بیشتر افراد تصور میکنند تنها کاربرد بلاکچین و ارزهای دیجیتال، تبادلات مالی غیرقابل ردیابی و استخراج پول است، اما این تکنولوژی کاربردهای زیادی دارد که نه تنها میتواند راه و روشهای سنتی را متحول کند بلکه قادر است روند کارها را آسان و ایمنتر کند.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛بلاکچین از دو واژه «بلاک» به معنی بلوک و «چین» به معنی زنجیره ساخته شده است؛ نوعی روش انتقال غیرقابل ردیابی برای همه اواراق بهادار دیجیتال، غیرمتمرکز و عمومی است که در معاملات مالی استفاده میشود. به عبارت دیگر بلاکچین سیستمی برای ثبت اطلاعات و گزارش است. در این فرآیند پس از انجام هر انتقال مالی، بلوکهای کاملشده افزایش مییابند، این انتقالات ثبت میشوند و به ترتیب زمانی در کنار هم قرار میگیرند. این امر به بازارهای شرکتکننده اجازه میدهد، بدون ضبط اطلاعات، جریان انتقالات مالی را پیگیری کنند.
«بیتکوین» اولین کاربرد از فناوری بلاکچین است که از آن برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران استفاده میشود. اگر بلاکچین را یک سیستمعامل در نظر بگیریم، بیتکوین نرمافزار روی این سیستمعامل است.
هر گره، اتصال کامپیوتری به شبکه، یک کپی از بلاکچین را دریافت میکند که به صورت اتوماتیک دانلود میشود. اطلاعات به صورت مداوم در این گرهها ذخیره میشوند که این امر اجازه نمیدهد یک شخص به طور کامل همه چیز را کنترل کند.
در ادامه به معرفی کاربردهای بسیار گسترده تکنولوژی بلاکچین میپردازیم:
بلاکچین و پرداختهای بینالمللی
بلاکچین یک پایگاه اطلاعاتی است که بین تمام گرههای شبکه به اشتراک گذاشته میشود. ساختار این پایگاه اطلاعاتی و امکان رمزنگاری کردن دادهها امکان هرگونه تقلب را غیرممکن میکند. همین ویژگی باعث علاقه بانکها به بلاکچین شده است. بلاکچین میتواند جایگزین مناسبی برای سیستم فعلی جابهجایی پول در جهان باشد.
بلاکچین و بازار سرمایه
استفاده از تکنولوژی بلاکچین در بازار سرمایه پیچیدهتر از کاربرد آن در انتقال پول است. به همین دلیل جا افتادن و استفاده از این تکنولوژی در بازار سرمایه به زمان بیشتری نیاز دارد.
«Axioni» استارتاپی است که در حال توسعه سیستمی مبتنی بر بلاکچین برای استفاده در بازارهای سرمایه است. «کردیت سوئیس» نیز یکی از کمپانیهایی است که از تکنولوژی بلاکچین در بازار سرمایه استفاده میکند.
بلاکچین و تجارت
«بارکلی» اولین موسسه مالی و اعتباری است که در همکاری با استارتاپ «ویو» از سیستم تجاری مبتنی بر بلاکچین استفاده میکند. هر تراکنش در سیستم مبتنی بر بلاکچین یک السی (Letter of Credit) دارد که خریدار و فروشنده را مطمئن میکند معامله بدون نقض حقوق طرفین انجام میشود.
این سند به فروشنده اطمینان میدهد که مبلغ جنس خریداریشده را دریافت میکند و به خریدار نیز اطمینان میدهد که تا زمان دریافت کالا، پرداخت نهایی انجام نخواهد شد.
صدور السی فرآیند بسیار زمانگیری است، اما حالا بارکلی با استفاده از سیستم مبتنی بر بلاکچین میتواند فرآیند السی را در چهار ساعت طی کند. استفاده از بلاکچین برای فرآیند صدور السی میتواند معاملات فرامرزی را سریعتر کند. براساس گزارشها، بیش از ۱۰ تریلیون دلار معامله در سطح جهان با استفاده از السی انجام میشود.
بلاکچین و بهداشت
یکی دیگر از کاربردهای تکنولوژی بلاکچین ثبت اطلاعات بهداشتی هر در یک بلوک است که شخص میتواند با استفاده از یک کلید شخصی به آن دسترسی داشته باشد. کاربر میتواند بلاک اطلاعاتی خود را در اختیار هر گره عضو شبکه بلاکچین قرار دهد. همچنین میتوان نسخههای پزشک را در بلاکی در شبکه ثبت کرد تا از آن به عنوان ابزاری برای صدور گواهی بیمه بیمار استفاده کرد.
