چه زمانی، چه افرادی و با چه محتویاتی؟/ ابهامات دومین سبد کالا همچنان ادامه دارد

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان، دولت یازدهم با تدبیر سازنده خود در حال تدارک ساز و کار عرضه دومین سبد کالایی یا همان بسته امنیت غذایی آن هم باشکوه‌تر از دوره اول آن است؛ سبدی که قرار است با محتویاتی متفاوت از آنچه نخستین بار توزیع شد، عرضه شود و البته به گروه‌هایی متفاوت.

پیش از این گمانه‌زنی‌های متفاوتی در خصوص محتویات این سبد در رسانه‌ها و همچنین در میان اقشار مختلف مردم مطرح بود که در آن میان از اقلامی همچون چای، ماکارونی، قند و شکر برای جایگزین شدن با پنیر و تخم‌مرغ صحبت می‌شد و این اواخر نیز حرف‌هایی از اضافه شدن دو کیلوگرم خرما در این سبد به مناسبت ماه مبارک رمضان به گوش می‌رسد.

برخی مسئولان نیز این خبرها را تا حدی تأکید کردند و گفتند، به واسطه مقارن بودن زمان توزیع سبد دوم با آغاز ماه مبارک رمضان، احتمالاً برنج، روغن، مرغ و خرما در این سبد قرار خواهد گرفت.

دو کیلوگرم خرما در سبدهای کالایی

حسین صفایی چندی پیش در جمع خبرنگاران در بوشهر از توزیع سبد کالا قبل از ماه مبارک رمضان خبرداد و افزود: مرحله نخست سبد کالا قبل از ماه مبارک رمضان توزیع می شود که در این سبد برای نخستین بار خرما به میزان دو کیلوگرم گنجانده خواهد شد.

به طور کلی تا کنون گزینه‌های متفاوتی برای محتویات دومین سبد کالایی مطرح شده است که هنوز معلوم نیست گروه هدفی که آن نیز به روشنی مشخص نشده است، چه اقلامی را در دومین بسته امنیت غذایی دولت تدبیر و امید دریافت خواهند کرد. ابهاماتی که گفته می‌شود طی یکی دو روز آینده رفع خواهد شد.

کارت اعتباری خرید مواد غذایی، جایگزین سبد کالا می‌شود

اما فارغ از تمامی این ابهامات در خصوص محتویات سبد دوم کالایی و همچنین زمان و مشمولان دریافت آن، اخیراً زمزمه‌های جدیدی نیز در این خصوص به گوش می‌رسد.

چندی پیش یک مقام مسئول در بخش تعاونی کشور عنوان کرد که کارت اعتباری خرید مواد غذایی جایگزین سبد کالا خواهد شد.

این مقام مسئول درباره جزئیات دومین سبد کالایی دولت گفته است: در این مرحله دیگر سبد کالا به صورت توزیع اقلام کالایی نخواهد بود، بلکه کارت اعتباری است که مشمولین می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌هایی که به طور دقیق طی چند روز آینده مشخص می‌شود خرید خود را انجام دهند.

وی با تاکید بر اینکه مشمولین با این کارت اعتباری تنها امکان خرید مواد غذایی را دارند، اظهار کرد: همان طور که  قبلاً هم به این مورد اشاره شده بود در توزیع این مرحله سبد کالا که به صورت کارت اعتباری است، تنها پنج میلیون نفر از افراد تحت پوشش بهزیستی و هشت میلیون نفر از افراد تحت پوشش کمیته امداد مشمول خواهند شد.

این مقام مسئول همچنین در پاسخ به این سوال که ارزش این کارت اعتباری چقدر است، بیان داشت: هنوز به طور دقیق این ارزش گذاری مشخص نشده است اما احتمال زیاد به میزان رقم سبد کالای اول خواهد بود.

وی تاکید کرد: هنوز فروشگاه‌های مد نظر برای خرید این مرحله سبد کالایی مشخص نشده است اما به احتمال زیاد مانند مرحله قبلی تعاونی‌ها در اولویت برای خرید خواهند بود.

