سعادت: شعار سال ۹۹ تاکید مجدد بر ظرفیت بالای اقتصاد کشور است/ فلسفه‌ی اقتصادی «جهش تولید» چیست؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو سال هاست پیش از آغاز سال جدید گمانه زنی‌هایی درباره شعار سال انجام می‌دهیم، در وضعیت اقتصاد تحریمی و فشار‌هایی که اقتصاد کشور از سال‌ها پیش تحمل کرده است بسیاری امیدوارند تا با رهنمود‌های مقام معظم رهبری و تاکیدی که ایشان بر حوزه اقتصاد، رفاه، معیشت و اشتغال جوانان دارند نامگذاری در این حول و حوش باشد، برخی نیز با بیان اینکه مشکلات اقتصادی کشور به این زودی‌ها حل نمی‌شود بسیار ناامیدانه منتظر بودند تا شعار سال حول و حوش محور اقتصادی نباشد، اما تولید همچنان اولین رهنمود و مساله مورد تاکید رهبر فرزانه انقلاب است، چرایی تعیین این نامگذاری با تاکید بر جهش تولید و بررسی توان تولیدی و اقتصادی کشور موضوع گفتگوی عیدانه‌ی ما با رحمان سعادت اقتصاد دان و عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان است که در ادامه مشاهده می‌کنید.

مهمترین دلیل انتخاب شعار" جهش تولید" از سوی رهبر معظم انقلاب در سال ۹۹ از نظر شما توجه مسوولین و مردم به چه نکاتی در اقتصاد کشور است؟
این موضوع شاید برای بسیاری مورد سوال باشد که چرا مقام معظم رهبری یک بار دیگر شعار سال ۹۹ را اقتصادی و با محوریت تولید انتخاب کردند و اینکه اگر شعار سال ۹۹ با رویکرد اقتصادی و تولید محور نبود به معنای چه پیامی از سوی رهبر فرزانه انقلاب به مسوولین و به تبع آن به مردم بود؟ در پاسخ به این سوال می‌توان گفت: اولین موضوعی که در صورت عدم انتخاب شعار سال با محوریت مسائل اقتصادی از سوی رهبر انقلاب به ذهن خطور می‌کرد این بود که از نظر اقتصادی کشور به رونق و شرایط مطلوب اقتصادی رسیده، بنابراین به دلیل عدم وجود مشکل بزرگی در اقتصاد یا تولید نامگذاری اقتصادی و مرتبط با تولید چندان ضروری نبوده است. اگر اینگونه بود این پیام به ما داده می‌شد که رهبر انقلاب و مسئولین روال اقتصادی را مطلوب می‌بینند و از جهت رونق، تولید واشتغال که بخش‌های مهمی از کلیت اقتصاد به شمار می‌روند احساس ثبات نسبی وآرامش بخشی می‌کنند که نیاز به تاکید براولویت اقتصادی و تولید در سال جدید نبوده است. نام گذاری سال ۹۹ به جهش تولید که بخش مهمی در اقتصاد محسوب می‌شود نشان می‌دهد منویات و نتایجی که رهبر انقلاب در حوزه اقتصادی و رونق تولید از سال‌های گذشته مورد نظر داشته اند به خوبی محقق نشده لذا رهبر معظم انقلاب بار دیگر بر موضوع تولید تاکید کردند تا مسئولین تلاش بیشتری برای جهش و رونق تولید در سال جدید از خود نشان دهند. از سوی دیگر اگر شعار امسال اقتصادی و تولیدی انتخاب نمی‌شد، می‌توانستیم اینگونه تصور کنیم که رهبر انقلاب و مسئولین به این نتیجه رسیده اند که اقتصاد ما تولیدی نیست و از تولید به نفع اقتصاد نمی‌توان نتیجه‌ای گرفت، لذا بعد از سال‌ها تاکید بر تولید ملی امسال شعار سال اقتصادی و تولید محور انتخاب نمی‌شد، اما تاکید مقام معظم رهبری بر حوزه اقتصاد و جهش تولید نشان می‌دهد که اتفاقا ایشان به موضوع تولید و توان و ظرفیت کشور برای افزایش، رونق و جهش تولید بسیار امیدوار هستند.

چرا مشخصا " جهش تولید" برای نامگذاری امسال انتخاب شد؟
وقتی از جهش تولید سخن گفته می‌شود به معنای داشتن پتانسیل و ظرفیت‌های لازم در امر تولید داخلی است، یعنی با برنامه ریزی خوب و اصلاح نظام ساختاری اقتصاد کشور می‌توانیم به حجم انبوهی از تولید کالای با کیفیت ایرانی برسیم، بنابراین انتخاب شعار جهش تولید به معنای فراهم بودن بستر‌های لازم در حصول تولید بیشتر است. در فضای سخن رهبر انقلاب فضای امیدوار کننده‌ای به اقتصاد، تولید و نخبگان و جوانان وجود داشت، فضایی که با همدلی و همراهی بیشتر در دوره تحریم علی رغم کاهش فروش نفت و از دست رفتن درآمد‌های نفتی هم می‌تواند تولید را جهش دهد و دورنمای مطلوبی از آینده اقتصاد کشور را به تصویر بکشد. امیدواریم که با این نامگذاری و همت مسوولین و حمایت مردم از کالای ایرانی روز‌های خوبی در انتظار تولید کشور باشد چرا که راهکاری غیر از تولید با کیفیت برای برون رفت از مشکلات اقتصادی نداریم. بعد ازپیام نوروزی رهبر انقلاب همه‌ی ارکان تصمیم گیری و سیاست گذاری کشور باید به این نتیجه رسیده باشند که تنها راه برون رفت از مشکلات اقتصادی کنونی نگاه به درون و استفاده از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های درونی با هم افزایی نیرو‌های متخصص و کاربلد است. در شرایطی که بودجه سال ۹۹ بسیار ناامید کننده است تنها موضوعی که می‌تواند اقتصاد کشور را نجات دهد تولید انبوه و استفاده از همه ظرفیت‌های علمی، مالی، سرمایه‌ای برای افزایش تولید و تامین نیاز‌های داخلی و رویکرد صادراتی است.

