گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، یکشنبه هفته گذشته بود که تجمع دانشجویان تربیت مدرسی در صدر اخبار دانشگاهی کشور قرار گرفت. دانشگاهی که معمولاً کم حاشیه و بیسر و صدا است. فقط دانشجوی تحصیلات تکمیلی دارد و خود را در ردیف دانشگاههای برتر کشور جا داده است. مشکل تربیت مدرسیها قانون سنوات است. قانونی که هزینههای تحصیل در ترمهای 5 ارشد و 9 دکترا را یکدفعه چند برابر میکند. از قیمت غذا و خوابگاه گرفته تا افزایش شهریه دانشجویان شبانه. یکی از دانشجویان این دانشگاه میگوید: «مسئولان دانشگاه تربیت مدرس قانون سنوات را لغو کردند، به همین دلیل دانشجویان ارشد از ترم 5 و دکترا از ترم 9 مجبورند هزینهای اضافه بر هزینهای که در طول ترم پرداخت میکنند به دانشگاه بپردازند.»
تجمع کنندگان 900 نفری میشدند. چند ساعتی جلوی در دفتر رئیس دانشگاه ماندند و خبری نشد. فردای آن روز احمدی بالآخره در جمع دانشجویان حضور مییابد. آقای رئیس نه تنها نمیتواند دانشجویان را آرام کند، خودش که ظاهراً از کوره در رفته است، با الفاظ نامعمولی با دانشجویان حرف میزند. موضوعی که خشم آنها را بیش از پیش بر میانگیزد. روز بعد، دانشجویان در واکنش به جمله «بیشعور! ساکت شو!» آقای رئیس پلاکاردهایی با نوشته «من ساکت نمیشوم» در دست گرفتند.
تجمع در روزهای بعد هم ادامه پیدا میکند و خبری از تغییر نیست. دانشجویان معترض بیانیه میدهند و خطاب به مسئولان مینویسند: «ما دانشجویان از هیئت رئیسه محترم دانشگاه تربیت مدرس تقاضا داریم برای رفع مشکلات مالی دانشجویان، تحت پیشبرد اهداف عالی آموزش و پژوهشی دانشگاه ها و رفاه حال دانشجویان و فراهم کردن فضایی کاملا آموزشی و فرهنگی و پژوهشی؛ دانشجویان ترم پنجم کارشناسی ارشد و ترم نهم دکترا را مشمول قوانین سنواتی ندانند و جریمه های سنواتی را از ترم ششم کارشناسی ارشد و ترم دهم دکترا اعمال کنند. زیرا تنها دانشجویان در به تعویق افتادن دفاع از رساله پژوهشی مقصر نیستند بلکه عواملی به ویژه کمبود منابع کتابخانهای و آزمایشگاهی و فراهم نبودن امکانات لازم برای دفاع به موقع از رساله و پایان نامه و.... در این امر دخیلند.»
قانون پرابهام
«ماجرای قانون سنوات چیست؟ چرا تربیت مدرس؟» یکی از دانشجویان معترض در گفتوگو با خبرگزاری دانشجو میگوید: «طبق مصاحبه رئیس سازمان دانشجویی اختیار اجرا شدن و لغو سنوات برعهده هئیت رئیسه دانشگاه است. سوال اینجاست که قانون باید یکسان باشد و شامل همه دانشگاهها شود چرا در دانشگاه تهران و برخی دانشگاههای شهرستان هزینههای خوابگاه و تغذیه ترم 5 ارشد و ترم 9 دکتری بصورت عادی منظور میگردد ولی در تنها دانشگاه تحصیلات تکمیلی کشور دانشجویان باید با وارد شدن به ترم 5 ارشد و ترم 9 دکتری با افزایش هزینهه مواجه شوند. مشکل ما کمبود امکانات نیست بلکه تبعیضی هست که بین برخی دانشگاه ها با تربیت مدرس صورت گرفته است.»
مسئولان دانشگاه اما قانون را جور دیگری تفسیر میکنند. آنها معتقدند قانون دانشگاه را ملزم کرده که از دانشجویان مشمول سنوات پول بیشتری بگیرند. محمدرضا اصلاحچی، معاون دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس پس از 3 روز تحصن دانشجویان در توضیح ماجرای سنوات گفت: «تجمع صنفی دانشجویان در دانشگاه در اعتراض به اجرای بخشنامه شماره ۹۰۷۸/۱/۱۳۰ مورخ ۱۵/۵/۱۳۹۰ صندوق رفاه دانشجویان میباشد. در این بخشنامه تعریف سنوات غیر مجاز به معاونین دانشجویی مشخص شده که برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد سنوات غیر مجاز ترم پنجم و برای دانشجویان مقطع دکتری ترم نهم می باشد. همچنین صندوق رفاه دانشجویان هر ساله تعرفههای اجاره خوابگاه و تغذیه دانشجویان در سنوات غیر مجاز را بمنظور ایجاد وحدت رویه طی بخشنامه هایی به دانشگاه ها ابلاغ می نماید.»
