به گزارش گروه دیگر رسانههای خبرگزاری دانشجو، در قسمتی از آن یاداشت آمده بود: «نکتهای دیگر در تفسیر این
انیمیشن، هم زمانیاش با دو اتفاق با رویکردی جهانی است. یکی همزمانی با
فیلم عظیم « محمد صلی الله علیه و آله و سلم» ساخته مجید مجیدی و دیگری دو
نامه رهبر معظم انقلاب به جوانان اروپایی و امریکایی.
دغدغه ساخت فیلم محمد از همان ابتدا به گفته کارگردان در واکنش به یک اتفاق جهانی یعنی تفسیری غیر واقعی و خشن از پیامبر و اسلام بوده که البته اگر این دغدغه در کلام هم بیان نمیشد، قابل تشخیص بوده است. فیلمی عظیم و حرفهای که همترازیاش در میان آثار بزرگ سینمای جهان، نگاه جهانیاش را یادآور میشود. اثری که برای تذکر رحمانیت اسلام و پیامبر و وحدت بین مذاهب (صحنه پایانی فیلم که محتوای جهانی را مجدد متذکر میشود) در بحبوحه شیوع نگاه وحشی و سرکوبگر سلفی تکفیری داعش و به تعبیر رسانههای غربی، دولت اسلامی عراق و شام اکران شد.
همزمانی دیگر، ارسال دو نامه در خطاب مستقیم به جوانان اروپایی و آمریکایی از طرف رهبر معظم انقلاب اسلامی در دو سال اخیر است که هر دو در واکنش به نگاه مخدوش شده اسلام در مغرب زمین نوشته شد، که خود موید یک نگاه فرامرزی و به تعبیری تذکری نیز هست برای داشتن رویکردی جهانی.
متاسفانه باید اقرار کرد که این تقارن اتفاقی اما مبارک، نه به دست هوشمند مسئولین مربوطه در حوزه فرهنگ در جمهوری اسلامی، که به دست تقدیر خداوند رقم خورده است و مجدد باید اقرار کرد که مسئولین فرهنگ دستی نمایشی بر سکان فرهنگ این مرز بوم دارند و نه خود و نه بسیاری از هنرمندان مورد تقدیرشان، به گواه آثار، اصلا مسئله ای جهانی برخلاف دیگر کشورها و اهداف انقلاب اسلامی برای خود قائل نیستند.»
بعد از گذشت حدود دوسال از اکران فیلم سینمایی «محمد صلی الله علیه و آله و سلم» به بهانهای که خواهید خواند، گفتگویی داشته ایم با «محمدرضا صابری» مدیر عامل شرکت سینمایی نور تابان به عنوان تهیه کننده فیلم سینمایی «محمد صلی الله علیه و آله و سلم» :
الآن که بنده در خدمت شما هستم بعنوان یک نفر از صنف سینما حضور ندارم که حالا بخواهم از نگاه رونق و اعتبار سینمای ایران به این قضیه نگاه کنم و بگویم چرا این فیلم که یک اثر بزرگ بوده است در اکران جهانی با مشکلاتی روبرو است. بلکه با توجه به محتوای فیلم و استراتژیک بودن آن از همان ابتدا پیگیر بودیم و خیلی دوست داشتیم با شما صحبت کنیم که چه برنامههای جهانیای وجود دارد. خوب قرائتی در این فیلم موجود است که سینما و خبرگزاریهای دنیا با آن مخالف هستند. در اوج التهابهای داعش و کنار هم قرار گرفتن نام داعش و اسلام، این فیلم نگاه متفاوتی را ارائه میدهد. البته داعش پدیدهای است جدید و ما با اسلام هراسی چند ده سالهای رو برو هستیم.
