به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، متعاقب برگزاری جشن هنر شيراز، آرای متفاوت و گوناگونی در قبال برنامه‌ها و سازماندهی آن مطرح شد. بسياري از روشنفكران حكومتي به تعريف و تمجيد از او پرداختند. به ويژه كه جشن هنر شيراز ده دوره در طول ده سال برگزار شد و هر سال خيل عظيمي از هنرمندان آوانگارد و پست‌مدرن در زمينه‌هاي موسيقي و تئاتر گرفته تا گروه‌هاي سنتي ايراني و خارجي در اين جشنواره به اجراي برنامه مي‌پرداختند و همين موجب مي‌شد كه بسياري از هنرمندان و روشنفكران وابسته به دولت صفحات نشريه‌‌هاي روشنفكري دولتي و غيردولتي را در نقد و بررسي و تمجيد از برنامه‌هاي جشن سياه كنند. اما بخش اعظم برنامه‌هاي اين جشن پرهزينه و پرزرق و برق هيچ پيوندي با فرهنگ ملي و روحيه و سليقه هنري توده مردم ايران نداشت و توده مردم با بي‌تفاوتي و بعدها با نارضايتي با جشن هنر و حواشي آن برخورد مي‌كردند.
در مصاحبه‌اي که با سیروس حمیدی، تهیه کنندۀ صدا و سیمای مرکز فارس، انجام گرفته است، مي‌توان میزان اقبال مردم از برنامه‌هاي جشن هنر شیراز را این گونه دریافت:
مردم چندان مشتاق نبودند آن هم به لحاظ عدم تناسخ فرهنگی با موضوعات و برنامه‌هاي اجرا شده بود. اغلب مردم شهر شیراز و بافت فرهنگی آن، مذهبی ـ سنتی بود و مردم شیراز در واقع در جشن شرکت نمي‌کردند و اکثر تماشاچیان هر ساله به صورت مشخص و مداوم از تهران در زمان برگزاری جشن به شیراز مي‌آمدند و تنها بخش کوچکی از جمعیت شیراز که مرهون فرهنگ غرب شده بود در برنامه‌ها شرکت مي‌کرد و در کل در سطح شهر با انتقاداتی نیز روبرو مي‌شد. من جمله روزنامه محلی پارس مطالب انتقاد آمیزی را به رشته تحریر در مي‌آورد و فقط یکی دو برنامه مانند موسیقی سنتی ایران با اقبال عمومی مواجه شد.
اما مردم متدین، بزرگ‌ترين گروه مخالفی بودند که محتوای زننده برخی برنامه‌هاي جشن هنر احساسات ديني و فرهنگي آنان را سخت جريحه‌دار مي‌كرد. اين مردم نمي‌توانستند بپذيرند كه نمايش پيكر عريان زن و مرد و... از مقوله هنر است. دلایل مخالفت این گروه در این گزارش ساواک، به خوبی منعکس است:
از: سازمان اطلاعات و امنیت فارس
به: مدیریت کل اداره سوم/347.
درباره: جشن هنر شیراز.
پیرو: 14604/ه 3-37 و 11939/ه 181/4/37 صادره به 312. برابر سوابق موجود در دهمین جشن هنرشیراز که درسال 2535 برگزار گردید برنامه‌هائی از جمله فیلم هزار و یک شب در سینما آریانا که روابط جنسی بین زنان و مردان را بنحو کاملاً عریان نشان مي‌داد.
کشتی جنون در سرای مشیر که طی آن زنی کاملاً لخت روی صحنه ظاهر و توجه تماشاگران را از سایر صحنه‌هاي نمایش سلب و بخود معطوف نموده بود و برنامه دیگر در باغ جهان‌نما که ظاهراً آن هم پیرامون مسائل جنسی دور مي‌زد نشان داده شد.
در یازدهمین جشن هنر شیراز که درسال 2536 برپا گردید برنامه خوک، بچه، آتش به معرض نمایش گذارده شد که سبب نشان دادن اعمال منافی عفت موجب اعتراض جامعه روحانیت و درج مطالب و مباحث جنجالی در نشریات گردید.
با عنایت به اینکه هدف اصلی از تشکیل اینگونه جشنها که به منظور حفظ رسالت فرهنگ و هنر بوده و مفهوم هنر در اذهان عمومی جامعه ایرانی به مراتب بالاتر و ارزشمند‌تر از برنامه‌هاي ارائه شده مي‌باشد، اصولاً این استنباط و نظر بوجود مي‌آید که غرض از ارائه این قبیل برنامه‌ها توسط کشورهای بیگانه شرکت کننده، تهاجم فرهنگی به داشته‌هاي ارزشمند معنوی اجتماعی ما بوده که در پوشش هنر جلوه گر مي‌گردد. و خصوصا اینکه چون اکثر جشنها با تشریف فرمائی علیاحضرت شهبانو افتتاح مي‌گردد نمایش اینگونه برنامه‌ها اثرات نامطلوبی بجا گذارده و فرصت مناسبی برای تحریکات عوامل مخالف و مخرب فراهم و باعث بهره‌برداری و تبلیغات سوء آنان مي‌گردد. علیهذا با در نظر گرفتن اوضاع کنونی مقرر فرمایند به هر نحو که به مصلحت باشد بررسی‌های لازم پیرامون برنامه‌هاي جشن هنر سال جاری معمول دارند.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت فارس
جوان...
نكته بسيار جالب توجه و درخور تعمق در سند بالا استفاده تهيه‌كنندگان گزارش از عبارت «تهاجم فرهنگي» در توصيف برنامه‌هاي جشن هنر شيراز است. نويسنده گزارش با تيزبيني و به درستي ماهيت تأثير برنامه‌هاي جشن هنر را دريافته است. توجه به مطالب سند بالا يادآور اين ضرب‌المثل قديمي است كه آش آنقدر شور بود كه خان هم فهميد.
منبع: فصلنامه مطالعات تاریخی، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، شماره 42
ارسال نظرات