آخرین تیر آمریکا در جنگ اقتصادی چگونه به سنگ خواهد خورد؟/ ۵ راهبرد مهم برای خنثی کردن توطئه تازه

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو- علیرضا جاویدان: همانطور که انتظار می‌رفت آمریکا بالاخره آخرین تیر در ترکش خود، با هدف به حداکثر رساندن فشارهای اقتصادی بر مردم ایران را پرتاب و اعلام کرد معافیت‌های تحریمی برای کشورهای خریدار نفت ایران دیگر تمدید نمی‌شود و فروش نفت کشورمان باید صفر شود.

در این زمینه مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا در نشست خبری خود اعلام کرد: «آمریکا دیگر استثنائی برای واردکنندگان نفت ایران درنظر نخواهد گرفت... عربستان و امارات به ما تأکید کردند هرگونه کمبود بازار به دلیل تحریم‌های نفت ایران را جبران خواهند کرد.»

با این تحریم می توان گفت دیگر تحریم مهم و خاصی نمانده است که آمریکا اعمال نکرده باشد؛ پس اگر از این تحریم نیز با موفقیت عبور نماییم،(که شرایط پیش رو بعلاوه تجارب گذشته همین نوید را میدهد) آمریکا دیگر گزینه ای روی میز خود برای جنگ اقتصادی با کشورمان نخواهد داشت و این یعنی کشورمان به سطح مهمی از بازدارندگی خواهد رسید.  

اما چگونه باید در مقابل آخرین راهبرد آمریکا ایستاد و آن را خنثی نمود؟

یک: استفاده از تجارب گرانبهای گذشته/ تحریم اخیر آمریکا تکراری و شکست خورده است!

نکته بسیار مهم راجع به اقدام اخیر آمریکا که باید بسیار روی آن تاکید نمود این است که تصمیم یانکی ها جدید نیست و قبلا با موفقیت با آن مقابله کرده‌ایم! زمانی که دولت دهم بر سرکار بود آمریکا به زمامداری اوباما، شدیدترین تحریم های نفتی علیه کشورمان را وضع نمود و قرار بود تا هر شش ماه، مشتریان نفتی 20 درصد خرید نفتشان را از ما کاهش دهند و در نهایت صادرات نفتمان به صفر برسد. اما در صحنه عمل ، با تلاش های صورت گرفته، میانگین صادرات ما در آن برهه زمانی، به حدود یک و دو دهم میلیون بشکه نفت در روز رسید.

جالب آنکه با کسب تجربه در دور زدن تحریم‌ها و پیدا کردن راه‌های مختلف، در تیرماه سال 92، موفق میشویم صادرات روزانه را به یک ونیم میلیون بشکه نفت هم برسانیم!

همانطور که طبق نمودار آژانس اطلاعات انرژی آمریکا مشخص است ، به مدت یک سال و نیم میانگین فروش ما، حدود 1.2 میلیون بشکه در روز باقی مانده و به هیچ وجه، آرزوی آمریکایی ها در کاهش 20 درصدی صادرات نفت کشورمان محقق نشد. همچنین طبق گزارش بانک مرکزی دولت آقای روحانی که در دی ماه سال 93 منتشر شد، میانگین فروش روزانه نفت در سال نود و دو، 1.6 میلیون بشکه در روز بوده است.

پس اگر از تجارب گرانبهای گذشته درست استفاده کنیم، میتوانیم با اطمینان، از راه های دور زدن تحریم ها بهره ببریم و روز به روز راه های جدید‌ تری نیز ایجاد نماییم. بخصوص که کشورهایی مثل چین ، هند و ترکیه به شدت به نفت ما احتیاج دارند و به لحاظ فنی برایشان بسیار مشکل و هزینه زا است تا جایگزینی برای نفت ایران پیدا نمایند.

دو : بالارفتن قیمت نفت

آمریکایی ها بارها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اعلام کرده‌اند که عامل بسیار مهم در موضوع تحریم های ایران، این است که ثبات بازارهای بین المللی بهم نخورد و قیمت نفت بالا نرود، زیرا بیشترین ضرر از افزایش قیمت نفت را خود آمریکا متحمل می شود. پس کشور ما باید دقیقا مقابل این راهبرد آمریکا قدم بردارد، در این راستا هم به هدف آمریکایی ها ضربه وارد می آید و هم گرانتر شدن قیمت نفت باعث میشود تا کم شدن مقدار فروش نفت کشورمان جبران شود .

در همان لحظات اول اعلام تصمیم آمریکا برای عدم معافیت‌های تحریمی، قیمت نفت بالاتر رفت، و این خود نشان دهنده این است که بازارهای بین المللی نفت کاملا آماده است تا دچار تنش و بی ثباتی شود. به عنوان مثال همینکه کشورمان چند مانور نظامی نمایشی در تنگه هرمز برگزار نماید و تهدیداتی جدی مبنی بر بستن تنگه انجام دهد، شوک بزرگی به بازارها وارد خواهد آمد. فرض کنید فقط یک کشتی در هنگام عبور از تنگه هرمز مورد بازرسی قرار بگیرد یا چند ساعت در حرکتش وقفه ایجاد کنیم، آن موقع چه بمب خبری در دنیا منفجر خواهد شد و چه تاثیراتی که بر بازار نفت خواهد گذاشت!

