بهنام ملکی استاد اقتصاد:
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، این روزها سرمایه داران خردی که ناامید از کاهش ارزش پول ملی برای حفظ ارزش سرمایه های خردی که شاید قد و اندازه خریدن چند سکه بهار آزادی هم نیست، اما ماحصل پس انداز عمر زحمت یک انسان است در بورس دود شده و به هوا رفته است به این روند معترض شده و به آرامی بار و بندیل خود را از بازار سرمایه جمع می کنند چرا که امید و اطمینان چندانی به این بازار ندارند. آنچه بر سر این مردم آمده بعضی را بر آن داشته تا از قوه قضاییه بخواهند به صورت مستقل وارد این معرکه شود و خود عاملان تخلف در بازار و نابودکنندگان سرمایه مردم را تحت پیگرد قرار دهد تا شاید امید تازه ای برای بازگشت به بورسی شفاف و تهی از رانت و فساد در مردم ایجاد شود. رادار اقتصاد برای تبیین اینکه چرا بورس ایران نیازمند چنین نظارت و قضاوتی است با دکتر بهنام ملکی؛ اقتصاددان و کارشناس مسائل اقتصادی گفت و گو کرده است تا ضرورت اجرای این مهم را توضیح داده باشد.
از چه نظر برپایی دادگاهی مختص بورس ایران برای روندهای اقتصادی پیش رو حائز اهمیت است؟
به نظرمی رسد تشکیل دادگاه صالحه با هیات منصفه مستقل و متخصص برای رسیدگی به چالش های بورس و مصائبی که به سهامداران خصوصا تازه واردان تحمیل شده ضرورت اجتناب ناپذیری است. هر کشوری بخصوص کشور ما که متاسفانه شفافیت اقتصادی آنچنان جدی گرفته نمی شود باید در بخش بورس و بازار سرمایه دارای یک دادگاه مستقل و ویژه باشد، البته تاکید می شود این دادگاه حتما باید متشکل از هیات منصفه مستقل و متخصص در امور بازارهای پولی و مالی و بازار سرمایه و اقتصادی و حسابداری باشد. یکی از نکات لازم به تایید در این روزهای اخیر این است همه کسانی که به تازه واردان بورسی اهانت کرده اند حتما باید از آنها عذر خواهی شود. بنده معتقدم اگر بازار سرمایه به درستی شکل بگیرد قطعا می تواند نهادینه کننده دموکراسی اقتصادی در کشور باشد. نهادینه شدن دموکراسی اقتصادی نوید دهنده رسیدن به توسعه سیاسی و اقتصادی در روزهای نه چندان دور است، لذا از این جهت همه ارکان تصمیم گیری وسیاست گذاری اقتصادی کشور باید به دنبال ایجاد شفافیت و اجرای دموکراسی اقتصادی در سطوح و بخش های مختلف اقتصاد خرد تا کلان کشور باشند.
به نظر شما چرا راه اندازی دادگاه های صالحه جزیی از نیاز بورس ایران شده است؟
به این دلیل که روندهای طی شده مردم را به این نتیجه رسانده که صاحبان رانت و کسانی که برای اداره درست شرکت ها اصلا نیامده اند و هدف آنها سوء استفاده های مالی از شرکت هاست، از جمله عوامل پنهان زمین زدن بورس به شمار می روند. این دسته به دلیل نگرانی ازایجاد شفافیت در بورس به شدت به دنبال نهادینه کردن عدم شفافیت در بورس ایران هستند و با این رفتار خود آگاهانه بورس را زیر سوال می برند. قطعا زمان زیادی طول نمی کشد آنهایی که در بورس غیر شفاف عمل می کنند زیر سوال می روند و مردم دائما جویای این موضوع هستند که چرا صورت های مالی شرکت های مشابه، متفاوت از هم است؟ بنابراین یکی از موارد مورد شکایت مردم و بحث نگران کننده ای که مردم را دچار اضطراب کرده واقعی نبودن صورت حساب های مالی منتشر شده برخی شرکتها در بورس است و اینکه چرا شرکت ها صورت حساب های واقعی خود را از آنها کتمان کرده اند؟ مثلا یکی از شرکت هایی که بنده می شناسم ۱۳۰۰ سال آینده بازگشت سرمایه خواهد داشت بنابراین این موضوع نشان دهنده اطلاعات دروغینی است که برخی با سیگنال فروشی منجر به افزایش شدید قیمت ها شده اند. شاید متخصصان امر سریع تر از مردم عادی متوجه شوند که بازگشت سرمایه فلان شرکت ۱۳۰۰ سال طول می کشد و خرید از این شرکت توجیهی ندارد، اما مردم به راحتی نمی توانند متوجه این دغل کاری ها شوند. متاسفانه شاهد شکل گیری روال های دروغین و دغل کاریهایی در بورس هستیم که به راحتی سوء استفاده از اموال مردم را دنبال می کنند، دغل کاری هایی که نه تنها تازه واردان بلکه افراد کهنه کار در بورس نیز نمی توانند تحلیل درستی درباره آن ارائه دهند، لذا نباید دامنه همه مشکلات را به گردن تازه واردان به بازارسرمایه انداخت.