چند روز پیش در اینستاگرام دیدم که مخاطبین درباره اکران جهانی آن میپرسند. کسی که صفحه این فیلم در اینستاگرام را مدیریت میکند، یک جواب کوتاه نوشت که: «شما از کارشکنیهایی که در اکران جهانی آن میشود خبر ندارید». میخواستم بحث را از همین نقطه شروع کنیم. چه شده است؟
من اول یک نکته بگویم، به هرحال این اتفاق بزرگی بود که در کشور ما رخ داد. متأسفانه کمکاریهایی در این حوزه شکل گرفت. شما ببینید، درباره «بودا» ۴۰ فیلم ساخته شده است؛ راجع به حضرت مسیح (ع) بیش از ۲۰۰ فیلم تولید شده است. اما درباره پیامبر اسلام یک فیلم چهل و دو سال پیش ساخته شده است و تا الآن هم هیچ کار جدیدی ساخته نشده است. تمام تلاش گروه سازنده فیلم که در رأس آن هم آقای مجیدی بود، این بود که اثری ساخته شود که تمام مسلمانهای دنیا ببینند و نه اینکه فقط مخصوص شیعه باشد. نگاه این بود که اثری جهانی است و حتی به غیر از مسلمانها در بین دیگر مذاهب هم مخاطب داشته باشد.
فکر میکنم خدا را شکر در این حوزه خیلی موفق بودیم. چرا؟ وقتی این فیلم برنامه رونمایی جشنواره مونترال میشود، در کشوری که تقلید هر نوع دینی ممنوع است، و به قول دبیر جشنواره استقبال از این اکران در طول ۳۹ سال که این جشنواره برگزار میشود بینظیر بوده است و مجبور شدیم با پنج اکران فوقالعاده در مونترال برای این فیلم موافقت کنیم، فکر میکنم این موفقیت فیلم را نشان میدهد. بلیتهای این فیلم بالای صد دلار در مونترال فروخته شد. با آن بازخوردی که داشت. روزنامه گاردین که تا روز قبلش میگفت با آمدن این فیلم بین شیعه و سنی و دیگر مذاهب اختلاف ایجاد میکند، بعد از اکرانش یک چرخش صد و هشتاد درجهای میدهد و میگوید این فیلم مسلمانان را بیشتر به هم نزدیک میکند. این میشود نقطه قوت فیلم آقای مجیدی.
اتفاقاً در مونترال هم یک سوال از آقای مجیدی پرسیده شد که ایشان هم به درستی پاسخ دادند که ما این پیشبینیها را میکردیم. عربستان بدون اینکه این فیلم را ببیند، و نیز دانشگاه الأزهر بدون آنکه فیلم را ببینند با آن مخالفت کرد. درحالیکه ما از همه آنها دعوت کردیم که بیایید این فیلم را ببینید و درباره آن بحث کنیم. تمام بزرگان اهل تسنن این فیلم را دیدند. خوشبختانه تنها اثری است که حتی یکی از مراجع ما نقدی به آن نداشتند. این از برکات این فیلم است.
خیلی جالب است که برای اولین بار در تاریخ سینمای عراق، در بغداد با آن وضعیت امنیتی، بلیتهای فیلم حدود ده دلار فروخته شد. در کشور ما بلیت ده هزار تومان است. ازدحام و صفهایی که در آنجا شکل گرفت بسیار عالی بود. شما بسنده به صحبتهای من نکنید. به صحبتهای مسئولین و ضیافتی که وزیر امور خارجه ترتیب داد. یا آن شاعر اهل تسنن که اشعاری گفت، یا هلهلهای که مردم چند جای فیلم کردند و بازخوردهای عجیبی که رخ داد. شما به بزرگترین آثار سینمای ایران نگاه کنید. بزرگترینش همین فیلم "فروشنده” بود که اکران جهانی هم شد؛ آن را مقایسه کنید.
مثلاً قراردادی که ما با کمپانی ترکیه بستیم در تاریخ سینما کم نظیر بود. ما ششصد هزار دلار بعنوان پیش پرداخت گرفته بودیم و قرار بود با چهارصد سینما شروع کنیم. پیش بینی خود آن کمپانی این بود که ظرف یکی دو هفته به نهصد سینما برسد. سه روز اول بیش از ۳۶۰ هزار نفر در این چهارصد سینما فیلم را دیدند و طبق شواهد میگفتند این فیلم رکورد فروش در سینمای ترکیه را میشکاند. از تمام فیلمهای هالیوودی سبقت گرفته بود. اما متأسفانه با هزینهای که عربستان کرد و مفتیهای آنجا آمدند فیلم را حرام اعلا کردند و سالندارها تهدید شدند، روز به روز شاهد این بودیم که سالنهایمان کم شد و استقبال هم کاهش یافت. شما ببینید این فیلم در رسانه ملی ترکیه اکران میشود و بیش از ۲۵ میلیون نفر طبق آماری که آنها اعلام کردهاند در ساعت اکران فیلم آن را تماشا کردهاند.
