گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»-مرضیه آزادی؛ زمانی که بحث منشور حقوق بیمار را به چالش می کشیدیم و خبرهایی درمورد ضایع شدن حقوق بیماران منتشر می کردیم، این پدیده را که اصلی ترین معضل از بین برنده حقوق بیماران است را تنها به عنوان یک آیتم کوچک نگاه می کردیم، درصورتی که هم اکنون این آیتم به اندازه ای بزرگ و حجیم شده است که تمام حقوق بیماران را بلعیده است و بیماران در جامعه پزشکی امروز، دیگر از هیچ حقوقی برخوردار نیستند.
پدیده زیرمیزی هنگامی که مشخص و عیان شد، مسئولان طبل بی تقصیری و بی گناهی را بر افراشتند و تنها گناه کار این قضیه را رسانه ها معرفی کرند، رسانه های که حق دارند زشتی ها و پلیدی های جامعه را منتقل کنند و به گوش مردم، دولت و مسئولان برسانند هرچند که گوش برخی از افراد پر از پنبه باشد و توانایی گوش دادن به هیچ مشکلی را نداشته باشند.
همگان به خوبی به خاطر دارند که زمانی که از وزیر بهداشت درخصوص پدیده زیر میزی سوال می شد، ایشان پاسخ دادند و که با این پدیده برخورد می شود، چند ماهی است که از این پاسخ گذشته است و هم اکنون سوال ما این است که چه زمانی با این پدیده برخورد می شود؟ برخورد با پزشکان متخلف تا این اندازه سخت و مشکل است که ماه ها و سال ها به زمان احتیاج دارد؟
برخی از سازمان ها نیز که این پدیده را نادیده گرفتند و در نهایت زمانی که خبرنگاران به جست و جو وسوالات پیاپی در این خصوص می پرداختند سازمانی همانند سازمان نظام پزشکی بیان می کرد: زمانی این پزشکان متخلف را شناسایی خواهیم کرد.(قید زمانی که مشخص نبود دقیقا چند ماه و یا چند سال آینده پزشکان زیرمیزی بگیر را شناسایی می کنند!)
جعفریان، رییس دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در مورد این پدیده کاملا واضح بیان کرد که زمانی که حقوق پزشکان اندک باشد و تعرفه ها تغییر پیدا نکند سیستم پرداختی با مشکل مواجه می شود و پزشکانی که نمی توانند با حقوق کم به کار و فعالیت خود ادامه بدهند، ناگزیر مجبور به گرفتن زیر میزی هستند. اگر خوب فکر کنیم می بینیم که حقوق قشر بسیاری از کارمندان سال هاست تغییر پیدا نکرده است پس تمام کارمندان و کارکنان باید علاوه بر حقوق خود، پول مضاعف دیگری نیز دریافت کنند تا وظیفه خود را انجام بدهند، آیا گرفتن این پول در جامعه اسلامی ایران درست و مجاز است؟
اما حالا به جای برخورد با پدیده زیرمیزی و افرادی که در این مدت زیرمیزی های کلان دریافت کردند تنها به این مورد می پردازند که لیست پزشکان زیر میزی بگیر نباید منتشر می شد! چرا در دولتی که صحبت از شفاف سازی و فضای باز رسانه ای می شود، مردم و رسانه ها این حق را ندارند تا بدانند در حوزه پزشکی چه تخلفاتی صورت می گیرد! این حق طبیعی تمام مردم است تا به این پدیده دلخراش که در جامعه وجود دارد آگاهی داشته باشند و لزومی ندارد فردی همانند داریوش طاهرخانی بیان کند: انتشار اسامی پزشکان متخلف به صورت غیرشفاف ارمغانی جز تشویش اذهان عمومی نخواهد داشت و برضرورت حفظ شان و حرمت جامعه پزشکی تاکید کند و بگوید که ما در همه اصناف شاهد موارد معدودی از تخلف بودهایم که البته قابل تعمیم به همه آنها نیست.
در این میان افرادی نیز همانند، ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی به واکنش به انتشار اسامی 14 پزشک به عنوان زیرمیزی بگیر از سوی برخی رسانه ها و سایتها، می پردازد و می گوید: تمام این 14 پزشک را میشناسم. هیچکدام از این افراد پول اضافی از بیمار دریافت نکردهاند. برخی از این پزشکان نوابغی هستند که اعمال جراحی نادر را انجام میدهند و اگر این افراد در داخل کشور اقدام به انجام این اعمال نکنند، بیمار باید به خارج از کشور عزیمت کرده و هزینههای هنگفتی بابت درمان بپردازد. یعنی این پزشک در حقیقت اصل دریافت زیرمیزی را توسط پزشکان نفی کرده است، یعنی می توان با پدیده ای که همانند روز واضح و آشکار است اینگونه برخورد کرد و آن را نادیده گرفت؟ برخی از افراد چگونه این توانایی را دارند؟
در این میان حسینعلی شهریاری با دید باز با پدیده زیر میزی برخورد می کند و می گوید: با توجه به اینکه سازمان تعزیرات حکومتی نیز وجود دارد این پروندهها از طریق این موضوع مورد رسیدگی قرار گرفته و با خاطیان برخورد جدی میشود. همچنین از سازمان مالیاتی انتظار میرود که با شناسایی این افراد نسبت به ضبط اموالی که از این طریق به دست میآورند، اقدام کند؛ زیرا بسیاری از این افراد پولهای کلانی را از بیماران دریافت میکنند و متاسفانه هیچگونه نظارتی بر این موضوع وجود ندارد. این پاسخی است که تمام مسئولان باید در پاسخ به سوالات خبرنگاران ارائه بدهند.
