با شلوغ‌کاری و شانتاژ اذهان عمومی مردم را از مسئله اصلی دور کنند؟!.
اگر در پایان نکته‌ای دارید بفرمایید.
متاسفانه بی اعتنایی به قانون بخصوص از طرف برخی متصدیان مناصب دولتی، در کشور ما بلای دامن‌گیری است که نگرانی و حساسیت ما رامضاعف می‌کند. همانطور که عرض کردم، هیچ کشوری به مردم خود اجازه استفاده مستقیم از محصولات تراریخته را نمی‌دهد، در هیچ کشوری برنج تراریخته استفاده نمی‌شود و تنها روغن به عنوان فرآورده جانبی، آن‌هم با رعایت ظوابط و شرایطی خاص استفاده می‌شود. حتی آمریکا که مهد تراریخت است، همه ساله برنج‌های مصرفی مردم خود را دقیقا چک کرده و هر نوع برنج مشکوک را از بازار خود حذف می‌کند. اما در کشور ما وقتی مشاهده می‌کنیم فرد یا افرادی بر خلاف تمام قوانین موجود داخلی و بین الماللی چند ده هکتار زمین را زیر کشت برنج تراریخت می‌برند و برای تبلیغ بیشتر کشاورز مامور را به عنوان برنجکار نمونه معرفی می‌کنند و با او عکس سلفی گرفته و در جراید پخش می‌کنند! و احدالناسی هم آن‌ها را مواخذه و محاکمه نمی‌کند؟! , چگونه می‌توانیم مطمین باشیم که عده دیگری ذرت تراریخته که برای تولید بنزین و گازوئیل یا علوفه دام در دنیا استفاده می‌شود را در این کشور مستقیم در مرکز شهر تهران به خورد مردم نداده و به آن هم افتخار نکنند؟. باید دستگاه‌های نظارتی به‌ویژه وزارت بهداشت به این مسئله ورود کرده و یک‌بار برای همیشه این موضوع را حل کنند. البته اخیرا گام‌های مناسبی در این زمینه برداشته شده و برای اولین بار لیبل تراریخت روی بعضی از محصولات بخصوص روغن نباتی نصب شده که جای تشکر ویژه از بانیان این مهم دارد. لیکن تا رسیدن به مقصد مطلوب راه درازی باقی است که برای پویندگان متعهد آن آرزوی توفیق دارم.
بحث دیگر این بوده که چه موادی در ایران به صورت تراریخته وجود دارد. آن‌گونه که معاون غذا و دارو وزارت بهداشت می‌گوید تنها چهار محصول به صورت تراریخته در ایران وارد می‌شود که عبارتند از: روغن کلزا، روغن ذرت، روغن پرودا و روغن سویا. بالای ۹۰ درصد محصولات تراریخته روغن سویا است و این محصولات استاندارد موسسه بین المللی «افسا» را دارند و حتی اگر محصولی به صورت تراریخته در کشور وجود داشته باشد و این استاندارد را نداشته باشد اجازه بهره‌برداری از آن داده نمی‌شود.
برای واکاوی این محصول با یکی از اساتید دانشگاه که تحقیقات بسیاری در این‌باره انجام داده گفت‌وگویی داشتیم تا محصولات تراریخته را از لحاظ علمی واکاوی کنیم.
دکتر ابراهیم پورجم استاد دانشگاه تربیت مدرس و رئیس سابق دانشکده کشاورزی است. او تحقیقات زیادی درباره محصولات تراریخته انجام داده و می‌تواند از لحاظ علمی این محصولات را به صورت کامل شرح دهد.
