گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو-محمدرضا آقایی*؛ طی چند ماه گذشته می بایست تصمیم بزرگی در کشور با بررسی لوایح مربوط به کارگروه اقدام مالی یا FATF گرفته میشد.
یکی از جنجالی ترین و پربحث ترین این لوایح، لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم CFT است که در چند روز گذشته و پس از دو ماه مسکوت ماندن در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی بررسی، و با ۱۴۳ رای موافق و ۱۲۰ رای مخالف تصویب شد و برای تایید نهایی در اختیار شورای نگهبان قانون اساسی قرار گرفت. اما در این یادداشت مقصود بیان برخی مغایرات قانونی و حقوقی این لایحه با قانون اساسی و همچنین تبیین تحمیل هزینههای پیوستن به این کنوانسیون برای کشور است.
ابتدای امر باید به چند نکته در خصوص موافقان پیوستن به این کنوانسیون اشاره کرد:
الف- چرا هیچ یک از موافقین از جمله نمایندگان مجلس هیچگاه برای مناظره با جریان دانشجویی و مخالفین اعلام آمادگی نکردند؟جریان دانشجویی و در راس آن بسیج دانشجویی طی یک ماه اخیر و در گذشته بارها و به صورت رسمی از نمایندگان موافق جهت مناظره در محیط دانشگاهی دعوت به عمل آوردند، اما متاسفانه نه تنها این دعوت ها مورد اجابت آقایان قرار نگرفت بلکه برخی نسبت های ناروا هم به جریان دانشجویی داده شد.
به راستی چه چیزی باعث شده است که نماینده مردم برای پاسخگویی و چالش موضوعی در یک محیط علمی مثل دانشگاه، هراس داشته و سعی در فرار رو به جلو داشته باشد.
ب- آیا امروز مانند سال های گذشته نه چندان دور، شاهد بروز پدیده هایی هستیم که آن ها را مدافعان FATF بنامیم؟ هنوز کمتر از پنج سال از تصویب و اجرای برجام گذشته برجامی که در آن روز ها به اعتراف طرفدارانش برای به دست آوردن مقبولیت برجام در بین آحادمردم، از طرف سیاهی لشگر رسانه ای جریان سیاسی خاص بّزّک شد و گویی نوش دارویی قبل از مرگ سهراب که طعمی شیرین تر از قند دارد برای ایران اسلامی به ارمغان آورده شده؟
در آن روز ها شاهد پدیده های جالبی از جمله طرفداران سرسختی بودیم که حتی متن برجام را هم مطالعه و بررسی نکرده بودند! همین افراد، جریان منتقد خود را با عناوین و اسامی مختلف مانند دلواپس خطاب میکردند! آن چنان در روزنامه ها و سایت های مطبوع شان از فواید پوچ برجام گفتند که افکار عمومی را مغلوب بازی رسانه ای خود نمودند
اما بعد از گذشته 4 سال از آن روز ها در برابر تعهد های انجام نشده طرف مقابل در برجام سکوت مرگباری اختیار کرده اند، گویی این سایت و روزنامه ها هیچگاه مدافع سرسخت و جان بر کف برجام بد فرجام نبوده اند. مقصود نگارنده این است با توجه به تجارب قبلی در این خصوص نگران این پدیده هستیم که مدافعان دیروز برجام که امروز به مدافعان سرسخت FATF بدل شده اند حتی یکبار هم به جهت آگاهی و تحقیق، متن لوایح مربوطه را نخوانده باشند و صرفا با توجه به فضای رسانه ای پیرامون خود و گفته ها و شنیده ها در این خصوص تصمیم گرفته باشند!
ج_ نکته ای جالب و قابل تأمل که در صحن علنی مجلس اتفاق افتاد این بود که وزیر امور خارجه شخصا برای دفاع از CFT پشت تریبون مجلس رفت و با همان ادبیات همیشگی طرفداری از برجام، اینبار از CFT حمایت جانانه ای نمود ، اما با یک تفاوت کلان، و آن هم اینکه اینبار دیگر خبری از این دست جملات که اگر CFT تصویب شود، مشکل هم حل می شود. اما به یک نکته خاص اشاره کرد که پرداختن به آن خالی از لطف نیست.
وی بیان داشت در صورت عدم تصویب CFT حساب ایرانیان خارج از کشور و دانشجویان بسته خواهد شد . اینجا این مسئله به وجود خواهد آمد که می بایست از وزیر امور خارجه پرسیده شود آقای ظریف مگر طرفداران شما مدعی نبودند که تیم دیپلماسی خارجی حاضر زبان گفتگو با دنیا را میداند؟ چرا تاکنون راه حلی برای این مشکل نیافته اید؟ چرا با کشور هایی که بیشترین حساب بانکی ایرانیان را میزبانی میکند و کشور هایی که بیشترین مراودات اقتصادی را با کشورمان دارند، برای عقد پیمان های پولی دو و چند جانبه اقدام نکرده اید؟
چرا همه راه ها را به غرب، آمریکا و آنچه که مطلوب نظر آن هاست محدود میکنید؟؟ در بیانی دیگر از جناب ظریف در همین جلسه میشنویم که عنوان می کند تصویب این لوایح بهانه های بعدی را از آمریکا میگیرد! باید پرسید جناب ظریف مگر طی این چهل سال که از انقلاب اسلامی گذشته است، آمریکا بهانه جویی نداشته؟؟ این سخن شما بدین معنیست که در صورت تصویب لوایح مربوط به FATF بهانه جویی آمریکا کمتر خواهد شد؟؟؟ و یا پایان خواهد یافت .
