قیمتها در بازار ارز، سکه و خودرو طی روز گذشته با ریزش چشمگیری مواجه شد که در گزارش زیر به بررسی دلایل این ریزش پرداختهایم.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، تا لحظه تنظیم این گزارش، نرخ دلار در بازار سهشنبه با افت 3هزار و 700 تومانی نسبت به روز قبلش به 27 هزار و 500 تومان رسید و قیمت سکه نیز با کاهش نزدیک به 2میلیون تومانی از حدود 16میلیون تومان، به 13 میلیون و 900 هزار تومان رسید. همچنین به دنبال نزولی شدن نرخ سکه و ارز قیمت خودرو هم تا 30میلیون تومان کاهش یافت. بر این اساس پیشبینیها حاکی است روند کاهش قیمتها در بازار سکه و ارز بنا به دلایلی که خواهیم گفت در روزهای آینده ادامه خواهد داشت.
نقش بانک مرکزی در کاهش قیمت ارز اما کاهش نرخ سکه و ارز دلایل متعددی دارد که یکی از آنها ، عرضه روزانه 50 میلیون دلار در بازار متشکل ارزی و افزایش سقف خرید ارز توسط صرافیها بود؛ این سیاست بانک مرکزی طی یک هفته گذشته اجرایی شد و آثار آن در کاهش شدید قیمت ارز محسوس بود. آن طور که بانک مرکزی اعلام کرد، افزایش عرضه در بازار موجب شده تا تقاضایی نیز برای ارز وجود نداشته باشد؛ بعنوان نمونه دیروز 75 میلیون دلار توسط بازارساز در بازارمتشکل ارزی عرضه شد اما کمتر از یک میلیون دلار خریدار وجود داشت. در همین باره، عبدالناصر همتی رئیسکل بانک مرکزی روز گذشته در جلسه شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی ضمن تقدیر از صادرکنندگان خوشنام و خدمات آنها به اقتصاد کشور تاکید کرد: «طی روزهای اخیر روزانه حدود 150میلیون دلار توسط صادرکنندگان در سامانه نیما عرضه میشود که در کنار منابع بانک مرکزی تأمین ارز واردات شتاب گرفته است.» از همین رو، میتوان گفت بانک مرکزی توانسته با افزایش ارز، در کنترل قیمتهای بازار اثر بگذارد. گفتنی است، بانک مرکزی در جدیدترین تصمیم خود، با صدور اطلاعیهای از افزایش ساعت کاری صرافیهای بانکی و بازار متشکل خبر داد و اعلام کرد: «این بانک به منظور ارایه خدمات بهتر و بیشتر به هموطنان گرامی تا اطلاع ثانوی صرافیهای بانکی و بازار متشکل ارزی را موظف کرد تا ساعت 18 به ارایه خدمت بپردازند.»
آزادسازی منابع ارزی در عراق و افزایش فروش نفت از دیگر دلایل مثبت که موجب شد تا جو بازار ارز برخلاف هفتههای قبل، نزولی شود؛ خبرهای مربوط به آزادسازی داراییهای ایران در عراق و کره جنوبی بود. آزادسازی 5.5 میلیارد دلاری منابع ایران در عراق خبر مهمی است که بعد از سفر اخیر رئیسکل بانک مرکزی به عراق اعلام شد. برهمین اساس نیز وزارت خارجه اعلام کرد که «دستاورد عبدالناصر همتی از سفر به عراق مثبت بوده است. بنابراین احتمالاً به زودی باید منتظر ورود داراییهای بلوکه شده به کشور باشیم» و حالا ظاهرا خبر برگشت دلارها از عراق جدی شده است. بر این اساس پیشبینی میشود با ورود 5.5 میلیارد دلار ارز جدید به کشور اتفاقات مهمی در بازار ارز بیفتد. از خاطر نبریم که چندی پیش، پایگاه خبری رویترز به نقل از سمیر مدنی، یکی از موسسان «شرکت تنکرترکرز» بااشاره به افزایش صادرات نفت ایران گفته بود: «ما شاهد 1.5میلیون بشکه در روز صادرات نفت خام و میعانات گازی در ماه جاری میلادی بودهایم. این رشد در یک سال و نیم گذشته بیسابقه بوده است.» در این باره، علی اکبر کریمی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرگزاری تسنیم اظهار داشت: با توجه به اخبار مثبت آزادسازی بخش عمدهای از منابع ارزی بلوکه شده ایران در عراق که پس از سفر آقای همتی به این کشور منتشر شده است، میتوان امیدوار بود که در روزهای آینده شاهد عرضه سنگین ارز در بازار و کاهش نرخ باشیم. وی بااشاره به اینکه اخبار خوب منعکس شده در رسانههای معتبر داخلی و خارجی راجع به افزایش چندبرابری فروش نفت ایران را میتوان قابل اتکا و صحیح دانست، گفت: طبعاً دولت با افزایش درآمدهای ارزی نفتی خود میتواند در روزهای آتی بازار ارز را اشباع و به آرامش نسبی برساند.