آقای دکتر، امروز سخن بسیاری از تراریخته است بسیاری از کارشناسان، مخالفان سر سخت محصول هستند و برخی دیگر موافق صددرصد، از لحاظ علمی محصول تراریخته را شرح داده و بگویید مخالف تراریخته هستید یا موافق؟
اولا کسی با اصل تراریخته یا دستکاری ژنتیکی موجودات زنده به عنوان یک روش علمی مفید، مخالفتی ندارد. اما باید بدانیم تولید تراریخته تیغ دو لبه‌ای است که یک لبه آن حیات می‌بخشد و یک لبه آن ممات. مهم این است شما از کدام سمت این تیغ بهره بگیرید. متاسفانه محصولات کشاورزی تراریختی که در حال حاضر به صورت تجاری معرفی شده اند، بخصوص از نظر محیط زیستی روی لبه مرگ آفرین این تیغ قرار دارند. تولید این محصولات که تعداد آن‌ها از انگشتان یک دست تجاوز نمی‌کند، بر ۲ پایه استوار است: محصولاتی مانند سویا و کلزا ارمغانی بنام علف کش گلایفوسیت را به همراه می‌آورند که سمیت و سرطانزایی آن اثبات شده و در بسیاری از کشور‌ها ورود آن ممنوع است. تولید محصولاتی، چون برنج و ذرت و پنبه هم برپایه BT است. BT هم یک سم بوده و محصول را با هر تکنیک بالایی حاصل کنند، کارخانه کوچک تولید سم BT می‌شود. این سم هم بیوساید است. یعنی همه چیز را از بین می‌برد، لذا زمانی که ژن مولد این سم را در یک محصول قرار دادیم مشخص نیست چه بلایی بر سر میلیون‌ها موجود زنده‌ای که همجوار ریشه و اندام‌های هوایی گیاه قرار داشته یا می‌گیرند می‌آید. به همین دلیل در پروتوکل‌های بین المللی (کارتاهنا) شرایط بسیار سخت گیرانه‌ای برای رها سازی این محصولات وضع شده است. بنابر این استفاده از مواد تراریخته بسیار خطرناک بوده و توصیه بنده این است که فعلا از این محصولات استفاده نشود. خطر انتقال ژن به ارقام زراعی و وحشی مشابه و آلوده شدن آن‌ها موضوع مهم دیگری است که باید مورد توجه قرارگیرد.
آیا تحقیقاتی صورت گرفته که این سم چقدر روی بدن انسان آثار سوء دارد؟
بحث عملکرد این محصولات روی سلامت انسان در تخصص بنده نیست. همین قدر بگویم که هرچند تولید سم و مواد نامناسب در بذر و دانه منتفی نیست، ولی خوشبختانه میزان آن بسیار پایینتر از دیگر اندام‌های گیاه است. البته با توجه به انتقال ژن نامتجانس به گیاه، منتقدین تغییر کیفیت مواد و محتوای دانه را را نیز محتمل می‌دانند. به همین دلیل در سطح جهانی مصرف مستقیم این محصولات توسط انسان مجاز دانسته نمی‌شود؛ لذا تاکید من بر روی خطرات زیست محیطی این محصولات است؛ که متاسفانه تحقیقات جزئی در این باره صورت گرفته، به عنوان یک گیاه پزشک می‌گویم bt موجود در این محصولات روی گروهی از موجودات زنده به نام نماتد‌ها که هیچ یک از سموم حشره کش رایج کشور تاثیری روی آن‌ها ندارد، اثر گذاشته و باعث مرگ و حتی دگرگونی آن‌ها می‌شود. پس زمانی که روی این موجودات تاثیر گذاشت، می‌تواند روی دیگر موجودات زده محیط نیز تاثیرات مخربی داشته باشد؛ لذا لازم است سنجش ریسک صورت گیرد. اگر این سنجش صورت گرفته است، چرا در این باره حتی ۵ مقاله علمی نیز پیدا نمی‌کنید که ریسک خطرات محصولات تراریخته را بر روی این موجودات (یعنی نماتد‌ها که از فراوان‌ترین موجودات پر سلولی کره خاکی هستند) بررسی کرده باشد؟.
