گزارش‌ دانشگاه‌ها از مقابله با تحریم / آموزش عالی با اقتصاد مقاومتی فاصله دارد!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حسین اکبری؛ حدود ۷ ماه پیش بود که کارگروه پشتیبانی از اقتصاد مقاومتی و مقابله با تحریم‌ها در آموزش عالی توسط وزیر علوم تشکیل شد. البته حدود ۶ ماه قبل‌تر از این تاریخ، دستورالعملی تحت همین عنوان به دانشگاه‌ها ابلاغ و طی آن بیان شده بود که دانشگاه‌ها موظفند فعالیت‌هایی با عنوان اقتصاد مقاومتی و مقابله با تحریم در حوزه‌های ادارای و مالی، آموزشی، پژوهشی و فناوری، فرهنگی، اجتماعی، دانشجویی و تربیت بدنی انجام دهند.

در این دستورالعمل که به منظور کاهش آثار تحریم به دانشگاه ابلاغ شد، موارد جالبی به چشم می‌خورد. از «پرهیز از خریداری خودرو جدید» گرفته تا «اجاره دادن بخش‌های مختلف دانشگاه در ساعت‌های غیر اداری»؛ از «بهره گیری از فضای مجازی برای اطلاع رسانی!» تا «کاهش تعداد همراهان در سفر‌های خارجی»؛ بگذریم، گذشتن از عنوان «تشویق دانشجویان و کارکنان به ورزش!»؛ که حقیقتا یافتن ارتباطش با اقتصاد مقاومتی اندکی دشوار است.

البته ناگفته نماند مواردی همچون همکاری با صنایع، حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و ایجاد هسته‌های پژوهش و فناوری از جمله موارد مثبت این دستورالعمل است. در هرحال طی این نامه به دانشگاه‌ها دستور داده شد تا فعالیت‌های خود در این راستا را گسترش داده و نتیجه را به وزیر علوم اطلاع دهند.

به همین منظور مدتیست که دانشگاه‌ها با همین عنوان اقدام به انتشار گزارش‌هایی کرده اند تا فعالیت‌های خود در زمینه کاهش آثار تحریم را به اطلاع برسانند. هرچند می‌شود گزارش هر دانشگاه را به تفکیک بررسی کرد و میزان اقدامات مفید را سنجید؛ اما در این گزارش سعی داریم گزارش کار دانشگاه بجنورد را با تعدادی دیگر از دانشگاه‌ها قیاس کرده تا ببینیم این دانشگاه در عمل به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به چه میزان موفق عمل کرده است.

۲ طرح موفق دانشگاه زنجان در اقتصاد مقاومتی/ کلی گویی در ارائه گزارش
ابتدا دانشگاه زنجان را بررسی می‌کنیم. این دانشگاه در گزارش خود از ایجاد زیرساخت‌های استقرار ۷۰ واحد دانش بنیان در دانشگاه خبر می‌دهد. همچنین پروژه کشت جنین در حیوانات را از دیگر پروژه‌های برتر خود عنوان می‌کند.

همچنین دانشگاه زنجان اعلام کرد که دو طرح این دانشگاه جزو طرح‌های برتر استان در گزارش پنج پروژه موفق اقتصاد مقاومتی سال ۱۳۹۷ قرار گرفته است که می‌توان به عنوان یک عملکرد مناسب از آن نام برد.

البته این دانشگاه در بخشی از گزارش خود وارد کلی گویی می‌شود. تشکیل هسته‌های توانمندسازی علمی و فناوری، تدوین سرفصل‌های لازم برای رشته‌های مورد نیاز بازار کار، ماموریت گرا شدن دوره‌های تحصیلات تکمیلی، اتخاذ تصمیمات حمایتی تشویقی پایان نامه‌های تحقیقاتی کاربردی و اصلاح هرم نیروی انسانی از جمله مواردی است که می‌توان صرفا آن‌ها را گزاره‌ای دانست که هیچ پشتوانه‌ای ندارد و یا حداقل اطلاع رسانی نشده است.

دانشگاه جهرم؛ گزارشی خلاصه با کپی برداری از دستورالعمل
دانشگاه جهرم گزارش خلاصه‌ای ارائه داده. مهم‌ترین بخش این گزارش ابداع روشی نوین و کم هزینه، برای مهار ریز گرد‌ها است. به گفته مسئولان دانشگاه این روش می‌تواند هزینه‌های دولت در مهار ریزگرد‌ها را به حد قابل قبولی کاهش دهد.

در ادامه گزارش این دانشگاه عناوین ذکر شده در دستورالعمل، عینا و بدون هیچ گونه توضیح دیگری آورده شده است که این بخش را می‌توان نشان از دست خالی دانشگاه جهرم دانست.