رفع تحریمهای تسلیحاتی و... علاوهبر دلایل فوق ، برداشته شدن تحریمهای تسلیحاتی از هفته جاری نیز از دیگر سیگنالهای مثبتی بود که بازار ارز را تحت تأثیر قرار داد و باعث شد تا خریدهای هیجانی فروکش کند و اکثر خریداران هفتههای قبل را به فروشنده تبدیل کند. همچنین بیتفاوت شدن بازار نسبت به انتخابات آمریکا به علت افزایش بیش از حد نرخ ارز در روزهای قبل یکی دیگر از دلایل کاهش نرخ دلار است. به عبارتی، احتمال پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا موجب شده بود تا بازار ارز بدترین سناریوهای ممکن را پیشخور کند هرچند به اعتقاد فعالان اقتصادی تفاوتی میان ترامپ یا بایدن نخواهد بود اما برخی معاملهگران براین باورند که تداوم دوره ریاستجمهوری ترامپ به معنی ادامه سیاست تحریم حداکثری، عدم فروش نفت و محدودیتهای شدید بانکی است. در همین زمینه، سیدکمال سید علی معاون اسبق بانک مرکزی درخصوص تاثیر انتخابات آمریکا بر بازار ارز ایران اعلام کرد: «در صورت برنده شدن هر نامزدی در انتخابات پیش روی آمریکا، احتمال افزایش قیمت ارز کم خواهد بود و نگاه من به آینده بازار ارز کاهشی است.»
سکه همچنان حباب دارد در همین زمینه، محمد کشتیآرای، نایبرئیساتحادیه طلا و جواهر ضمناشاره به ثبات اونس جهانی طلا اظهار داشت: علت اصلی کاهش قیمت طلا و سکه و به دنبال آن کاهش قیمت ارز، عرضه بیش از حد طلای آبشده در بازار است. این موضوع باعث شد تا قیمت طلا کاهش یابد و کاهش قیمت طلا نیز منجر به کاهش قیمت سکه شد و برای اولین بار این موضوع منجر به کاهش قیمت ارز در بازار نیز شد. وی با بیان اینکه همچنان قیمتها در بازار حباب دارد، بیشترین حباب را برای سکه طرح جدید با یک میلیون و 900 هزار تومان حباب دانست و تاکید کرد البته قطعات دیگر سکه نیز همچنان دارای حباب بالای یک میلیون تومانی هستند که علت آن نیز عدم عرضه کافی سکه در بازار است. همچنین، ابراهیم محمدولی رئیساتحادیه طلا و جواهر تهران بااشاره به عرضه سنگین ارز از سوی بانک مرکزی در بازار، که سبب کاهش قیمت دلار شده است، گفت: همین علت نیز باعث شده که قیمت طلا و سکه نیز با کاهش روبرو شود و تا هر زمانی که این مدیریت از سوی بانک مرکزی ادامه پیدا کند، نرخ سکه و طلا در بازار نیز کاهش خواهد یافت.
احتمال کاهش بیشتر قیمت دلار از سوی دیگر، یکی از فعالان بازار ارز درباره کاهش قیمت ارز گفت: «اغلب دارندگان ارز فروشنده ارز شدهاند.» از طرف دیگر از روز گذشته یکی از صندوقهای بزرگ و فعال در زمینه طلا پیشبینیهای خود از سود آتی را تعدیل کرد و به شدت کاهش داد. همین موضوع نیز از سوی معاملهگران بازار یک نشانه برای ادامهدار بودن روند کاهش تلقی شد. آن طور که خبرگزاری فارس اعلام کرده، دلارهای بالای 30 هزار تومان خریدار ندارند و اغلب واردکنندگان معتقدند اجناسی را که با دلار بالای 30 هزار تومان وارد میکنند نمیتوانند در بازار داخل به فروش برسانند و خریداران قدرت خرید با قیمتهای بالاتر را ندارند. برخی فعالان بازار ارز پیشبینی میکنند کاهش بهای ارز در این مرحله ادامه پیدا کند. باشگاه خبرنگاران جوان نیز در پیشبینی خود درباره روند کاهشی قیمتها در بازار نوشت: به نظر میرسد بازار ارز همچنان در حال سقوط است و به عقیده برخی از کارشناسان امکان دارد قیمت دلار تا مرز ۲۳، ۲۴ هزار تومان کاهش پیدا کند؛ بنابراین بهتر است مردم از خرید و فروشهای هیجانی در بازار ارز اجتناب کنند.