معاون غذا و داروی وزارت بهداشت در مصاحبه‌ای گفته بودند بعد از تائید سازمان بین المللی «افسا» محصولات تراریخته وارد کشور می‌شوند، نظرتان در این باره چیست؟
نگرانی بنده و کارشناسان دیگر نیز همین موضوع است، ما برای آگاهی از سلامت محصولات تراریخته به تائید یک سازمان بین الملی اعتماد می‌کنیم که شاید خود آن سازمان به نحوی در این واردات سهیم باشد و از این موضوع سودی ببرد، باید تیم‌های متخصصی از کارشناسان معتمد داخلی تراریختگی این محصولات و درصد تراریختگی آن‌ها را بررسی کرده و بعد از آن روی سلامت آن اظهار نظر کنیم. گفته می‌شود سی سال است این محصولات وارد کشور می‌شود!. باید از ابتدا یک تیم تحقیقاتی به سرعت شکل می‌گرفت و با آزمایش چند موش آزمایشگاهی خطر این محصولات تست می‌شد. چرا این کار‌ها صورت نمی‌گیرد؟. ۱۰ سال موافقان و مخلفان واردات تراریخته روی این محصولات در حال چانه زنی هستند ولی یک طرح تحقیقاتی دقیق که نشان بدهد این محصول خطری برای سلامت انسان و محیط زیست ندارد را ارائه نداده اند.
سنجش خطر زیست محیطی نیز حتی در سطح جهان کامل نیست. مثلا همانطور که عرض شد، نماتد‌ها بزرگترین جانوران پرسلولی و حساسترین سنسور‌های بیولوژیک در دنیا هستند و درصد و پراکندگی آنان در سطح دنیا بسیار زیاد است، می‌گویند محصولات تراریخته بر روی موجودات زنده محیط زیست تاثیر سویی ندارد، اما یک نمونه تحقیق روی این نماتد‌ها انجام نداده اند.
لذا باید کاشت محصولات تراریخته تا زمانی که این اطمینان حاصل نشده است، در کشور ممنوع باشد. همانگونه که در ابتدا گفتم پایه این محصولات بر سم BT است و به هر شکل و با هر تکنیکی که محصول تولید شود، این سم را در خود دارد. موافقان محترم می‌گویند این سم در یک محصول کم بوده و خطری ندارد. اما وقتی همین مقدار کم قادر است آفت مهاجم هدف را از بین ببرد، قطعا نمی‌تواند روی دیگر موجودات زنده مشابه نیز بی تاثیر باشد. از طرفی وقتی محصول در سطوح بالا کشت می‌شود، با توجه به تناژ بالای بیومس تولید شده، میزان سم هم اندازه چشمگیری خواهد داشت. وقتی بنا باشد ۲ میلیون هکتار در کشور زیر کشت این محصول برود، آثار سوء و زیانباری برای خاک و محیط زیست کشور خواهد داشت.
در هند هم محصولات تراریخته کشت شده و بعد از هشت سال متوجه شده اند خاک‌هایی که زیر کشت این محصول رفته اند غیر قابل کشت شده اند و دیگر نمی‌توان از آن استفاده مطلوب کرد.
بنده با تکنولوژی مخالف نیستم و از تکنولوژی‌های کشاورزی استقبال می‌کنم به شرطی که خطری برای محیط زیست و انسان نداشته باشد (البته امروزه تولید گیاه تراریخته دیگر تکنولوژی درجه ۲ محسوب می‌شود و دانشجویان کارشناسی کشاورزی هم روش تولید این محصولات را می‌شناسند).
آیا راه‌های دیگری برای تامین نیاز کشور به محصولات کشاورزی وجود ندارد، یعنی تنها راه تامین و تجاری سازی و سودآوری کشاورزی ایجاد و کشت محصولات تراریخته است؟
ده‌ها راه برای تامین نیاز کشور به محصولات کشاورزی وجود دارد، برخی می‌خواهند این گونه جلوه دهند که جز تراریخت راهی برای تامین محصولات کشاورزی مورد نیاز نیست. میزان کاشت تراریخت در کل دنیا کمتر از ۱۸۰ میلیون هکتار بوده در حالی که سطح کل کشت محصولات کشاورزی دنیا بالای ۲ میلیارد هکتار است؛ یعنی کمتر از ۱۰ درصد سطح کشت دنیا مربوط به محصولات تراریخت است.
