گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو: تنگه هرمز یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های استراتژیک جهان است که بیش از ۲۰ درصد از صادرات نفت جهان از آن عبور می‌کند. این تنگه همواره در معادلات ژئوپلیتیکی و امنیتی منطقه نقش کلیدی داشته است و بارها موضوع تنش‌های بین‌المللی بوده است. یکی از سؤالات مهمی که همواره مطرح می‌شود، این است که آیا ایران توانایی بستن تنگه هرمز را دارد و در صورت بستن آن، چه پیامدهایی در انتظار منطقه و جهان خواهد بود؟
توانایی نظامی ایران برای بستن تنگه هرمز
ایران با داشتن نیروهای مسلح قدرتمند و به‌ویژه نیروی دریایی سپاه پاسداران، توانایی ایجاد اختلال در عبور و مرور کشتی‌ها از این تنگه را دارد. برخی از مهم‌ترین ابزارهای ایران برای این کار عبارتند از:
ناوگان دریایی و قایق‌های تندرو
نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارای ناوگان گسترده‌ای از قایق‌های تندرو با قابلیت حمل راکت، اژدر و موشک‌های ضد کشتی است. این قایق‌ها با سرعت و قدرت مانور بالا می‌توانند در عملیات‌های ناگهانی علیه کشتی‌های عبوری مورد استفاده قرار گیرند.
- بر اساس گزارش‌ها، ایران دارای صدها قایق تندرو مسلح به موشک‌های ضدکشتی و اژدر است که می‌توانند در عملیات‌های نامتقارن دریایی مؤثر باشند.
مین‌گذاری دریایی
ایران می‌تواند با استفاده از مین‌های دریایی مسیرهای عبور کشتی‌ها را مسدود یا ناامن کند، همان‌طور که در جنگ ایران و عراق (۱۹۸۰-۱۹۸۸) این تاکتیک به کار گرفته شد.
یکی از مؤثرترین روش‌های مسدود کردن مسیرهای دریایی، مین‌گذاری در آبراه‌های بین‌المللی است. ایران دارای انواع مین‌های دریایی پیشرفته است که می‌توانند مسیرهای اصلی عبور کشتی‌ها را ناامن کرده و تردد آن‌ها را مختل کنند.
تخمین‌ها نشان می‌دهد که ایران دارای هزاران مین دریایی است که می‌تواند برای مسدودسازی مسیرهای کشتیرانی استفاده شود.
موشک‌های ضد کشتی و سامانه‌های دفاعی
ایران دارای مجموعه‌ای از موشک‌های بالستیک و کروز ضد کشتی، از جمله نور، قادر، خلیج فارس و ذوالفقار است که می‌توانند اهداف متحرک را در دریا مورد حمله قرار دهند. این موشک‌ها که از سواحل جنوبی ایران شلیک می‌شوند، توانایی انهدام کشتی‌های جنگی و تجاری را دارند.
موشک بالستیک خلیج فارس ضدکشتی با برد حدود ۳۰۰ کیلومتر و سرعت بالا که توانایی هدف‌گیری دقیق ناوهای دشمن را دارد.
موشک کروز نور ضدکشتی با برد تقریبی ۱۲۰ کیلومتر که قابلیت شلیک از سکوهای مختلف را دارد.
زیردریایی‌ها و جنگ الکترونیک
ایران دارای زیردریایی‌های سبک و نیمه‌سنگین است که می‌توانند در عملیات‌های غافلگیرانه علیه ناوگان دشمن مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این، ایران در زمینه جنگ الکترونیک و اخلال در سیستم‌های ناوبری کشتی‌ها نیز پیشرفتهای قابل توجهی داشته است.
- برآوردها حاکی از آن است که ایران بیش از ۲۰ فروند زیردریایی در اختیار دارد که می‌توانند در عملیات‌های مسدودسازی تنگه هرمز نقش‌آفرینی کنند.
پهپادهای شناسایی و تهاجمی
نیروی دریایی ایران از پهپادهای پیشرفتهای برای عملیات شناسایی، جاسوسی و حملات دقیق استفاده می‌کند. این پهپادها می‌توانند موقعیت کشتی‌های دشمن را شناسایی کرده و در صورت لزوم حملات هدفمندی علیه آن‌ها انجام دهند.
پهپادهای مهاجر و شاهد: این پهپادها با برد و مداومت پروازی بالا، قابلیت شناسایی و حمله به اهداف دریایی را دارند.
استفاده از نیروی انسانی و عملیات نامتقارن
استراتژی نظامی ایران در منطقه بر پایه جنگ نامتقارن است. نیروهای ویژه و واحدهای کماندویی می‌توانند با عملیات‌های غافلگیرانه و چریکی، کنترل بخش‌هایی از تنگه را در اختیار بگیرند.
نیروهای ویژه دریایی: ایران دارای یگان‌های تکاور دریایی است که برای انجام عملیات‌های تخریبی و مسدودسازی مسیرهای دریایی آموزش دیده‌اند.
با توجه به توانمندی‌های مذکور، ایران از ظرفیت‌های قابل‌توجهی برای ایجاد اختلال یا مسدودسازی تنگه هرمز برخوردار است. این قابلیت‌ها شامل ناوگان قایق‌های تندرو، مین‌های دریایی، موشک‌های ضدکشتی، زیردریایی‌ها، پهپادها و نیروهای ویژه می‌شود که در مجموع می‌توانند تهدیدی جدی برای تردد دریایی در این منطقه باشند.