به نظر شما نامگذاری چندین سال اخیر از حمایت از تولید تا جهش تولید اتفاقی بوده یا براساس فرآیندی تحقق پذیر انجام شده است؟
اکثراقتصاددانان معتقدند تولید را در کوتاه مدت نمی‌توان توسعه داد، بلکه رشد تولید منوط به سیاست گذاری و برنامه ریزی‌های میان مدت و بلند مدت است. تجربه کشور‌های موفق در حوزه تولید نشان می‌دهد که با اتکا به برنامه‌های میان مدت و بلند مدت به تولید انبوه دست یافته اند، درباره برنامه‌های میان مدت نظریه‌های مختلفی وجود دارد، یکی از نظریه‌های مختلفی که در حوزه تاریخ عقاید اقتصادی از آن نام می‌برند نظریه روستو است که بر فرآیند پذیر بودن تولید و توسعه تولید تاکید دارد، به این معنا که تولید به خودی خود و به یک باره اتفاق نمی‌افتد، بلکه اولین گام در این فرآیند حمایت از عنصری به نام تولید است تا به تبع آن رونق تولید کلید زده شود، در ادامه این پروسه اتفاقی به نام جهش تولید رخ می‌دهد که انبوه تولید و مصرف انبوه در آن حاصل می‌شود و شاهد رشد و توسعه اقتصادی خواهیم بود. با مرور شعار‌های رهبر انقلاب از "حمایت از تولید" " رونق و جهش تولید" این فرایند کاملا رعایت شده و این نامگذاری‌ها اصلا اتفاقی نیست بلکه فرآیندی ادامه دار است که ایشان و مشاوران اقتصادیشان به این نتیجه رسیده اند که برای افزایش تولید این فرآیند باید طی شود تا حمایت، رونق و جهش تولید رقم بخورد.

با توجه به اینکه در زمینه رونق تولید موفق نبوده ایم چگونه می‌توان به "جهش تولید" امیدوار بود؟
اگربرای جهش تولید مرحله صدم را در نظر بگیریم با تاکیدات و نامگذاری‌هایی از این دست که هر سال لزوم تقویت تولید را به همه مسئولین و دست اندرکاران اقتصادی گوشزد می‌کند با طی فرآیند عنوان شده می‌توانیم بیش از شصت تا هفتاد درصد راه را طی کنیم، اما اگر به تولید توجهی نکنیم و در آغاز سال که شروع امیدواری برای کار و تلاش بیشتر است مساله تولید را برجسته نکنیم و برنامه قابل توجهی برای رشد و توسعه تولید نداشته باشیم بین بیست تا سی درصد هم از خواسته‌های تولیدی ما محقق نمی‌شود، بنابراین به لحاظ هدف گذاری همواره باید یک پله بالاتر حرکت کنیم تا با تاکید بیشتر و آگاهی بخشی درباره لزوم تولید بیشتر همه ارگان‌ها و نهاد‌ها به ویژه نهاد‌هایی که در حوزه تولید قعال هستند اعم از وزارت صمت، کشاورزی، اقتصاد و بانک مرکزی با سیاست‌های پولی و مالی در خط مقدم این حوزه قرار بگیرند تا شاهد جهش تولید باشیم. مسلما اگرامسال جهش تولید نامگذاری نمی‌شد با توجه به اینکه بسیاری از ارگان‌های اداری به صورت دستوری عمل می‌کنند بدون تاکید مجدد بر مساله تولید اقدامات سال‌های گذشته خود را عقیم باقی می‌گذاشتند و تولید از این موضوع آسیب می‌دید، لذا در شرایط کنونی نیازمند هم افزایی بیشتر برای توسعه تولید در سال‌های پیش رو هستیم. خوشبختانه با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری بر موضوع تولید در طول چند سال گذشته با ضرورت تولید آشنا شده ایم و بسیاری از مشکلات و موانع پیش روی تولید اعم از بانکی، بیمه ای، تامین قطعات و مشکلات تولید تا حدودی احصاء شده است لذا با آگاهی بیشتری می‌توانیم محدودیت‌های تولید را رفع کنیم. جهش تولید می‌تواند یک نماد وعلامت برای گم نکردن مسیر پیش روی ما در عرصه با اهمیت تولید باشد، تا در سال جدید شرایط مطلوب تری در انتظار تولید باشد و اقتصاد ایران به معنی واقعی شرایط بهتری را تجربه کند.