همه چیز در مورد جدیدترین موتور جستجوی ایرانی/ رویکرد «یوز» در مواجهه با فیلترینگ

گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»، موتور‌های جستجو یکی از پرکاربردترین ابزارهای اینترنتی هستند و در اکثر کشورها این ابزارها رتبه اول تعداد بازدید کننده را داشته ضمن آنکه بالاترین درآمد‌ها در بین سایت‌های اینترنتی و شرکت‌های حوزه اینترنت از طریق موتورهای جستجو بوده است.

کمپانی گوگل با ۶۰ میلیارد دلار درآمد و ۹۶ درصد تبلیغات توانسته است ۷۰ درصد سهم جستجو خود را در آمریکا و ۴ میلیارد رکورد در روز را نصیب خود کند.

طبق برآورد‌های صورت گرفته آمار پرس و جوهای ارسال شده از ایران روزانه ۱۰۰ میلیون (یک درصد جستجوهای جهان) بوده است و  ۴ موتور جستجوی جهانی در ایران دارای رتبه زیر ۲۰ هستند.

با توجه به ضرورت استفاده از موتورهای جستجو بومی همواره کشورهای مختلف سعی در بومی کردن محصولات خود در در این فضا دارند به طوری که تاکنون ۷۶ درصد کاربران چینی از موتور جستجوی «بایدو»، ۷۰ درصد کاربران کره از «ناور»، ۶۰ درصد کاربران روسی از «یندکس» و ۵۲ درصد کاربران کشور چک از موتور جستجوی بومی «سزنام» استفاده می‌کنند.

مهم‌ترین موتورهای جستجوی بومی

در همین راستا ایران نیز چند سالی است که در موضوع طراحی موتور‌های جستجو ورود کرده و اقدامات خوبی را در این زمینه انجام داده‌است.

«يوز» یکی از موتورهای جستجوي ايراني است كه بر منابع فارسي موجود در فضای وب تمركز کرده و ۲۶ بهمن ماه با حضور محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و جمعی از مدیران این وزارتخانه افتتاح شد.

طراحی و تولید موتور جستجوی یوز از اواخر سال ۸۸ با تلاش نیروهای متخصص داخلی آغاز شده است.

«یوز» تاکنون توانسته است حدود يك ميليارد صفحه را پوشش دهد و احاطه گسترده­ای بر وب فارسي داشته باشد. «یوز» همچنین داراي خدمات جستجوی خبر، وبلاگ و عكس است.

تمركز بر زبان فارسي، سرعت بسیار بالا با هدف گذاری پاسخ‌دهی سریع به کاربران با میانگین تأخیر کمتر از ۱ ثانیه، تحلیل نیازهای متداول کاربران و پاسخ‌دهی مستقیم به چندین نوع از جستجوهای کاربران و معماری بي‌درنگ به نحوي كه صفحات جدید، تا چند دقیقه پس از خزش، قابل جستجو هستند، برخی از ویژگی‌های این موتور جستجو هستند.

به هر روی از آنجایی که این موتور جستجو به عنوان یک موتور ایرانی شناخته می‌شود، برخی از کاربران ابهاماتی در استفاده از این موتور دارند که در این گزارش سعی بر شفاف‌سازی این موضوعات شده است.

آیا یوز یک فرا موتور جستجو (meta search engine) است؟‌

خیر. یوز برای پاسخ‌ دهی به کاربران از هیچ موتور جستجوی دیگری استفاده نمی‌‌کند.

تعداد صفحات قابل جستجو در «یوز» چقدر است؟‌

تاکنون چندين میلیارد صفحه خزش شده و از میان آنها يك ميليارد صفحه منحصر بفرد نمایه‌ گذاری شده است. البته به سبب محتواي تقريبا تكراري و نامناسب بودن برخي از آن‌ها، تعدادي از این صفحات از پايگاه نمايه‌ها حذف شده‌اند. تعداد صفحات نمايه‌گذاري شده به صورت مداوم در حال افزایش است .

آیا این موتور با كمك از متخصصان خارجی طراحی شده است؟‌

این موتور با تلاش نیروی‌هاي متخصص داخلی و فارغ التحصیلان نخبه دانشگاه‌‌های کشور طراحی شده است. در حال حاضر محققانی از دانشگاه‌‌های شریف، تهران، امیرکبیر، شهید بهشتی، علم و صنعت، و تربیت مدرس در پروژه‌ «یوز» فعالیت دارند.

