پیشرفت هرچه بیشتر کشور در حوزه فناوری نانو به بهرهگیری از تجربیات و فعالیت متخصصان وابسته است که برای ترغیب آنان به کار در این عرصه، شبکه نهادهای ترویجی برنامههای مختلفی را تدارک دیده است.
گروه فناوری خبرگزاری دانشجو، محسن عبدالعلی پور– دنیای نانو دنیای عجیبی است؛ دنیایی به کوچکی چشمان مورچهها با خواص و شگفتیهایی به وسعت اقیانوس. چه کسی فکرش را میکرد ریز شدن ماده تا حد یک میلیاردم متر بتواند پنجرههای جدیدی را روی بشر باز کند و این چنین شگفتیساز شود؟ سالها است که محققان و متخصصان هرچه بیشتر روی این حوزه کار میکنند، بیشتر غرق آن میشوند و به واسطه همین کوچکترین ذرات، دستاوردهای جدیدی به بازار راه مییابند.
از چگونگی طراحی، ساخت و رسیدن به محصولات نانویی که بگذریم مهمترین نکته برای شناخت بیشتر آن به مردم و محققان دنیا، اطلاعرسانی درباره نانو و کاربردهای آن است، کاری مهم و مسئولیتی بزرگ که گروههایی به نام «نهادهای ترویجی فناوری نانو» برعهده دارند و نمونه آنها را در ستاد نوسعه فناوری نانو میتوان مثال زد.
درحقیقت شبکه نهادهای ترویجی فناوری نانو تکمیلکننده تمامی فعالیتها و ویژگیهای منحصربهفرد ستاد توسعه فناوری نانو است و تاکنون با اقدامات خود توانسته پیر و جوان، دانشآموز و دانشجو را با علم نانو پیوند دهد به گونهای که وقتی سخن از دنیای نانو یا محصولات آن میشود همه آن را میشناسند و اطلاعاتی هرچند کم از آن را با یکدیگر زمزمه میکنند.
حال در این گزارش قصد داریم به صورت مختصر و جامع برخی فعالیتهای مهم سال گذشته نهادهای ترویج را بیان و آمارهایی از آنها را اعلام کنیم.
توسعه کمی و کیفی شبکه نهادهای ترویجی فناوری نانو شبکه نهادهای ترویجی فناوری نانو شامل گروههای دانشجویی، شرکتهای آموزشی و سایر موسسات، نهادها، سازمانها و ارگانهایی است که با هدف ترویج و آموزش فناوری نانو در کشور اطلاعات خود را در سامانه نهادهای ترویجی ستاد نانو ثبت کردهاند و به عضویت این سامانه درآمدهاند. در سال ۹۷ تعداد نهادهای ترویجی دارای مجوز فعالیت، ۲۱۱ مورد بوده است. آمار نهادهای ترویجی فناوری نانو فعال در سال ۹۷ به تفکیک نوع آنها در جدول زیر آمده است:
مطابق این جدول تعداد کل نهادهای ثبت شده درگروه دانشجویی و شرکت آموزشی به ترتیب ۱۱۱ و ۵۰ مورد است که از بین آنها تنها ۷۰ گروه و ۱۴ شرکت بعنوان نهادهای فعال شناخته میشوند.
۱۷۵ علاقمند سال گذشته به شبکه مدرسان فناوری نانو پیوستند شبکه مدرسان فناوری نانو متشکل از علاقهمندان به تدریس مباحث آموزشی در حوزه فناوری نانو در سطح مختلف (دانشآموزی، دانشجویی و صنعتی) است. این افراد با همکاری نهادهای ترویجی فناوری نانو اقدام به برگزاری دورههای آموزشی میکنند. اعضای شبکه مدرسان فناوری نانو در سال ۹۷، ۱۷۵ نفر بود که از این میان ۱۵ نفر در سال ۹۷، ۴۶ نفر در سال ۹۶ و ۹۵ نفر در سال ۹۵ و ۱۹ نفر قبل از سال ۹۵ به عضویت شبکه مدرسان فناوری نانو درآمده اند.
