جان کری در مسقط به جواد ظریف چه گفت؟
به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو»، مذاکرات مسقط که تمام شد؛ رسانه‌های غربی به ناگاه در سکوت خبری عمیقی فرو رفتند. به نظر می‌رسید غیر از وزرای خارجه ایران و آمریکا و کا‌ترین اشتون، مسؤول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، هیچ‌کس از متن مذاکرات خبر ندارد و قرار هم نیست موارد مطرح شده در این نشست‌ها به رسانه‌ها کشیده شود.
با وجود اینکه وزارت خارجه آمریکا بعد از هر مذاکره‌ای به شرط نا‌شناس ماندن مسؤول گفت‌و‌گوکننده با رسانه‌ها، خلاصه مختصری را از محورهای مطرح شده در این نشست‌ها ارائه می‌داد، این بار این اقدام نیز صورت نگرفت. تنها چند روز تا پایان مهلت و ضرب‌الاجل نهایی برای رسیدن به توافق هسته‌ای باقی مانده و در این روزهای پایانی دوباره موتور رسانه‌های غربی برای انتشار خبرهای مختلف در این باره و پیش‌بینی از میزان موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات نهایی در وین به کار افتاده است.
در این میان اخبار و پیش‌بینی‌های خاصی در مورد احتمال رسیدن به توافق نهایی در دور آخر گفت‌و‌گو‌ها در وین منتشر می‌شود و البته همه آنها نیم نگاهی نیز به مذاکرات مسقط دارند. بسیاری از رسانه‌های غربی، مذاکرات مسقط را مذاکرات پیچیده نهایی نمی‌دانند و معتقدند جان کری تنها برای اتمام حجت با ایران راهی عمان شده بود و با موضعی سخت خواستار کوتاه آمدن ایران از بسیاری از خواسته‌های قبلی‌اش شده بود. در این میان آنچه قابل تامل بود رفتار آمریکایی‌ها در این مذاکرات بود. جان کری درباره لغو تحریم‌ها به گونه‌ای سخن گفت و بسته‌ای را مقابل جواد ظریف قرار داد که به یک بی‌شرمی هسته‌ای شبیه بود.
به گزارش گاردین و ال‌مانیتور، رسانه‌های انگلیسی و آمریکایی، در آخرین گفت‌و‌گوهای انجام شده در عمان که ظاهرا با استقبال گرم ایرانیان نیز مواجه نشده، پیشنهاد جان کری برداشته شدن تعدادی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران بوده است یعنی دقیقا تحریم‌هایی که اوباما به شخصه می‌تواند آنها را بردارد و نیازی به تصویب کنگره در این زمینه وجود ندارد. اوباما از سوی دیگر قول داده جلوی تحریم‌های بعدی را که قرار است کنگره تصویب کند نیز بگیرد(!) و آنها را وتو کند اما همه اینها تا 2 سال دوام خواهد داشت. همچنین در این مدت میزان بیشتری از دارایی‌های توقیف شده ایران آزاد خواهد شد با این حال برداشته شدن تحریم‌های سازمان ملل و تحریم‌های اصلی بانکی و نفتی ایران در آمریکا به مدت زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. براساس شنیده‌ها جان کری از مدت زمانی ۳۰ ساله سخن گفته و نماینده ایران با تعجب به او نگاه می‌کرده است. روزنامه لس‌آنجلس تایمز نیز گزارش داده است تهران در مقابل خواستار برداشته شدن کامل تحریم‌های سازمان ملل و همچنین تحریم‌های اصلی آمریکا علیه اقتصادش شده است و 2 طرف در حالی عمان را ترک کرده‌اند که هیچ‌کدام نتوانسته‌اند دیگری را برای پیمودن راه طرف مقابل تشویق کنند. این رفتار جان کری در واقع نوعی دهن‌کجی آمریکایی‌ها به یک سال مذاکرات هسته‌ای بوده است.
پس از اقدام ایران در تعطیلی و توقف بسیاری از فعالیت‌های هسته‌ای خود، آمریکایی‌ها در مقابل حال که نوبت لغو تحریم‌ها رسیده، رفتارهای توهین‌آمیز و ناامیدکننده‌ای از خود نشان می‌دهند. لغو تنها یک بخش از تحریم‌ها که در واقع تحریم‌های فرعی است؛ آن هم به مدت 2 سال در واقع آب سردی بود که آمریکایی‌ها بر سر مذاکرات ریختند. جان کری حتی درباره تلاش برای لغو تحریم‌های کنگره که پیش از این هم مطرح شده بود؛ سخنی نگفت تا مشخص شود مسقط، تنها مکانی برای تندخویی آمریکایی‌ها بوده است. خبرنگار ال‌مانیتور که طی روزهای بعد از بازگشت ظریف از عمان به تهران، در تهران بوده به دفتر یکی از نمایندگان مجلس ایران رفته و با او که گفته می‌شود روابط نزدیکی با دولت دارد، صحبتی درباره موارد مطرح شده در نشست عمان داشته است. او گفته گفت‌و‌گوهای مسقط مثبت نبود. از این نماینده نامی به میان نیامده اما او گفته هیچ‌چیز در این مذاکرات به دست نیامد. او گفته است جزئیاتی که مورد بحث قرار گرفته بسیار حساس است و هیچ‌کس حاضر نیست چنین اقدامی را در ایران انجام دهد. او تاکید کرده شاید باید امید داشته باشیم در وین اتفاق جدیدی بیفتد. این نماینده مجلس بیان کرده است خواسته‌های آنها از ایران زیاد و مخالف با خط قرمزهای ایران بوده است. آنها می‌خواستند همه چیز بگیرند و هیچ‌چیز هم ندهند.