به پول ایران فروشش در ترکیه چقدر بود؟
دو میلیارد و چهارصد میلیون پیشپرداخت گرفته بودیم و اگر به همین شکل پیش میرفت بیش ازهفت هشت میلیون مخاطب داشت ولی متأسفانه پس از آنکه آن را حرام اعلام کردند و ترسی که بین مخاطبان بوجود آمد این استقبال کم شد.
ترکیه برای پخش تلویزیونی هم هزینهای پرداخت کرد؟
بله. در قراردادمان بود و مبلغی را پرداخت کرد. ببنید شما، فیلم مرحوم مصطفی عقاد پس از یازده سال و پس از پیروزی انقلاب در کشور شیعه نشین ایران نشان داده شد. آن فیلم در سینما همین مشکل را داشت. اما مگر کسی میتواند جلوی این فیلم را بگیرد؟ البته آن فیلم در سطح رسانهای بسیار موفق بود. ما یقین داریم انشاءالله کسی نمیتواند جلوی این فیلم را بگیرد. الآن در هند یک قرارداد بسیار خوب با بزرگترین کمپانی آنجا بسته شده است. متأسفانه این بحث عدم جابجایی ریالی کار ما را مقداری مشکل کرده است. پول به حساب شرکت واریز شده است ولی متأسفانه به خاطر تحریم برگشت خورده است. در روسیه اتفاق بسیار خوبی افتاد. این فیلم در کشور داغستان با جمعیت ۳ میلیون نفری صدهزار دلار بعنوان پیش پرداخت از داغستان گرفتیم. در قزاقستان با استقبال بسیار عالی روبرو شد.
در قزاقستان اکران شد؟
بله. فروشش بالای ۱۹۰ هزار دلار بود. الآن نماینده ما آنجاست و دارد حساب و کتابها را بررسی میکند. در تاتارستان هم اکران شد. منتظریم انشاءالله قرارداد هند هم به سرانجام برسد که در اینصورت یک اتفاق بسیار ویژهای خواهد بود.
در کشورهای اروپایی، آمریکای لاتین، لبنان و… چگونه است؟
لبنان که شرایط ویژهای دارد. همان بحث تهدید کردن سالنهای سینما در آنجا هم هست. طبیعی است عربستان فیلمی را که توسط یک بچه شیعه آنهم توسط جمهوری اسلامی ساخته شده است را برنمیتابد. عربستان هم دارد هزینه میکند و نفوذ هم دارند. هرجا میرویم و اینها متوجه میشوند کارشکنی میکنند. جالب است در همین داغستان با کمپانی که قرارداد بسته بودیم تماس گرفتند و گفتند ما چندین برابر پولی که شما برای قرارداد پرداخت کردهاید را میدهیم ولی شما این قرارداد را فسخ کنید. اما آنها واقعاً بچههای مسلمانی بودند که واقعاً پای کار بودند و خودشان کارهای بسیار بزرگی در آنجا انجام میدهند. پای کار بودند. متأسفانه در آنجا هم شیطنت شد و نگذاشتند فیلم ادامه داشته باشد. هرجا ما میرویم و عربستان متوجه میشود، ما ردپایش را میبینیم. قرار بود این فیلم برنامه رونمایی جشنواره برلین باشد. متأسفانه همانجا ما دیدیم اینها رفتهاند رایزنی کردند و جلوی آن را گرفتند و به این ترتیب برنامه رونمایی جشنواره مونترال شد.
امکان این نیست که به سراغ کشورهای اروپایی برویم؟
بله هست. کمپانی "سونی پیکچر” حاضر بود در تدوین رقمی به ما بدهد که ما آن را به کس دیگری نشان ندهیم. به هر حال ما بیش از چند صد میلیون مسلمان در جهان داریم و برای آن کمپانی هم جذاب و سود آور بود. عربستان که متوجه شد ما دیدیم یک دفعه آن کمپانی که بزرگترین کمپانی پخش دنیاست کنار کشید. انشاءالله چند ماه آینده در ایران نمایش خانگیاش به بهترین شکل پخش میشود. امیدواریم مسئله هند هم زودتر حل شود. چون آن کمپانی درخواست مکتوب داده است که امتیاز پخش تمام دنیا را از ما بگیرد.
