مورد عجیب حسن روحانی؛ رئیس‌جمهوری که کار نکرده انتظار دارد دوباره رأی بیاورد!

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ نخستین کسی بود که  در یک خطابه با استناد به آیه‌ای از قرآن درباره حضرت ابراهیم، بنیان‌گذار انقلاب اسلامی را «امام» خطاب کرد. تیر59 تقاضا داشت تا «توطئه‌گر»ها را در نماز جمعه اعدام کنند، چون تاثیرش بیشتر است. 23 تیر 78 هم آمد در دانشگاه تهران سخنرانی کرد و گفت:« هرگونه حرکت این عناصر فرصت‌طلب هرکجا که باشد، با شدت و با قاطعیت سرکوب خواهد شد.» اما خب؛  ممکن است آدم‌ها تغییر کنند، زیاد هم تغییر ‌کنند. حسن روحانی یکی از آن‌هایی است که زیاد تغییر کرده. روحانی96 البته هیچ‌‌گاه رسماً از روحانی56 و 59 و 78 اعلام برائت نکرده، اما نشست و برخاست‌های امروزش در کنار آدم‌های مماس با فتنه ، به‌خوبی شیب تغییرات ملموس او را تصویر می‌کند. همین روحانی، روحانی تغییرماهیت داده، امروز یکی از اضلاع شش‌ضلعیِ انتخابات است. ضلعی که باید بیشتر از همه مدافع باشد، اما بیش از همیشه مهاجم است.

از «فریدون» تا «روحانی»

متولد 1327 است و سال آینده هفتادساله می‌شود. حاج‌اسدالله فریدون، پدرش، از نسل نخستین مبارزان ضد رژیم پهلوی بود که در سال 1341 به زندان هم می‌افتد. حسن فریدون، درس و بحث‌های علمی‌اش را از مدرسه صادقیه‌ی سمنان آغاز  می‌کند و کمی بعد، راهی قم می‌شود. نشستن  پای درس اساتیدی چون  محمد فاضل لنکرانی، سیدمحمد بهشتی و مرتضی مطهری از افتخارات علمی او به‌شمار می‌رود. در سال 1340 و به پیشنهاد دوستانش، نام خانوادگی جدیدی انتخاب می‌کند و   شهرتش از حسن فریدون به حسن روحانی تغییر می‌یابد.

آقای دکتر؟

روحانی در سال 1348 وارد دانشگاه می‌شود و احتمالاً 48 سال بعد آرزو می‌کند که ای‌کاش هرگز این کار را نمی‌کرد. سال 51 مدرک کارشناسی خود را دریافت می‌کند و درحالی که حتی به اذعان سایت رسمی‌اش، مدرک کارشناسی ارشد را در دهه هفتاد شمسی گرفته، از همان روزهای ابتدایی انقلاب با عنوان «دکتر» روحانی شناخته می‌شود. این شهرت، در دهه پنجاه و شصت به کارش می‌آید اما در دهه هفتاد تازه رسمیت پیدا می‌کند.

افتخار «نصر»

نام حسن روحانی، در فهرست مبارزین انقلابی ثبت و ضبط است.  او، سابقه دستگیری،زندان و حتی خروج از کشور در راستای اهداف مبارزاتی‌اش را دارد. طولی نمی‌کشد که این روحانی جوان و باانگیزه، در میان بزرگان انقلاب جایگاهی پیدا می‌کند و کم‌کم به سطوح مدیریتی ِ نظام نوپا وارد می‌شود. در روزهای سخت جنگ هم، کنار مردم است و ریاست قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا،فرماندهی پدافند هوایی کشور و البته مدال درجه یک نصر از دستان رهبر انقلاب؛ مهم‌ترین یادگاری‌های او از هشت سال دفاع مقدس به شمار می‌روند.

گرداب «کلدونین»

آقای روحانی ِ  جناح راستی، از سال 68 تا 84 مسئولیت دبیرشورای عالی امنیت‌ملی را برعهده دارد. در همان سال‌ها ، پس از مدتها بهره‌برداری از عنوان «دکتر» تصمیم می‌گیرد برای اخذ مدرک دکترا اقدام کند و همزمان با مسئولیت داشتن در راس مهم‌ترین نهاد امنیتی کشور، یک پایش تهران است و یک پایش گلاسکو تا دو مدرک کارشناسی ارشد و دکترا را طی سال‌های 69 تا 78، از دانشگاه تازه‌تاسیس و کم‌نشان ِ «کلدونین» بگیرد. شاید اگر روزی به روحانی می‌گفتند قرار است 18 سال پس از اخذ مدرک دکترا، دانشجویانی در ایران پیدا شوند که به دقت رساله دکتری‌اش را بررسی کرده و در آن بین 39 تا 82 درصد تقلب علمی پیدا کنند؛ روحانی هرگز در سودای دکترا به کلدونین نمی‌رفت.

