به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، براساس آمارها از ۷۱ میلیون شیرخشک مصرفی در سال ۱۴۰۲، تنها یک میلیون قوطی از طریق واردات تامین شده است. با این وجود، برخی اشکالات در فرایند تامین مواد اولیه و توزیع شیرخشک، سبب شد که در تابستان و پاییز سال گذشته، کشور با کمبود شیرخشک روبرو شود. با توجه به نامگذاری سال ۱۴۰۳ به عنوان سال جهش تولید با مشارکت مردم، انتظار میرود این موانع کاهش یابد. به همین مناسبت دکتر رستمی، سرپرست اداره کل فرآوردههای طبیعی، سنتی و مکمل به تشریح برنامههای خود در جهت حمایت از تولیدکنندگان پرداخته است.
برای تولید چه کردیم: حذف مجوزهای بیفایده
رستمی در ابتدای سخنان خود ضمن انتقاد از برخی روندهای پیچیدهی اداری که در مقابل شرکتهای تولیدی قرار گرفته، حذف پروانه فعالیت را اولین اقدام خود دانست. وی خاطر نشان کرد: «تا پیش از این، در مقابل یک فرد که میخواهد تولیدی انجام دهد، پنج مرحله قرار میگرفت: دریافت مجوز فعالیت، پروانه تاسیس، پروانه مسئول فنی، پروانه بهره برداری و پروانه محصول. این فرایند دشوار بیشتر شبیه این بود که بگوییم نباید تولیدی در کشور اتفاق بیافتد. به همین دلیل پیشنهاد کردیم که دیگر تولید کنندگان نیازی به دریافت دو مجوز بهرهبرداری و فعالیت نداشته باشند.» رستمی نتیجهی این پیگیریها را نیز اینگونه توصیف کرد: «در نهایت، تصمیم بر این شد که مجوز فعالیت حذف شود. چرا که وقتی تولید کننده یک مجوز از ما میگیرد، یعنی اجازهی فعالیت هم دارد.
وی یکی دیگر از اشکالاتی که در صدور این پروانهها وجود داشت را کوتاه بودن مدت اعتبار آنها عنوان کرد. رستمی گفت: «تا پایان سال ۱۴۰۲، پروانهی محصولی که صادر میشد، دوسال اعتبار داشت. در حالی که متن قانون میگوید که پروانهی محصول چهار ساله است. بعلاوه برای تمدید پروانه هم هیچ اقدام خاصی صورت نمیگرفت، بلکه صرفا تایید میشد.» وی با اشاره به اینکه طی بخشنامهای این رویه اصلاح شده است، تاکید کرد: «چهار ساله شدن پروانه محصول حق تولیدکننده است که دوباره به او برگردانده شد. چرا که مدت کوتاه اعتبار محصول مشکلات متعددی را برای صنعت بوجود آورده بود.»
رستمی از اقدامات این اداره کل در جهت حمایت از افزایش صادرات نیز صحبت به میان آورد و افزود: «تا بحال در این اداره کل اینگونه بوده است که هر شرکت تولیدی فقط خودش میتوانسته محصولات خودش را صادر کند. در حالی که در معاونت دارو اینگونه نیست؛ بلکه این امکان وجود دارد که یک شرکت محصولات را تجمیع کرده و صادر نماید. ما این امکان را در این اداره کل نیز فراهم کردیم.»
وی در پایان این بخش از سخنان خود گفت: «امکان ندارد یک بخشنامه صادر کنیم، مگر اینکه یک ماه قبل از انتشار آن را روی سایت منتشر کرده باشیم. علاوه بر این طی بخشنامهای از تمامی فعالان صنعت دعوت نمودهایم که نظرات و مستندات خود در مورد این پیش نویسها را برای سازمان ارسال نمایند.»
صف تایید آزمایشگاهی محصولات، صفر شد
رستمی در ادامه از برخی کجسلیقگیها صحبت به میان آورد که باعث ایجاد فسادهایی نیز شده بود. وی گفت: «پیش از این، بخشنامهای از طرف این اداره کل صادر شده بود که براساس آن، تنها پنج آزمایشگاه مورد تایید قرار گرفته بودند. در حالی که اداره کل آزمایشگاههای سازمان غذاودارو بیش از ۲۰۰ آزمایشگاه را مورد تایید قرار داده بود و دیگر ادارهکلها نیز نتایج همهی این آزمایشگاهها را قبول میکردند.» رستمی نتیجهی این محدودیت عجیب را این دانست که شرکتهای تولیدی برای دریافت تاییدیه از این آزمایشگاهها مدت طولانی معطل میشدند. حتی در مواردی خرید و فروش نوبت آزمایشگاه نیز در میان شرکتها دیده شده بود. این اداره کل در بخشنامهای ضمن ابطال بخشنامهی قبلی، نتایج تمامی ۲۰۰ آزمایشگاه را مورد قبول اعلام کرد.
رستمی کجسلیقگی دیگر را در فرایند صدور مجوز GMP (good manufacturing practice) برشمرد و خاطر نشان کرد: «شرکتهایی بودند که از معاونت کل دارو این گواهی را دریافت کرده بودند ولی در مراجعه به این اداره کل برای دریافت همان گواهی میبایست تمام مراحل را دوباره طی میکردند. این در حالی بود که قوانین معاونت دارو سختگیرانهتر از این اداره کل است.» رستمی نتیجهی این وضعیت را این دانست که حتی شرکتهای بزرگ که سابقهی چندین سال تولید دارو داشتند نیز برای تولید مکملها میبایست معطل انجام بازرسیها و روندهای اداری اضافی میشدند. سرانجام این اداره کل در بخشنامهای اعلام کرد هر شرکتی که توانسته از معاونت دارو گواهی دریافت کند، برای تولید مکمل نیز مجاز به تولید است.
تقویت نظارت در کنار حمایت از صنعت مکملهای دارویی
رستمی با اشاره به برخی فرآوردههای طبیعی که نظارت پایینی بر تولید آنها وجود داشت، گفت: «در برخی کارگاهها، فرآرودههایی تولید میشد که ارتباط مستقیمی با سلامت مردم داشت، اما نظارت بهداشتی کافی صورت نمیگرفت. در ارتباطی که با ادارهکلهای دیگر گرفته شد، نظارت این سازمان بر این کارگاهها نیز تقویت شد.»
وی از پیگیری تامین سویههای باکتریایی مورد نیاز کشور نیز خبر داد و گفت: «در بخشنامهای که صادر شد، اعلام کردیم که هر مجموعهای بتواند این سویههای مفید را تولید کند، از مشوقهای این سازمان برخوردار خواهد شد.»
رستمی از برنامههای این اداره کل برای جذب سرمایهگذاران به حوزهی داروهای طبیعی و مکمل نیز خبر داد و افزود: «ما اعلام کردیم که هر کسی کارخانه احداث کند، خط تولید جدید راه اندازی نماید، ماده اولیه جدید تولید کند، از مشوقهای مختلفی بهرهمند خواهند شد. این بخشنامه برای تمام کشور و حتی سفارتخانههای ایران در دیگر کشورها ارسال شد؛ که بسیار مورد توجه قرار گرفت.» وی ضمن اشاره به توجه ویژهای که به شرکتهای دانش بنیان شده، گفت: «ویژهی شرکتهای دانش بنیان، مشوقهای جدیدی ارائه کردیم. در واقع هر شرکتی که ذیل فراخوان ملی مراجعه کند، اگر دانش بنیان نیز باشد، مشوقهای جداگانهای شامل حال او خواهد شد.»