بلاکچین و رسانه
رسانهها از بلاکچین برای ایجاد شبکه توزیع محتوا استفاده میکنند. پلتفرم «Decent» یک شبکه توزیع محتوا مبتنی بر بلاکچین است که در ماه ژوئیه تاسیس شده است. تولیدکنندگان محتوا میتوانند محصول خود را در شبکه بلاکچین به اشتراک بگذارند و دستمزد خود را بلافاصله از مخاطبان و خریدان دریافت کنند. «کام کست» نیز پلتفرمی است که با استفاده از شبکه مبتنی بر بلاکچین امکان رزرو آگهی در شبکههای تلویزیونی را برای کاربران فراهم میکند.
بلاکچین و انرژی
میتوان از بلاکچین به عنوان زیرساختی برای مدیریت مصرف انرژی استفاده کرد. میتوان منابع انرژی را در بلاکچین تعریف کرد و مصرف هر کاربر را اندازه گرفت و برای کاربر قبض صادر کرد. علاوه بر نظارت بر مصرف انرژی میتوان از بلاکچین برای تعریف مالکیت نیز استفاده کرد.
بلاکچین در سیستم رایگیری
تکنولوژی بلاکچین تمام قابلیتها و ویژگیهای مورد نظر یک جامعه دموکرات برای رایگیری را دارد. این سیستم به طور کامل در برابر خطرها مقاوم است؛ در این سیستم کسی نمیتواند سابقه تراکنشها را تغییر دهد؛ نمیتواند خللی در آن ایجاد کند یا دسترسی به این سیستم را تغییر دهد. در حالی که رایها در سیستم بلاکچین قابل پیگری هستند، اما هویت رایدهندگان غیرقابل دستیابی است.
بلاکچین و ثبت احوال
در سیستم ثبت احوال همه کشورها اطلاعاتی مانند تاریخ تولد، تاریخ فوت، وضعیت تاهل و شماره ملی ثبت میشود. با رشد جمعیت هر روز اطلاعات جدیدی به این حوزه اضافه میشود. به همین دلیل مدیریت اطلاعات روز به روز چالشبرانگیزتر میشود و نیاز به دقت بیشتری دارد. استفاده از بلاکچین به عنوان سیستم ثبتی میتواند امنیت نگهداری اطلاعات را افزایش دهد و سازماندهی این اطلاعات را راحتتر کند.
بلاکچین و مالیات
تکنولوژی بلاکچین ظرفیت و کارایی لازم به عنوان زیرساخت برای محاسبههای مالیاتی را دارد. این تکنولوژی میتواند امور محاسباتی مالیات را انجام دهد که فرآیند سنگینی است. همچنین استفاده از بلاکچین در امور مالیاتی خطای انسانی را نیز کاهش میدهد.
بلاکچین و امنیت سایبری
به جرات میتوان گفت که بزرگترین مزیت بلاکچین، امنیت سایبری است؛ بنابراین استفاده از این فناوری در تامین امنیت سایبری گزینه درستی است. بلاکچین علاوه بر تامین حریم خصوصی از روشهای رمزگذاری ایمنی استفاده میکند.
بلاکچین و کلانداده
در بلاکچین میتوانید اطلاعات را در تمام گرههای شبکه به اشتراک بگذارید، آنها را تغییر دهید و بهروز رسانی کنید. این ویژگیها باعث میشود که بلاکچین به گزینه ایدهآلی برای ذخیره اطلاعات تبدیل شود. بلاکچین بهترین ابزار برای کلان داده و مدیریت آن است چراکه امکان هویتسنجی و بررسی صحت اطلاعات را دارد.
بلاکچین و اینترنت اشیا
خانه هوشمند یکی از اصلیترین کاربردهای اینترنت اشیاست. کاربران میتوانند با استفاده از این مفهوم با انواع لوازم خانگی مورد استفادهشان ارتباط برقرار کنند و بلافاصله از وضعیت آنها باخبر شوند. برای مثال میتوانید چک کنید که آیا کار لباسشویی تمام شده است یا خیر. کاربر از طریق اعلانها درمییابد که کار لوازم خانگی در چه مرحلهای قرار دارد که این امر باعث افزایش بهرهوری در سیستم میشود. ذخیره اطلاعات، ارسال، امنیت و حفظ حریم شخصی چالش بزرگی است که میتوان با استفاده از بلاکچین این مشکل را حل کرد.
بلاکچین در سفر
هر روز به تعداد خردهفروشان طرفدار ارزهای دیجیتال و رمزنگاریشده اضافه میشود و مردم فرصت بیشتری پیدا میکنند تا از این ارزهای دیجیتال در تراکنشها استفاده کنند. معاملات مسافرتی نیز یک گروه از این تراکنشهاست. وبسایت cheapair.com پلتفرمی برای رزرو و خرید بلیت پرواز، هتل، اجاره خودرو و سفرهای دریایی است که از سال ۲۰۱۳ بیتکوین را به عنوان ارز پرداختی پذیرفته است.
