طرح کرامت معتادان در ملایر نتیجه‌بخش بود یا نه؟/ مسئولان آماری از کاهش یا افزایش اعتیاد نمی‌دهند

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-اعظم ذوالفقاری منظری؛ * بهمن ۹۵ طرحی در دو شهرستان ملایر در همدان و فلاورجان در اصفهان به صورت پایلوت به اجرا درآمد که هدف از آن شناسایی، کاهش و به حداقل رساندن آلودگی به مواد مخدر در منطقه هدف عنوان شد و مسئولان چشم انداز این طرح را نیز قلع و قمع جرم توسط نیروی انتظامی و پاکسازی این دو شهر از معتاد و قاچاقچی بیان کردند.

در شهریور ۹۶ یکی از پایگاه‌های اطلاع رسانی شهرستان ملایر از زبان فرماندار سابق این شهرستان بخشی از اقدامات طرح کرامت در ملایر را بیان کرده که از حجم این اقدامات می‌توان حدس زد وضعیت اعتیاد در ملایر بغرنج است.

هرچند مسئولان ملایری ترجیح می‌دهند آماری تقریبی از تعداد معتادان این شهرستان کوچک به دست ندهند؛ اما در همان مصاحبه، عبدالعظیم رضایی، فرماندار سابق ملایر گفته بود که ۲۰ هکتار کشت شاهدانه در این شهرستان طی چند ماه قلع و قمع شده و طی همان چند ماه ۴۵۰ کلاس و کارگاه آگاه سازی برگزار و ۱۲ هزار بورشور توزیع شده است. همچنین در راستای اجرای طرح کرامت در این شهرستان از بهمن ۹۵ تا شهریور ۹۶، ۹۹ جلسه ستادی با ۶۳۹ مصوبه برگزار شده است.

این آمار گستردگی کار برای مقابله با اعتیاد در شهرستانی با حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعیت را روایت می‌کند و به نظر می‌رسد مسئولان این شهرستان عزم خود را برای ریشه کنی اعتیادی بزرگ جزم کرده بودند.

یکی از فعالان دانشجویی ملایر درباره طرح کرامت به خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو می‌گوید: در سال ۹۶ دو شهرستان ملایر و فلاورجان به عنوان شهرستان‌های هدف برای نابودی اعتیاد معرفی شدند و گفته شد بودجه کلانی هم برای اجرای این طرح درنظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه در سال ۹۶ ملایر رتبه سوم را در اعتیاد سنتی در کشور داشت، ادامه می‌دهد: پس از گذشته حدود ۲ سال از اجرای این طرح، تنها دستاورد بودجه کلان طرح کرامت این بود که ملایر به رتبه اول اعتیاد سنتی رسید.

این فعال دانشجویی می‌گوید: سال گذشته درباره وضعیت اعتیاد در ملایر تحقیقاتی انجام دادیم؛ اما محدودیت‌هایی برای ما ایجاد کردند و پس از مدتی از فعالیت ما جلوگیری کردند.

فعالان دانشجویی ملایر نسبت به این موضوع دغدغه‌مند هستند که در این شهرستان باوجود جمعیت کم، چرا اعتیاد فراوان است و چرا در شرایطی که این شهرستان به عنوان پایلوت طرح کرامت انتخاب شده، هنوز اعتیاد به عنوان معضلی اساسی در این شهرستان جولان می‌دهد.

اما با اینکه باب الله فتحی، فرماندار فعلی ملایر در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، آمار بالای معتادان نسبت به کل جمعیت این شهرستان را انکار نمی‌کند، باز هم در لفافه می‌گوید که جمعیت معتادان ملایر آنقدر‌ها هم زیاد نیست. تناقض گویی فرماندار به این جمله ختم می‌شود که «آمار معتادان ملایر به نظر ما هرمقدار هم که باشد، زیاد است».

