پیروز تنها یوزپلنگی نیست که قرار است نسل یوز ایرانی را نجات دهد/ مسئولین نسبت به حفظ زیستگاه طبیعی بی‌تفاوت نباشند

علیرضا شهرداری مربی پیروز، توله یوزپلنگ ایرانی، در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو در مورد وضعیت این توله یوزپلنگ گفت: پیروز خوشبختانه شرایط فعلی اش نسبت به شرایطی که در گذشته داشتیم خوب است. ولی در کل به حالتی نرسیده ایم که بگوییم عالی است. چون از بچگی مشکلاتی را داشته است؛ مثلاً شیر مادر نخورده بود و آنتی بادی‌های لازم را از شیر مادر نگرفته بود که خوشبختانه آن‌ها را رفع کردیم. الان وزن پیروز ۱۲ کیلو شده است و در آستانه ۸ ماهگی است. روزی تقریبا یک کیلو گوشت می‌خورد. از گوشت تازه استفاده می‌کنیم، گاهی گوشت بلدرچین و خرگوش، گوشت مرغ و گوسفند و گوساله تازه استفاده می‌کنیم.

وی در مورد اخت بودن پیروز با طبیعت افزود: این اصلا جز مشکلات نیست و چیزی است که به اشتباه در موردش صحبت شده است. پیروز یک توله یوزپلنگ تکثیر در اسارت است. اسارت طبیعت نیست و مثلا پیروز در پارک ملی توران به دنیا آمده است. اهداف باید مشخص باشد وقتی هدف این باشد که کار تکثیر انجام بدهیم پس قرار نبوده پیروز در طبیعت رها شود. پیروز در یک جایی باید نگهداری شود چه اینجا چه در توران. یعنی ما غذا را در اختیارش می‌گذاریم پس طبیعت نیست. حالا این زیستگاه و جایگاه در طبیعت ساخته شده‌است، ولی مثل این مکان محصور است.

شهرداری افزود: پیروز و نسل‌های آینده اش قرار نبوده به طبیعت برگردند و برای تکثیر در اسارت اند. پروژه‌هایی در دنیا اجرا می‌شود که بعد این‌ها را به طبیعت معرفی کنند نسل سوم یا چهارم به بعد تحت شرایط بسیار خاص به طبیعتی معرفی می‌شوند که آن طبیعت و زیستگاه حفاظت شده است و حصار دارد تا حیواناتی که رقیب و دشمن این‌ها هستند از آنجا حذف می‌شوند. این در رابطه پروژه‌هایی است که در دنیا اجرا شده و در ایران هنوز اجرا نشده است. پیروز در کنار انسان مثل پدر مادرش و کوشکی و دلبر که در طبیعت نیستند فضا در اختیارشان گذاشته می‌شود و نگهداری می‌شوند.

وی در مورد سن بلوغ این یوزپلنگ افزود: توله‌ها وقتی به دنیا می‌آیند تا دو سالگی در کنار مادر هستند. حتی آن انتظار شکاری هم که از توله طبیعی می‌رود از دو سالگی به بعد است. یعنی حدود یک سال و نیم به بعد تازه مادر شکار را به آن‌ها آموزش می‌دهد. از حدود دو سالگی که از مادر جدا می‌شوند و برای خودشان قلمرو تشکیل می‌دهند بین سه سالگی به بعد توله هایی هستند که بالغ شده اند و طبع جفت گیری شان آن موقع شما می‌گیرد.