آیا سرورهای این موتور خارج از کشور نگهداری می‌ شوند؟

 یکی از مهمترین مزیت‌‌های موتور جستجوی یوز نسبت به موتورهاي خارجي، استقرار سرورهای آن در داخل کشور که از بروز هرگونه اختلال به دلیل مشکلات و فشارهای سیاسی جلوگیری می‌‌کند.

آیا این یک نمونه آزمایشی است؟

خیر. یوز یک نمونه عملیاتی است و در حال فعالیت و ارتقا است.

آیا این موتور جستجو در راستای فیلترینگ کشور عمل می‌‌کند؟‌

موتور جویشگر یوز با هدف تحلیل و دسته بندی محتوای فارسی متناسب با نیاز کاربر ایرانی طراحی شده و هدف اصلی آن ارتقا کیفی و کمی وب فارسی بوده و فيلترينگ جزء اهداف آن نیست. ولي از آنجايي كه فيلترينگ كشور بر واكشي صفحات «يوز» نيز اعمال مي‌شود، اين مزيت را داراست كه نتايج يافته شده براي كاربران قابل دسترس است.

«یوز» از چه تعداد سرور برای فعالیت‌های خود استفاده می‌‌کند؟

تعداد سرورهای یک موتور جستجو، موضوعی فنی و محرمانه است اما در گستردگی پوشش صفحات، «یوز» تنها موتور جستجوی داخلی با بالای یک میلیارد صفحه در وب فارسی است.

با وجود موتورهاي جستجوي قدرتمندي مانند گوگل چه نيازي به موتورهاي جستجوي ايراني داريم؟

از مهم‌ترين اهداف توليد موتور جستجوي ايراني، مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:

تمركز بر نيازمندي‌ها مبتني بر زبان فارسي

تمركز بر سرويس‌هاي محلي

جلوگيري از هدر رفت سرمايه ملي نظير هزينه‌هاي پهناي باند اينترنت كه از ايران خارج مي‌شود

خودكفايي در موتور جستجو

فراهم كردن بستر شناخت وب فارسي و توسعه عملي دانش‌هاي راهبردی در دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي کشور

توانمند سازی نیروهای متخصص داخلی در بومی سازی علوم و فناوری‌های نوین.

آیا موتور یوز می‌‌خواهد جای گوگل را در ایران بگیرد؟‌

ما نمي‌گوييم كاربران ايراني در حال حاضر يوز را جايگزين گوگل كنند. بلکه مي‌گوييم يوز را هم براي پاسخ‌دهي به نيازهايشان امتحان كنند. مطمئنيم كه رضايت كاربران را جلب خواهيم كرد. ما امیدواریم تا روزی پرمخاطب‌ ترین موتور جستجو برای صفحات فارسی باشیم.

یوز برنامه‌ای برای توسعه فعالیت‌های‌ خود دارد؟‌

«یوز» به لحاظ نر‌م‌افزاری توان ارایه سرویس جستجو به زبان‌های انگلیسی و عربی را نیز دارد، ولی به دلیل کمبود منابع سخت‌افزاری، فعلا تمرکز آن بر فضای وب فارسی است. موتور یوز در حال توسعه در زمینه جستجو در صفحاتی با زبان‌های دیگر نیز می‌ باشد. کاهش زمان پاسخ دهی و افزایش میزان پذیرش درخواست‌ های همزمان، توسعه سرویس عکس، توسعه سرویس‌ پاسخ‌ مستقیم به کاربران و سرویس ایمیل از دیگر برنامه‌های توسعه‌ای «یوز» است که به تناوب ارایه خواهند شد.

آیا در یوز برای رسیدن سریع‌تر به جواب مد نظر، ترفندهای خاصی وجود دارد؟

بله. در موتور جستجوی یوز علاوه بر پوشش عملگرهای جستجو، یکی از اولویت‌های اصلی، پاسخ مستقیم به جستجوهای کاربر در نیازهای روزانه در زمينه‌هاي آب و هوا، اذان، دانلود، رويدادهاي ورزشي، سينما، دانستني‌ها، مشاهير، آشپزي، حديث، آوا، قرآن، شعر و ويدئو است.

کمیت و کیفیت این گروه از پاسخ‌ها در حال توسعه و تکمیل است .دقت کنید یک جستجوی خاص، می‌تواند تعدادی از پاسخ‌های مستقیم را برای شما به همراه داشته باشد. به عنوان مثال جستجوی کلمه «موسی» در بخش وب، دارای پاسخ مستقیم در ۳ بخش دانستنی‌ها، ویدئو و دیکشنری است. همچنین شما می‌توانید با کلیک بر روی اخبار یا وبلاگ یا عکس، کلمه موسی را در هر کدام از این بخش‌ها به طور دقیق‌تر جستجو کنید.