گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو-سیدمصطفی موسوی نژاد: اصناف و بازاریان همواره به عنوان قشری از جامعه شناخته میشوند که در بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی، جایگاه و کارکرد گسترده و در عین حال مؤثری در حوزههای مختلف داشتهاند. در اقتصاد ایران اصناف به عنوان آخرین حلقه اقتصادی، اهمیت ویژهای در رشد و پویایی اقتصاد کشور داشته و به دلیل گستردگی و ارتباط مستقیم با آحاد مردم به مثابه قلب اقتصادی جامعه عمل مینمایند. از اینرو میزبان مهندس علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران هستیم تا در مورد مهمترین موضوعات روز در حوزه اصناف در خدمتشان باشیم
آقای دکتر فاضلی! شما عضو کارگروه اقتصاد مقاومتی هستید. برای مردم بگویید در آن کارگروه در حوزه اصناف چه اتفاقاتی افتاده و چه چشماندازی برای آینده اتاق اصناف در این حوزه وجود دارد؟
در ابتدا من یک مقدمهای عرض کنم و آن این است که ما در حوزه عملکردیمان چه اصلاحطلب باشیم، چه اصولگرا، نباید از حریم رهبری عدول کنیم. این را باید اصل و حجت قرار دهیم. این اتفاق اگر بیفتد بداخلاقیهای اخیر در جامعه را شاهد نخواهیم بود. ما باید در نگاههای خود تعدیل ایجاد کنیم. دور تا دور ما پر از دشمن است. اگر جایی فاضلی اشتباهی میکند آن را به همه اصناف تعمیم ندهیم. در آن سو نیز همین نگاه اشتباه وجود دارد. چون فلان شخص یک نگاه ارزشی دارد، بواسطه ارزشی بودنش او را میکوبند. این اشتباه است.
اما در بحث اقتصاد مقاومتی، معتقدم یکی از اسناد بسیار ارزشمند در سالهای اخیر همین سند اقتصاد مقاومتی است. اگر این سند درست عمل شود، علیرغم همه فشارهایی که بر مملکت وارد میشود، موفق عمل خواهیم کرد. نباید سیاهنمایی کنیم. ما باید ببینیم از چه مرحلهای به اینجا رسیدیم. دشمن خیلی توطئه کرد. البته منکر این نیستم که جاهایی من بد عمل کردم. این را نمیشود تقصیر دیگران انداخت. رهبری 8 سال است که روی اقتصاد زوم کردهاند. اما ما این را درک نکردیم، این نگاه را درست نفهمیدیم، لذا بعضی جاها کار میلنگد. آن روزی که درآمد بالای 120 میلیاردی برای کشور ایجاد شده بود، به فکر واردات بیرویه بودیم. همه ما مقصریم. ما نتوانستیم سخنان رهبری را خوب درک کنیم. علتش وجود رانت در کشور است. نیامدیم اقتصاد را مردم محور کنیم. الان هم میترسیم متاسفانه. اینها آفت است. در همین شرایط چیزی بین 110 تا 130 هزار شغل در سال را توانستهایم در مجموعه اصناف کشور بوجود آوریم. اما متاسفانه سهم اشتغال در واحدهای تولیدی در این اشتغالهای جدید بسیار کم است.
از سوی دیگر در یک سال اخیر توانستیم مدیریت تجارت نوین در حوزه کسب و کار را شکل دهیم. یک جاهایی شرکتهای خارجی علاقهمندند در حوزه توزیع، سرمایهگذاری کنند و ما سعی کردیم بجای توزیع، آنها را به سمت تامین منابع و نوسازی ابزار و ماشینآلات در کشور سوق دهیم. در حوزه تجارت الکترونیک نیز در حال ساماندهی و سازماندهی بیشتری هستیم تا این حوزه تقویت شود.
از دولت هم خواستهایم که اگر بتوانند یک بسته حمایتی 10هزار میلیاردی را برای 650 هزار بنگاه تولیدی کوچک و متوسط تدارک ببیند، میتوانیم نتیجه آن را در صادرات غیرنفتی ببینیم.
البته گامهای دیگری نیز در این زمینه برداشته شده است و چون هنوز به نتیجه نرسیده است آنها را اعلام نمیکنم.
