مستند لاتارینو گویای تاثیر فرهنگی اکوسیستم استارتاپی بر زیست جوانان/ نقدی صریح بر معاونت علمی ریاست جمهوری و یک فاجعه تمام عیار! + فیلم

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، در ابتدای این مراسم مجید رستگار به عنوان کارگردان این مستند، از فرآیند دو ساله ساخت و تولید این مستند و پژوهش های آن گفت و بیان کرد که تولید این مستند به دلیل پیچیدگی های خاص آن این مدت زمان برده است و تلاش شده با فرمی جذاب و مناسب، محتوای دقیقی را به مخاطب ارائه کند هرچند که این محتوا تخصصی و عمیق بوده است اما سعی شده به زبان همه فهمی به مخاطب امروزین ارائه شود. رستگار با بیان اینکه به دلیل فضای 6 ماهه اخیر کشور نتوانسته است با دانشجویان دانشگاه های فنی مصاحبه های صریح و مفصلی درباره استارتاپ ها و خروجی آنها داشته باشد، ابراز امیدواری کرد که مصاحبه ها و مطالب کارشناسی مستند بتواند حق مطلب را در این مورد ادا کند و برای دانشجویان که مخاطبین اصلی این مستند هستند جذاب باشد.

سپس احسان تکلو در توضیحاتی عنوان کرد: بحث استارتاپ ها در دهه نود یکی از اتفاقاتی بود که خیلی‌ها را درگیر کرد اما اینکه پیامد آنچه بود و چه فضایی داشت در رسانه‌ها دیده نمی‌شد. از انتهای دهه هشتاد توسعه شرکت‌های دیجیتال و اقتصاد دیجیتال در کشور را مشاهده می‌کردیم. این اتفاق با حضور آقای ستاری در معاونت علم و فناوری به عنوان یکی از ایده‌های اصلی دولت قرار گرفت و ریاست جمهوری به نوعی طلایه دار این حوزه شد.

وی اضافه کرد: در این زمان گونه جدیدی از کسب و کارها مثل استارتاپ ها و اکوسیستم استارتاپ ها در کشور شروع به رشد کرد. جریان دانشگاهی هم خیلی جدی به این حلقه پیوست و در دهه نود شاهد اتفاقی بزرگ بودیم. اتفاقی که شاید در حوزه اقتصادی نتوانست خود را پیدا کند اما در حوزه نیروی انسانی و دیگر حوزه‌ها اثرات خود را داشت. نقاط ضعف زیادی هم داشته است که در مستند تلاش شد از منظر اقتصادی و جهت گیری نیروی کار درباره این پدیده گفتگو شود. همچنین درباره ادامه این جریان در زندگی امروزه ما پرسش‌های جدی مطرح شده است.

تکلو با اشاره به یک ملاحظه تصریح کرد: این دست فعالیت‌ها تبدیل به تابوهایی شده است که هیچکس نتواند از آنها پرسش کند. این یک مستند محتوایی است که به مخاطب می‌توان گفت کدام سمت را ببیند به نظرم حرف‌های خوبی در این کار است می‌تواند جذاب باشد.

وی در پاسخ به این پرسش خبرنگار دانشجو اینکه چقدر در استارتاپ ها سراغ خصوصی‌ها رفته‌اند توضیح داد: سرمایه گذاری خصوصی در حوزه استارتاپ ها کم نبوده است اما در پشت خیلی از استارتاپ های خصوصی حجم زیادی از منابع دولتی بوده است و اتفاقاً این حجم بسیار زیاد بوده و در عین حال ثمردهی بسیار کمی داشته است. جایی که می‌توان محل نقد قرار داد بخش دولتی است چون متولی سیاست گذاری است وقتی به نقد اکوسیستم استارتاپی می‌پردازیم بیشتر فرهنگی است و بعد فرهنگی بیشتر مورد نقد است تا اقتصادی و آنجا بخش حاکمیتی بیشتر مورد سوال می‌شود. از این حیث بخشی از نقد ما در مورد فرهنگ سازی است.