اما نکته‌ای که در اینجا مطرح می‌شود، این است که در مرحله نخست توزیع سبد کالا نیز مشمولان دریافت سبد طبق همین فرآیند کالاهای خود را دریافت می‌کردند. در آنجا سرپرستان خانوارهایی که مشمول دریافت سبد شده بودند، کارت حساب بانکی‌شان شارژ شده و آن‌ها با مراجعه به فروشگاه‌های مورد نظر، کالای خود را تحویل می‌گرفتند. براین اساس در اینجا مشخص نیست که واقعاً منظور این مقام آگاه مسئول از اینکه کارت اعتباری جایگزین سبد کالا می‌شود، چیست!

با توجه به اینکه طرح این مسائل به ابهامات فراوانی که در ذهن آحاد جامعه وجود داشت، اضافه کرد، انتظار می‌رود دولت با قطعی شدن برنامه‌هایش به تمامی این سوالات پاسخ دهد. البته حدود دو ماه از شروع اظهارنظرهای متفاوت مسئولان و دولتی‌ها در خصوص جزئیات این سبد از جمله مشمولان دریافت آن، زمان و نحوه توزیع و از همه مهم‌تر محتویات آن آغاز شده است و تاکنون نه تنها هیچ یک از این ابهامات تا به امروز رفع نشده، بلکه هر روز بر شکل و میزان آن افزوده می‌شود.

پیش از این زمان توزیع دومین سبد کالا 20 اردیبهشت اعلام شده بود که با گذشت این زمان خبری از توزیع سبد مذکور نشد تا اینکه برخی مسئولان خبر دادند احتمالاً این سبد کالا پیش از ماه مبارک رمضان توزیع خواهد شد که با انتشار این خبر باز هم زمان مشخصی برای آن وجود ندارد.

مشمولان دریافت دومین سبد کالا چه کسانی و چه تعداد هستند؟

پیش از این دولت اعلام کرده بود که در سال 93، پنج سبد کالا به بیش از 11 میلیون نفر اختصاص می‌یابد. در این میان باتوجه به نزدیک شدن به زمان توزیع دومین سبد، اظهارات مختلفی در خصوص تعداد مشمولان دریافت دومین سبد مطرح می‌شود.

اما چندی بعد پیگیری‌ها نشان داد با برنامه جدید دولت در واگذاری سبد کالا یا به عبارت جدید آن یعنی بسته‌های امنیت غذایی، دیگر خبری از واگذاری میلیونی بسته‌های کالایی دولت نخواهد بود و تنها افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی مشمول دریافت آن خواهند بود.

در آن زمان مجتبی خسروتاج در پاسخ به این سوال که با اختصاص سبد کالا تنها به افراد تحت تکلف کمیته امداد و بهزیستی، چه تعداد از جامعه هدف حذف می‌شوند، اظهار کرد: بنای ما تغییر مشمولان سبد کالاست که اظهارنظر و تصمیم گیری نهایی در این زمینه بر عهده وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی است.

یک مقام مسئول دیگر در وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز خبر فوق را تایید کرد و با اشاره به این‌که قرار است تغییرات اساسی در مشمولان دریافت سبد کالا ایجاد شود، اظهار کرد: بر اساس تصمیمات گرفته شده تا امروز، بنا بر این است که سبد کالا تنها به افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی تعلق گیرد.

وی با اشاره به این‌که البته این احتمال وجود دارد پس از این که تمامی افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد سبد کالای خود را دریافت کردند دوباره مشمولان جدید تعریف شوند، گفت: تا این لحظه تصمیم بر این است که مرحله دوم توزیع سبد کالا نیز به دو بخش تقسیم شود و در بخش اول تنها کمیته امداد و بهزیستی این سبد را دریافت کنند.

گفتنی است، 5 آذر ماه سال گذشته بود که رئیس‌جمهور دولت یازدهم از اختصاص دو سبد کالایی به اقشار کم‌درآمد و نیازمندان خبر داد که هدف آن حمایت از معیشت خانوار بود و البته با مشکلات و اعتراضات بسیاری همراه شد.

