کارشناسان و استادان علوم زمین شناسی بر فقدان ابزارهایی برای پیشبینی زلزله در سراسر جهان تاکید کردند و یکی از راههای کاهش آسیب این پدیده طبیعی در کشور را افزایش دادههای دانشی و اطلاعات از گسلها دانستند.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، پنجمین همایش زمینساخت و زمینشناسی ساختاری ایران با نگرشی ویژه بر زمین لرزه بیست و یکم آبان کرمانشاه امروز (چهارشنبه) در سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور برگزار شد.
در این همایش استادان دانشگاههای مختلف کشور و کارشناسان مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، موسسه ژئوفیزیک، پژوهشگاه زلزلهشناسی، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران و پژوهشکده علومزمین حضور داشتند.
به نوشته تارنمای سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور، رییس انجمن زمینساخت و زمینشناسی در این همایش گفت: با استفاده از اطلاعات موجود در زمینه مکان وقوع زمینلرزه و دادههای دانشی میتوانیم خسارات ناشی از زلزله را کاهش دهیم، اما در جهان نمونههای موفقی از پیشبینی زلزله وجود ندارد.
«محمدمهدی خطیب» افزود: پس از زلزله سرپل ذهاب و دیگر زلزلههای مهم کشور همیشه ادعاهایی در زمینه پیشبینی زلزله مطرح میشود.
وی اضافه کرد: ما از هرگونه فعالیت علمی در این زمینه استقبال میکنیم و باید اجازه دهیم در این زمینه، موضوعاتی مطرح شود که از نظر علمی قابل بحث و طرح باشد.
خطیب توضیح داد: حدود ۱۵ سال پیش فردی با مراجعه به یکی از استانداران کشور، ادعا کرد دستگاهی را برای پیشبینی زلزله از یک روز تا یک هفته زودتر تولید کرده است. این دستگاه آن زمان به مبلغ یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال (۱۸۰ میلیون تومان) به فروش رسید که یکی از نمونههای ناموفق در این زمینه بود.
وی از فروش ۲۰ دستگاه در استانهای مختلف خبر داد و ادامه داد: این طرح با رویکرد تجاری راه اندازی شد و فاقد دیدگاه علمی و رفع مشکل بود، از این رو، قابلیتهای لازم را نداشت.
وی یادآوری کرد: ایران در کمربند زلزله جهان قرار دارد، از این رو شاهد وقوع زلزلههایی با بزرگای بیش از پنج ریشتر در کشوریم.
به گفته وی، ایران به دلیل ساختارهای زمین، در منطقه زلزلهخیز قرار دارد و انتظار رخدادهای لرزهای با بزرگای زیاد در آن میرود، اما شمار زلزلههای بالاتر از هفت ریشتر در سال کمتر از تعداد زلزلههای با بزرگای پنج تا ۵. ۹ ریشتر است.
خطیب با طرح این پرسش که آیا میتوان زلزلهها را پیشبینی کرد، گفت: یک گروه از محققان چینی به مدت پنج سال روی این پروژه مطالعه کردند و توانستند فقط در یک مورد خاص هشت ساعت پیش از وقوع، زلزله را پیشبینی کنند، اما این روش در هیچکدام از زلزلههای این کشور یا جهان قابل استفاده نبود.
** نبودن اطلاعات، مشکل اصلی ناشناخته ماندن گسلها
رییس دانشکده علوم زمین دانشگاه اصفهان نیز در این همایش از اجرای مطالعاتی در زمینه شناسایی گسل مسبب زلزله بیست و یکم آبان کرمانشاه خبر داد و گفت: در این مطالعات ۲ گسل «پیشانی کوهستان» و «گسل مرتفع زاگرس» شناسایی شد که به نظر میرسد مسبب بروز این زلزله بوده است.
«همایون صفایی»، حادثه بیست و یکم آبان را که بزرگای آن ۷. ۳ ریشتر بود، یکی از بزرگترین زمین لرزههای کشور توصیف کرد.
رییس دانشکده علوم دانشگاه اصفهان یادآوری کرد از سال ۱۹۰۰ تا ۲۰۱۷ میلادی زلزلههای این منطقه از طریق دستگاهها به ثبت رسیده که بیشتر آنها مربوط به گسل شمالی- جنوبی با شیب به سمت شرق بوده است.
این استاد دانشگاه، دلیل اصلی ناشناخته ماندن گسلهای این زلزله را فقدان اطلاعات در این زمینه برشمرد و اضافه کرد: تاکنون هرگونه ابراز نظر در این زمینه بر اساس اطلاعات چند دهه گذشته بوده است.
رییس دانشکده علوم دانشگاه اصفهان میزان جابجایی زمین در این زلزله را که با ۵۵۰ زلزله با بزرگای چهار ریشتر همراه بود، ۹۰ سانتیمتر اعلام کرد.