گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»- مرضیه آزادی، زهرا پورنصیری، فوق تخصص کلیه کودکان عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درمورد سندرم عدم تعادل در دیالیز خونی معتقد است که این بیماری می تواند موجب ورم مغزی در بیماران کلیوی شود و بیشتر در بیمارانی ایجاد می شود که دیالیز را تازه آغاز کرده باشند.
سندرم عدم تعادل دیالیز خونی چیست؟
کاهش سریع سطوح خونی املاح (مانند اوره) نسبت به املاح داخل سلولی و افزایش اسمولالیته سرم و عمل تورژسانس خصوصا سلول های مغزی وافزایش فشار داخل جمجمه و بروز عوارض نرولژیک موجب ایجاد این سندرم می شود.
این اقدام می تواند موجب شیفت آب از خارج سلول به داخل ساول های مفزی و تغییرات شدید PH مایع مغزی- نخاعی شود.
این سندرم معمولا در اولین جلسات همودیالیز رخ می دهد و علل مختلفی دارد از جمله کاهش سریع الکترولیت های خارج سلولی است.
سندرم عدم تعادل در دیالیز خونی چه دلایلی دارد؟
سندرم عدم تعادل در دیالیز خونی موجب ورم مغزی در بیماران می شود و این سندرم بیشتر در بیمارانی دیده می شود که دیالیز را تازه آغاز کرده باشند بخصوص اگر اوره بیمار بالای 150 باشد، عامل مساعد کننده برای ایجاد این سندرم ایجاد می گردد.
البته عوامل مساعد کننده دیگری نیز برای این بیماری وجود دارد مثل زمانی که خون افراد اسیدی باشد، بیماری در سنین کودکی و کهن سالی ایجاد شود همچنین در افرادی که سابقه حملات تشنجی دارند.
این بیماران با این شرایط در ابتدای همودیالیز، ممکن است دچار سندرم عدم تعادل در دیالیز خونی شوند.
ورم مغزی در سندرم عدم تعادل در دیالیز خونی چگونه ایجاد می شود؟
سندرم عدم تعادل در دیالیز خونی به دلیل حرکت آب از خارج از سلول های مغزی به داخل مغز ایجاد می شود که علت آن حرکت سریع خون است که باعث حرکت آب به سلول های مغزی و موجب ورم مغزی می شود.
عامل دیگری که برای این بیماری ذکر می شود تغییرات اسیدی داخل سلول های عصبی است، به این ترتیب که تولید اسیدهای ارگانیکی به دلایل نامشخصی در ابتدای دیالیز در سلول های مغزی بالا می رود و باعث تولید ین های هیدروژن می شود و در نهایت ورم مغزی ایجاد می کند.
ورم مغزی تا چه اندازه برای بیماران خطرناک است؟
علائم کلینیکی این بیماری بیشتر در ابتدا و شروع جلسات اولیه دیالیز خونی دیده می شود که میزان اوره هنوز خیلی بالاست. علائم این بیماری می تواند، علائم خفیفی مثل سردرد، تهوع، تحریک پذیری، تاری دید، لرزش دست و در صورتی که بیماری شدید باشد موجب تشنج و به اغما رفتن بیمار می شود.
در چه سنی این سندرم اتفاق می افتد؟
این سندرم در دو طیف سنی کودکان و افراد مسن اتفاق می افتد و در سنین میانسالی کمتر این سندرم دیده می شود البته احتمال این بیمااری در این گروه سنی نیز وجود دارد اما نسبت به آن دو طیف سنی کمتر دیده می شود.
بیمار چگونه می تواند به بیماری خود پی ببرد؟
بیمار به تنهایی نمی تواند به این سندرم پی ببرد و پرستاران و پزشکانی که در مراکز دیالیز کار می کنند با دیدن علائم به سرعت به وجود این سندرم پی می برند. فردی که دارای این سندرم است به صورت ناگهان دچار سردرد، تهوع، استفراغ، بی قراری شدید و لرزش می شود. زمانی که پرستاری این علائم را در بیماری مشاهده کند به سرعت اقدامات درمانی را آغاز می کند.
ولی اگر درمان به تاخیر بایفتد ممکن است این بیماری موجب به اغما رفتن و وخیم شدن حال بیمار شود.
تشنج در بیمارانی که به سندرم عدم تعادل دیالیز مبتلا شدند آیا امر طبیعی است؟
تشنج می تواند در افرادی که دارای وزن کم هستند دیده شود اما در تمام بیماران امکان تشنج وجود دارد.اما زمانی که این تشنج اتفاق افتاد می توان با تزریق سرم سدیم یا مانیتور مریض را به حالت اولیه برگرداند و در صورتی که تشنج شدید باشد دیالیز باید قطع شود و بعد از چند ساعت به صورت آهسته دیالیز را آغاز کنند.
راهی برای پیشگیری از سندرم عدم تعادل دیالیز وجود دارد؟
پیشگیری از این بیماری کاری نیست که بیمار بتواند به تنهایی انجام بدهد، اقدامی است که کادر پزشکی در زمان آغاز همودیالیز باید بر روی دستگاه انجام بدهند، در غیر این صورت کاری نیست که خود بیمار به تنهایی بتواند و قادر باشد که انجام بدهد.
آیا تعداد افرادی که مبتلا به سندرم عدم تعادل دیالیز خونی هستند در حال افزایش است؟
تنها با آمار دقیق می توان به افزایش یا کاهش این بیماری نظر داد، اما ممکن است بیماران، به دلیل مشکلات اقتصادی به قدری دیر برای انجام دیالیز مراجعه کنند که اوره خون آنها بالا رفته باشد و یا به علت کمبود دستگاه های دیالیز نوبت هایی که به آنها داده می شود دیر باشد همچنین شروع درمان دیالیز در یک بیمار ممکن است چند ماه به تاخیر بیافتد و این عامل زمینه ساز سندرم عدم تعادل می شود.
کمبود پرسنل در بخش های دیالیز به شدت به چشم می خورد. این کمبود می تواند کنترل پرستاران را از روی بیماران کم کند. این ها عواملی هستند که می تواند موجب شیوع سندرم عدم تعادل شود، هر چند که هنوز آمار ثابت شده ای برای این بیماری ازائه نشده است.
همودیالیز برای بیماران کلیوی یک واژه و اقدام درمانی ترسناکی است، درصورتی که اگر پزشکی بر انجام همودیالیز دستور داد، بیمار باید به موقع برای انجام همودیالیز مراجعه کند و بیماری خود را انکار نکند. انکار بیماری موجب می شود که شروع دیالیز به تعویق بیافتد و یکی از مشکلاتی که ایجادمی شود، سندرم عدم تعادل است.
ارسال نظرات