کاهش قیمت خودروها تا 30 میلیون تومان به دنبال کاهشی شدن نرخ دلار و یورو در بازار، قیمت خودرو نیز در بازار رو به کاهش گذاشت. در حال حاضر تعداد فروشندگان خودرو در بازار بیشتر از میزان تقاضای خرید است اما در مجموع معاملهای صورت نمیگیرد، در عین حال وضعیت بازار خودرو طوری است که قیمتها چندان باثبات نیستند و به عنوان مثال برای خودرویی مانند پراید قیمت بین 125 تا 117 میلیون تومان اعلام میشود. سعید موتمنی، رئیساتحادیه نمایشگاهداران اتومبیل در این باره اظهار داشت: «با افت قیمت ارز، قیمتها در بازار خودرو نیز کاهشی شده هرچند خرید و فروشی صورت نمیگیرد. قیمت پراید که قبلاً تا 128 میلیون تومان بالا رفته بود، در بازار به 117 میلیون تومان رسید. همچنین طی روزهای اخیر تعداد فروشندگان در بازار خودرو بیشتر از قبل شده اما خریداران دست نگه داشتهاند و فعلا خرید نمیکنند. با تداوم کاهش نرخ ارز، قیمت خودرو در بازار نیز ریزشی خواهد بود.» محمدرضا محبوبیمنش، عضو اتحادیه فروشندگان خودرو نیز در مورد وضعیت بازار خودرو گفت: قیمتها در بازار خودرو از روز گذشته با افت پنج میلیونی همراه بوده و روز سهشنبه به حدود 10 میلیون تومان کاهش قیمت در خودروهای داخلی رسیدهایم. افت قیمت در بازار خودروهای دست دوم نیز اتفاق افتاده به طوری که قیمت یک دستگاه رانا صفر مدل 97 از 210 میلیون تومان به 200 میلیون تومان رسیده است. گفتنی است، قیمت خودروهای بالای یک میلیارد تومان در حال حاضر کاهش 30 میلیون تومانی داشته و فعالان بازار پیشبینی میکنند طی روزهای آینده در صورت ادامه روند کاهشی نرخ ارز، این میزان کاهش به 50 میلیون تومان نیز برسد. در عین حال، قیمت خودروهای مونتاژی نیز در بازار کاهش داشته به طوری که قیمت جک S5 با افت 50 میلیون تومانی به 850 میلیون تومان رسیده است. همچنین قیمت جیلی اکسلنت از 410 میلیون تومان به 395 میلیون تومان رسیده است. فعالان بازار خودرو قبلاً پیشبینی کرده بودند که همانطور که قیمت خودرو به طور نجومی بالا میرود، قطعا ریزش آن هم زیاد خواهد بود زیرا قیمتها واقعی نبوده و متقاضی واقعی برای خرید خودرو در بازار با نرخهای نجومی وجود ندارد. قیمتهای خودرو به زودی اعلام میشود در همین حال براساس دستورالعمل قیمتگذاری خودرو مصوب شورای رقابت، خودروسازان میتوانند هر سه ماه یک بار درخواست تغییرات قیمتی خود را به وزارت صمت اعلام و این وزارتخانه با دریافت نرخ تورم بخشی از بانک مرکزی تصمیمگیری نهایی را در مورد تغییر قیمتها اعمال کند. در سه ماهه اخیر خودروسازان درخواست افزایش قیمتها را برای سه ماه آینده به وزارت صمت اعلام کردهاند و قرار است طی روزهای آینده متناسب با نرخ تورم بخشی که از بانک مرکزی دریافت شده مجوز افزایش قیمتها به خودروسازان ارائه شود. البته افزایش قیمت خودرو در کارخانه درحالی قرار است به تصویب برسد که در بازار رشد قیمتها در انواع خودروهای داخلی رکوردهای جدیدی را ثبت کرده و بازار شاهد اختلاف قیمتهای بیش از 100 میلیونی از کارخانه تا بازار تعدادی از خودروهای داخلی است. باتوجه به کاهش قیمت خودروها در پی کاهش قیمت دلار و پیشبینی ادامه این روند، بهتر است خودروسازان نیز معیار خود را دلار ارزان تری در نظر بگیرند تا بار بیشتری بر معیشت مردم اضافه نشود.