۵ نکته از توافق اخیر آژانس و سازمان

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ مطابق بند ۶ «قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریم‌ها»، می‌بایست در ۵ اسفند همه نظارت‌های فراپادمانی آژانس لغو شود. اما توافق اخیر سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که برخی از نظارت‌های مهم فراپادمانی همچنان باقی خواهد ماند.

مطابق بیانیه مشترک منتشر شده، به منظور تداوم فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت آژانس، سازمان و آژانس نسبت به موارد زیر توافق کردند:

۱. ایران به اجرای کامل و بدون محدودیت موافقت نامه جامع پادمان خود با آژانس، همانند قبل، ادامه خواهد داد.
۲. یک تفاهم فنی دوجانبه موقت، سازگار با قانون، که به موجب آن آژانس به فعالیت‌های ضروری راستی آزمایی و نظارت خود (طبق فهرست فنی پیوست) برای مدت تا سه ماه ادامه خواهد داد.
۳. مرور منظم این تفاهم فنی با هدف اطمینان از حصول به اهداف آن.

در این زمینه نکاتی قابل ذکر است:

۱. با توجه به قانون مجلس، با قطعیت می‌توان گفت بند‌های دوم و سوم توافق سازمان و آژانس، قانون مجلس را کاملا نقض کرده است، چرا که نشان‌دهنده توافقی برای حفظ برخی از نظارت‌های فراپادمانی به مدت سه ماه است. اساسا اجرای پادمان نیازی به توافق با آژانس نداشت و به نظر می‌رسد که برخی از موارد مهم نظارت‌های فراپادمانی تحت عنوان «تفاهم فنی» حفظ شده است؛ بنابراین هر گونه اظهار نظری از سوی هرکسی مبنی بر اینکه «مطابق این توافق، نظارت‌های فراپادمانی لغو شده»، غلط است.

۲. گروسی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا تعداد بازرسان حاضر در ایران کاهش می‌یابد، جواب داده است: «خیر، چیزی که تغییر می‌کند نوع فعالیت و تعداد مواردی است که در حال انجام است». این سخنان گروسی نشان می‌دهد که نقطه اصلی نظارت‌های فراپادمانی یعنی حضور ۶ بازرس (بطورمیانگین) در ایران تضمین شده است که برخلاف قانون مجلس خواهد بود.

۳. گروسی در پاسخ به این سوال که «آیا توافق موقت شامل بازرسی‌های سرزده می‌شود؟» جواب می‌دهد: «بله»؛ در ادامه خبرنگار سوال می‌پرسد مانند آنچه که در پروتکل الحاقی است و گروسی در پاسخ می‌گوید یکسان نیست، اما تایید می‌کند گونه‌ای از بازرسی سرزده است.

بازرسی سرزده، کاملا فراپادمانی است!

۴. مطابق توضیح سازمان انرژی اتمی: «مقصود از تداوم راستی آزمایی و نظارت ضروری این است که ایران به مدت ۳ ماه اطلاعات برخی فعالیت‌ها و تجهیزات نظارتی را که در پیوست مشخص شده ضبط کرده و نزد خود نگه خواهد داشت. در این مدت، آژانس به این اطلاعات هیچ دسترسی نخواهد داشت و اطلاعات منحصرا نزد ایران باقی می‌ماند. چنانچه ظرف ۳ ماه تحریم‌ها به طور کامل لغو شد، ایران این اطلاعات را در اختیار آژانس می‌گذارد، در غیر اینصورت اطلاعات برای همیشه پاک خواهد شد. به دلیل ملاحظات حفاظتی و ضرورت پنهان ماندن مکان تاسیسات کلیدی ایران، پیوست بیانیه که شامل فهرست این تاسیسات است، محرمانه خواهد ماند».

محرمانگی پیوست توافق، منطق مشخصی ندارد، چرا که طرف مقابل (آژانس و کشور‌های غربی) به این پیوست دسترسی دارند؛ بنابراین دولت می‌بایست پیوست توافق را منتشر کند.

۵. گروسی در ادامه توضیح می‌دهد: «من امیدوارم که بتوانیم شرایطی را تثبیت کنیم که بسیار متزلزل بود؛ و من فکر می‌کنم این تفاهم فنی اینکار را انجام می‌دهد تا بقیه «مذاکرات سیاسی» در سطوح دیگر بتواند انجام شود». این سخنان گروسی نشان می‌دهد که آمریکا به دنبال شروع بازی جدید سیاسی است تا در ماه‌های آینده به واسطه تحرکاتی، دسترسی‌های آژانس (هسته مرکزی برجام) را حفظ کند.

با توجه به اقدام غیرقانونی دولت در توافق با آژانس، مجلس شورای اسلامی (بخصوص کمیسیون اصل ۹۰) می‌بایست ورود کرده و مطابق بند ۹ قانون مجلس، (که جرم انگاری مستنکفین از اجرای قانون در این بند انجام شده است) عمل نماید و مقصرین توافق را به قوه قضائیه معرفی کند.