در هند هم کارشکنی بوده است؟
آقای مجیدی خوشبختانه در هند بسیار محبوب هستند و آخرین اثرشان هم در هند
است. در این چند جلسهای که در خدمت این بزرگواران بودهایم آدمهایی
بودهاند که به نظرمان میآید با پول و قدرت نشود آنها را خرید.
اگر کارشکنی صورت بگیرد به جای اولویت اکران، دیده شدن میشود اولویت، نه فروش گیشه به اصطلاح، درست است؟
توضیح خواهم داد در این رابطه که آیا فروشی خواهد داشت یا خیر؛ البته چند نکتهای را گفتم. اما بنظرم شما ابتدا این نکته را توجه کنید. من فکر میکنم این فیلم مثل خود پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) مظلوم واقع شد. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) واقعاً مظلوم است. چرا؟ در خود کشور ما افرادی میآمدند سر صحنه که نام مادر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) را نمیدانستند. اصلاً ما برای پیامبر چه کار کردهایم؟ در کشور خود ما پیرامون خاتم الأنبیاء(صلی الله علیه و آله و سلم) چه فضایی را بوجود آوردند؟ تنها فیلمی که هیچگونه حمایتی از آن نشد. چه هجمهای علیه ما درست کردند؟ شما بروید مستندسازی کنید. شورای صنفی نمایش که خود بنده در آن شورا حضور دارم، دو فیلم را مصوب کرد که بعنوان افتخار جهان اسلام هستند، شرایط ویژهای برای احیا آنها ایجاد کنیم. یکیش همین فیلم آقای مجیدی که زمانی که این فیلم ها میآیند ما دو گروه را به آنان تعلق بدیم. ما حرفهایترین آدمهای صنعت سینما را به خدمت گرفتیم. آقای «استرارو» که در دنیا بعنوان خلاق رنگ معروف است. ما این را کجا باید نشان میدادیم؟ ما این صنعت را در سیستم نمایشی داشتیم؟ بعد چه هجمهای علیه فیلم بوجود آوردند؟ در بدترین شرایط آن اتفاق ناگوار منا رخ داد. به گفته تمام مدیران سینما هیچ فیلمی با این ازدحام مردم روبرو نشد. اینقدر ازدحام زیاد بود که برای اولین بار مشکل کمبود محل برای کسانی که میخواستند نماز بخوانند مثلا در سینما آزادی بوجود آمد. بخل و حسادت نگذاشت این فیلم در کشور خودمان دیده بشود.
در تاریخ سینمای ایران میخوانیم که فیلمی ساخته شد به نام خانه خدا که رکورد فروش را در تاریخ سینمای قبل از انقلاب میشکند که گویی به بهانه این فیلم نسل مسلمانی که هیچ وقت سراغ سینما نرفته بوده به سینما رفت.
شما صحبت سینماداران را بشنوید، به خاطر این فیلم یا مجبور شدند سالن نماز خانه سینماها را بزرگتر کنند یا موقت جایی را احداث کنند برای نماز. در عراق میگفتند که ما ندیده بودیم قبل از فیلم جمعیتی بیایند نماز بخوانند بعد بروند تماشای فیلم.
ما اخبار را دنبال میکنیم. تیترهای سایتهایی مثل "رادیو فردا” که به گفته خودش از کنگره آمریکا پولش تامین میشود و برخی سایتهای زرد روشنفکری داخلی مثل "کافه سینما” را کنار هم میگذاشتم، بعد میدیدیم شبیه هم بودند، موضعشان نسبت به فیلم استراتژیک «محمد» یکی بود. در تیتر عنوان میلیاردی را قبل از اسم فیلم میآوردند تا به مخاطب بگویند این فیلم را با هزینهاش به بشناس و نه محتوا و حرف و موضوعش. القاب دولتی و حکومتی هم که گفته شد.
