گزارش |
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * جلوگیری از صادرات خام محصولات و منابع کشورمان صرفا به حوزه نفت مربوط نمی‌شود. این روز‌ها اگر بتوانیم مواد خوراکی تولید شده در زمین‌های کشاورزی را فراوری کرده و به کشور‌های دیگر صادر کنیم، هم از اقتصاد نفتی خلاص می‌شویم، هم کشاورزی مدرن را در کشور توسعه داده ایم. به ویژه که زمین‌های کشاورزی در ایران محل رشد محصولات پرارزش و گران قیمتی مانند زعفران، زرشک و عناب هستند.
اما آنچه تاکنون برای این محصولات در کشور ما رخ داده، فروش به صورت فله و بدون بسته بندی مناسب یا در بسته بندی‌هایی که مانع ورود آلودگی به محصول نمی‌شود، بوده است. برخی تولیدات کشاورزی شاید فراوری شود، اما رسیدن به استانداردهای حفظ فراورده‌های کشاورزی با حداقل آلودگی، هنوز برای کشاورزان و صنعتگران حوزه کشاورزی، آرزویی دست یافتنی است.
حسن صدرنیا، عضو هیات علمی گروه مهندسی بیوسیستم دانشگاه فردوسی است که با همکاری جمعی از دانشجویان و پژوهشگران این دانشگاه توانسته است با طراحی و ساخت یک دستگاه خشک کننده محصولات کشاورزی، گامی مهم برای رسیدن به این آرزو بردارد.
اما آنچه تاکنون برای این محصولات در کشور ما رخ داده، فروش به صورت فله و بدون بسته بندی مناسب یا در بسته بندی‌هایی که مانع ورود آلودگی به محصول نمی‌شود، بوده است. برخی تولیدات کشاورزی شاید فراوری شود، اما رسیدن به استانداردهای حفظ فراورده‌های کشاورزی با حداقل آلودگی، هنوز برای کشاورزان و صنعتگران حوزه کشاورزی، آرزویی دست یافتنی است.
حسن صدرنیا، عضو هیات علمی گروه مهندسی بیوسیستم دانشگاه فردوسی است که با همکاری جمعی از دانشجویان و پژوهشگران این دانشگاه توانسته است با طراحی و ساخت یک دستگاه خشک کننده محصولات کشاورزی، گامی مهم برای رسیدن به این آرزو بردارد.
صدرنیا به خبرنگار ما می‌گوید: وقتی قرار است محصول کشاورزی یا خشکبار از کشور ما به کشور‌های دیگر صادر شود، یکی از موارد مهمی که باید به آن توجه کرد، میزان آلودگی‌های این خشکبار است.
تولید بهتر از استانداردهای بین‌المللی
او توضیح می‌دهد: در مبادی ورودی برخی کشورها به ویژه کشور‌های اروپایی، خشکبار و محصولات کشاورزی باید استاندارد‌هایی را برای کاهش آلودگی‌های این محصولات رعایت کنند.
در واقع، دلیل اصلی این پژوهشگران دانشگاه فردوسی برای ورود به تولید این دستگاه خشک کن این بود که دستگاه‌های پیشرفته تری برای خشک کردن محصولات کشاورزی تولید کنند تا استفاده از گوگرد و مواد شیمیایی را کاهش دهند.
صدرنیا بیان می‌کند: در شیوه‌های سنتی خشک کردن محصولات کشاورزی از گوگرد استفاده می‌شود؛ در دنیا هم استفاده از گوگرد مرسوم است، اما چون اندازه گیری دقیقی برای میزان گوگرد صورت نمی‌گیرد، دوز مورد نیاز آن رعایت نمی‌شود و در نتیجه محصول با میزان بالایی از گوگرد به دست مصرف کننده می‌رسید.
این موضوع همیشه یکی از دغدغه‌های خانواده‌های ایرانی برای تهیه محصولاتی مانند کشمش بود؛ تغییر رنگ کشمش و طعم تند برخی کشمش ها، نشان از این داشت که برای خشک کردن آن از مقدار زیاد گوگرد استفاده شده است. حالا جوانان کشورمان موفق شده اند دستگاهی تولید کنند که این محصولات را با مقدار کمتری از گوگرد، حتی کمتر از استانداردهای بین المللی، خشک کنند.
صدرنیا توضیح می‌دهد: دستگاه تولید شده توانسته است آزمون‌های اولیه را با موفقیت پشت سر بگذارد؛ در خشک کردن زعفران به نتایج خوبی رسیده ایم و استفاده از گوگرد به مقدار ۱۰ به توان ۳ رسیده است در حالیکه استانداردهای بین المللی مقدار ۱۰ به توان ۵ را هم می‌پذیرند. همچنین برای خشک کردن توت هم نتایج خوبی به دست آورده ایم.
