به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، پایگاه خبری گالف بیزنس، اریکا ماساکو ولش، مدیر تحولات تجاری خاورمیانه در موسسه سالیدیانس به بررسی فرصت ها و چالش های تجاری بعد از گشوده شدن بازار ایران پرداخته است.
به گفته وی، لغو تحریم های ایران برای اکثر شرکت های بزرگ اروپایی و آسیایی فرصتی بوده که این شرکت ها مدت ها در انتظار آن بوده اند، زیرا بسیاری از این شرکت ها قبل از تحریم ها سرمایه گذاری هایی در ایران انجام داده و تاسیسات تولیدی و فعالیت های گسترده ای را در این کشور مستقر کرده بودند. شرکت های چینی و آمریکایی وضعیت فعلی را به دلایل مختلف بیشتر یک تهدید می دانند تا یک فرصت.
شرکت های چینی، در دوران تحریم های ایران، به لطف عدم حضور رقبای قدرتمند خارجی در بازار ایران، سود زیادی از آن خود کردند. اما با لغو تحریم ها، چینی ها تسلط سال های گذشته بر بازار ایران را از دست خواهند داد.
برای شرکت های آمریکایی وضعیت پیچیده تر است. هرچند شعب خارجی شرکت های آمریکایی از نظر فنی مجاز به همکاری با ایران هستند، اما این همکاری ها هنوز هم با چالش های حقوقی بسیاری مواجه است که موجب شده بسیاری از این شرکت ها از خیر حضور در بازار ایران بگذرند.
اما گشایش ایجاد شده در بازار ایران چه معنایی برای کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس دارد؟ این گشایش هم فرصت ها و هم چالش های زیادی برای کشورهای عربی منطقه در پی دارد و برای فهم ماهیت پیچیده روابط ایران و کشورهای عرب منطقه باید ابتدا جایگاه ایران در اقتصاد کل خاورمیانه را تشریح کرد.
ایران یک اقتصاد تحریم شده فاقد نبوغ و ابتکار نیست، در سال های تحریم توسعه نیافته باقی مانده باشد. بلکه اقتصاد این کشور متنوع تر از اکثر اقتصادهای نوظهور امروز است و از شاخص های مختلف اقتصاد بزرگی به شمار می آید.
به رغم تحریم ها، ایران همچنان با 425 میلیارد دلار، بیست و ششمین تولید ناخالص داخلی بزرگ جهان را به خود اختصاص داده است. عربستان با 646 میلیارد دلار در رده بیستم و امارات با 370 میلیارد دلار در رده سی و یکم است. ایران 1.5 درصد کل تولید ناخالص داخلی جهان را تولید می کند.
ایران همچنین از جمعیتی 80 میلیون نفری برخوردار است که برابر با جمعیت هر 6 کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس است. به علاوه، ایران با جمعیتی عمدتا جوان، از تحصیلکرده ترین جمعیت منطقه برخوردار است، به نحوی که 13.3 درص از نیروی کار آن فارغ التحصیل دانشگاهی هستند. ایران در بین کشورهای منطقه از بالاترین نرخ باسوادی برخوردار است و پنجمین تربیت کننده بزرگ مهندس در جهان است.
ایران نیز همانند همسایگان عرب خود از منابع عظیم انرژی برخوردار است. ایران دارنده چهارمین ذخایر بزرگ اثبات شده نفت جهان و دومین ذخایر بزرگ اثبات شده گازی جهان است. ایران تا سال 2015 همچنان دوازدهمین صادر کننده بزرگ نفت جهان بوده و انتظار می رود با افزایش تولید خود این جایگاه را ارتقا بخشد.
اما ایران بر خلاف کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، اقتصادی متنوع ساخته که تنها متکی به صنعت نفت و گاز نیست. هرچند درآمدهای نفتی هنوز یک چهارم از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می دهد، اما صنایع خودروسازی، معدن و تولید و بخش کشاورزی هر کدام 10 درصد از اقتصاد این کشور را به خود اختصاص داده اند.
ایران همچنین در کنار نفت و گاز دارای دیگر منابع طبیعی است. ایران دارای بیش از 7 درصد کل منابع معدنی جهان است. ایران دارای بزرگترین ذخایر روی جهان و عرضه کننده بزرگ سنگ آهن و کرومیت است. این کشور همچنین از منابع عظیم مس برخوردار است.