بله. ترکیه چند صد میلیارد هزینه میکند که اسلام را به نام خودش بکند. شما در دورافتادهترین نقاط آفریقا و اروپا میروید میبینید ترکیه مسجد ساخته است که بگوید من یک کشور اسلامی هستم. کل هزینه این فیلم ۱۲۰ میلیارد بود که ما بارها اعلام کردیم. الآن ما یک شهرک داریم که به غیر از هرینه افزودهاش ۳۵ میلیارد تومان هزینهاش شده است، ۱۵ میلیارد هزینه وسایل فیلمبرداری شده بود. خود فیلم حدود ۶۳ میلیارد هزینه داشت. قطع به یقین میگویم انشا الله این فیلم چند برابر هزینه خودش را میدهد. همین الآن هم امیدوار هستیم مشکلات برطرف شود و این اتفاق بیفتد. حالا ببینید در اینجا چقدر به این مسئله هزینهها دامن زدند.
من به دوستان میگفتم که روسیاهی برای برخی در تاریخ فرهنگی جمهوری اسلامی ثبت شد که یک فیلم استراتژیک در شرایط خفقان رسانهای برای اسلام در جهان ساخته شد، نگاه جهانی داشت، اما برخی از سینماگران داخلی، کارگردانان، بازیگران داخلی و… در شبکههای داخلی نوشتند که چرا عدالت اکران را رعایت نمیکنید؟ اساساً معلوم است با این فیلم همسویی ایدئولوژیک ندارند و توقع دارند این پروژه با این موضوع همتراز بقیه فیلمها باشد.
آقای مجیدی یک بار چیزی گفت که خیلی هم هجمه علیهش شکل گرفت. در همین جشنواره مونترال، دبیر جشنواره در ضیافتی که به افتخار این فیلم برگزار کرده بود، آقای مجیدی بعنوان درد دل صحبتهایی کرد بعنوان گلایه از عربستان و دانشگاه الأزهر. دبیر جشنواره بعد از ضیافت به آقای مجیدی گفت میخواهم نکتهای به تو بگویم که باعث تأسف است ولی باید بگویم. گفت شما عربستان و الازهر را فراموش کن، شما کشور خودت را نگاه کن. میگفت از سه ماه پیش یک طوماری برای من آمده است که شما به عنوان دبیر جشنواره مونترال از دولت جمهوری اسلامی چه گرفتهای که این فیلم را برنامه رونمایی مونترال گذاشتهای؟ گفته بودند این فیلم بدنه سینمای ما نیست، یک فیلم حکومتی است. تعدادی از کارگردانان و عوامل سینمای ایران این طومار را امضا کردهاند و فرستادهاند.
زمان این فیلم سه ساعت بود. بهترین سانسی که میتوانستم برای آن انتخاب کنم دو سانس بود. یعنی اگر این فیلم طبق آمار رسمی ۲۰ میلیارد فروش داشته است، باید آن را در ۳ ضرب کنی. الآن فلان فیلم ۹۰ دقیقهای را یازده سانس میدهند ولی ما در بهترین شرایط دو سانس خوب میتوانستیم بگیریم. بعد هم چه هجمهای علیه آن شکل دادند!
واقعاً اگر حضرت آقا پشت این فیلم نبود و این بزرگواری از طرف ایشان نبود، امکان این نبود که این فیلم ساخته شود. تدبیر ایشان بود. روزی که آقا آمدند در لوکیشن فیلم روز عجیبی بود. سخنرانی ایشان را انشا الله منتشر میکنیم.
یکی از صحبتهایشان هم این بود که این کارشکنیهایی که در سطح جهانی اتفاق افتاد، نشان داد که هدف کار درست بوده است.
بله. اصلاً مراجع ما. مراجع با کسی شوخی ندارند. شما یک مطلب از مراجع بیاورید که نقدی به آن داشته باشند.
من یادم هست که آقای مجیدی در حین نگارش فیلم دیداری با آیتالله جوادی آملی داشتند.
آقای جوادی که در همه مراحل حضور داشتند و راهنمایی میکردند. از نظرات تمام مراجع مثل آیت آلله سیستانی، آیت الله وحید خراسانی و… استفاده میکردیم.
فکر میکردم هیچ امیدی برای اکران جهانی نیست و حالا شاید بهتر باشد اولویت را نمایش آن بگذاریم. الحمدلله شما چیز دیگری گفتید.
