«رسوایی»؛ به دنبال عرفان حقیقی و نفی معنویات نوظهور

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ «رسوایی» جدیدترین ساخته مسعود ده نمکی پس از سه‌گانه «اخراجی ها» است؛ مضمون فیلم دغدغه های آرمان گرایانه و عدالت طلبانه است و در لایه های زیرین، عرفان های کاذب را نفی می کند.

 

در این فیلم ده نمکی با دور شدن از فضای طنز، زندگی دختری را به تصویر می‌کشد که بدنام است. او به دلیل بدهی خود و پدرش دست به دزدی می‌زند. حاج یوسف روحانی زاهدی است که در حین فرار افسانه به او برخورد می‌کند و در تلاش است به او کمک کند.

 

مسعود ده نمکی برای اهالی مطبوعات و قشر متدین و نیز در سال های اخیر برای سینمایی های ایران چهره شناخته شده ای است. او از سال 1369 فعالیت مطبوعاتی خود را با نوشتن در نشریات مختلف آغاز کرد و از سال 1375 تا سال 1385 مدیریت و سردبیری نشریات «شلمچه»، «جبهه» و «صبح» را به عهده داشته است. ده نمکی از سال 1369 تحقیق و نگارش مجموعه 40 جلدی فرهنگنامه اسارت را آغاز کرده که از سال گذشته پنج جلد کتب مرجع آن به بازار آمده است. فیلم مستند «فقر و فحشا» در سال 1383 و فیلم مستند «کدام استقلال کدام پیروزی» در سال 1384 و فیلم داستانی ویدئویی نیمه بلند «ضرب آخر» در سال 1385 از کارهای دیگر اوست.

 

سه گانه «اخراجی ها» که به پرفروش ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران هم بدل شد، از معروفترین و شاخص ترین آثار سینمایی اوست.

 

او گام های اولش را در سینما خیلی محکم و با تکیه بر مضامین نو و تابوشکنی هایی خیره کننده برداشت و موفق شد با فتح گیشه و جذب مخاطب عام و بهره گیری از عناصر عام پسندانه، جایگاه خود را در سینمای عامه گرای ایران تثبیت کند.

 

اما «رسوایی» هم مثل سه گانه «اخراجی ها» و اساساً مثل همه کارهای ده نمکی پرحاشیه و غوغاآفرین بوده است.

 

او خودش درباره این فیلم و به دنبال حواشی پدید آمده در حین ساختش در مطلبی نوشت: عموماً فیلم های مثلاً معناگرای سینمای ما با حمایت بخش دولتی یا نهادها و ارگان ها و به صورت سفارشی ساخته می شوند که اکثراً هم در جذب مخاطب موفق نبوده و برخلاف هزینه های هنگفتی که صرف آنها می شود، نتوانسته اند نیت سفارش دهندگان کار را تامین کنند.

 

اما «رسوایی» از نادر فیلم هایی است که از دل بر آمده و تماماً هزینه های آن توسط بخش خصوصی تامین شده است. از بعد شروع شدن کار فشارهای جنبی غیر رسمی بر فیلم هم آغاز شد؛ روزنامه ای که در اوج حملات علیه روحانیت و انقلاب سکوت پیشه کرده بود، این بار در قامت دفاع از روحانیت، علمدار مبارزه علیه رسوایی شده است؛ البته در زمان اکران اخراجی ها هم این روزنامه سرمقاله های آتشین علیه روحانی فیلم اخراجی ها نگاشت که حوزه با تجلیل دوباره از این کاراکتر در اخراجی های (1)  و (2)، پاسخ این دایه مهربان تر از مادر را داد.

 

اما این بار برخی دوستان از حالا شمشیرها را علیه فیلم در حال ساخت از غلاف بیرون آورده اند؛ گر چه هیچ فیلمی خالی از اشکال نمی تواند باشد و در بسیاری از موارد این اشکالات نیز سلیقه ای است، اما در کنار شنیدن پیشنهادهای سازنده باید گفت که فیلم را از روی فیلمنامه نمی توان قضاوت کرد و باید آن را روی پرده دید؛ «رسوایی» اگر آخرین کارم هم در سینما باشد تا پای جان و آبرو در برابر کج اندیشی ها خواهم ایستاد .

 

«رسوایی» پاسخ به شبهات جامعه در باب بسیاری از مسائل جوانان است، «رسوایی» از اندیشه حوزوی برآمده و در برابر عرفان های کاذب نگاشته شده است. بسیاری از دیالوگ های فیلم تعابیر ائمه است که تصویری و سینمایی شده و مطمئناً برخی از این منتقدان نه سواد روایت شناسی دارند و نه سینمایی، وگرنه در این سه دهه با زبان سینما از دین درست دفاع می کردند و آثار سفارشی­شان به جای خدمت به اخلاق و دین، در مقابل آن قرار نمی گرفت.

 

دعا کنید این چند وقت هم به خیر بگذرد.

 

اما به نظر می رسد رسوایی این بار هم از جنجالی ترین های جشنواره باشد و خاصه با طیف بازیگران و گروه سازنده اش بتواند دل مخاطب عام را بدست آورد؛ هر چند بعید به نظر می رسد رویکرد منتقدان با فیلم جدید ده نمکی تفاوت عمده ای با نحوه مواجهه آنها با آثار پیشین این کارگردان داشته باشد.

 

هر چند باید تا زمان اکران این فیلم در جشنواره سی و یکم منتظر ماند و دید کار آخر ده نمکی چه از آب درآمده.

 

عوامل این فیلم عبارتند از

 

تهیه کننده و کارگردان: مسعود ده نمکی

دستیار اول کارگردان: نورالدین گودرزی

برنامه ریز: فروزان جلیلی

منشی صحنه: شیدا یوسفی

مدیر تولید: مجتبی امینی

مدیر فیلمبرداری: فرشاد گل سفیدی

عکس: بابک برزویه

طراح صحنه و لباس: مجید میرفخرایی

صدابردار: محمود خرسند

تدوین: سید میثم هاشم زاده

صداگذاری: علیرضا علویان

 

بازیگران: اکبرعبدی، الناز شاکردوست، محمد‌رضا شریفی‌نیا، کامران تفتی، مریم کاویانی، امیر دژاکام، امیر نوری، اسماعیل خلج، مجید مشیری، آرزو افشار، تینا آخوند‌تبار، مهسا کامیابی، ارسلان قاسمی، عباس محبوب، محبوبه بیات، ابوالفضل همراه، فرامرز روشنایی، اسدالله یکتا، مختار سائقی، مجید شهریاری، یوسف قربانی، داوود ناقور، احمد جلیل‌نژاد، محبوبه تقویت، علی خیامی، مجتبی امینی، کمال سیدمحسن، ملیکا شعبان و ...