گروه مهندسی بیوسیستم دانشگاه فردوسی، این دستگاه خشک کن را برای یک شرکت فرآوری محصولات کشاورزی طراحی و تولید کرده است. به گفته صدرنیا، این این شرکت تولیدی، قصد خرید چنین دستگاهی از کشور‌های خارجی را داشت با قیمتی حدود چهار میلیارد تومان! اما کل هزینه‌ای که ما برای طراحی و تولید دستگاه نیاز داشتیم، حدود ۵۰۰ میلیون تومان بود. با این حال، چون این پروژه برای اولین بار در کشور تولید می‌شود تا به مرحله نهایی تولید برسد، زمان بر بود. ما نیاز داشتیم که برای رسیدن به محصول نهایی و مطابق استانداردهای بین المللی، جلسات متعدد برگزار کنیم، مسائل را پیدا و برای حل آن راه‌های مناسبی پیدا کنیم.
این عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد توضیح می‌دهد: هزینه این تکنولوژی بالا است. مثلا به ازای خشک کردن هر یک کیلوگرم از یک محصول کشاورزی، حدود ۵۰۰ هزار تومان برق مصرف می‌کند؛ بنابراین برای شرکت‌ها به صرفه‌تر است که از آن برای خشک کردن محصولات با ارزش افزوده بیشتر به کار گرفته شود؛ مثل زعفران یا توت.
سیاست پژوهشی صدرنیا و گروه همراهش، تولید محصول کشاورزی مرغوب است نه یک دستگاه خاص؛ بنابراین آنان می‌خواهند این دستگاه را در حد صنعتی تولید کنند و در یک کارگاه تولیدی به کارگیرند.
این عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد توضیح می‌دهد: هزینه این تکنولوژی بالا است. مثلا به ازای خشک کردن هر یک کیلوگرم از یک محصول کشاورزی، حدود ۵۰۰ هزار تومان برق مصرف می‌کند؛ بنابراین برای شرکت‌ها به صرفه‌تر است که از آن برای خشک کردن محصولات با ارزش افزوده بیشتر به کار گرفته شود؛ مثل زعفران یا توت.
سیاست پژوهشی صدرنیا و گروه همراهش، تولید محصول کشاورزی مرغوب است نه یک دستگاه خاص؛ بنابراین آنان می‌خواهند این دستگاه را در حد صنعتی تولید کنند و در یک کارگاه تولیدی به کارگیرند.
این گروه پژوهشی به دنبال تولید دستگاه پلاسما نیز هستند؛ دستگاهی که می‌تواند آلودگی‌های سطح خشکبار را از بین ببرد. فناوری پلاسمای سرد می‌تواند سم آفلاتوکسین را در خشکبار از بین ببرد. وجود سم آفلاکسین باعث شده خشکبار کشورمان در بازار‌های جهانی مورد پذیرش قرار نگیرند. دستگاه پلاسمای سرد با قابلیت کار در دمای پایین و فشار اتمسفری می‌تواند از خشکبار قارچ زدایی کند و سم ناشی از قارچ را در این محصولات به شکل چشمگیری کاهش دهد.
به‌کارگیری علم برای رونق اقتصاد
صدرنیا می‌گوید: دستگاه پلاسما وجود دارد، اما به دنبال آن هستیم که با دانش بومی آن را به مرحله تولید برسانیم و به تکنولوژی آن دست یابیم.
اراضی کشاروزی مرغوب در ایران کم نیستند؛ در اردبیل، خوزستان، لرستان، کرمانشاه و کردستان و شیراز زمین‌هایی مرغوب برای کشت گندم و ذرت وجود دارد؛ برنج شمال ایران هم که در دنیا زبانزد است، اما در میانه بیابان‌های خراسان رضوی و شمالی، محصولاتی کشت می‌شوند که آب کمتر نیاز دارند، اما ارزش اقتصادی بالایی دارند. توجه به این صنعت و تلاش برای ثروت آفرینی از طریق کشاورزی مدرن می‌تواند کشورمان را از خام فروشی نفت بی نیاز و تحریم‌های بین المللی را بی اثر کند.
اراضی کشاروزی مرغوب در ایران کم نیستند؛ در اردبیل، خوزستان، لرستان، کرمانشاه و کردستان و شیراز زمین‌هایی مرغوب برای کشت گندم و ذرت وجود دارد؛ برنج شمال ایران هم که در دنیا زبانزد است، اما در میانه بیابان‌های خراسان رضوی و شمالی، محصولاتی کشت می‌شوند که آب کمتر نیاز دارند، اما ارزش اقتصادی بالایی دارند. توجه به این صنعت و تلاش برای ثروت آفرینی از طریق کشاورزی مدرن می‌تواند کشورمان را از خام فروشی نفت بی نیاز و تحریم‌های بین المللی را بی اثر کند.
ارسال نظرات