در برخی از گروههای کالایی با نوسانات قیمت مواجه هستیم. علت این بالا و پایین شدن قیمتها چیست؟
ما نوسانات زیادی در بازار نداریم. بپذیریم که در شرایط فعلی اداره بازار کار سختی است. بپذیریم برخی مدیران در برخی موارد خوب عمل نکردند. مثلا در ماجرای گوشت سفید ما حداقل نوسان قیمت را داشتیم. اما در گوشت قرمز این اتفاق نیفتاد. یکی از علل هم این است که برخی خوب عمل نکردند. اما علت دیگر این است که بخشی از کار در این حوزه از وزارت بازرگانی به وزارت جهادکشاورزی منتقل شد و آن دوستان در آن زمینه آن تجربه کافی را نداشتند لذا این مشکلات برای مصرف کننده بوجود آمد. امروز بیش از 90% توزیع کالاها توسط اصناف صورت میگیرد، اما هماهنگی خوبی بین اصناف و جهاد کشاورزی وجود نداشت. این هماهنگی بین اصناف و وزارت بازرگانی وجود داشت.
از سوی دیگر با بخشی از گرانی وارداتی بدلیل افزایش قیمت جهانی مواجه بودیم. در برخی موارد هم ما کوتاهی کردیم و انبارهای خود را پر نکردیم. نباید با یک مریضی که مثلا در حوزه طیور بوجود میآید قیمت تخم مرغ بالا و پایین شود. اما علیرغم فشارهای جهانی، من بازار را بازار خوبی میبینم. در این 4 سال کمترین دخالت دولت در تعیین قیمتها را داشتیم. ثبات قیمت ارز در این دوره خیلی ارزشمند است. اتاقهای اصناف و تعاونیها وارد کارهای سیاسی نشدند و واقعا نشان دادند که مدیرانی ولایی هستند.
روسای برخی اتحادیهها سن بالایی داشته و پویایی لازم را ندارند. برخی اتحادیهها آن جنب و جوش لازم را ندارند. مشکل دقیقا کجاست؟
بخش اصناف واقعا بخش بزرگی است. بعد از مجلس شورای اسلامی، مدنیترین نهاد کشور را میتوان اصناف قلمداد کرد. 8300 اتحادیه صنفی سازمان یافته، 396 اتاق اصناف سازمان یافته وجود دارد که یک تاریخ 200 ساله را با خود حمل میکنند. حضرت امام اصناف را بازوان ستبر انقلاب نامیدند و مقام معظم رهبری نیز فرمودند اولین گروهی که به انقلاب پیوستند، بازاریها بودند. در جنبش تنباکو، در نهضت مشروطیت و ... نقش بازار و اصناف دیده میشود. من تجربه اینها را مفید میدانم. اما باید به فکر نیروهای جایگزین بود. و این یک نقصان بود. قانونگذار نهایت سن را 75 تعیین کرده است هرچند پیشنهاد ما 70 بود. ما باید تلفیقی از تجربه و علم را بوجود آوریم تا اشکالات این حوزه را بتوانیم برطرف کنیم و بدنبال این هستیم در یک دوره ده ساله میانگین سن مدیران تشکلهای صنفی را به 50 سال برسانیم و سهم تحصیل کردههای با تجربه نیز حداقل به شصت درصد برسد.
همکاری شما با سازمان بسیج اصناف چگونه بوده است؟ آیا در اتاق اصناف به روزی بسیج باز است؟
امام خمینی(ره) بسیج را با در باز معرفی کرد و در روزی که جمعیت زیر 40 میلیون بود از بسیج 20 میلیونی نام برد. هیچ ایرانی نیست که بخواهد دست رد به سینه بسیج بزند. فرمانده سپاه هم فرمودند سپاه بدون بسیج هیچ است. هرکسی علیه بسیج بخواهد صحبت کند، عرق ایرانی ندارد. در حوزه اصناف بیشترین تعامل با بسیج صورت گرفته است. این رویکرد من در اتاق اصناف بوده است. امروز هیچ اتاقی در کشور وجود ندارد که بسیج نداشته باشد. ممکن است اختلاف سلایقی وجود داشته باشد، اما به هیچ وجه تقابلی وجود ندارد. اگر این نهادها نبودند در این آتش عظیمی که دورتادور کشور وجود دارد سر سالم به در نمیبردیم. اتاق اصناف گوش به فرمان رهبریست و به هیچ گروه سیاسی وابسته نیست.