انقلاب اسلامی، از شایسته سالاری تا خاندان سالاری

گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، یادداشت دانشجویی*؛۱- بدون شک ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ بعد از نهضت مقدس رسول گرامی اسلام، نهضت حضرت امام خمینی (ره) ــ که البته ریشه در همان نهضت حضرت رسول داردــ بزرگترین نهضت تاریخ اسلامی است که با همت بنیانگذاری کبیر و همراهی یاران عظیم الشان خود بنیان گذاشته و به حول قوه ی الهی به ثمر رسید و همه ما امروز وام دار و جیره خوار آن بزرگان و فرزانگان هستیم. بدون شک خمینی ها، مطهری ها، باهنر ها، ابوترابی ها، و... هرچه داشتند در راه خدمت به اسلام گذاشتند و در را حضرت حق تعالی شایستگی خود را به اثبات رساندند. و صد البته امروز نیز یاران شایسته اسلام عزیز همچنان در همان راه مقدس ثابت قدم و استوار ایستاده اند که ذکر نام افتخار آمیزشان از توان این سیاهه خارج است.

۲- بزرگان این نهضت مقدس که نام بلندشان را متذکر شدیم بار سفر بسته و ان شاالله در جوار حق تعالی متنعم و مأجورند اما میراثی گرانسنگ از آنان برجای مانده که حفظ و نگهداری آن از هرگونه خطر و انحراف بر همه، از خواص تا عوام جامعه واجب است. میراثی که معیار و میزانی برای امروز و فردای اسلام است تا به وسیله ی آن بتوان حق از باطل و درست از غلط را سنجید. و سنگ محکی خواهد بود که آن را میتوان و باید بر هر تفکر و گفتمانی اعم از خارجی و داخلی، جدید و قدیمی و البته هر شخصی اعم از با سابقه انقلابی و بی سابقه انقلابی زد تا بتوان عیار آن را مشخص، و میزان خالصی و ناخالصی آن را سنجید. معیار و میزانی که در قالب یک تفکر ناب و یک راه مستقیم در اختیار همه تاریخ است.

۳- با این وجود بدون هیچ گونه تردیدی ادامه دهندگان راه و وامداران نام آنان که هر نهضتی برای استمرار خود به آنان نیازمند است ــ کسانی هستند که با معیار فکر و روش و منش آنان سنجیده شوند و باید حفظ این میراث بزرگ، به عهده کسانی گذارده شود که نزدیک ترین افراد از لحاظ اندیشه و عملکرد به آن مفاخر اسلام باشند. بی تردید چنانچه در هر سطح و مرحله ای از این نهضت، از معیار اندیشه و عملکرد غفلت شود و یا چنانچه آن اندیشه و عملکرد فراموش شده یا به درستی و کامل برای حال و آینده تبیین و تحلیل نشود خطر استحاله و انحراف را به همراه خواهد داشت؛ البته طبیعتا در هر انقلاب و نهضت، منافقین جاه طلب و سودجو یا افراد ضعیف النفسی نیز هستند که تا آخر نمانده و ریزش میکنند و همین ها باعث استحاله و انحراف از سرچشمه آن حرکت و مسیر اصلی خواهند شد. بنابرین لازم است جامعه نسبت به چنین اشخاص نیز آگاهی کامل داشته و اجازه ندهد که چنین افرادی در راس هدایت و مدیریت جامعه ای که بستر انقلاب و نهضت اسلامی است قرار بگیرند.

۴- اما پدیده مهم و جالب توجهی دیگری که البته موضوع سیاه پیش روی نیز هست، وجود دارد. که به صورت بالقوه میتواند خطر استحاله و انحراف یک نهضت و انقلاب را فراهم کند و این پدیده به دلیل حساسیت های خاص نهضت انقلاب اسلامی اعم از اسلامی بودن آن و چینش شایسته سالارانه ی آن، بیش از سایر نهضت ها و انقلاب ها آن را در معرض خطر قرار میدهد و آن  پدیده خاندان سالاری و نسب سالاری است.

پدیده ای که اساسا خود حجت مبرهنی بر باطل بودن نظام های وراثتی است و دقیقا به همین دلیل است که تحت هیچ شرایطی نمیتواند مورد وثوق جامعه اسلامی که داعیه ی شایسته سالاری دارد قرار بگیرد. مگر به صورت خاص و استثنایی که یک وارث نسبی بتواند به صورت کامل و بی کم و کاست وارث فکری و عملی نیز باشد. که البته تشخیص این امر نیز به سادگی  و با تساهل و تسامح، و از روی احساس محبت نسبت به فرد برجای گذارنده آن میراث، به هیچ وجه میسر نخواهد بود؛ چنانچه غیر از این باشد و یک شخص با این عنوان که آقازاده امام نهضت یا آقازاده آن شهید بزرگوار و این مسئول است حق خود بداند که بر فلان قسمت جامعه مسلط باشد و در فلان نهاد تصمیم ساز حضور داشته باشد، بدون شک جامعه را در مسیر دیگری غیر از مسیر غایی خود قرار خواهد داد و آن را با خطرات بزرگی روبرو خواهد کرد.

۵-برای جلوگیری از این خطر همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره شد می بایست معیار و میزان دقیقی در دست داشت که بحمدالله موجود است. و باید با حساسیت و دقت بالا به آن رجوع شود. اما آنچه اهمیت ویژه دارد تحلیل و تبیین آن معیار ها و میزان ها برای جامعه و مردم است. اینکه مردم جامعه ما به عنوان یک جامعه مردم سالار مبتنی بر اسلام ناب بتوانند به خوبی افراد را در هر جایگاهی از صدر تا ذیل با آن سنجیده و بررسی کنند اهمیت داشته و باید نخبگان و متفکرین جامعه از این مهم غافل نشوند. اگر چنانچه در جامعه ما خاندان سالاری بدون در نظر گرفتن دقیق و موشکافانه شایستگی ها و انطباق آن با معیار های حقیقی انقلاب اسلامی که همانا راه و روش امام امت (ره) است رواج پیدا کند و موجبات خطری را فراهم آورد بدون شک انگشت اتهام را باید به سمت نخبگان و متفکرین ما اشاره رفت؛ صد البته مردم نیز خود باید به این موضوع مهم پرداخته و معیار و میزان شایستگی افراد را با شناخت دقیق و صحیح راه و مشی امام راحل (ره) و همچنین یاران حقیقی حضرتش به دست آورده، راه را بر هر فرد بیگانه و نامحرمی اعم از اینکه منسوب خاندان و یا یار و همراه آن بزرگان باشد، سد کنند

حسین نیاکان -فعال دانشجویی دانشگاه آزاد شیراز

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.