علت اهمیت مدیریت ریسک چیست و عدم توجه به آن چه آسیبی میزند؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، سعید صائمی استاد دانشگاه در یادداشتی نوشت: در گذشته عدم توجه به حوزه مدیریک ریسک سبب ورشکستگی بسیاری از شرکت‌های بزرگ و آسیب دیدن جدی اقتصاد‌ها می‌شد تا اینکه کارشناسان با جستجوی راهکاری علمی برای این معضل رشته تخصصی مدیریت ریسک را بنیاد نهادند.

حسابرسان داخلی به صورت مستقیم با نظام مدیریت ریسک در ارتباط هستند. براساس تعریف «انجمن بین المللی حسابرسان داخلی»، فرآیند حسابرسی داخلی ماموریت ارزیابی کارایی و اثربخشی مدیریت ریسک را برعهده دارد. اثربخشی نظام مدیریت ریسک سازمان در تحقق اهداف آن نقش کلیدی بر عهده دارد. براین اساس حسابرسان داخلی باید در ارتقای اثربخشی این نظام دارای نقش‌های مشخصی باشند.

حسابرسان داخلی از سوی دیگر از خروجی‌های نظام مدیریت ریسک برای طرح ریزی و اجرای حسابرسی مبتنی بر ریسک بهره می‌گیرند. نظام مدیریت ریسک طی مراحل چندگانه‌ای به شناسایی و ارزیابی ریسک‌های سازمان می‌پردازد. ریسک‌های مذکور در شناسنامه ریسک ثبت و ضبط می‌شوند. حسابرسان از شناسنامه ریسک برای برنامه ریزی حسابرسی و تعیین حوزه‌های کلیدی دارای اولویت بیشتر استفاده می‌کنند.

نکته قابل توجه در این میان این است که نظام مدیریت ریسک سازمان از نظام حسابرسی داخلی جدا می‌باشد. براین اساس مسئولیت اجرای فرآیند‌های هریک از این نظام‌ها بر عهده نقش‌های مختلفی در سازمان است. مسئولیت اصلی مدیریت ریسک در سازمان بر عهده هیات مدیره سازمان است. در عمل هیات مدیره مسئولیت اجرایی مدیریت ریسک را به یک مدیریت یا کمیته‌ی مشخص در سازمان تفویض می‌کند، زیرا به دلیل وجود فرآیند‌های تخصصی و نیاز به بهره گیری از دانش و تخصص‌های ویژه، ضروری است تا کارکردی ویژه برای مدیریت ریسک در سازمان تعریف شود.

یکی از اهم اهداف هیات مدیره در هر سازمان هوشمندی، حصول اطمینان از عملکرد مطلوب نظام مدیریت ریسک است. اینجاست که پای حسابرسان داخلی به ماجرا باز می‌شود. حسابرسان داخلی با انجام فرآیند‌های اطمینان بخشی، اثربخشی نظام مدیریت ریسک را ارزیابی نموده و نتیجه را به هیات مدیره گزارش می‌دهند. از این رو حسابرسان داخلی باید در برنامه سالانه حسابرسی خود، ارزیابی فرآیند مدیریت ریسک را طرح ریزی کنند.

با این تفاسیر، حسابرسان داخلی در تقابل با نظام مدیریت ریسک سازمان می‌توانند سه نقش کلی زیر را بر عهده گیرند:

وظایف کلیدی که حسابرسان داخلی در قبال نظام مدیریت ریسک سازمان باید انجام دهند:

۱. مرور و ارزیابی مدیریت ریسک‌های کلیدی سازمان
۲. ارزیابی گزارش ریسک‌های کلیدی سازمان
۳. ارزیابی فرآیند مدیریت ریسک
۴. اطمینان بخشی در خصوص فرآیند ارزیابی ریسک‌های سازمان
۵. اطمینان بخشی در خصوص فرآیند مدیریت ریسک

وظایفی که حسابرسان داخلی می‌توانند با رعایت احتیاط در آن‌ها مشارکت کنند:

۱. تسهیل شناسایی و ارزیابی ریسک‌ها
۲. مشاوره به مدیریت در خصوص مدیریت ریسک
۳. هماهنگی فعالیت‌های نظام مدیریت ریسک
۴. گزارشگری یکپارچه در خصوص ریسک
۵. نگهداری و توسعه نظام مدیریت ریسک
۶. حمایت از نظام مدیریت ریسک
۷. توسعه استراتژی مدیریت ریسک برای تصویب توسط هیات مدیره

نقش‌هایی که حسابرسان داخلی نباید در آن‌ها مداخله کنند:

۱. تعیین اشتهای ریسک سازمان
۲. مدیریت ریسک سازمان
۳. اعمال فرآیند مدیریت ریسک
۴. اتخاذ تصمیم‌هایی در خصوص واکنش‌های مدیریت ریسک
۵. پیاده سازی واکنش‌های مدیریت ریسک از جانب مدیریت
۶. پاسخگویی در خصوص مدیریت ریسک