به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، ابراهیم سحرخیز معاون سابق وزارت آموزش و پرورش در خصوص هدایت تحصیلی اظهار داشت: در بحث مهم نظام جامع هدایت تحصیلی، از آنجا که تأثیرگذار روی آموزش و پرورش است و بحث پذیرش دانشجو را در نظام آموزش عالی کشور تحتالشعاع قرار میدهد باید یک نگاه یکپارچه و همهجانبه داشت که متأسفانه این نگاه در آموزش و پرورش و وزارت علوم دنبال نمیشود.
وی با بیان اینکه نظام جامع هدایت تحصیلی با اشراف شورای عالی انقلاب فرهنگی باید اجرا میشد، افزود: در سند تحول آموزش و پرورش هم این سازوکار اندیشیده شده است که شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان یک دستگاه بالادستی باید بر چگونگی اجرای این سند نظارت داشته باشد.
سحرخیز اضافه کرد: بعد از سه سال، نظام یکپارچه هدایت تحصیلی که بتواند آموزش و پرورش را از ابتدایی تا پایان متوسطه و بحث پذیرش دانشجو را در وزارت علوم و آموزش عالی تحت پوشش قرار دهد، مشاهده نمیکنیم و لذا شاهد یک نظام از هم گسیخته، روزمره و حداقل اینکه بسنده کردن به همان روند گذشته، هستیم.
وی ادامه داد: در موضوع هدایت تحصیلی بحث توسعه متوازن پیش میآید و باید صف طویل ورود به دانشگاه را مهار کرد یعنی در آموزش و پرورش و آموزش عالی متناسب با نیاز بازار آینده کشور حرکت کرد و در این بین، علایق و نیازهای دانشآموزان نباید مغفول واقع شود؛ به عبارت دیگر هدایت دانشآموزان به سمت بازار و نیاز آینده اشتغال کشور باید بر اساس تواناییها، استعدادها و علایق دانشآموزان شکل بگیرد.
معاون سابق وزارت آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه باید توسعه نامتوازن را متوازن کرد، افزود: در روستاها به دلیل نبود نیروی انسانی متخصص، مدارس کمجمعیت، عدم تخصیص اعتبار کافی و زیرساختها، عملاً یک نابرابری آموزشی را به دانشآموزان روستایی تحمیل شد و رشته علوم انسانی توسعه داده شد که مبتنی بر نیاز کشور نبود.
وی با بیان اینکه در بخش دانشآموزان دختر، رشته علوم تجربی توسعه داده شده است که معلوم نیست از چه نگاه آینده نگرانه یا کارشناسانه نشأت میگیرد، ادامه داد: آیا در جامعه ما که نیمی از آن را خانمها تشکیل میدهند باید 63 درصد آنها متقاضی ورود به رشته تجربی باشند؟
سحرخیز با بیان اینکه باید دانشآموزان را در رشتههای فنی و حرفهای و کاردانش تقویت کنیم و سهم دانشآموزان راهیافته به هنرستانهای فنی و حرفهای و کاردانش را نسبت به قبل ارتقا دهیم که این موضوع در سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری، برنامه ششم توسعه، سند تحول بنیادین و نقشه جامع علمی کشور تصریح شده است، گفت: باید نگاه ویژهای به بحث آموزشهای فنیوحرفهای، کاردانش و کارآفرینی داشته باشیم.
وی افزود: در این خصوص آنطور که اعلام شده است باید قریب به 48 تا 50 درصد دانشآموزان را به سمت شاخههای فنی و حرفهای و کاردانش سوق داد، گفت: اما در این مسیر مردم را نباید دچار دردسر کنیم؛ بعضاً مواردی در هدایت تحصیلی دیده میشود که شگفتانگیز است یعنی دانشآموز با همه سوابق روشن علمی و مشاورهای به سمت رشتهای هدایت میشود که هیچ سنخیتی به لحاظ علاقه و توانمندیهای فردی و مشاورهای ندارد.
معاون سابق وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: متأسفانه از رشتههای فنیوحرفهای و کاردانش که اتفاقاً نیاز آینده کشور است، چشمانداز ضعیف و زشتی ترسیم شده است که هیچ خانوادهای علاقهای برای ورود به رشتههای فنیوحرفهای ندارد.