طبق اطلاعیه وزارت صنعت، معدن وتجارت در آن زمان کلیه شاغلان و بازنشستگان دولت و نیروهای مسلح اعم از کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی،  روزنامه نگاران، خبرنگاران و هنرمندان (به تشخیص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، دانشجویان متأهل (به تشخیص وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی)، طلاب (به تشخیص مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه)، سرپرستان خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور، سرپرستان خانوارهای مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی و همچنین سرپرستان خانوارهای کارگران مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی که میزان دریافتی و مستمری آنها کمتر از 500 هزار تومان باشد، مشمول دریافت سبدهای کالایی حمایتی دولت یازدهم شدند.

اما در روزهای قبل از تخصیص یافتن سبد برخی افراد با ارسال پیامک به سامانه 5000499، با چنین پیامی مواجه می‌شوند: «هموطن گرامی، سبد کالا به شما تعلق نگرفته است.» از جمله این افراد می‌توان به قشر کم درآمد جامعه همچون روستاییان، برخی از کارگران و بازنشستگان تامین اجتماعی به دلیل آنکه حقوق بالای 500 هزار تومان دریافت می‌کردند و حتی افرادی که به دلایلی بیکار شده  بودند، اشاره کرد.

این در حالی بود که بسیاری از کارمندان با حقوق‌های چند میلیونی همچون نمایندگان مجلس و دیگر کارمندان در لیست دریافت سبد کالایی قرار گرفتند، اما یک روستایی که هیچ حقوق ثابتی ندارد، کارگری که تنها 510 هزار تومان حقوق دریافت می‌کند و کارگران فصلی که 4 ماه در سال 400 تا 500 هزارتومان حقوق می‌گیرند و مابقی سال هیچ‌گونه دریافتی ندارند، از دریافت سبدکالایی محروم شده‌ و شامل این طرح نشده است.

به این ترتیب نبود بانک اطلاعاتی قابل اعتنا از وضعیت دقیق معیشتی مردم و همچنین درآمد، شغل و نوع فعالیت‌هایی که صورت می‌گیرد و نیز کالاهای مورد نیاز مردم، توزیع سبد کالای دولتی را با مسائل و مشکلات فراوانی همراه کرد و دولت مجبور به تمدید زمان توزیع سبد کالا گرفت.

اما در زمان تمدید نیز مردم با مشکلات فراوانی مواجه شدند. از جمله گلایه‌هایی که شهروندان از نحوه توزیع سبد کالا داشتند این بود که که چرا با وجود تمدید زمان دریافت سبد کالا توسط دولت، هیچ اقدامی در جهت تامین اقلام این سبد در فروشگاه‌های توزیع سبد کالا صورت نگرفته است و اگر تمدید زمان دریافت سبد کالا به این معنای آگاهی مسئولان دولتی از این مسئله است که هنوز بخشی از مردم موفق به دریافت سبد کالای خود نشده اند، پس چرا همین مسئولان با وجود علم به این مسئله، هیچ اقدامی در جهت تامین اقلام سبد کالا نمی کنند!

گزارش های میدانی ما نیز از فروشگاه‌های سطح شهر مهر تاییدی بر این گلایه‌ها بود. تقریبا در تمامی فروشگاه‌هایی که به عنوان مراکز توزیع سبد کالا مشخص شده بودند، صرفا یک یا نهایتا دو قلم از اقلام سبد کالا موجود بود به گونه‌ای که شهروندان از اسفند ماه تا به اواخر فروردین سال جاری با مراجعه به فروشگاه‌ها برای دریافت سبد کالای خود با این جمله مواجه می‌شدند که «در این فروشگاه فقط روغن سبد کالا باقی مانده و یا فقط تخم مرغ سبد کالا را داریم!»

نارضایتی و گلایه‌مندی مردم باعث شد تا دولت خیلی زود تصمیم بگیرد گروه بسیار زیادی از مردم را مشمول دریافت کمک دولتی کند و این کار در یک مرحله دیگر صورت گرفت.

و شایعات فراوان در خصوص این سبد کالایی دوم که قرار بود نارضایتی مردم را برطرف کند، همچنان ادامه دارد.

البته ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی قول داده است روز جاری (چهارشنبه) جزئیات قطعی دومین سبد و اقلام آن را اعلام کند و ما امروز گوش به زنگ می‌مانیم تا از جزئیات این طرح دولت تدبیر و امید آگاهی یابیم تا شاید پاره‌ای از ابهامات سبد کالا یا بسته امنیت غذایی مرتفع شود.