صف‌های ۳۰۰۰ نفره گاز در سیستان و بلوچستان / حکایتِ «دست ما کوتاه و خرما بر نخیل»

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حنانه جانمحمدی؛ * استانی پهناور در جنوب شرقی کشور که با جمعیتی دو میلیونی همچنان از گاز بهره‌ای ندارد، استانی با مساحتی طولانی که اقوام و اقلیت‌های گوناگونی را در خود جای داده. سیستان و بلوچستان یکی از محروم‌ترین مناطق کشور است که بعد از گذشت سالیان متمادی همچنان به برنامه درستی برای توزیع مناسب گاز در بین مردم دست پیدا نکرده است. همه ساله در آستانه فصل سرما وعده و وعید‌هایی از جانب مسئولین برای بهبود شرایط در زمینه سوخت و گاز رسانی به مردم شنیده می‌شود که متاسفانه کمترین آن‌ها به مرحله ظهور می‌رسد. برخی عقیده دارند که سیستان و بلوچستان نتیجه توسعه لیبرالی و جزیره‌ای است. غالبا کارشناسان و اساتید دانشگاه بر این باورند که ناکارآمدی مسئولین استانی و کشوری مسبب شرایط کنونی در این خطه است.

اگر بخواهیم بعد محرومیت را مدنظر قرار بدهیم، محروم‌ترین استان کشور به یقین سیستان و بلوچستان است. ناگفته نماند که این استان از شمال تا جنوبش سراسر ظرفیت است؛ مثل شمال سیستان که شهر تاریخی سوخته را در برگرفته و می‌تواند با اندکی رسیدگی یکی از قطب‌های دیدنی و گردشگری در ایران باشد. یا ظرفیت گردشگری چابهار و سواحل بکر دریای عمان که در صورت اختصاص بودجه، توان رقابت با جزایر گردشی جنوب کشور را دارد. با این حال عدم مدیریت صحیح و نبود مسئولین کار بلد، ضربه سختی به سطح توسعه یافتگی این استان وارد کرده است.

صف‌های بلند و کش دارد گاز، پدیده‌ای تازه نیست. مردم سیستان و بلوچستان به انتظار کشیدن‌های طولانی برای گرفتن کپسول‌های گاز عادت دارند، به خرید کپسول در بازار آزاد به قیمت‌های هنگفت عادت دارند، به دیر رسیدن‌های مسئولین و توزیع نامناسب متصدی گاز هم عادت دارند. گوشت، پوست و استخوان مردم سیستان و بلوچستان با نابرابری‌ها مانوس شده و جز سکوت حرفی برایشان باقی نمانده است. وعده‌هایی که قبل پاییز از دهان پاستور نشین‌ها و بهارستانی‌ها بیرون می‌آید و مسئولین استانی نسبت به آن بی تفاوت هستند، بخشی از بازی‌های هرساله برای فرار کردن از سوال مطالبه گران است.

 

عده‌ای عقیده دارند که اعتبارات زیادی برای حل مشکلات این استان جنوبی در نظر گرفته شده، اما توزیع اعتبار به دست نااهلانی است که توان مدیریت ندارند. محمدجواد عمرانی، دبیر قرارگاه احمدی روشن سیستان و بلوچستان به خبرنگار دانشجو می‌گوید: یکی از افتخارات روحانی در سال ۹۶، رساندن گاز به زاهدان بود، وعده‌ای که عملی نشد. قولی که جنبه‌ای انتخاباتی داشت و نتوانست کاری را پیش ببرد. حالا بعد از گذشت حدود ۴ سال از دور دوم ریاست جمهوری حسن روحانی هنوز شاهد این هستیم که نه تنها مردم زاهدان بلکه بسیاری از شهر‌های استان سیستان و بلوچستان از نبود گاز رنج می‌برند.

 

---

نارضایتی مردم سیستان و بلوچستان از سهمیه‌بندی گاز / جریان دانشجویی پیگیر مطالبات مردمی خواهد بود

---

 

عمرانی می‌گوید: سال ۹۷ در سفر استانی رئیس جمهوری به زابل، وی قول رساندن گاز به زابل را هم داد. وعده‌ای که باز هم عملی نشد. مهر ۹۸ جریان دانشجویی با برپایی تریبون کپسولی در زاهدان به شنیدن انتقادات مردم پرداخت. طبق برآورد‌ها فقط ۳۰۰۰ نفر در زاهدان برای گرفتن گاز در صف می‌ایستند. ۳۰۰۰ نفری که از ساعت ۲ بامداد تا ۱ ظهر را در صف‌های گاز به انتظار می‌نشینند و در نهایت ۸۰۰ نفر از آن‌ها دست خالی به خانه برمی گردند.

بعد از برپایی تریبون کپسولی در شهر‌های مختلف سیستان و بلوچستان، شرکت‌های توزیع سعی در بهبود روند گاز رسانی به مردم کردند. بخشی از این مشکلات در یکی دو ماه برگزاری تریبون حل شد، اما مجدد شکل گرفت. به گفته عمرانی، جریان دانشجویی نتوانست آنطور که باید به صورت ریشه‌ای به حل مشکل بپردازد و صرفا صدایی برای مردم شده بود.

