باید بتوانیم فناوری را به سمت ایجاد تمدن نوین اسلامی سوق دهیم

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو،، آئین تکریم از خدمات سید علی اکرمی‌فر و معارفه سیروس وطن‌خواه مقدم رئیس جدید مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت ریاست جمهوری با حضور سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.

در ابتدای این جلسه سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با عرض تسلیت به مناسبت ایام سوگواری حضرت اباعبدالله‌­الحسین(ع) گفت: امام حسین(ع) به نیکی به ما آموخت که مقاومت در نهایت پیروز خواهد شد.

وی افزود: همان­طور که مرکز همکاری‌های تحول و پیشرفت برای برنامه‌های آتی خود موضوع تحول را مورد توجه قرار داده است، تحول را باید برای سایر امور و بخش­ ها درک کرد.

تبدیل فناوری آنالوگ به فناوری دیجیتال نشان ­دهنده تحول عظیم است
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: فناوری­ های جدید از جنس فناوری ­های نرم، همراه با برنامه الگوریتمی و بر بستر تحولات دیجیتال شکل یافته است و لذا این تبدیل فناوری آنالوگ و شیئی به فناوری دیجیتال و غیرمرکزی است که نشان‌­دهنده تحول عظیمی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به نقد مکتب فرانکفورت نسبت به «صنعت» رو به پیشرفت در قرن بیستم گفت: مکتب فرانکفورت صنعت روبه­رشدی را که از دل تفکر مارکسیستی توسعه یافت را با اصطلاح «صنعت فرهنگی» مطرح کرد و چنان از آن صحبت به میان آورد که نوعی بت‌وارگی صنعت را به ذهن متبادر می‌کرد.

عاملی ادامه داد: مارکسیسم و مکتب فرانکفوررت به مابعد فناوری توجهی نمی‌کردند و از این رو نوعی تفکر بت­واره را نسبت به فناوری داشته‌­اند و به یک نوع جبر تاریخی قائل بودند، حال آنکه باید فناوری را بر اساس واقعیت‌­های خودش و قدرت اراده و اختیار انسان تحلیل کرد.

وی تصریح کرد: مارکسیسم و فرانکفورتی‌ها به نوعی قائل به بت‌وارگی و جبر فناوری بودند و اراده انسان را در این راستا اراده ضعیف و تبعی می‌دیدند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: بنیان فناوری بر تکرار و تکثیر است و از همین رو بود که آغاز فناوری در توسعه صنعت چاپ، با تکثیر همراه بود و انواع صنایع ظرفیت تکثیر انبوه را فراهم آوردند، چنانکه در صنعت اینترنت نیز انبوه کاربران به منبع قدرت تولید و تکثیر تبدیل می­‌شوند که البته فناوری‌های نوین ظرفیت خلاقیت رقومی و الگوریتمی را افزایش داده‌اند.

بستر اینترنت بر ذهن آدمی بسته شده است
وی ادامه داد: این فناوری بود که موجب قدرت پیدا کردن تجدد و جامعه مدرن شد و خصلت فناوری‌­های نرم زنده بودن آنست که طبیعت انسانی دارد و می­‌توان اینترنت را همان ادامه فضای ذهن آدمی دانست.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران افزود: بستر اینترنت بر ذهن آدمی بسته شده است و دارای ویژگی فرامحلی، فرازمانی و بازبودگی است که به نوعی همان تکرار توان­های ذهنی انسان تلقی می‌‌شود.

وی افزود: هوش مصنوعی ظرفیتی است که در مسیر شبیه سازی انسان (humanoid) حرکت می­کند و با همین نگاه است که صنعت اینترنت از بستر وب 1 که وب اطلاعات بود به وب2 یا همان وب تعاملی، وب 3 یا همان وب معناگرا و وب4 یا همان هوش مصنوعی رسید و امروزه از انتقال به بستر وب 5 سخن به میان آمده است.

عاملی ادامه داد: در وب 5 که آز آن با عنوان وب یکپارچه(Integrative Web) تعبیر می­کنند، «این» طبیعی با «آن» مصنوعی از بین می‌­رود و در آن هر دو یکی می­‌شوند به گونه‌­ای که تمییز میان طبیعت و مجاز ممکن نباشد.

امروزه انسان‌­ها قطع نظر از هنجار جمع رفتار و قضاوت می‌­کنند
عاملی یادآوری کرد: در زندگی امروز ما 5 اتفاق در حال وقوع است که با تحولات گسترده­‌ای همراه خواهد بود و یکی از آنها تقویت حریت اجتماعی است و بر اساس آن امروزه انسان‌­ها قطع نظر از هنجار جمع قضاوت می­‌کنند که رفته‌رفته انسان‌­های تصنعی جای خود را به انسان­ها واقعی تر می‌­دهند.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران اضافه کرد: امروز با جامعه فردی و اجتماعی قوی‌تری مواجه شده‌ایم که توانش اجتماعی افزایش پیدا کرده و درک جامعه جدید بسیار اهمیت دارد.