وی با بیان اینکه علت این است که خانوادهها و دانشآموزان رویکرد مثبتی برای تحصیل در هنرستانها و مراکز کاردانش ندارند، گفت: یک عامل مهم آن بیرمق نگهداشتن هنرستانهاست؛ سالهای سال است که همان ردیفی که در دولت قبل تحت عنوان تجهیز هنرستانها و به عنوان ردیف اعتباری ویژه در اعتبارات سالانه آموزش و پرورش دیده شده است یعنی از 35 میلیارد تومان فراتر نرفته است و این عدد برای تجهیز و بهروز کردن هنرستانها کافی نیست که البته ممکن است همه این اعتبار هم تخصیص پیدا نکند و بر این اساس نمیتواند هنرستانها را بهروز کند.
سحرخیز تصریح کرد: در حال حاضر اکثر هنرستانها به لحاظ تجهیزات و فضا منطبق با نیاز امروز نیست بنابراین وقتی به دانشآموز اعلام میشود که باید به هنرستان بروی، او فضایی را با تجهیزات قدیمی، منسوخ و نامناسب با نیاز بازار کار تجسم میکند.
وی با تأکید بر اینکه مشاور و استاد کارگاه باید در هنرستانها وجود داشته باشد، بیان داشت: باید به دروس عملی توجه شود و جاذبههای لازم برای تحصیل فراهم شود.
معاون سابق وزارت آموزش و پرورش به جاذبههای کنکور اشاره کرد و ادامه داد: وزارت آموزش و پرورش باید دیر یا زود بحث کنکور را با وزارت علوم مورد بحث قرار دهد؛ رشتههای نظری مانند علوم انسانی، ریاضی و تجربی، یک فراخنای وسیعی برای انتخاب در دانشگاه دارند یعنی هر سال که کنکور برگزار میشود بعد از اعلام نتایج اولیه، یک فرمتی در اختیار فرد قرار میدهند که میتواند تا 100 رشته را انتخاب کند و رشتهها را تا دوره دکتری ادامه دهد اما برای رشتههای فنیوحرفهای و کاردانش اینگونه نیست؛ البته در نظام جدید تغییرات خوبی ایجاد شده است.
وی با اشاره به این نکته که باید مشاورین کارآزموده و توانمند در مدارس داشته باشیم، افزود: در هنرستانها نتوانستیم از مشارکت بخش خصوصی استفاده کنیم و هماکنون شاهدیم که از مدارس غیردولتی موجود، تعداد اندکی هنرستان هستند.
سحرخیز با بیان اینکه منزلتی برای رشتههای فنیوحرفهای در عمل قائل نشده است، تصریح کرد: بهترین نیروی انسانی به رشتههای نظری اختصاص دارد مثلاً در فنی و حرفهای هیچ تیزهوشانی نداریم؛ در صورتی که استعدادهای برتر باید در فنیوحرفهای و کاردانش هم باشد و همین موارد باعث میشود تصویری که از هنرستانها در ذهن خانوادهها ساخته شده است، تصویری مبهم، نامتوازن و ناخوشایند است که خیلی خانوادهها به آن رغبت ندارند.
وی ادامه داد: بهتر نبود آموزش و پرورش در این چند سال به جای اینکه مدارس ابتدایی را واگذار کند، بخش خصوصی را ترغیب میکرد که هنرستانداری کند و در تجهیز هنرستانها از اعتبار بخش خصوصی استفاده میشد تجربهای که کشورهایی مثل آلمان و فرانسه داشتند.
معاون سابق وزارت آموزش و پرورش گفت: رشتههای هنرستانی از سکه افتادهاند و اعتباری برایش قائل نیستیم و به نظر میآید باید به صورت فرادستگاهی آموزش و پرورش با وزارتخانههای متخلف وارد گفتمان شود تا بر اساس سند آمایش سرزمینی و نگاه آینده اشتغال کشور، بازنگری در راهاندازی رشتههای فنیوحرفهای کند.
وی اضافه کرد: به نظر می آید تحولی اتفاق نیفتاده است؛ پاشنه آشیل آموزش و پرورش همینجاست و اگر این کانون بحرانی اصلاح نشود، اسمش این است که تغییر ایجاد کردیم اما رشتههای نظری همچنان پرطرفدار بوده و دانشآموزان فاقد مهارتهای لازم برای کار خواهند بود.