از این دست اقدامات برای بالا بردن قیمت نفت و بی‌ثبات سازی بازارهای بین‌المللی ، زیاد می‌توان انجام داد، بخصوص تنش در حوزه روابط با عربستان و امارات در این زمینه اثرگذار است. در نهایت نیز اگر لازم شود ایران می‌تواند حتی به صورت کامل و قانونی، تنگه هرمز را ببندد.

البته لازم است همراه با این اقدامات ، تیم وزارت خارجه کاملا فعالانه وارد عمل شود و با سفرهای دیپلماتیک فراوان، کشورهای مختلف و بخصوص دوست را ، علیه آمریکا با کشورمان همراه نماید.

سه: اینبار برجام اهرمی‌ست در دست ما

مورد دیگر که باید روی آن مانور دهیم؛ برجام است. هدف اصلی ما از برجام این بود تا تحریم های اصلی یعنی تحریم نفتی و تحریم های مالی و بانکی برداشته شود، اما اکنون مشاهده می‌کنیم مهمترین عضو برجام بدعهدی کرده و از برجام خارج شده و اروپایی‌ها نیز نتوانسته اند تا تضمین‌های خود را برای مقابله با تحریم‌های آمریکا عملی کنند؛ پس وقت آن رسیده تا ما نیز به صورت تدریجی ، محدودیت های خود در برجام را کاهش دهیم. به عنوان نمونه اگر ایران سطح غنی سازی خود را بالا ببرد و یا بر تعداد سانتریفیوژها بیافزاید و یا بازرسی‌های آژانس انرژی اتمی را کاهش دهد، تنش بزرگی در بین کشورهای غربی بوجود می آید، چون در یک کلام، هدف غربی ها از اعمال تحریم ها و فشارها این بود تا کشورمان دچار تغییر رفتار شود ؛ حال آنها می بینند که اقداماتشان دقیقا نتیجه عکس داده و آنچه کاشته بودند در حال بر باد رفتن است. بخصوص که اکنون دنیا کاملا حق را به ما می دهد، چون این غربی ها بودند که شروع نمودند به نقض توافقات و عهدهای خود. از اینرو فشار زیادی به آمریکا وارد خواهد آمد.

همچنین این مورد، هم افزایی بالایی با راهکار دوم دارد و قیمت نفت را به نفع کشورمان بالا خواهد برد.

چهار: درمان اصلی؛ اقتصاد مقاومتی‌ست

متاسفانه بسیار بیشتر از تحریم‌ها، کشورمان در حال ضربه خوردن از ضعف‌های اقتصادی داخلی است که اگر این ضعف‌ها و مشکلات برطرف شود، بسیار بیشتر از فروش کل نفت، عایدی نصیب کشورمان می‌شود.

در این زمینه کارهای پژوهشی زیادی انجام شده و گزاره مذکور را اثبات نموده‌اند،  به عنوان مثال به جدول زیر نگاه کنید:

 

اگر تمام درآمدهای نفتی کشورمان طبق بودجه سال 98، حاصل شود، 142.5 هزار میلیارد تومان درآمد کسب میکنیم؛ اما اگر فروش نفت ایران صفر شود و به جای آن اصلاحات مهم در بودجه، سیاست‌های ارزی و سیاست‌های تجاری صورت پذیرد،( آنهم نه به صورت کامل) 254.7 هزار میلیارد تومان (حدود دو برابر فروش نفت!) درآمد نصیب کشور می شود.

پنج: مقابله با دشمنان داخلی

قطعا بیش از خود تحریم‌ها؛ اخبار و جو حاصل از تحریم هاست که در کشور ما اثر می گذارد. بارها مشاهده کرده ایم که بسیار زودتر از فرا رسیدن روز عملیاتی شدن یک تحریم، بازارهای داخلی ما دچار آشفتگی شده است و قیمت ها در داخل بدون هیچ دلیل واقعی، بالاتر رفته است. در مقابل گاهی نیز مشاهده کرده ایم با آنکه یک تحریم اعمال شده، اما به علت فضا و جو اقتصادی و سیاسی خوب در کشور، هیچ اثری بر بازار ها نداشته است. از اینرو لازم است تا مسئولین و رسانه های دلسوز، جو و فضای رسانه ای کشور را به درستی در دست بگیرند و نگذارند تا دشمنان و فرصت طلبان آرامش اقتصادی کشور را بهم بزنند.راجع به تحریم اخیر هم، علائم  بسیاری وجود دارد که نشان می دهد آمریکا بیشتر از خود تحریم اخیر، دنبال جوسازی و بهم ریختن فضای روانی کشور است،علاوه بر این همانطور که گفته شد راه های زیادی نیز برای دور زدن و بی اثر کردن تحریم ها وجود دارد و فضای پیش روی کشورمان کاملا امیدوارنه و روشن است و به خوبی شرایط مهیاست تا این تهدید اخیر به فرصت تبدیل شود، خاصه که این مورد، آخرین تیر در ترکش آمریکایی‌ها در جنگ اقتصادیشان با ما است.