بلاکچین و آموزش و پرورش
بعضی از مدرسهها و دانشگاهها پرداخت شهریه از طریق ارز دیجیتال را قبول دارند. دانشگاههای سوئیس، آلمان، قبرس و برخی از ایالتهای آمریکا اعلام کردهاند که دانشجویان میتوانند هزینه تحصیل را با بیتکوین بپردازند. با رواج بیشتر ارزهای دیجیتال، این سبک پرداخت رونق بیشتری خواهد گرفت.
بلاکچین و واقعیت افزوده
شرکت «Blendar» به مشتریان خود اجازه میدهد که در ازای پرداخت ارزهای دیجیتال، از تکنولوژی واقعیت افزوده لذت ببرند. پس از این که بازیهای ویدئویی مانند «Pokemon Go» و «Candy Lab» واقعیت افزوده مبتنی بر مکان را در میان مردم رواج دادند، استارتاپهای زیادی وارد این حوزه شدند.
بلاکچین و موسیقی
«اسپاتیفای» پلتفرمی برای استریم آهنگ است که به ازای پخش آهنگ و موسیقی هزینهای را از کاربر دریافت میکند تا حق امتیازی به هنرمند پرداخت کند. با استفاده از تکنولوژی بلاکچین میتوان این هزینه را به صورت مستقیم به هنرمند پرداخت کرد. برای مثال اگر در ثانیه سیوپنجم یک آهنگ هستید، یک یا دو سنت به طور مستقیم به حساب مالی هنرمند ریخته میشود. مقدار آهنگی که شما گوش میکنید و مبلغی که پرداخت میکنید، توسط بسیاری از کامپیوترهای دیگر تائید میشود و در پایگاه اطلاعاتی ثبت میشود. در حال حاضر «Ujo music» و «Voise» دو پلتفرم استریم موسیقی هستند که از تکنولوژی بلاکچین استفاده میکنند.
بلاکچین و ذخیرهسازی فایل
در حال حاضر بسیاری از افراد فایلهای خود را در سرورهای «Dropbox» و «Onedrive» ذخیره میکنند؛ حالا با استفاده از تکنولوژی میتوانید یک فایل را به قطعات کوچک تقسیم کنید و در هزاران کامپیوتر در سراسر جهان ذخیره کنید. چه بخشی از فایل مال شماست یا هر بخش از فایل در کجا ذخیره شده است، قابل تغییر نیست. هیچ سازمانی اطلاعات شما را ندارد و تنها شما کلید مشاهده قطعات به عنوان یک فایل کامل را دارید.
بلاکچین و حباب فیلتر
بلاکچین تکنولوژی است که شفافیت، غیرمتمرکزسازی و بازبینی را ترویج میکند. به همین دلیل میتواند پلتفرمهایی را ایجاد کند که با توجه به علاقه عموم کاربرانش خدمترسانی کند تا این که نیازهای یک سازمان یا یک شخص را برآورده کند. صنعت خبر میتواند از این ویژگی حسابی سود ببرد.
بسیاری از استارتاپها در حال استفاده از بلاکچین به عنوان ابزاری برای مبارزه با اخبار جعلی و حباب فیلتر هستند. برای مثال استارتاپ «اسنیپ» یک پلتفرم خبری غیرمتمرکز است که محتوای آن توسط کاربران تولید میشود و روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است.
این پلتفرم روایتهای خبری را به صورت کوتاه و در دستهبندیهای تکنولوژی، ورزش، سرگرمی و سیاسی مختصر برای کاربران فراهم میکند. اسنیپ با اسنیپکوین، ارز دیجیتال مخصوص این پلتفرم، میگردد. جامعهای غیرمتمرکز از نویسندگان که روای داستانهای خبری اسنیپ هستند، دستمزد خود را به صورت اسنیپکوین دریافت میکنند؛ کاربران و تبلیغکنندگان برای استفاده از این پلتفرم اسنیپکوین پرداخت میکنند.
اسنیپ به جای تکیه بر قدرت مرکزی برای ارزشگذاری روی محتوای تولید شده، از دانش عمومی جامعه مخاطبان استفاده میکند. مخاطبان میتوانند به محتوای این پلتفرم امتیاز بدهند یا آنها را به عنوان نامناسب، ناقص و جانبدارانه نشانهگذاری کنند؛ کاربران میتوانند این کارها را به صورت ناشناس انجام دهند.
این کمپانی قصد دارد ویژگی جدیدی را فعال کند تا به افرادی که به صورت مستقل درست بودن یا نبود واقعیتهای خبری را چک میکنند، پاداشهایی به صورت خدمات بلاکچین ارائه کنند.