باید دقت داشته باشیم که زیرمیزی پولی است که بدون ضابطه بین پزشک و بیمار رد و بدل میشود و پزشک مابهالتفاوت تعرفه بخش خصوصی و دولتی راکه بیشتر مواقع میلیونی است، از بیمار دریافت میکند تا او را در بخش دولتی درمان کند. این فشار مضاعفی است که بر بیماران وارد آمده است و متاسفانه نمی توان گفت که این پدیده چه زمانی شروع شده است و تا چه زمانی ادامه میابد.
می دانیم که پدیده زیرمیزی مانند سایر پدیده های مشابه، با ضرب و زور تعزیرات حکومتی و افشاگری حل نمی شود، سال ها ما این روش ها را تجربه کرده ایم و شکست خورده ایم و باز درس نگرفته ایم و نمی گیریم. با این روش ها صرفا باعث می شویم تا بازار خدمات درمانی در کشور مبهم و غیرشفاف شود. بازاری که هم اکنون نیز از شفافیت کافی برخوردار نیست. با این روش ها باعث می شویم تا پنهان کاری، دروغ گویی و آمار غلط دادن و زیرمیزی گرفتن بیش از پیش باب شود.
راه حل چیست؟ بهترین راه حل که در برخی کشورهای جهان هم تجربه شده این است که دریافت پزشکان از بیماران شفاف و تابع نرخ بازار گردد. در مقابل هم از درآمد پزشکان با درآمد بالا مطابق نرخ واقعی، چندین برابر مردم معمولی، مالیات ستانده شود و این مالیات از جانب دولت برای ارایه درمان رایگان در مراکز دولتی و برای کم درآمدها هزینه شود. تحمیل یکسری قوانین این چنینی که با شرایط و بدیهیات اقتصادی همخوانی ندارد به دریافت های زیرمیزی منجر می شود که عملا منفعت دولت از باب کسب مالیات که حتی می تواند برای درآمدهای میلیاردی به 40% یا 50% نیز برسد- کاهش یابد و جامعه هم از این درآمد محروم گردد.
به گفته وزیر کار و تامین اجتماعی، سهم تامین مالی خانوارها در هزینه های درمانی به بیش از 70 درصد رسیده است. وقتی پوشش بیمه ای در بسیاری از بیماری ها به کمتر از 10 درصد می رسد آیا این مشکل کادر درمانی است یا مشکل سازمان های بیمه ای که سال هاست با کمترین بهره وری مشغول به فعالیت هستند و عملا حقوق بیمه شدگان را تضییع می کنند. اینجا این سوال پیش می آید که اگر هم توانستیم هزینه پزشکان را کاهش دهیم، با سایر هزینه های درمانی نظیر دارو و مخارج بیمارستان چه می توانیم بکنیم؟
به یقین در لیست پزشکان متخلف، پزشکان شاخصی وجود دارند که دارای نامی آشنا در حوزه پزشکی اند. مردم به خوبی آگاهی دارند که برای جراحی های تخصصی و سنگینی که در بیمارستان ها انجام می شود، پزشک فوق تخصص باید سال ها درس بخواند و دوره های متفاوتی را بگذراند. شما بهتر می دانید که این میزان دانش در بهترین حالت، از 12 سال تحصیل بعنوان شاگرد ممتاز در دوران مدرسه، موفقیت با رتبه برتر در کنکور سراسری، 7 سال تلاش سنگین در دوره عمومی، قبولی در آزمون تخصص، 4 سال دوره تخصص و 2-3 سال دوره فوق تخصص به همراه سال ها کشیک و شب بیداری وتلاش شبانه روزی و سال ها کار و تلاش و تجربه بدست آمده است. این واقعیتی است که تمام مردم به وجود آن صحه می گذارند اما این دلیل کافی برای گرفتن زیر میزی از سوی پزشکان نیست.
تنها پیشنهادی که در این وضعیت می توان داشت این است که رسانه ها به سیاه نمایی نمی پردازند تنها واقعیت را منتقل می کنند و درخواستی که دارند این است که وضعیت سلامتی مردم را مشخص کنند و به مسئولان بگویند که به سخنان رهبری توجه داشته باشند و لازم است که به تعدادی از مسئولان نیز یادواری کنیم که شعارهای تبلیغاتی خود را از یاد نبرند چون مردم هرگز آن شعار ها را از یاد نخواهند برد.