چه کسانی در دادگاه های صالحه بورس باید پاسخگوی اقدامات خود باشند؟
اموال تازه واردان دراین بازار مورد سرقت قرار گرفته است، به عبارت بهتر و صحیح تر اموال آنها توسط کسانی که به یک باره بازار را خالی می کنند و سهامی را به صورت بادکنکی بالا می برند سرقت شده است، کسانی که باید در دادگاه های صالحه پاسخگوی خیانت ها و سوء استفاده های خود باشند، کسانی که به اطلاعات رانتی دسترسی دارند حتما باید مجازات شوند، همچنین حسابرس هایی که زیر صورت های مالی شرکت ها امضاء زده و تبانی کردند نیز باید پاسخگو باشند. کسانی که قیمت سهام را به صورت کاذب بالا بردند یا مثل این روزها که موجب سقوط سهام شدند، کسانی که با ایجاد نوسان گیری سنگین قیمتی در بازار نزولی اخیر بازی کردند باید در دادگاه تحت پیگیرد و مورد مجازات قرار بگیرند.
اما برخی از کارشناسان ریزش های اخیر را جزیی از ذات بازار عنوان می کنند نظر شما درباره این موضوع چیست؟
این که برخی می گویند نوسان جزء ذات بازار است در این زمانی که اطلاعات رانتی عده محدودی را برخوردار می کند به کار بردن کلمات تکراری است شاید هم توسط انهایی گفته می شود که از این آشفته بازار منفعت می برند. با مشاهده بورس های سالم دنیا به راحتی می توان دلایل افزایش یا کاهش شاخص ها را متوجه شد قطعا بورس باید بازار رقیب بازار پول و بانک باشد و حوزه های دیگر، نه اینکه بازاری شود که یک شبه بالا می رود و یک شبه به زمین می خورد، بازاری برای زد و بند و تبانی عده ای که به صورت کاذب پای سهمی می مانند و سهمی را بالا ببرند وهمان عده در زمان دیگری کاری می کنند که بورس به شدت زمین بخورد. قطعا فسادهای گسترده ای پشت صحنه وجود دارد که باید رو شود و دخیلان در این فسادها حتما باید محاکمه شوند. در صورت بی توجهی به راه اندازی دادگاه بورسی ذیل قوه قضائیه شاهد تداوم روند غارت گری خواهیم بود.