۹۰ درصد سطح کشت دنیا را رها کرده ایم و در پی وارد کردن و بومی سازی فناوری‌های آنان نیستیم و تنها روی ۱۰ درصد محصولات پافشاری می‌کنیم؟ به نمایندگان مجلس هم بار‌ها این نکته را گفته ایم. نکته‌ای که در این میان وجود دارد تفاوت قیمت محصولات تراریخت با محصولات غیر تراریخت بوده و محصولات تراریخته قاعدتاً باید ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزان‌تر باشد (مانند تفاوت محصولات ارگانیک با غیر ارگانیک)، متاسفانه بسیاری از واردکنندگان، محصولات تراریخته را وارد کرده و آن را به عنوان محصولات غیر تراریخته به مردم عرضه می‌کنند. وقتی به اسناد واردات گمرک نگاه کنید متوجه خواهید شد که به همان قیمتی که ذرت از آمریکا وارد شده از روسیه هم وارد شده در حالی‌که ذرت آمریکایی تراریخته و ذرت روسی غیر تراریخت بوده ولی متاسفانه با یک قیمت به مردم عرضه می‌شوند، این سود ۳۰ تا ۴۰ درصدی به جیب چه کسانی می‌رود؟ این موضوع باعث می‌شود بعضی وارد کنندگان شوق بسیاری برای واردات محصولات تراریخته به داخل کشور داشته باشند.
این ظلمی است که به مردم کشور وارد شده در حالی که ما می‌توانیم حتی از همان کشوری که محصولات تراریخت تولید می‌کند، محصولات غیر تراریخت را خریداری کنیم. به عنوان مثال از کشور برزیل که سویای تراریخته وارد می‌کنیم
می‌توانیم سویای غیرتراریخته وارد کنیم.
بعضی وارد کنندگان محصولات تراریخته لابی‌ها و رسانه‌های بسیاری دارند که این محصولات را تبلیغ می‌کنند. آیا این امر به علت سودآوری زیاد این محصولات نیست؟
بله وقتی که پول بسیاری از واردات این محصول به جیب می‌زنند، طبیعی است که بخواهند این روال ادامه داشته باشد و هزینه‌ها و لابیهای بسیاری هم می‌کنند، اگر واردات این محصولات در یک سال ۵ میلیارد‌ها دلار باشد، ۳۰ درصد آن چیزی حدود ۱/۵ میلیارد دلار خواهد شد. مگر این پول، پول کمی است؟ با این پول می‌توانند بسیاری را با خود همراه کرده و لابیهای بسیاری را راه بیندازند، متاسفانه مسئولان بررسی این محصولات نیز از زیر مسئولیت خود شانه خالی می‌کنند، وزارت جهاد کشاورزی در این باره چه می‌کند؟ مسئولان وزارت بهداشت تنها به تأیید یک موسسه بین المللی اکتفا کرده اند؟
نیاز کشور می‌تواند از ۹۰ درصد مزارع غیرتراریخت تامین می‌شود، در حالی که امروز با یک قیمت محصولات غیرتراریخت و تراریخت به کشور وارد شده و از لحاظ هزینه هیچ تفاوتی برای مردم ندارد.