حدسی برای آمار نهایی فروش دارید؟ البته به غیر از آن فروش جهانی که گفتید.
ما ششصدهزار دلار از ترکیه گرفتیم، صدهزار دلار از داغستان گرفتیم، حدود چهارصد هزار دلار سهم ما در عراق شد، در روسیه هم بچههای مالی حضور دارند و بالای ۱۵۰ هزار دلار در آنجا هست، امیدوار هستیم با توافقی که با کمپانی هند داریم این وضع بهتر هم بشود. من فکر میکنم ارزش فیلم به این نکات مالی نیست.
قطعاً ما هم این را نمیگوییم.
ما به آن چیزی که میخواستیم الحمدلله رسیدهایم. همان فرمایش آقا که گفتند موضعگیریها مشخص میکند مسیر شما درست بوده است.
حتی با نگاه صنفی سینمایی هم نگاه کنیم این فیلم باعث مجهز شدن سینماها به سیستم دیجیتال شد.
متأسفانه هجمهای حتی قبل از تولید شکل گرفت. میگفتند تمام تجهیزات
سینماها تا چند سال باید درگیر این فیلم باشند. رجوع کنید به روزنامهها در
سالهای ۸۷، ۸۸. تیترشان همین بود.
به برکت این فیلم و تدبیر گروه سازنده نه تنها چیزی از تجهیزات سینمایی استفاده نشد، امکاناتی برای سینمای ایران بوجود آورد که صد سال دیگر هم سینمای ایران نمیتوانست به آن برسد. میگفتند وقتی این فیلم بیاید، هیچ فیلم دیگری اکران نخواهد شد. شما ببینید در زمان اکران این فیلم چند فیلم دیگر اکران شد. به برکت این فیلم ۵۰ سینما در شهرهایی که فاقد سینما بودند ساخته شد.
اثر دوم و سوم از این سهگانه انشاالله چه زمانی کلید میخورد؟
انشاالله باید بازخورد جهانی فیلم گرفته بشود، بعد راجع به آن تصمیمگیری خواهد شد.
این که گفتید از همه علما دعوت کردید، همه آمدند؟ الأزهر بالأخره آن را دید؟
نیامدند دیگر. بحث سیاسی بود. یعنی بدون اینکه فیلم را ببینند آن موضع را
گرفتند. اما فیلم را به بزرگان دانشگاه الأزهر داده بودند نقاط مثبت بسیاری
را گفته بودند. بحث سیاسی بود متأسفانه.
پشتوانههای محتوایی مثل آیتالله جوادی آملی و خود رهبری وقتی پشت فیلم هستند خدشهای در آن نخواهد بود.
شما بازخوردهای این فیلم را در بیش از ۵۰ کشور بزرگ دنیا ببینید. به عرایض من بسنده نکنید.
شما چرا فیلم عراق را منتشر نکردید؟ من لحظاتی از آن را دیدم. مثل آنجایی که در عراق هلهله میکنند، گریه میکنند و… . خیلی دوستیم داشتم فیلم اینها پخش بشود.
یک کار مستندسازی بسیار قوی کردهایم که انشاءالله در اسرع وقت منتشر خواهد شد. بعد از نمایش خانگی. مخصوصا فیلم سخنران رهبری.
نمایش خانگی را هم که گفتید نزدیک است.
فکر میکنم انشاءالله از اواخر محرم شروع خواهد شد.
ممنون. خیلی خوشحال شدیم. دو سال بود دوست داشتیم فرصتی برای گفتگو پیدا کنیم
آنقدر دل ما پر است و آنقدر در حق این فیلم بدی شده است و آنقدر دروغ میشنوی به خاطر حسادت .
خیلی از بدنه سینما عدم همسویی سیاسی و دینی دارند.
گاهی باید با چشم خود مظلومیت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) را
دید. من نمیخواهم فیلمی را تخریب کنم ولی میبینم برای یک فیلم نهادهای
مختلف میلیاردها تومان بلیت میخرند و در اختیار مردم قرار میدهند. جز
شهرداری که یک رقم بسیار ناچیز خریداری کرده بود، از این فیلم هیچکس از آن
حمایتی نکرد.
به هر حال ممنون.از لطفتان سپاسگزارم.