سازمان بورس در چه مواردی باید شفاف سازی کند و پاسخگو باشد؟
ببینید همه چیز در همه بخش های اقتصادی باید ضابطه مند و قاعده مند باشد مثلا ما برای اشخاصی که برای بورس زحمت ها کشیدند، آیین نامه ها نوشتند، مدیران درستکار شرکت های بورسی که اطلاعات شفاف ارائه دادند و منافع زیادی به سهامداران رساندند باید عواید و تشویق هایی داشته باشیم وبرای غارتگران و سوء استفاده کنندگان هم راهروهای دادگاه و مجازات را برقرار کنیم. مسوولان سازمان بورس باید پاسخگو باشند چرا با متخلفان برخورد نمی کنند و اگر برخوردی هم صورت گرفته چرا توسط رسانه ها منتشر نشده است؟ چرا اسامی متخلفان و شرکت های متخلف اعلام نمی شود؟ آیا تا کنون مدیری به جرم تخلف در بورس محاکمه یا مواخذه شده است؟ مگر می شود سازمان بورس هم مجری باشد و هم داور؟ این موضوع به هیچ وجه قابل قبول نیست، بنابراین سازمان بورس باید برای انحصاری کردن کارگزاری ها محاکمه شود که چرا انحصار شکسته نمی شود؟ این مساله یک مطالبه اصلی و اصولی است که وزیر اقتصاد و سازمان بورس باید پاسخگوی این موضوع مهم باشند، از سوی دیگر اگر آقای قالیباف براین موضوع تسلط ندارد چرا چنین سمت مهمی را قبول کرده است و اگر مسلط است باید به مردم اعلام کند که چرا با سرمایه و هستی مردم که به دولت اعتماد کردند در بورس بازی شده است!؟
از چه نظر برپایی دادگاهی مختص بورس ایران برای روندهای اقتصادی پیش رو حائز اهمیت است؟
به نظرمی رسد تشکیل دادگاه صالحه با هیات منصفه مستقل و متخصص برای رسیدگی به چالش های بورس و مصائبی که به سهامداران خصوصا تازه واردان تحمیل شده ضرورت اجتناب ناپذیری است. هر کشوری بخصوص کشور ما که متاسفانه شفافیت اقتصادی آنچنان جدی گرفته نمی شود باید در بخش بورس و بازار سرمایه دارای یک دادگاه مستقل و ویژه باشد، البته تاکید می شود این دادگاه حتما باید متشکل از هیات منصفه مستقل و متخصص در امور بازارهای پولی و مالی و بازار سرمایه و اقتصادی و حسابداری باشد. یکی از نکات لازم به تایید در این روزهای اخیر این است همه کسانی که به تازه واردان بورسی اهانت کرده اند حتما باید از آنها عذر خواهی شود. بنده معتقدم اگر بازار سرمایه به درستی شکل بگیرد قطعا می تواند نهادینه کننده دموکراسی اقتصادی در کشور باشد. نهادینه شدن دموکراسی اقتصادی نوید دهنده رسیدن به توسعه سیاسی و اقتصادی در روزهای نه چندان دور است، لذا از این جهت همه ارکان تصمیم گیری وسیاست گذاری اقتصادی کشور باید به دنبال ایجاد شفافیت و اجرای دموکراسی اقتصادی در سطوح و بخش های مختلف اقتصاد خرد تا کلان کشور باشند.
به نظر شما چرا راه اندازی دادگاه های صالحه جزیی از نیاز بورس ایران شده است؟
به این دلیل که روندهای طی شده مردم را به این نتیجه رسانده که صاحبان رانت و کسانی که برای اداره درست شرکت ها اصلا نیامده اند و هدف آنها سوء استفاده های مالی از شرکت هاست، از جمله عوامل پنهان زمین زدن بورس به شمار می روند. این دسته به دلیل نگرانی ازایجاد شفافیت در بورس به شدت به دنبال نهادینه کردن عدم شفافیت در بورس ایران هستند و با این رفتار خود آگاهانه بورس را زیر سوال می برند. قطعا زمان زیادی طول نمی کشد آنهایی که در بورس غیر شفاف عمل می کنند زیر سوال می روند و مردم دائما جویای این موضوع هستند که چرا صورت های مالی شرکت های مشابه، متفاوت از هم است؟ بنابراین یکی از موارد مورد شکایت مردم و بحث نگران کننده ای که مردم را دچار اضطراب کرده واقعی نبودن صورت حساب های مالی منتشر شده برخی شرکتها در بورس است و اینکه چرا شرکت ها صورت حساب های واقعی خود را از آنها کتمان کرده اند؟ مثلا یکی از شرکت هایی که بنده می شناسم ۱۳۰۰ سال آینده بازگشت سرمایه خواهد داشت بنابراین این موضوع نشان دهنده اطلاعات دروغینی است که برخی با سیگنال فروشی منجر به افزایش شدید قیمت ها شده اند. شاید متخصصان امر سریع تر از مردم عادی متوجه شوند که بازگشت سرمایه فلان شرکت ۱۳۰۰ سال طول می کشد و خرید از این شرکت توجیهی ندارد، اما مردم به راحتی نمی توانند متوجه این دغل کاری ها شوند. متاسفانه شاهد شکل گیری روال های دروغین و دغل کاریهایی در بورس هستیم که به راحتی سوء استفاده از اموال مردم را دنبال می کنند، دغل کاری هایی که نه تنها تازه واردان بلکه افراد کهنه کار در بورس نیز نمی توانند تحلیل درستی درباره آن ارائه دهند، لذا نباید دامنه همه مشکلات را به گردن تازه واردان به بازارسرمایه انداخت.