شهرداری با بیان اینکه امید ما باید به زیستگاه باشد افزود: ما در کشورمان زیستگاه طبیعی داریم که یوزپلنگ آسیایی هنوز در آن زندگی می‌کند و زاد آوری داشته اند. امسال در زیستگاه توران سالی بسیار عالی بوده است. در آنجا توله هایی مشاهده شده است و زاد آوری‌هایی در دل زیستگاه طبیعی داشته ایم که آن امید ما است. بحث زیستگاه در اسارت و حفظ ژن متفاوت است. این نگاه که پیروز قرار است نسل یوزپلنگ را نجات دهد اشتباه است. آن حیوانی که هنوز در زیستگاه طبیعی زندگی میکند قرار است نسل یوزپلنگ را نجات دهد. ما باید تمام تمرکزمان روی زیستگاه باشد و مشکلاتش را برطرف کنیم. هنوز هم ما شاهد این هستیم که یوزپلنگ ما زیر چرخ ماشین از بین میرود. اگر آن نگاه را برداریم و امیدمان به این باشد که پیروز یا تکثیر در اسارت به ما کمک کند اشتباه است.

وی ادامه داد: تکثیر در اسارت یک کار جداست، اگر قرار است یوزپلنگ حفاظت شود باید مشکلات زیستگاه را بر طرف کنیم. همین الان شاهد این بودیم که دامدار باعث شده است دو توله از زیستگاه جدا شوند و این را باید برطرف کنیم. در زیستگاهی که یوزپلنگ هست دام و دامدار نباید باشد. ما امسال موفق شدیم زادآوری بیشتری را ببینیم. شاید در گذشته هم بوده و به چشم نمی‌آمده، اما امسال مشاهده بیشتری داشتیم. امیدمان به این است که شرایطمان نسبت به سال‌های گذشته بهتر است.

مربی پیروز در مورد حفاظت از زیستگاه گفت: اولویت‌ها بر طرف کردن مشکل جاده و بیرون کردن دام و دامدار و شتر از زیستگاه است. منابع آبی در زیستگاه محدود است، ولی وقتی در زیستگاه یوزپلنگ نگاه می‌کنیم هزاران شتر در آن زیستگاه از این آب محدود که برای یوزپلنگ و طعمه آن است برداشت می‌کنند. مسئولین باید یه این موارد از نظر بودجه و نیرو رسیدگی کنند.

وی افزود: سگ گله غیر ممکن است که یوزپلنگ را ببیند و دنبالش نکند. یوزپلنگ هم یک حیوان بسیار آسیب پذیر است.
کلا گونه‌های جانوری ما حیوانات اهلی و وحشی اند. حیوانات وحشی به صورت طبیعی در زیستگاه زندگی می‌کنند و نیازی به کمک انسان برای غذارسانی ندارند. حیوانات اهلی باید در کنار انسان باشند. وقتی حیوان اهلی که انسان باعث تکثیر و تغییرات ژنتیکش شده است وارد زیستگاه شود، مشکلاتی به وجود می‌آورد. ممکن است بیماری بیاورد، از طعمه آنجا که سهم حیوان حیات وحش است استفاده کند، شکار کند و آسیب برساند.

شهرداری ضمن بیان نقش مسئولین در حفظ زیستگاه های طبیعی در توصیه به مردم گفت: مردم وقتی تابلو‌هایی که نصب شده که این جا محل زندگی حیوانات حیات وحش است را می‌بینند سرعت خودشان را تنظیم کنند. اگر هم مشاهده‌ای داشتند به سازمان محیط زیست باید اطلاع دهند. البته موضوع اصلی مسئولین اند و مثلا راهسازی و پلیس راه با سازمان محیط زیست به یک تعاملی نرسیده اند که برای جاده عباس آباد یک برنامه ریزی درست داشته باشند که یوز‌ها آنجا تلف نشوند. ۹ فرد یوزپلنگ ایرانی فقط در همان جاده از بین رفتند.

وی در آخر در مورد هزینه نگهداری این توله یوزپلنگ گفت: سرنوشت پیروز مشخص است. یک خبر اشتباه پخش شد که برای تامین بودجه اش به مشکل برخورده اند، در حالیکه مشکلی وجود ندارد و مبلغ نگهداری ماهانه اش هم ناچیز است.