مدرسان فعال فناوری نانو به تفکیک تراز تدریس (سال ۹۷)
راهی برای انتقال تجربه و کسب ایدههای نو سالیانه به منظور افزایش توان علمی و اجرایی مروجان، همافزایی بین اعضای نهادها، انتقال تجربه و کسب ایدههای نو و آشنایی آنها با سیاستها و برنامههای ستاد فناوری نانو، نشستهای حضوری و غیرحضوری متعددی با مروجان نانو برگزار میشود. در سال ۹۷، ۱۲ جلسه حضوری با نهادهای ترویجی استان تهران و ۶ جلسه غیرحضوری با حضور ۲۰ نهاد ترویجی برگزار شد؛ همچنین بنیاد آموزش فناوری نانو در یازدهمین جشنواره ملی حرکت در روزهای چهارم تا هفتم آذرماه ۹۷ در دانشگاه اصفهان حضور پیدا کرد و در کنار غرفه بنیاد آموزش، یک جلسه هماندیشی میان انجمنهای دانشجویی برگزار شد.
فراهمسازی زمینه آشنایی بیش از ۲۷۰۰ نفر با فناوری نانو در سال ۹۷ ستاد فناوری نانو از سال ۸۶ از برگزارکنندگان سمینارهای ترویجی و کارگاههای آموزشی فناوری نانو حمایت میکند. اجرای این برنامه در سال ۹۷ آشنایی ۲۷۸۶ دانشجو با فناوری نانو را فراهم آورد.
رویدادهای آموزشی- ترویجی دانشجویی فناوری نانو مورد حمایت در سال ۹۷
روند رویدادهای دانشجویی فناوری نانو مورد حمایت و تعداد نفرات آموزش دیده (۱۳۹۷-۱۳۸۶)
هفتمین دوره توان افزایی مروجان فناوری نانو از ۳ تا بهمن ۹۷ در محل سازمان مرکزی دانشگاه پیام نور برگزار شد. این برنامه با همکاری دانشگاه پیام نور و ستاد نانو برگزار شد و ۱۰۱ نفر از ۷۵ نهاد ترویجی فناوری نانو در این برنامه شرکت کردند. ۵۷ گروه دانشجویی، ۱۰ شرکت آموزشی و ۸ نهاد دانشگاهی در میان نهادهای ترویجی شرکت کننده بودند.
تورهای دانشگاهی فناوری نانو در سال ۹۷ با همکاری نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاهها، ۳۶ نفر از اساتید دانشگاهها و نمایندگان تشکلهای استادان در قالب یک گروه، از نمایشگاه دستاوردهای ایران در حوزه فناوری نانو در محل ستاد نانو بازدید کردند. همچنین در یازدهمین جشنواره فناوری نانو، با تلاش ۴۱ نهاد ترویجی و گروه دانشجویی بالغ بر ۲۰۳۵ نفر دانشجو (۸۷۴ مرد و ۱۱۶۳ زن) در قالب ۸۸ گروه از دانشجویان مقاطع و رشتههای تحصیلی مختلف ازجشنواره نانو بازدید کردند که ۴۰ هیئت علمی، ۱۱۱ نفر از مقطع دکتری، ۷۳۲ نفر از مقطع کارشناسی ارشد و ۱۱۵۴ نفر از مقطع کارشناسی بودند. از مجموع ۱۷۶ ساعت تور فناوری، ۳۰ ساعت سمینار آموزشی و ۱۴۶ ساعت بازدید از جشنواره توسط این گروهها صورت گرفت
هفته فناوری نانو گل سرسبد برنامههای ترویج به منظور آشنایی هرچه بیشتر دانشجویان و جامعه دانشگاهی با فناوری نانو، ستاد نانو از برگزاری متمرکز برنامههای ترویجی در سطح دانشگاهها توسط نهادهای ترویجی نانو حمایت میکند. در این راستا ۲۰ نهاد ترویجی، فعالیتهای آموزشی، ترویجی خود را به صورت متمرکز در یک هفته از اسفندماه ۹۷ اجرا کردند.