این موضوع بحث امنیت غذایی میلیون‌ها ایرانی است اگر یک درمیلیون احتمال دهیم که این محصولات برای سلامتی انسان خطر دارد، نباید از آن استفاده کنیم. متاسفانه بیمارستان‌های کشور مانند خیابان‌ها مملو از جمعیت است، چرا ۱۰ یا ۲۰ سال پیش با وجود بهداشت پایینتر و تکنولوژی‌های کمتر این میزان بیماری در کشور وجود نداشت؟
آقای دکتر این محصولات چند سال است که به کشور وارد می‌شود؟
اطلاعات دقیقی در دست نیست. بنا به گفته موافقان محترم، این محصولات ۳۰ سال است که به کشور وارد می‌شود، متاسفانه در طول این ۳۰ سال هیچ نظارت کاملی برای سنجش سلامت این محصولات روی انسان انجام نشده است و این امر بسیار عجیب و تاسف بار است، یک بار از یکی از مسئولان اسبق وزارت کشاورزی در این باره سوال شد. به صراحت گفت: از ما کسی نپرسید تا بگوییم این محصولات تراریخت است!.
زمانی که بحث کاشت محصولات تراریخت در داخل کشور به میان آمد، واردات آن هم «لو» رفت. متاسفانه به جای پاسخگویی شفاف به مردم واردات غیرقانونی خود را سندی کرده اند که مصرف این محصولات خطری برای مردم ندارد!، باید بررسی می‌شد که پر شدن بیمارستان‌های ایران از مریض به چه میزان به این محصولات مربوط بوده؟ بیماری‌های ناشناخته بسیار شده، طبق گفته پزشکان بسیاری از بیماری‌های انسان ریشه در بحث خوراک دارد و به معده مربوط می‌شود، ولی هیچ وقت این بررسی‌ها انجام نشده است.
بعضی حامیان محصولات تراریخته باقدرتی که در طول این سالیان به دست آورده‌اند، به جای قبول جرم و خطای خود، به مخالفان محصولات تراریخت، تروریست گفته‌اند تا با شلوغ‌کاری و شانتاژ اذهان عمومی مردم را از مسئله اصلی دور کنند؟!.
اگر در پایان نکته‌ای دارید بفرمایید.
متاسفانه بی اعتنایی به قانون بخصوص از طرف برخی متصدیان مناصب دولتی، در کشور ما بلای دامن‌گیری است که نگرانی و حساسیت ما رامضاعف می‌کند. همانطور که عرض کردم، هیچ کشوری به مردم خود اجازه استفاده مستقیم از محصولات تراریخته را نمی‌دهد، در هیچ کشوری برنج تراریخته استفاده نمی‌شود و تنها روغن به عنوان فرآورده جانبی، آن‌هم با رعایت ظوابط و شرایطی خاص استفاده می‌شود. حتی آمریکا که مهد تراریخت است، همه ساله برنج‌های مصرفی مردم خود را دقیقا چک کرده و هر نوع برنج مشکوک را از بازار خود حذف می‌کند. اما در کشور ما وقتی مشاهده می‌کنیم فرد یا افرادی بر خلاف تمام قوانین موجود داخلی و بین الماللی چند ده هکتار زمین را زیر کشت برنج تراریخت می‌برند و برای تبلیغ بیشتر کشاورز مامور را به عنوان برنجکار نمونه معرفی می‌کنند و با او عکس سلفی گرفته و در جراید پخش می‌کنند! و احدالناسی هم آن‌ها را مواخذه و محاکمه نمی‌کند؟! , چگونه می‌توانیم مطمین باشیم که عده دیگری ذرت تراریخته که برای تولید بنزین و گازوئیل یا علوفه دام در دنیا استفاده می‌شود را در این کشور مستقیم در مرکز شهر تهران به خورد مردم نداده و به آن هم افتخار نکنند؟. باید دستگاه‌های نظارتی به‌ویژه وزارت بهداشت به این مسئله ورود کرده و یک‌بار برای همیشه این موضوع را حل کنند. البته اخیرا گام‌های مناسبی در این زمینه برداشته شده و برای اولین بار لیبل تراریخت روی بعضی از محصولات بخصوص روغن نباتی نصب شده که جای تشکر ویژه از بانیان این مهم دارد. لیکن تا رسیدن به مقصد مطلوب راه درازی باقی است که برای پویندگان متعهد آن آرزوی توفیق دارم.
ارسال نظرات