دانشگاه صنعتی کرمانشاه؛ حذف پذیرایی مراسم‌ها در راستای اقتصاد مقاومتی!
این دانشگاه در حوزه مالی، بیشتر فعالیت‌های آموزشی را در دستور کار خود قرار داده. در حوزه اداری نیز احداث چاه آب جهت آبیاری، خرید اتوماسیون اداری جهت اجرای برنامه دولت الکترونیک و کاهش مصرف برق را مهم‌ترین فعالیت‌های خود عنوان کرده است.

خرید تجهیزات آزمایشگاهی مناسب یکی از موارد نسبتا قابل پذیرش این دانشگاه به شمار می‌آید. عضویت در شبکه کشوری «آزمایشگاه‌های علمی ایران» و تبلیغ تجهیزات آزمایشگاهی از دیگر مواردی است که این دانشگاه در گزارش خود عنوان کرده است.

حذف پذیرایی از مراسم ها، حذف مکاتبات دستی، حذف چاپ بنر و استفاده از کالا‌های تولیدی استان از جمله مهم‌ترین عناوینی است که دانشگاه صنعتی کرمانشاه در راستای اقتصاد مقاومتی انجام می دهد.

دانشگاه صنعتی قم؛ اجرای چند طرح کارآمد
ساخت دستگاه کشش دو محوری مسطح با قابلیت کنترل عددی و ظرفیت هندسی شده یکی از مهم‌ترین دستاورد‌های دانشگاه صنعتی قم به شمار می‌آید. حذف کاغذ و انتشار نشریات الکترونیکی و ایجاد میز خدمت الکترونیکی از دیگر دستاورد‌های دانشگاه است.

هوشمندسازی موتورخانه‌های دانشگاه از دیگر نکات مثبت این گزارش است. طرح آب شیرین کن‌های خورشیدی، نصب پنل‌ها و اجرای سیستم آبگرمکن خورشیدی نیز از دیگر اقدامات دانشگاه صنعتی قم محسوب می‌شود.

فعالیت گسترده دانشگاه محقق اردبیلی در پیشبرد اقتصاد مقاومتی
دانشگاه محقق اردبیلی گزارش مفصل و پرباری را از فعالیت‌های خود ارائه داده است. بیان جزئیات و مصادیق فعالیت‌ها ازجمله نکات مهم این گزارش بوده که آن را از دیگر دانشگاه‌های متمایز کرده است.

تصویب طرح تامین حداقل ۲۰ درصد برق مصرفی دانشگاه از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر، انعقاد ۲۸ مورد قرارداد طرح پژوهشی بین سازمانی با اعتبار بیش از ۶/۳۴ میلیارد ریال، انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با سازمان‌های اقتصادی و تولیدی مانند شرکت‌های داروسازی و کارخانجات پوشاک بخشی از فعالیت‌های پردامنه‌ی این دانشگاه است.

مضاف بر این فعالیت مرکز رشد واحد‌های فناور دانشگاه اردبیل نیز گسترش زیادی داشته است که با جزئیات در گزارش عنوان شده است. شاید چنین گزارشی را بتوان یک عملکرد مناسب در جهت اقتصاد مقاومتی و مقابله با تحریم دانست.

گزارش نامتوازن دانشگاه بجنورد
اما گزارش دانشگاه بجنورد را می‌توان نامتوازن دانست. در میان این گزارش هم نکات مثبتی به چشم می‌خورد و هم در برخی موارد بی برنامگی این دانشگاه را نشان می‌دهد.

در بخش مدیریت مصرف، نصب ۶ عدد نیمکت خورشیدی و ذخیره آب‌های سطحی دانشگاه نکات قابل قبولی است، اما استفاده از پاسخ نامه تک برگ در امتحانات، اندکی این بخش را ضعیف جلوه می‌دهد.

برگزاری کارگاه‌های آموزشی مانند کارآفرینی، تابلوخوانی بورس، ایده و ثروت و ساخت تابلوفرش دانشگاه بجنورد را در این بخش موفق نشان می‌دهد. همچنین برگزاری چند استارت آپ و کارگاه ایده پردازی از دیگر موارد مثبت گزارش این دانشگاه به شمار می‌آید.

اما موارد ذکر شده در بخش درآمدزایی به نظر نامناسب می‌آید. اجاره خوابگاه‌ها در فصل تابستان و فروش کاغذ‌های باطله دانشگاه که در این گزارش ذکر شده، نه در شان یک دانشگاه مرکز استان است و نه ارتباط معنا داری با اقتصاد مقاومتی که وظیفه گسترش علم و عمل را به دانشگاه واگذار کرده دارد.

با توجه به گزارش‌های ارائه شده به نظر می‌رسد دانشگاه‌ها آنچنان حرف محکمی برای ارائه در زمینه اقتصاد مقاومتی و مقابله با تحریم ندارند و نیاز به تغییر رویه در سیستم دانشگاه‌ها احساس می‌شود.