گزارش |
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو- سید احسان حسینی؛ پس از بازگشت تحریم‌های نفتی از ۱۳ آبان سال گذشته، میزان صادرات نفت خام ایران از ۲.۵ میلیون بشکه در روز به زیر ۳۰۰ هزار بشکه رسیده است. این موضوع با توجه به وابستگی بودجه دولت به درآمد‌های حاصل از خام‌فروشی نفت تبعات منفی برای اقتصاد کشور در پی دارد. طبق قانون بودجه ۹۸ دولت باید روزانه ۱.۵ میلیون بشکه نفت خام را به قیمت ۵۴ دلار بفروشد تا مبلغ ۱۵۰ هزار میلیارد تومان تامین بودجه کند.
پس از آغاز فاز دوم تحریم‌های نفتی و صفر شدن معافیت‌های ایران، صادرات نفت کشور بسیار کاهش پیدا کرده به طوری سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که کشور در سال جاری ۱۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهد داشت. در این راستا برای بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی سه دسته راهکار کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت پیشنهاد میشود که پیگیری همزمان آن‌ها میتواند از فشار‌های دشمن کاسته و عصای دست دولت در برهه زمانی فعلی و آینده باشد.
1- راهکار کوتاه مدت؛ جلوگیری از فرار مالیاتی:
اشاره شد که تحریم‌های نفتی وکاهش میزان صادرات نفت کشور باعث کسری بودجه دولت میشود. کارشناسان معتقدند جلوگیری از فرار مالیاتی و اصلاح قوانین معافیت‌های مالیاتی میتواند بخش بزرگی از کسری بودجه دولت را در یک بازه ۱ الی ۲ ساله تامین کند.
از نظر سازمان امور مالیاتی، اقتصاد کشور بر اساس شیوه‌های اخذ مالیات بر درآمد به سه دسته ۱- شرکت‌ها و اشخاص حقوقی ۲- مشاغل و افراد ۳- حقوق و دستمزد تقسیم میشود. طبق گزارش مرکز آمار سهم گروه مشاغل و افراد از کل GDP کشور ۳۶ درصد است که منطقا باید سهم مالیات این گروه از کل مالیات نیز حدود ۳۶ باشد.
اما بر اساس قانون بودجه ۹۸ از کل ۱۵۰ هزار میلیارد تومان مالیات تعیین شده تنها ۶ درصد آن یعنی حدود ۹ هزار میلیارد تومان توسط گروه مشاغل و افراد پرداخت میشود. با یک جدول تناسب ساده می‌توان رقم واقعی مالیات این قشر را محاسبه کرد که به نزدیک ۷۵ هزار میلیارد تومان میرسد. در نتیجه در صورت ایجاد شفافیت بر درآمد مشاغل می‌توان بخش بزرگی از کسری بودجه دولت را تامین کرد.
از نظر سازمان امور مالیاتی، اقتصاد کشور بر اساس شیوه‌های اخذ مالیات بر درآمد به سه دسته ۱- شرکت‌ها و اشخاص حقوقی ۲- مشاغل و افراد ۳- حقوق و دستمزد تقسیم میشود. طبق گزارش مرکز آمار سهم گروه مشاغل و افراد از کل GDP کشور ۳۶ درصد است که منطقا باید سهم مالیات این گروه از کل مالیات نیز حدود ۳۶ باشد.
اما بر اساس قانون بودجه ۹۸ از کل ۱۵۰ هزار میلیارد تومان مالیات تعیین شده تنها ۶ درصد آن یعنی حدود ۹ هزار میلیارد تومان توسط گروه مشاغل و افراد پرداخت میشود. با یک جدول تناسب ساده می‌توان رقم واقعی مالیات این قشر را محاسبه کرد که به نزدیک ۷۵ هزار میلیارد تومان میرسد. در نتیجه در صورت ایجاد شفافیت بر درآمد مشاغل می‌توان بخش بزرگی از کسری بودجه دولت را تامین کرد.
2- راهکار میان مدت؛ راه‌اندازی بورس نفت: در زمان تحریم‌ها این ظرفیت وجود دارد که در کنار فروش نفت توسط شرکت ملی نفت بتوان از ظرفیت بخش‌های خصوصی نیز برای افزایش فروش نفت استفاده کرد. در این راستا سازوکار فروش نفت به بخش خصوصی در بستر بورس انرژی ایران در نظر گرفته شده است. بورس انرژی به دلیل فضای ضابطه‌مند و رقابتی احتمال هر گونه فساد را به صفر رسانده و به قیمت حداکثر نفت کشور را به فروش می‌رساند.
شرکت‌های خصوصی داخلی و خارجی توانمندی و انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به شرکت ملی نفت برای فروش نفت ایران در بازارهای جهانی دارند. اجرای این راهکار و فروش نفت از این روش نیازمند زمان 3 الی 4 ساله است تا زیرساخت‌های لازم ایجاد شده و تجارت نفت شکل بگیرد.
3- راهکار بلند مدت؛ ساخت پتروپالایشگاه و صادرات فرآورده:
کارشناسان معتقدند که راهکار اصولی بی‌اثرکردن تحریم‌های نفتی، تغییر زمین بازی از خام فروشی به سمت ساخت پتروپالایشگاه و تولید و صادرات فرآورده‌های نفتی است. صادرات فراورده به دلیل حجم کوچک محموله‌ها، تعدد خریداران و فروشندگان، شیوه‌های حمل متنوع، فاصله نزدیک به مقاصد و حجم کوچک تراکنش‌های بانکی نسبت به صادرات نفت خام بسیار آسان‌تر است.
در نتیجه پیشنهاد میشود با ساخت پتروپالایشگاه، نفت خام به فراورده‌های نفتی تبدیل شده و آن را با ارزش افزوده بیشتری به فروش برسانیم. در حال حاضر تنها مانع در مسیر احداث این واحد‌ها تامین مالی آن‌ها است که قرار است طبق طرح مجلس با اهدای تنفس خوراک از سرمایه‌های مردمی برای این تامین مالی استفاده شود. ساخت پتروپالایشگاه نیازمند یک بازه زمانی ۶ الی ۸ ساله است.
در نتیجه پیشنهاد میشود با ساخت پتروپالایشگاه، نفت خام به فراورده‌های نفتی تبدیل شده و آن را با ارزش افزوده بیشتری به فروش برسانیم. در حال حاضر تنها مانع در مسیر احداث این واحد‌ها تامین مالی آن‌ها است که قرار است طبق طرح مجلس با اهدای تنفس خوراک از سرمایه‌های مردمی برای این تامین مالی استفاده شود. ساخت پتروپالایشگاه نیازمند یک بازه زمانی ۶ الی ۸ ساله است.
ارسال نظرات