جدی‌ترین رقیب الجولانی کیست؟

 به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، «احمد العوده» یکی از مهمترین چهره‌های نظامی در سوریه طی سال‌های اخیر بوده که به لطف حمایت اطلاعاتی روسیه، کمک‌های مالی امارات و پشتیبانی لجستیک از اردن به قدرت اول در جنوب سوریه تبدیل شد.

احمد العوده که تا قبل از سقوط دمشق به عنوان «مرد روسیه» در سوریه شناخته می‌شد اکنون در سایه خلاء قدرت در این کشور، می‌تواند همچون «خلیفه حفتر»، سرهنگ لیبیایی، آلترناتیو حکمرانی سلفی‌ها در سوریه شود.

احمد العوده فرمانده «فیلق ثامن» (تیپ 8) است. این گروه جایگاه ویژه‌ای در میان مخالفان بشار اسد دارد، چراکه خاستگاه این تیپ استان درعا است که مهد اعتراضات 2011 محسوب می‌شود. احمد العود از افسران ارتش سابق سوریه بود که با آغاز اعتراضات سال 2011 مانند دیگر افسران اهل درعا از ارتش جدا و نیروی مسلح جدیدی را تشکیل دادند.

نکته کلیدی اینجاست که به طور سنتی بدنه افسران میانی ارتش سوریه از درعا بودند و احمد العوده که متولد شهر «بصری» در استان درعا بود، بعد از اخذ مدرک لیسانس زبان انگلیسی از دانشگاه به ارتش سوریه پیوست.

وی بعد از آغاز اعتراضات همانند تعداد دیگری از افسران میانی ارتش به جیش الحر پیوست، اما دوسال بعد به همراه تعدادی از شبه نظامیان همفکرش، گروهی موسوم به «شباب السنة» را در جنوب سوریه شکل داد که دارای اندیشه‌های سلفی-تفکیری بود و در سه استان درعا، سویدا و قنیطره فعالیت گسترده‌ای علیه حکومت وقت سوریه داشت.

طی سال‌های 2014 تا 2017 گروهک شباب السنة تحت فرماندهی اتاق عملیات «الموک» در اردن فعالیت کرد. الموک مرکز فرماندهی مخالفان مسلح جنوب سوریه بود که با همکاری دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا، انگلیس و مشارکت عربستان سعودی و اردن، در ناآرام سازی جنوب سوریه نقش کلیدی داشت.

پس از سال 2018 و موفقیت ارتش سابق سوریه با همکاری نیروهای مقاومت و پشتیبانی هوایی روس ها در بازپس‌گیری درعا از چنگ تروریست‌ها، احمد العوده از طریق «خالد المحامید»، برادر همسرش با نیروهای پلیس نظامی روسیه در جنوب سوریه ارتباط گرفت.

احمد العوده در ازای تحویل سلاح‌های سنگین و ادغام گروهک شباب السنة، فرماندهی فیلق ثامن را برعهده گرفت و به متحد روسیه در جنوب سوریه تبدیل شد. این درحالی بود که وی در سال 2017 توسط روس‌ها متهم به استفاده از سلاح‌های شیمیایی شده بود و در لیست تروریستی قرار گرفته بود.

طی سال‌های اخیر شبه نظامیان تحت فرماندهی احمد العوده در استان قنیطره و حومه درعا نقش اصلی را برعهده داشتند و در سایه حمایت اطلاعاتی روس‌ها عملا حاکم بلامنازع مناطق جنوبی بودند. همزمان با ورود فعال امارات به تحولات سوریه در سال‌های اخیر در سایه عادی‌سازی روابط دمشق با ابوظبی، احمد العوده همچون سرهنگ «خلیفه حفتر» در لیبی که شریک همکاری‌های روسیه با امارات علیه شبه‌نظامیان مورد حمایت ترکیه شد، از حمایت های ابوظبی و مسکو بهره‌مند شد.

اکنون در سایه تحولات اخیر و روی کار آمدن نیروی نزدیک به ترکیه در دمشق، برخی منابع مدعی هستند که امارات با همکاری اردن درحال تقویت و پشتیبانی از احمد العوده هستند تا وی را به قدرتی در جنوب سوریه تبدیل نمایند. نکته اصلی اینجاست که در درگیری‌های ماه گذشته که منجر به خروج بشار اسد از دمشق شد، نیروهای تحت امر احمد العود زودتر از نیروهای ابومحمد الجولانی، سرکرده گروهک تحریرالشام به دمشق رسیده بودند، ولی به دلیل حمایت آمریکایی‌ها از الجولانی، وی دست برتر را در صحنه میدانی سوریه بعد از اسد پیدا کرده است.

با این حال تضمینی وجود ندارد که محمد الجولانی در ادامه نیز موقعیت کنونی خود را حفظ کند و ممکن است با تغییر و تحولات در کاخ سفید و تاثیر آن بر موازنه‌های منطقه‌ای، شرایط به گونه‌ای دیگر رقم بخورد.