طلوع ستاره بخت

دوران شانزده‌ساله روحانی در شورای‌عالی امنیت ملی که تمام می‌شود، مثل خیلی از مدیران دولت خاتمی، گوشه‌نشینی را انتخاب می‌کند و جز مسئولیت نمایندگی رهبر انقلاب در شورایی که حالا حکم خانه‌اش را پیدا کرده، به علاوه حضور در مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ وارد کار دیگری از جنس سیاست نمی‌شود. برای همین، وقتی در بهار92 برای انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری اعلام کاندیداتوری می‌کند، کمتر کسی حضورش را جدی می‌گیرد. اصولگرایان که گزینه‌های خودشان را دارند و اصلاح‌طلب‌ها هم در اندیشه رای‌ندادن هستند. ستاره بخت روحانی اما آرام آرام طلوع می‌کند. تسلط بیان در مناظره‌ها، نمایندگی تمام و کمال تغییر و البته ارائه راهکاری متفاوت به مردم برای حل مشکلاتشان؛ در نهایت برای او یک پیروزی باورنکردنی و میلیمتری در خرداد92 می‌سازد. روحانی رئیس‌جمهور شده . مردم به «توافق هسته‌ای» که وعده کرده بود اطمینان می‌کنند. مردم وقتی می‌شنوند در تلویزیون می‌گوید «چنان رونق اقتصادی ایجاد می‌کنم که خود مردم نیاز به این یارانه نداشته باشند» باورش می‌کنند. مردم می‌پذیرند روحانی می‌تواند مشکلاتشان را حل کند. او گفته بود در دولتش دیگر 3.5 میلیون بیکار وجود نخواهد داشت. و مردم، به این نماد تام و تمام تغییر، به این تنها روحانی ِ حاضر در صحنه، به این کسی که تاییدات رهبری را در فیلم تبلیغاتی‌اش گنجانده بود، اعتماد می‌کنند.

ریزش وعده‌ها و رای‌ها

«فلش فوروارد» ترفند چندان مرسومی در سینما نیست، اما بیایید برای تماشای دولت روحانی، از 92 تا 96 را فلش فورواردی جلو بیاییم. او حالا در میانه راهی قرار گرفته که همه اسلافش از سال 60 تا انتهایش رفته‌اند. برجام که امضا شد، تقریباً همه مطمئن شدند روحانی هشت ساله خواهد بود. نشانه‌های اقبال مردم به روحانی و دوستانش اندکی در انتخابات مجلس هم هویدا شد. ستاره بخت او اما زمانی افول کرد که گل‌های برجام یکی یکی پرپر شدند. ابر توافق هسته‌ای غرید و آفتاب تابانش چنان حرارتی بر سر ملت ایران ریخت که صدای مردم بلند شد. آقای پرزیدنت، انتظارات زیادی از برجام‌جانش ساخته بود که محقق نشد. از سیب و گلابی‌های برجام، تا الان چند فقره هواپیما وارد ایران شده که مشخص نیست رفع دغدغه از چند درصد مردم ایران می‌کند، مابقی به اعتراف رئیس بانک مرکزی روحانی «تقریباً هیچ» بوده. اگر تا یک‌سال، شاید شش ماه پیش همه مطمئن بودند روحانی هشت ساله است، این روزها همه با تردید از حضور مجدد او در پاستور صحبت می‌کنند. چرا؟ شاید چون روحانی 96 مثل روحانی56 انقلابی، مثل روحانی 59 جسور و مثل روحانی78 شجاع نیست. او حالا یک روحانی ِ استحاله شده در اصلاح‌طلبی است که مثل آن‌ها یاد گرفته تا در مقابل سوال، علامت تعجب بگذارد. درد را با آژیر خطر پاسخ بدهد و مساله را با رقیب‌هراسی حل کند.

طلبکاری؟

کمپین روحانی 96، بر خلاف انتظارات بیش از آن‌که تدافعی و همدلانه باشد، تهاجمی و طلبکارانه است. آقای رئیس‌جمهور همچنان خیلی‌چیزها را به دولت قبلی نسبت می‌دهد که چهارسال است هیچ نقشی در سپهر سیاست ایران نداشته. شکست برجامش را به بیلبوردهای شهری و موشک‌های سپاه مرتبط می‌کند و تلویحاً خبر از آمادگی‌اش برای پذیرش برجام موشکی و دفاعی می‌دهد. حسن روحانی اگر در سال 92 صادق بود و کلیدنشان‌دادنش  به دل مردم می‌نشست، حالا عصبی به نظر می‌رسد. پشت پوششی از «پوششی» قایم شده و دفاع از دولتش را به ضربه‌گیر سپرده. خود چه می‌کند؟ شعار می‌دهد، دوقطبی می‌سازد، رقبایش را به دیوارکشی پیاده‌روها متهم می‌کند. که چه؟ که عده‌ای خاص دورش جمع شوند و رای بیاورد. البته که او حواسش به توده مردم هم هست و از بخشداران و دهیارانش،غیرمستفیم خواسته به مردم بگویند در ایران حتماً ریاست‌جمهوری، هشت ساله است و اگر روستایی به روحانی رای ندهد، بودجه‌اش قطع می‌شود! او می‌خواهد مردم را گول بزند، فتنه‌ای‌ها را متقاعد کند و البته درباره تخلفاتش از وعده‌ها سکوت پیشه کند و طفره برود.

دور، خیلی دور

روحانی 96 جای دیگری ایستاده. جایی نزدیک‌تر به آن‌ها که در طول این سالها از مردم درس خوبی گرفتند، و دورتر از کارگران و معدن‌چیان و محرومانی که خسته‌اند.  روحانی البته آن‌قدر هوشیار هست که به خطوط قرمز نظام هجمه مستقیم نکند. اما باید بپذیریم این روحانی، روحانی دیگری است. یک روحانی که می‌خواهد از راهی جز راه توجه به مردم و تغییر برای آن‌ها، برای توده‌های مردم، رای جمع کند. می‌تواند؟ باید صبر کنیم و ببینیم.

توضیح ضروری: نمای نزدیک، عنوان سلسله گزارش‌های خبرگزاری دانشجو درباره نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری است که به بررسی ابعاد گوناگون زندگی کاندیداها می‌پردازد. پنجمین قسمت از این سلسه گزارش‌ها به آقای حسن روحانی اختصاص دارد. نمای نزدیک سایر نامزدها تا پایان ایام تبلیغات انتخاباتی منتشر خواهد شد.