قطعا این گزاره کاملا غلط و بسیار خوشبینانه است؛ به نظر جنس این خوشبینی از همان جنس خوشبینی های برجامی است.اما مغایرت های این لایحه با قانون اساسی و ایرادات حقوقی وارد بر آن را اجمالا در این یادداشت به آن خواهیم پرداخت.
الف_در ماده 4 این کنوانسیون از کشور های عضو خواسته شده که جرائم مندرج در ماده (2) را به عنوان جرائم جزایی در قوانین خود بگنجانند همان طور که مستحضر و مطلعید این مسئله با اصل 152 و 153 قانون اساسی که میگوید: "سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نفی هرگونه سلطه جویی و سلطه پذیری، حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت های سلطه گر و روابط صلح آمیز متقابل با دول غیر محارب استوار است و هرگونه قرار داد که موجب سلطه بیگانه بر منابع طبیعی و اقتصادی،فرهنگ،ارتش و دیگر شؤون کشور گردد ممنوع است"، بسیار واضح و روشن است که اجبار به تغییر قوانین داخلی جمهوری اسلامی ایران توسط لایحه مذکور مطالبه شده که این امر خطیر استقلال حقوقی کشور را از بین خواهد برد.
ب_ در ماده 6 این کنوانسیون آمده است : هر کشور عضو در موارد لزوم و عندالاقتضاء اقداماتي را نظير تدوين قانون داخلي اتخاذ خواهد نمود تا اطمينان حاصل نمايد اعمال جزائي منظور در اين کنواسيون تحت هيچ گونه شرايطي با توجـه بـه ملاحظـات مربوط به ماهيت سياسي، فلسفي عقيدتي، نژادي، قومي، مذهبي و يا غيره توجيه نباشند. این بدین معنیست که جمهوری اسلامی ایران نمی تواند با ملاحظات عقیدتی و سیاسی خود، از اقدامات گروه های مقاومت که در برابر تروریسم تکفیری و صهیونیستی مقابله میکنند، حمایت کند این مسئله با ماده 154 قانون اساسی مغایرت دارد که می گوید: "جمهوری اسلامی ایران ... از مبارزه حقطلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان حمایت می کند".
ج_ یکی دیگر از نکات قابل طرح این که مشخص است نه تنها خود معاهده اجازه محدود کردن مصادیق اقدام تروریستی را به ایران نمی دهد بلکه آمریکا هم نظرمشابهی درباره آن دارد و این مسئله از همین روی باعث افزایش فشار آمریکا بر روی ایران خواهد شد، بنابراین اگر ایران نیز درباره تعریف تروریسم برای خود حق شرط قائل باشد، خلاف متن کنوانسیون عمل کرده و با اعتراض آمریکا وکشورهای هم پیمان آن مواجه خواهد شد و این اعتراض ها اگر مستمر باشد، موجب دعوای حقوقی و سیاسی شده و در نهایت می تواندمنجر به متهم شدن ایران به حمایت از تروریسم شود.همچنین شناسایی گروه های مقاومت از جمله حزب الله لبنان به عنوان یک گروه تروریستی و متهم نمودن ایران به نقض این کنوانسیون به علت همکاری با حزب الله و تشدید تحریم های این حوزه توسط آمریکا یکی دیگر از ایرادات اساسی پیوستن جمهوری اسلامی بهCFT است.
د_ در نکته ای دیگر یک سوال اساسی مطرح است، آن هم این که موافقان در مقابل خود تحریمی درخواستی FATF چه راهکار هایی دارند؟؟ وزارت دفاع، وزارت ارشاد، سازمان صداوسیما،نهادهای نظامی و امنیتی و بیش از 250 نهاد و فرد موثر دیگر در کشور مورد تحریم آمریکا واقع شده اند که با اجرای استاندارد های FATF مجبور به خود تحریمی نسبت به این دستگاهها و اشخاص خواهیم بود! موافقان FATF در مقابل این تضاد آشکار چه پاسخی دارند؟
ح_ در بخش هایی از دو ماده 12 و 18 این کنوانسیون کشور عضو ملزم به ارائه اطلاعاتی خاص و همچنین همکاری بی قید و شرط در حوزه های قضایی و تحویل دادن مجرمان می باشد.
بر اساس این دو بند کشور عضو نمی تواند در خواست همکاری حقوقی کشور های دیگر را بر اساس مشی رازداری رد کند. آقایان میگویند با تصویب و پیوستن به این کنوانسیون ها بهانه را از آمریکاه خواهیم گرفت!
همانطور که همگان میدانند آمریکا و متحدانش فعالیت های ضد استعماری و مبارزات آزادی بخش مثل مبارزه حزب الله با رژیم کودک کش و همچنین هرگونه همکاری با محور مقاومت را فعالیت تروریستی میپندارد، از این رو سپاه پاسداران و دیگر نهاد های امنیتی و نظامی را و هر آنکس که با این جریان ارتباط دارد را تروریست میداند و پیوستن به این کنوانسیون به طور جد گشایشی برای بهانه جویی های آمریکا است. آیا نباید به مناسب بودن پیوستن به این کنوانسیون شک نمود؟
محمد رضا آقایی-دبیر قرارگاه شهید احمدی روشن استان کرمانشاه
انتشار یادداشتهای دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است.