 

دبیر قرارگاه احمدی روشن سیستان و بلوچستان ادامه می‌دهد: اکنون با اینکه چیزی به پایان ریاست جمهوری آقای روحانی نمانده، شعار‌های انتخاباتی او بی ثمر مانده. گاز نه به زاهدان و نه زابل نرسیده و می‌توان گفت طی این ۷ سال در استان سیستان و بلوچستان آب از آب تکان نخورده است.

 

در سراسر استان دو شرکت مسئول گاز رسانی به مردم هستند و تعداد جایگاه‌ها نیز بسیار محدود است و شیوع ویروس کرونا عاملی نگران کننده در تجمع‌های این چنینی است. طبق جدول کرونا کشوری، اوضاع سیستان و بلوچستان همیشه سفید است. این نه به خاطر رسیدگی بلکه به دلیل عدم انجام تست در بیمارستان‌های این استان است. اصولا مردم این خطه جنوب شرقی عقیده‌ای به مراجعه به پزشک ندارند و همین باعث پایین بودن آمار مبتلایان به کوید ۱۹ در سیستان و بلوچستان است؛ بنابراین شرایط کرونایی به مشکلات نبود گاز در استان دامن می‌زند و در صورت تداوم شرایط می‌تواند زمینه ساز اوضاع خطرناکی باشد.

به دنبال این جریانات و اتهاماتی که پیرامون شرکت‌های توزیع گاز در سیستان و بلوچستان مطرح است، سال‌های گذشته فیلم‌ها و کلیپ‌های متفاوتی از ماشین‌های حامل گاز در فضای مجازی منتشر شد که طی آن، این ماشین‌ها از مسیر خارج می‌شدند و به جای اینکه کپسول‌ها به دست مردم برسانند، در بازار سیاه به فروش می‌رساندند.

 

قیمت هر کپسول کمتر از ۱۰ هزار تومان بود که در بازار سیاه تا ۳۰ هزار تومان به فروش می‌رفت. حالا مردمی که کپسول به دست شان نرسیده، مجبور هستند که به جای ۱۰ هزار تومان، بیشتر از ۶۰ هزار تومان در بازار سیاه هزینه کنند.

 

آن دسته از ماشین‌های حمل سوختی که به سمت جایگاه می‌روند به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول تعدادی از کپسول‌ها را می‌فروشد و تعداد دیگری را برای فروش در بازار سیاه نگه می‌دارد. گروه دوم هم به جای گرفتن ۷۸۰۰ تومان که تعرفه اصلی یک کپسول است ۸۰۰۰ هزار اخذ می‌کند که در تعداد مبلغ چشمگیری می‌شود. با یک حساب سرانگشتی، می‌شود سود بالایی که شرکت‌های توزیع از این نوع پخش گاز به جیب می‌زنند را تصور کرد.

 

راهکاری که در این زمینه با توجه به شیوع ویروس کرونا قابل استناد است، استفاده از دستگاه خودپرداز به همراه هر ماشین حمل گاز است که هم می‌تواند مانعی از شیوع ویروس باشد و هم می‌تواند از بروز فساد جلوگیری کند.

حالا با همه این اوصاف هفته گذشته، زنگنه، وزیر نفت در جواب سوال یکی از خبرنگاران در خصوص برنامه دولت برای جلوگیری از ایجاد صف‌های گاز همانند سال‌های گذشته گفته که: ما گاز مایع را به اندازه کافی می‌فرستیم، اما به دلایلی به دست مردم نمی‌رسد. دستور داده‌ام فوری این مشکل حل شود. در واقع وزیر نفت مشکلات نبود گاز و ایجاد صف‌های سرسام آور در سیستان و بلوچستان را معطوف به توزیع نادرست گاز در استان دانسته است.

 

 

دبیر قرارگاه احمدی روشن بسیج دانشجویی استان سیستان و بلوچستان به سفر چهار سال پیش روحانی اشاره کرده و می گوید: دقیقا چهار سال پیش روحانی به زاهدان آمد و گفت: «گاز را به زاهدان رسانده و افتخار دولت گاز رساندن به استان سیستان و بلوچستان است»، اما اکنون بعد از گذشت چهار سال گازی در زاهدان مشاهده نشد. این درست نیست کسی در این مقام به مردم دروغ بگوید. مردم سیستان بلوچستان از تحریم و مشکلاتی که به وجود می‌آید خسته نیستند، این مردم از تبعیض خسته اند.

 

---

دولت گاز مایع به سیستان و بلوچستان می‌فرستد، اما به دلایلی در بین مردم توزیع نمی‌شود + فیلم

---

خبرگزاری دانشجو در سال‌های اخیر تلاش بر این داشته تا حد امکان به بررسی مشکلات و محرومیت در استان سیستان و بلوچستان خصوصا مسئله صف‌های گاز بپردازد. در تلاش هستیم که با مسئولین استانی در خصوص چرایی عدم رسیدگی به نحوه توزیع گاز در بین مردم به گفتگو بپردازیم؛ هرچند که اگر این استان جوان و پهناور مثل دیگر استان ها از گاز شهری بهره مند بود، دیگر شاهد چنین تبعیض هایی نبودیم.