وی افزود: اتفاق دوم افزایش قدرت انتخاب‌گری است که به دنبال آن مدل­‌های موفق در حال متمایز شدن از مدل‌­های ناموفق هستند و این دوره را می‌­توان دوره توسعه انتخاب­‌ها دانست.

عاملی تصریح کرد: باید تلاش کنیم که محتوا و الگوی موفق ارائه دهیم که البته نمی خواهم بگویم مردم لزوما همیشه انتخاب خوب دارند، نه در بسیار از موارد جاذبه های شیطانی جامعه را به سمت و سوی دیگری می‌برد و این مسئولیت نظام‌های الهی را بیشتر می‌کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: نگاه مقام معظم رهبری نسبت به تمدن نوین اسلامی و نگاهی مطلوب‌­گرا به آینده است که در بیانیه گام دوم ایشان به خوبی به آن اشاره کرده‌­اند و از این رو فناوری بایستی هدفمند باشد و فناوری بدون هدف متعالی تبدیل به توسعه دایره دوری از حقیقت می‌شود.

وی افزود: دانشگاه اموری(Emory) آمریکا که تحقیقات دانشگاهی آن بین سال‌­های 1978 تا 1993 حدود 450 درصد رشد داشته است با بررسی دلایل توسعه پیشرفت‌­های خود به این نتیجه رسیده بود که برای پیشرفت بایستی به دو مؤلفه هدفمند بودن و دیگری (gentle guidance ) به معنای راهنمایی همراه با ارائه احترام و شخصیت به افراد در ایجاد هم­‌افزایی جامعه مؤثر عمل کرد.

تقویت جریان فکری ارزش‌گرا و دینی در جهان
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه دین یک نیاز محوری و فطری در زندگی است و اگر جامعه سمت و سوهای غیر دینی پیدا می‌کند؛ این مسیر یک مسیر خطی قطعی نیست، گفت: افراد دائما ناستالژیای فطرت دارند و بدنبال بازگشت به حق هستند که تقویت علم و عقلانیت لا محاله انسان را به سمت ارزش های دینی و الهی سوق می دهد.

عاملی افزود: امروز مسیر بازگشت به دین در جهان رو به تقویت است و ممکن است در گوشه هایی از جهان شاهد توسعه مادی‌گرایی، لیبرالیسم و سکولاریزم باشیم ولی در قلب نظام‌های مادی مسیر بازگشت به دین به صورت مشهود قابل رویت است.

وی افزود: آمریکا علی‌رغم آنکه دوره­ای قدرت برتر در مدیریت جهانی را دارا بود، اما امروزه در مدیریت فرهنگی جامعه دچار مشکل شده است و بیش از 50 الی60 درصد جمعیت آمریکا در قالب کمپین‌­های اجتماعی به نوعی مخالف وضعیت موجود آمریکا هستند.

عاملی ادامه داد: در اتفاق پنجم این نکته حائز اهمیت است که غرب همچنان بر سبک زندگی ملت‌­ها تأثیر می­‌گذارد اما اینکه غرب گفتمان واحد است در حال سستی و تزلزل است.

وی افزود: ظهور فناوری­‌های هوشمند، قدرت گرفتن هوش مصنوعی و همچنین ظهور دانش­‌های ترکیبی و یکپارچه شدن علوم امکان این را فراهم کرده که تفکر جریان اسلامی قادر باشد به یک الگوریتم قطعی زندگی تبدیل شود.

می­‌توان در بستر الگوریتم­‌های هوش مصنوعی به ایجاد و تأمین عدالت اقدام کرد
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران افزود: الگوریتم‌­ها قادرند مسیر ایجاد کنند و اگر مفهومی چون عدالت مورد توجه نظام حکمرانی جهانی شود، می­‌توان در بستر الگوریتم­‌های هوش مصنوعی به ایجاد و تأمین عدالت اقدام کرد.

وی افزود: یکی از بزرگترین جلوه­‌های توحید در رفع استیلا از دیگران و توجه به وجود متعالی الهی است که با این نگاه اگر بتوان با توسعه فناوری، استیلای نظام بروکراسی را از مردم برداشت نوعی حرکت عملی در مسیر توحید اتفاق افتاده است.

بایستی بتوانیم فناوری را به سمت ایجاد تمدن نوین اسلامی سوق دهیم
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: اینترنت ظرفیتی است که همچون تیغ دولبه هم می­‌تواند شر تولید کند و هم خیر به دنبال داشته باشد و با توجه به ظرفیت­‌های این بستر بایستی که بتوانیم فناوری را به سمت ایجاد تمدن نوین اسلامی سوق دهیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود از نقش کلیدی مرکز تحول و پیشرفت ریاست جمهوری در ادوار مختلف تقدیر کرد و به نقش کلیدی این مرکز در توسعه زیر ساخت‌های توان فناوری کشور در حوزه‌های زیست‌فناوری، فناوری‌‌های حوزه نانو و فناوری‌های نو اشاره کرد و ضمن تقدیر از زحمات اکرمی‌فر، برای وطن خواه آرزوی موفقیت کرد.