توافق کار‌شناسی، توافق سیاسی
برخی دیپلمات‌ها در وین معتقدند ۹۵ درصد کار رسیدن به توافق نهایی انجام شده و کار تنها به توافق نهایی در مذاکرات سیاسی وابسته است. آنها معتقدند این مذاکرات نهایی سیاسی است که باید تعیین کند میزان غنی‌سازی در ایران تا چه حد باید باشد و تبعات حاصل از این توافق به صورت لغو تدریجی تحریم‌ها چگونه باید در بحث‌ها مد نظر قرار گیرد. بسیاری از کار‌شناسان هسته‌ای در گفت‌و‌گو با گاردین به این نتیجه رسیده‌اند که موانع اصلی در بحث گفت‌و‌گوهای هسته‌ای نه موانع کار‌شناسی، بلکه مسائل سیاسی است. هم باراک اوباما و هم حسن روحانی باید توافقی را به خانه ببرند که از جانب منتقدانشان هم پذیرفته شود و این به میزان سختی کار در مذاکرات نهایی افزوده است. کنگره هر روز تهدید تازه‌ای را مطرح می‌کند. از یک طرف نمایندگان بر این عقیده‌اند که حتی در صورت رسیدن به توافق نهایی، اگر این توافق مورد نظر اعضای کنگره نباشد، بلافاصله طرح تحریم‌های جدید را روی میز می‌گذارند و از طرف دیگر به نظر می‌رسد باید منتظر عواقب کنار گذاشتن 5 قدرت دیگر یعنی تعدادی از کشورهای اروپایی و چین و روسیه در این دور از گفت‌و‌گو‌ها نیز باشیم و آنها نیز ممکن است در دور بعدی مذاکرات خواسته‌های خود را با ایران در میان بگذارند. جان کری به همین دلیل روز چهارم نوامبر به پاریس رفت تا از فابیوس، وزیر خارجه فرانسه قول بگیرد در مسیر توافق نهایی صورت گرفته بین آمریکا و ایران مانعی ایجاد نمی‌کند. فابیوس اما تنها یک جمله بر زبان راند: فرانسه وارد بازی احمقانه نمی‌شود. به همین دلیل به نوشته گاردین اصلا نمی‌توان این مساله را تضمین کرد که آیا فابیوس در دقیقه آخر کار، توافق را خراب می‌کند یا نه.
آخرین سناریو
آخرین سناریو که به احتمال زیاد توسط آمریکا و ایران به کار گرفته می‌شود رسیدن به یک توافق کلی است. توافقی که جزئیات در آن روشن نشده باشد. با این راهکار می‌توان امید داشت مذاکرات هسته‌ای وارد فاز شکست نمی‌شود و طرفین همچنان بر سر میز مذاکره حضور خواهند داشت اما بدون پیشرفت واقعی در این پروسه، نمی‌توان امید داشت این قرارداد سیاسی برای مدت زمان زیادی پایدار باقی بماند. این راهکار شاید برای دولت اوباما تا حدودی قابل قبول باشد اما مطمئنا برای کنگره قابل قبول نخواهد بود و آنها دوباره وارد میدان می‌شوند تا شاید فشار بیشتری به ایران وارد کنند. روزنامه واشنگتن‌پست روز گذشته در گزارشی تصریح کرد چشم‌انداز آینده برای رسیدن به توافق نهایی بسیار مبهم است. بسیاری از دیپلمات‌های غربی اعتقاد دارند تا زمان رسیدن به ضرب‌الاجل نهایی نمی‌توان امیدی به پیشروی مذاکرات داشت. دیپلمات‌ها بیان کرده‌اند تا هفته گذشته امید داشتند مذاکرات باز هم تمدید شود اما اوباما به صراحت بیان کرده کار نباید به آنجا بکشد و به همین دلیل به نظر می‌رسد گزینه تمدید مذاکرات یا بلندشدن از پای میز مذاکره و توقف این روند هر دو از دستور کار خارج باشند. دو طرف مجبورند بر سر مسائلی که تاکنون توافق کرده‌اند، پابرجا مانده و توافق جدیدی را به ثبت برسانند.
منبع: وطن امروز
ارسال نظرات