نگاهمان صرفاً دولتی نبود، حاکمیتی بود

تکلو در پاسخ به اینکه چقدر نگاه فرادولتی داشته‌اند و سعی کرده‌اند از جهت‌گیری های سیاسی دوری کنند گفت: مسأله توسعه اکوسیستم استارتاپی فراتر از دولت است، صداوسیما، نهادهای فرهنگی، نهادهای مثل ستاد اجرایی فرمان امام و… که حاکمیتی هستند حتی در این مستند دیده شدند اما در بین اینها نقش معاونت علمی و فناوری دولت‌ها و آقای ستاری بسیار پررنگ‌تر بود که به آنها بیشتر پرداخته شده است. به هر حال نقش معاونت علمی و فناوری قابل کتمان نیست و از این حیث در مستند پررنگ است چه حسن روحانی رییس جمهور و چه ستاری از این سیاست‌ها به عنوان دستاوردی برای فعالیت‌های خودشان استفاده کردند سخنرانی‌ای خاطرم هست که در یک برنامه تلویزیونی بود و آقای روحانی از طرح اکوسیستم نوآوری به عنوان دستاورد اصلی خود یاد کرد. تلاش ما این بود که از منظر علمی حرفمان را بزنیم و امیدواریم در دست اندازهای سیاسی حرف مستند به محاق نرود.

رستگار هم در ادامه گفت: تغییرات و تحولات بنیادی در حوزه دانش بنیان عمدتاً در دوره آقای روحانی شکل می‌گیرد و طی هشت سال کلی اتفاقات کوچک و بزرگ رخ می‌دهد. زمان ورود بحث معاونت علمی به این جریان تغییرات شروع می‌شود. همچنین به یک نکته باید اشاره کرد که در این حوزه در یک دوره‌ای بحث اماردهی خیلی بالا می‌رود و در آن دوره شکل گرفت. اینها مربوط به همان دوره است و باید آن را بازگو کنید. قصه دسته بندی‌های سیاسی نیست بلکه تحلیلی است که باید نسبت به آن دوران وجود داشته باشد.

تکلو نیز اضافه کرد: شکل‌گیری صندوق نوآوری در دوره احمدی نژاد اتفاق می‌افتد که این هم در مستند وجود دارد ولی نقطه عطف آن در دوره آقای روحانی بود.

موج مهاجرت مدیران استارتاپی

وی همچنین درباره اینکه این دهه اوج توسعه شرکت‌های دیجیتال و سرمایه گذاری‌های خارجی و داخلی بود، گفت: یکی از اتفاقاتی که دلیل حمایت از این پدیده‌ها بود جلوگیری از مهاجرت نخبگان بود. معاونت علمی نخبگان خیلی درگیر چنین فضایی بود که هم جلوی مهاجرت نخبگان گرفته شود و هم مهاجرت معکوس را در بر داشته باشد. آنچه اما در اصل داشت برایش زمینه سازی می‌شد نوعی پول پاشی عجیب و غریب و ایجاد رانت و فرصت ویژه برای گروهی از افراد بود. اینها قابل مطالعه است که ببینیم این ظرفیت‌ها در اختیار چه کسانی قرار گرفت. باید دید سیستم تزریق پول مصنوعی تا کجا جواب داده است؟

تکلو اضافه کرد: در مورد توسعه استارتاپ‌ها موضوع ریسک در آن خیلی پرمعناست. حتماً یکی از عواقب این ریسک یک موج سرخوردگی بود که نتیجه آن به مهاجرت‌ها منجر می‌شد.

پیدایش معضل ویزای استارتاپی

وی تصریح کرد: ما موجی از خروج مدیران استارتاپ ها را داشتیم و اصلاً ژانر جدیدی در این حوزه داشتیم با نام ویزای استارتاپی که راحت می‌توانستید بر این اساس اپلای کنید. بنیاد ملی نخبگان باید در قبال این ژانر جدید پاسخگو باشد و بگوید کجای این نقطه قرار دارد. ما سراغ داریم کسانی که می‌خواهند مهاجرت کنند وارد حوزه استارتاپ ها می‌شوند.

سید مهدی دزفولی معان جریان سازی مرکز مستند سفیرفیلم نیز درباره این مستند گفت: رونمایی از مستند «لاتارینو» هفته آینده در دانشگاه صنعتی شریف انجام خواهد شد و حضور علاقمندان در این مراسم آزاد خواهد بود و پس از این رونمایی اکران های آن در دانشگاه های مختلف کشور انجام خواهد شد و در نهایت فروش و عرضه مجازی آن از اواخر اردیبهشت ماه در سایت اختصاصی مرکز مستند سفیرفیلم به آدرس  tamasha.safirfilm.ir انجام خواهد شد.

لازم به ذکر است که مستند لاتارینو محصول مشترک مرکز مستند سفیرفیلم و مرکز مستند سوره حوزه هنری می باشد و این مستند از تولیدات سال 1402 این دو مجموعه محسوب می شود.