عوارض استفاده از كودهاي شيميايي و حشره كش‌ها بر سلامت انسان

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو به نقل از سایت سازمان غذا و دارو، مهندس سيد احمد حسينيان، كارشناس آزمايشگاه كنترل كيفي مواد غذايي دانشگاه علوم پزشكي ياسوج گفت: یکی از بزرگترین چالش های کشاورزی امروز، برآورده کردن نیاز غذایی جمعیت در حال رشد می باشد. رشد کنترل نشده جمعیت در کشورهای در حال توسعه باعث به هم خوردن تعادل بین جمعیت و استفاده نامناسب از زمینهای کشاورزی گردیده است که تأمین این نیاز باعث استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و حشره کشها گردیده است. بنابر این یکی از نگرانیهای کنونی جهان آلودگی خاک و محصولات غذایی به مواد شیمیایی است.

وی افزود: استفاده از این مواد شیمیایی منجر به مقاومت حشرات می گردد در ضمن بکار بردن کودهای شیمیایی منجر به عدم ساخت مناسب پروتئینها در برگهای درختان و در نتیجه تولید محصولات غذایی کم ارزش خواهد شد. به عنوان مثال وقتی نیتروژن کودهای شیمیایی در آب حل می شود مقدار مناسبی از سایر مواد مورد نیاز رشد اضافه شده جذب نمی شوند. مواد غذایی که با این محصولات شیمیایی رشد می کنند باعث بروز عوارض متفاوتی بر سلامتی انسان و حیوانات می شوند از جمله :

1- باقیمانده های حشره کشها بر روی سیستم عصبی، سیستم تنفس و سیستم گوارشی اثر می گذارند.

2- باقیمانده مواد شیمیایی باعث افسردگی، بی خوابی، انقباض ماهیچه ای و افزایش واکنش های نا خواسته می شوند.

3- تجمع بیش از حد نیتروژن باعث بروز بیماری در نوزادان به نام مت هموگلوبولینمی می شود که باعث نرسیدن اکسیژن کافی به بافتهای بدن می گردد.

4- آمین های تولید شده از نیتروژن کودهای شیمیایی منجر به بروز سرطان می گردد.

5- فلز آلومینیوم در سطح بالا باعث بروز آسم، آلزایمر، بیماری های استخوانی و عوارض حین تولد می گردد.

6- سمیت کلسیم منجر به عوارض عصبی، عقب ماندگی در رشد، تأخیر در شناخت و آسیب هایی به کلیه ها و سیستم ایمنی می گردد.

7- فلز کبالت در سطح بالا منجر به آسیب های ریوی می شود.

8- فلز بور باعث کاهش تولید اسپرم و تحریک پذیری بینی، حلق و چشم می شود.

9- لیندان می تواند منجر به بروز سرطان سینه ، سرطان دستگاه تناسلی و همچنین اثرات عصبی شود.

10- مواد حاوی کلر باعث سوء تغذیه جنین، ذات الریه، فلج عضلات و حتی مرگ در اثر از دست رفتن فعالیت سیستم تنفسی می گردد.

11- مالاتیون موجود در سموم حشره کش در صورت ورود به بدن باعث آسیب های عصبی می گردد.

12- سم د.د.ت دارای اثرات عصبی و سرطانزایی می باشد.

13- میزان زیاد پتاسیم در کودهای شیمیایی باعث کاهش ویتامین C و محتوای کاروتن گیاهان شده و مانند استفاده بیش ازحد ازنیتروژن باعث افزایش بیماریها و کاهش مقاومت به حشرات در گیاهان می شود.

پیشنهادات:

 1: کشاورزی ارگانیک: در این سیستم استفاده از کودهای شیمیایی، سموم و افزودنی ها، محدود یا به طور کلی حذف می شود. در این سیستم، کشاورزی بر تناوب کشت، باقیمانده های محصول، کودهای حیوانی، کودهای سبز، ضایعات آلی خارج از مزرعه، کشت مکانیکی، سنگ های معدنی، استفاده از روش های بیولوژیک برای بهره وری خاک، تأمین مواد مغذی، کنترل حشرات، علف های هرز استوار است.

2: کشت های بیولوژیک: در این روش از کود های شیمیایی انتخاب شده (با میزان کم آمونیاک آبگیری شده و کلرید پتاسیم) و میزان کم علف کش ها و سموم استفاده می شود.

3: روش های احیاء کننده کشاورزی: در این روش از ظرفیت ذاتی خود طبیعت برای مقابله با آفات و افزایش حاصلخیزی خاک استفاده می شود.

4: استفاده صحيح از حشره كشها: در استفاده از حشره کش ها با خواندن برچسب سموم، از نوع سم، ماده فعال و درصد آن، سطح خطر مرتبط با آن، نحوه آماده سازی سم، نحوه نگهداری مدت زمان لازم بین دو سمپاشی و مدت زمان لازم بین سمپاشی و مصرف محصولات (دوره کارنس ) توجه شود.

نتیجه : مقدار کم مواد شیمیایی حشره کش باقی مانده درون محصولات کشاورزی واکنشهای فوری را ایجاد نمی کند، اما در صورت استفاده مداوم و طولانی مدت مشکلاتی را برای سلامتی ایجاد می کند. راه پاسخ به این مشکلات استفاده از کودهای بیولوژیک و مواد غنی کننده دوست دار طبیعت است که در برخي از کشورها استفاده می شود.