چه کسانی در دادگاه های صالحه بورس باید پاسخگوی اقدامات خود باشند؟
اموال تازه واردان دراین بازار مورد سرقت قرار گرفته است، به عبارت بهتر و صحیح تر اموال آنها توسط کسانی که به یک باره بازار را خالی می کنند و سهامی را به صورت بادکنکی بالا می برند سرقت شده است، کسانی که باید در دادگاه های صالحه پاسخگوی خیانت ها و سوء استفاده های خود باشند، کسانی که به اطلاعات رانتی دسترسی دارند حتما باید مجازات شوند، همچنین حسابرس هایی که زیر صورت های مالی شرکت ها امضاء زده و تبانی کردند نیز باید پاسخگو باشند. کسانی که قیمت سهام را به صورت کاذب بالا بردند یا مثل این روزها که موجب سقوط سهام شدند، کسانی که با ایجاد نوسان گیری سنگین قیمتی در بازار نزولی اخیر بازی کردند باید در دادگاه تحت پیگیرد و مورد مجازات قرار بگیرند.
اما برخی از کارشناسان ریزش های اخیر را جزیی از ذات بازار عنوان می کنند نظر شما درباره این موضوع چیست؟
این که برخی می گویند نوسان جزء ذات بازار است در این زمانی که اطلاعات رانتی عده محدودی را برخوردار می کند به کار بردن کلمات تکراری است شاید هم توسط انهایی گفته می شود که از این آشفته بازار منفعت می برند. با مشاهده بورس های سالم دنیا به راحتی می توان دلایل افزایش یا کاهش شاخص ها را متوجه شد قطعا بورس باید بازار رقیب بازار پول و بانک باشد و حوزه های دیگر، نه اینکه بازاری شود که یک شبه بالا می رود و یک شبه به زمین می خورد، بازاری برای زد و بند و تبانی عده ای که به صورت کاذب پای سهمی می مانند و سهمی را بالا ببرند وهمان عده در زمان دیگری کاری می کنند که بورس به شدت زمین بخورد. قطعا فسادهای گسترده ای پشت صحنه وجود دارد که باید رو شود و دخیلان در این فسادها حتما باید محاکمه شوند. در صورت بی توجهی به راه اندازی دادگاه بورسی ذیل قوه قضائیه شاهد تداوم روند غارت گری خواهیم بود.
سازمان بورس در چه مواردی باید شفاف سازی کند و پاسخگو باشد؟
ببینید همه چیز در همه بخش های اقتصادی باید ضابطه مند و قاعده مند باشد مثلا ما برای اشخاصی که برای بورس زحمت ها کشیدند، آیین نامه ها نوشتند، مدیران درستکار شرکت های بورسی که اطلاعات شفاف ارائه دادند و منافع زیادی به سهامداران رساندند باید عواید و تشویق هایی داشته باشیم وبرای غارتگران و سوء استفاده کنندگان هم راهروهای دادگاه و مجازات را برقرار کنیم. مسوولان سازمان بورس باید پاسخگو باشند چرا با متخلفان برخورد نمی کنند و اگر برخوردی هم صورت گرفته چرا توسط رسانه ها منتشر نشده است؟ چرا اسامی متخلفان و شرکت های متخلف اعلام نمی شود؟ آیا تا کنون مدیری به جرم تخلف در بورس محاکمه یا مواخذه شده است؟ مگر می شود سازمان بورس هم مجری باشد و هم داور؟ این موضوع به هیچ وجه قابل قبول نیست، بنابراین سازمان بورس باید برای انحصاری کردن کارگزاری ها محاکمه شود که چرا انحصار شکسته نمی شود؟ این مساله یک مطالبه اصلی و اصولی است که وزیر اقتصاد و سازمان بورس باید پاسخگوی این موضوع مهم باشند، از سوی دیگر اگر آقای قالیباف براین موضوع تسلط ندارد چرا چنین سمت مهمی را قبول کرده است و اگر مسلط است باید به مردم اعلام کند که چرا با سرمایه و هستی مردم که به دولت اعتماد کردند در بورس بازی شده است!؟
منبع: رادار اقتصاد
ارسال نظرات