کارکردهای اجتماعی روزه؛
گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ روزه یک ماهه رمضان، تمرینی برای عبادت اجتماعی است و این گونه نیست که اعمال و تکالیف دینی بدون تاثیرگذاری بر هم باشند و اثری بر جامعه ی خودشان نداشته باشند. نه تنها روزه، که تمامی اعمال عبادی علاوه بر کارکرد فردی، کارکرد اجتماعی نیز خواهند داشت.
روزه فقط به رشد و تکامل معنوی انسان منجر نمی‌شود، بلکه کارکرد اجتماعی روزه ابعاد مختلفی دارد.
یکی از این کارکردها، کاهش فاصله فقیر و غنی و کاهش جرائم اجتماعی است. امنیت فردی و اجتماعی، مهم ترین ثمرات اجتماعی روزه در جامعه است و به استناد آیه 96 سوره اعراف باید گفت: «چنانچه مردم شهر و دیاری ایمان آورده و پرهیزگار شوند؛ همانا درهای برکات آسمان و زمین را روی آنها می‌گشودیم» بنابراین پرهیزگاری زمینه نزول برکات الهی را برای جامعه فراهم می‌کند، چرا که با رعایت تقوا، امنیت اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در ابعاد مختلف در جامعه گسترش می‌یابد.
کم شدن آمار جرم و جنایت در ماه مبارک
این که در برخی از ایام سال از جمله ماه مبارک رمضان، شاهد کاهش آسیب‌های اجتماعی و ائوع مختلف جرایم هستیم، به هیچ وجه قابل کتمان نیست. این امر نشان دهنده و ثابت کننده ی کارکرد و تاثیر روزه در اجتماع است. اگر روزه یک عمل فردی بود، نمی بایست تاثیرات اجتماعی می داشت در حالی که اینطور نیست.
کارشناسان دلایل مختلفی را برای چنین وضعیتی برمی شمرند که از جمله آنها می توان به انس و الفت بیشتر با قرآن و شرکت در مراسم معنوی اشاره کرد.
همچنین نظارت اجتماعی و کنترل اجتماعی توسط مردم نیز نقش موثری در کاهش آسیب های اجتماعی و جرایم دارد.همچنین پایبندی مردم به قوانین و هنجارهای اجتماعی زمینه را برای کاهش آسیب های اجتماعی فراهم می‌کند.
دستگیری از مستمندان
یکی دیگر از کارکردهای اجتماعی روزه، دستگیری از مستمندان است. در این ماه بیش از هر ماه دیگر، شاهد توجه ویژه مردم به همنوعان هستیم. خانواده ها علاوه بر مراسم افطاری خانوادگی، سعی در اطعام نیازمندان و مستمندان دارند و حتی عده ای برای این کار نذر هر ساله دارند.
توجه به ایتام در این ماه، نمونه ی دیگری از توجه به نیازمندان است که چندسالیست فرهنگسازی شده و مورد عنایت بسیاری از شهروندان قرار گرفته است.
روزه خواری در ملاعام، زیر پا گذاشتن حق شهروندی
اگر ماه رمضان را نمادی از هویت دینی جامعه بدانیم، روزه خواری در ملاعام این هویت را خدشه دار خواهد کرد.
حتی اگر نخواهیم بحث روزه خواری و تظاهر به روزه خواری را از ابعاد معنوی آن بررسی کنیم، باز هم این عمل نوعی هنجارشکنی محسوب و نافرمانی مدنی محسوب می شود و هیچ فرقی با سایر اعمال، که بسیاری از آنها حتی جرم هم نیستند مانند ریختن زباله در خیابان، ندارد.
روزه خواری در بعد مناسبات اجتماعی به نوعی عدم احترام به حقوق دیگران است. زیرا کسی که به صورت آشکار روزه می‌خورد، هنوز به حقوق شهروندی و احترام به حقوق دیگران در سطح جامعه واقف نیست. چنین فردی علاوه بر بی حرمتی به احکام و قوانین اسلامی، به صورت علنی و آشکار بیان می‌کند که رعایت حقوق دیگران چندان برایش اهمیتی ندارد.
مقابله قانون با روزه خواری در ملا عام
در کشور ما نیز طبق موازین شرعی و قانونی با کسانی که در ملاء عام مبادرت به روزه خواری و استعمال دخانیات کنند برخورد می گردد .
ماده 638 (141) بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی که می گوید : « هرکس علناً در انظار و اماکن عمومی و معابر ، تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل به حبس از 10 روز تا 2 ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم می‌گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی‌باشد ولی عفت عمومی را جریحه‌دار نماید، فقط به حبس از 10 روز تا 2 ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد »
طبق تعریف علمای علم لغت «تظاهر» به معنی آشکارا عمل کردن و آشکار نمودن، خودنمایی نمودن و وانمود کردن به داشتن صفت یا حالتی می‌باشد و لغت «علناً » نیز به معنای آشکارا انجام دادن فعل یا ترک فعل می‌باشد.
از نظر حقوقی هم هرگاه ارتکاب عملی در منظر عمومی صورت گیرد، خواه کسی ببیند، خواه هیچ‌کس نبیند و یا در اماکن عمومی و یا اماکن مهیا برای پذیرش عموم باشد، آن را علنی گویند.
از آنجا که قانون، برای زندگی بهتر وضع شده، اهمیت به آن هم اوضاع را بهتر خواهد کرد. از آنجا که روزه خواری در ملا عام جرم مشهود است و در قانون برای مقابله با آن مجازات در نظر گرفته شده، مقامات انتظامی موظف به برخورد با آن هستند.
حتی اگر روزه خواری در ملاعام جرم نبود و تعزیر نداشت، باز هم با توجه به کارکردهای روزه و تخریبی که روزه داری در ملا عام از نظر اجتماعی به بار می آورد، توجه به آن اهمیت ویژه ای داشت چرا که روزه خواری به غیر از جرم، زیر پا گذاشتن حق دیگران و نفی حقوق شهروندی است.
ارسال نظرات