حمایت ۴۲ میلیون تومانی برای خرید ۹۹۰۹ جلد کتاب از ابتدای خردادماه ۸۹ طرح حمایت از خرید کتابهای فناوری نانو با هدف تسهیل دسترسی علاقمندان به کتب فناوری نانو آغاز شده است. در سال ۹۷ مبلغ ۴۲۰ میلیون ریال بابت حمایت از خرید ۹۹۰۹ جلد کتاب به طرح حمایت از خرید کتب فناوری نانو اختصاص یافت. در این طرح کتب مرتبط با فناوری نانو ارزیابی و در ۴ سطح رتبه بندی میشوند.
رقابتهای دانشجویی به نانو رسید هشتمین مسابقه ملی فناوری نانو در دو مرحله آنلاین و حضوری در سال ۹۷ برگزار شد. ۱۵۶۲ داوطلب از طریق سایت آموزش فناوری نانو در مرحله آنلاین مسابقه شرکت کردند که از این میان ۶۳۴ داوطلب حداقل ۳۰ درصد نمره را کسب کردند و حائز شرایط در مرحله حضوری شدند.
آمار هشتمین مسابقه ملی فناوری نانو
آمار شرکت کنندگان در مسابقه ملی فناوری نانو در ۵ دوره اخیر به تفکیک جنسیت (از سال ۹۳ تا ۹۷)
نانو استارتآپها برنامهای در جهت توانمندسازی کسبوکارهای نوپا در راستای پرورش تیمهای کارآفرین و توسعه فناوری نانو، برنامه نانواستارتآپ در طول بازه زمانی یکساله اجرا میشود. هدف اصلی برنامه نانواستارتآپ، توسعه نمونه اولیه مبتنی بر نیاز بازار و ارائه آموزشها و مشاورههای لازم در این مسیر به تیمهای شرکتکننده است.
بزرگترین بستر آموزش فناوری نانو در ایران راهاندازی شد سایت آموزش فناوری نانو (www.edu.nano.ir) بزرگترین بستر آموزش فناوری نانو در ایران است که از سال ۱۳۹۰ با هدف ترویج و آموزش علوم و فناوری نانو راهاندازی شده است. به واسطه این سایت فعالیتهای مختلفی از جمله ارائه مقالات آموزشی، برگزاری آزمون، دورههای آموزش حضوری و غیرحضوری (پلتفرم دستیار خوب) در اختیار علاقمندان حوزه نانو قرار میگیرد.
روند تعداد مخاطبان و بازدیدکنندگان سایت آموزش فناوری نانو (۱۳۹۷-۱۳۹۳)
آزمونهای سایت آموزش شامل آزمون ترازیابی، آزمون آزمایشی، آزمون آنلاین و آزمون مقالات است که در سال ۹۷ در مجموع ۴۴۹۶۱ نفر- آزمون در سایت برگزار شد. گفتنی است از ابتدای فعالیت سایت آموزش فناوری نانو تاکنون ۲۱۷ هزار نفر- آزمون در این سایت برگزار شده است.
آموزش غیرحضوری یکی از پرکاربردترین روشهای آموزشی است که امروزه بعنوان یک روند جدید برای انتقال دانش و آموزش نیروی انسانی در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. پس از برگزاری دورههای آموزش آنلاین در سالهای گذشته و استقبال مخاطبان با هدف بهبود کیفیت دورههای آموزشی و تسهیل دسترسی کاربران، پلتفرم آموزش غیرحضوری «دستیار خوب» در سال ۹۷ راهاندازی شد. در سال ۹۷، ۱۰۷۱ نفر (مجموعا ۳۷۱۴ نفر- ساعت) در مجموع از این پلتفرم، آموزش دیدهاند.
در سال ۹۷ سایت آموزش فناوری نانو اقدام به برگزاری دورههای حضوری با رویکرد تحلیل نتایج آنالیز دستگاهی کرده است.ای دورهها با همکاری دانشکده فیزیک دانشگاه تهران برگزار شد.