او در ادامه مصاحبهاش یادآوری میکند تربیت مدرس سال 90 یکبار در حمایت از دانشجویان این قانون را اجرا نکرده است اما از سوی وزارتخانه مواخذه شده است. او درباره چرایی تفاوت قوانین در دانشگاههای دیگر توضیح داد: «دانشگاه خود را ملزم به اجرای بخشنامه های وزارتی می داند؛ هر چند من اغلب شنیدهام که دانشگاههایی این ضوابط را نادیده گرفتند و من احساس میکنم در صورت صحت این موضوع دانشجویان به درستی ما را برای تحقق خواستههای خود با آن دانشگاهها مقایسه میکنند.»
وزارتخانه یا دانشگاه؟ کدامیک راست میگویند؟
اصلاحچی در شرایطی ادعا میکند که دانشگاه فقط قوانین وزارتی را اجرا میکند که صدیقی، رئیس سازمان امور دانشجویان چندی پیش درباره ضوابط قانونی سنوات گفته است: «به دلایل مختلف ممکن است دوره تحصیلی دانشجو افزایش داشته باشد، برای همین به دانشگاه ها اعلام کردهایم، اگر ظرفیت دارند، با دانشجو همکاری کنند و دانشجویان را به روال معمول اسکان دهند.»
تبصره 3، ماده چهارم آئیننامه «نحوه واگذاري و اداره خوابگاه دانشجویی» هم به صراحت میگوید: «معاون دانشجویی و فرهنگی دانشگاه میتواند با در نظر گرفتن شرایط خاص دانشجو و امکانات موجود، مجوز اسکان دانشجو و حداکثر براي دو نیمسال مازاد بر سقف تعیین شده و با رعایت مقررات صندوق رفاه دانشجویان صادر کند.»
فرمهایی که مسئله را حل نکرد
معاونت دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس سپس در اعلامیهای از دانشجویان خواست تا در فرمهای مشخصی دلیل افزایش سنوات تحصیل خود را اعلام کنند تا اگر مورد تأیید دانشگاه بود از برخی خدمات بهرهمند شوند. پیشنهادی که نتوانست دانشجویان معترض را راضی کند. مهمترین مسئله این است که این فرمها چگونه ارزیابی خواهد شد؟ دانشجویان معتقدند این فرم پرکردن بیضابطه بوده و تنها تدبیری از سوی مسئولان دانشگاه برای پایان دادن به تجمع است. اقدامی مقطعی که در نهایت به نفع دانشجویان نخواهد بود. یکی از دانشجویان معترض میگوید: «این فرمها فقط برای فریب ما است. چراکه مشخص نیست چه افرادی شامل آن میشوند و هیچ تعهد مکتوبی هم برای اجرایی شدن آن وجود ندارد.»
سابقه این موضوع در دانشگاه شریف، دلیل دیگری است که دانشجویان را نسبت به پر کردن این فرم دچار تردید کرده است. سال گذشته در دانشگاه شریف ماجرای مشابهی رخ میدهد. فرمهای پر شده محرمانه نمیماند و مشکلات جدیدی برای دانشجویان به ارمغان میآورد. وقتی اساتید دانشگاه متوجه میشوند برخی دانشجویان، کم کاری آنها را دلیل افزایش سنوات تحصیل خود دانستهاند، روی خوشی به آنها نشان نمیدهند.
این داستان ادامه دارد...
دانشجویان معترض تربیت مدرس میخواهند شنبه هم تجمع اعتراضی داشته باشند. غیر از تربیت مدرس، سونامی اعترضات صنفی در بسیاری از دانشگاههای کشور نیز جریان دارد. بسیاری سال گذشته را بدترین سال دانشگاهها دانستهاند. سالی که صنعت نفتیها بیکار شدند، آبروی نخبگان بورسیه کشور به خطر افتاد و موارد متعدد دیگری برای مهندسان ناپیوسته، دانشجویان دانشگاه پیام نور، دانشگاه فرهنگیان و موارد متعدد دیگر. آیا سال تحصیلی 95-96 دانشجویان روزگار متفاوتی خواهند داشت؟ بهار سال تحصیلی که امیدوار کننده نیست!
در متن به قول یکی از دانشجویان اشاره شده بود که قانون سنوات فقط در تربیت مدرس اعمال می شود. نه عزیز دل برادر این موضوع در شریف و تهران هم صحت دارد. این امر به دلیل طولانی شدن پروسه رساله است که عمدتاً به دلیل کمبود منابع آموزشی و پژوهشی است که عاملش هم خود دانشگاه است. خب چرا باید تاوان این بی مدیریتی را دانشجو پرداخت کند؟