این پلتفرم برای جمعآوری بازخورد خبری از منابع الگوریتمی استفاده میکند. کاربران هم میتوانند الگوریتمهای گزینش محتوای مختلفی را انتخاب کنند تا فید خبری خود را شخصیسازی کنند. توسعهدهندگان نیز میتوانند الگوریتمهای گزینش محتوای جدید روی بلاکچین ایجاد کنند و انتشار دهند و با انجام این کارها اسنیپکوین دریافت کنند.
چگونه بیتکوین استخراج کنیم؟
بیتکوین یک ارز رمزی و نظام پرداخت جهانی است که کارکردهای مشابهی با پول بیپشتوانه دارد. در نظامهای مالی سنتی، وقتی دولت به پول بیشتری نیاز داشته باشد، پول بیشتری چاپ میکند، اما در نظام ارزهای دیجیتال پولی چاپ نمیشود. بیتکوینها به صورت محدود استخراج میشوند. در واقع کامپیوترهای سراسر جهان برای استخراج بیتکوین با یکدیگر رقابت میکنند.
اگر در هنگام انتقال بیتکوین بین کاربران هیچ سابقهای از تراکنشها ثبت نشود، کسی قادر به انجام تراکنش نخواهد بود. شبکه بیتکوین تمام تراکنشهای انجامشده در یک دوره زمانی معین را در یک بلوک جمعآوری و ذخیره میکند. کامپیوترهای استخراجکننده با تائید این تراکنشها، پاداش به شکل بیتکوین دریافت میکنند.
بلاکچین دارای یک لیست طولانی از بلوکهاست که میتوان از آنها برای کشف آدرسهای بیتکوین استفاده کرد. هر بار که یک بلوک جدید از تراکنشها کامل میشود، به بلاکچین اضافه میشود که غیرقابل دستکاری هستند. اینجاست که کار کامپیوترهای استخراجکننده شروع میشود.
پس از این که یک بلوک از تراکنشها ساخته میشود، ماینرها (استخراجکنندههای بیتکوین) با استفاده از فرمولهای ریاضی اطلاعات ثبتشده در بلوک را به «هش» تغییر میدهند. هش دنبالهای کوتاهتر و تصادفی از حروف و اعداد است. وقتی یک کامپیوتر یک هش میسازد، مقداری بیتکوین دریافت میکند.
باوجود این که ساخت هش آسان است، اما هر هش منحصر بهفرد است بنابراین تنها کامپیوتر استخراجکننده میداند که چه کاری انجام داده است و هیچ شخص دیگری به این اطلاعات را ندارد.
بلاکچین و تلگرام
تلگرام هم مانند بسیاری دیگر از پلتفرمها میخواهد پا به دنیای ارزهای دیجیتال بگذارد. اگر تلگرام روی شبکه بلاکچین قرار بگیرد غیرقابل فیلتر هم خواهد شد. در چنین سیستمی علاوه بر استفاده از ارزهای دیجیتال، میتوان مبادلات مالی هم انجام داد.
در واقع تلگرام مبتنی بر بلاکچین همان تلگرام شبکه باز است که مبتنی بر عرضه ارز دیجیتال است. تلگرام شبکه باز با استفاده از بلاکچین یک ارز دیجیتال مخصوص خود به نام «گرام» استفاده میکند بنابراین این پیامرسان دیگر نیازی ندارد که به سرور متصل شود. تلگرام هنوز نتوانسته که به پلتفرم بلاکچین موجود دسترسی یابد به همین دلیل در حال توسعه پلتفرم بلاکچین خود است.
سرمایهگذاری میلیون دلاری روی بلاکچین
وزارت علوم و فناوری اطلاعات کره جنوبی، به عنوان یکی از کشورهای پیشتاز در زمینه بلاکچین، اخیرا اعلام کرده است که این کشور بیش از ۲۰۰ میلیون دلار روی توسعه تکنولوژیهای مبتنی بر بلاکچین سرمایهگذاری خواهد کرد. کره جنوبی تا سال ۲۰۲۲ جذب سرمایه برای این کار را تمام خواهد کرد. دولت کره جنوبی در تلاشی برای گسترش و توسعه بیشتر تکنولوژیهای مبتنی بر بلاکچین، برنامه دارد بیش از ۱۰ هزار متخصص صنعتی و ۱۰۰ شرکت ایجاد کند.
جویس کیم، یکی از موسسان شبکه ۳/۵ میلیون دلاری «استالر»، اعلام کرده است که ۹۹ درصد از سرمایهگذاران بلاکچین بیشتر به دنبال سود حاصل از آن هستند و علاقه چندانی به توسعه تکنولوژیهای مبتنی بر بلاکچین ندارند. وی معتقد است چنین دیدگاهی باید عوض شود.