با این حال او آمار معتادان این شهرستان را کمتراز ۴ درصد از کل جمعیت عنوان می‌کند و اعتقاد دارد که این آمار نسبت به شهر‌های دیگر در سطح ملایر، کم نیست.

فتحی درباره بودجه طرح کرامت هم می‌گوید: هزینه پیش بینی شده برای اجرای این طرح حدود ۲ میلیارد تومان بود؛ اما اعتبار طرح براساس این پیش بینی جلو نرفت و دستگاه‌های اجرایی خودشان در برگزاری جلسات و آموزش به مخاطبان پیش قدم شدند.

فرماندار ملایر با بیان اینکه کمک‌های خوبی از طرف استان به ما شد، ادامه می‌دهد: حدود ۵۷۰ میلیون تومان وام در اختیار کارگاه‌ها و کارفرمایان قرار گرفت که تعدادی از معتادان بهبودیافته از این طریق به کار گرفته شدند و بخشی از این افراد نیز توسط شهرداری مشغول به کار شدند و بخشی از بودجه را هم برای ایجاد کمپ‌ها هزینه کردیم.

وی می‌گوید: در مجموع رقم بیشتری از آنچه به ما اختصاص داده شد، هزینه کردیم؛ هرچند استانداری، نیروی انتظامی، آموزش و پرورش و ستاد مبارزه با مواد کشور به ما کمک کردند و اقدمات خوبی در خانه‌های ورزش و همچنین در روستا‌ها صورت گرفت.

فتحی ادامه می‌دهد: این طرح بیشتر اجتماعی سازی بحث مبارزه با مواد مخدر و برانگیختن انزجار عمومی از این معضل اجتماعی بود.

حمید تکلو، مدیر بهزیستی ملایر نیز در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، از فعالیت ۹ کمپ ترک اعتیاد ماده ۱۵ در این شهرستان خبر می‌دهد و می‌گوید: از این تعداد یک کمپ از بانوان معتاد نگهداری می‌کند و هشت کمپ دیگر متعلق به آقایان است و به طور متوسط در هر کمپ ۴۵۰ نفر نگهداری می‌شوند.

البته او می‌گوید: در هر کمپ سالانه حداقل پنج هزار نفر تحت درمان قرار می‌گیرند.

تکلو بیان می‌کند: در ملایر کمپ ترک اعتیاد ماده ۱۶ وجود ندارد و معتادان متجاهر را به مرکز استان اعزام می‌کنند.

وی درباره بودجه کلان طرح کرامت اظهار بی اطلاعی می‌کند و می‌گوید: به ما تسهیلاتی برای هزینه کرد در مراکز ترک اعتیاد اختصاص می‌یابد که همان را هزینه می‌کنیم و هرچه هست از بودجه‌های سازمانی خودمان است.

مدیر بهزیستی ملایر با بیان اینکه به ازای هر نفر که در مراکز ماده ۱۵ ملایر پذیرش می‌شوند، یاری برگ ۱۵۰ هزار تومانی اختصاص می‌یابد و پس از بهبودی تسهیلاتی بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومانی به افراد بهبودیافته برای ایجاد اشتغال پرداخت می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: البته در زمان بستری بیماران در مراکز ماده ۱۵، اگر خانواده این افراد مشکل مالی داشته باشند، با مسئولان کمپ‌ها برای ارائه تخفیف به این خانواده‌ها صحبت می‌کنیم و از این طریق نیز بودجه‌ای هزینه می‌شود.

طرح کرامت دو سالی است که در ملایر به اجرا درآمده و مسئولان در پاسخ به اینکه نتایج این طرح و برنامه‌های پرتعداد و سنگینی در راستای آن اجرا شد، چه بوده، آماری است که اعلام نمی‌شود. تا زمانی که این آمار به مردم اطلاع رسانی نشود؛ چگونه می‌توان درباره نتیجه بخش بودن طرح کرامت اظهارنظر کرد؟!