مردم زابل بعد از گذشت ۱۲۰ روز منتظر هستند که ذرات گرد و غبار؛ این میهمان ناخوانده که این روزها در شهر و خانه زندگی آنها جا خوش کرده، تصمیم به رفتن بگیرد؛ اما هنوز خبری نیست.
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، معصومه شمسینی؛ سایه گرد و غبار این روزها بر سر مردم زابل با گذشت بیش از ۱۲۰ روز آنها با سختیهای فراوانی مواجه کرده است، بادهای ۱۲۰ روزه زابل که روزگاری نعمتی برای مردم بود و هوای منطقه را خنک میکرد، با خشک شدن تالاب هامون به معضل اساسی برای مردم تبدیل شده و با تداوم آن به طوفان ۲۰۰ روزه تبدیل شده است.
مشکلات عمدهای مردم زابل را این روزها درگیر کرده است، از افزایش مشکلات برای بیماران دارای مشکلات تنفسی تا فلج شدن کسب و کار مردمی که طوفان مانع از حضور در شهر شده است. مردم بعد از گذشت ۱۲۰ روز منتظر هستند که ذرات گرد و غبار این میهمان ناخوانده که این روزها در شهر و خانه زندگی آنها جا خوش کرده، تصمیم به رفتن بگیرد، اما هنوز خبری نیست و بیش از ۱۸۰ روز از طوفانهای زابل سپری شده است.
رضا دهمرده بهروز، عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه زابل در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو در رابطه با طولانی شدن این شرایط میگوید: گرما شدن هوا و خشکی تالاب هامون از عوامل مهم بادهای ۱۲۰ روزه است و به علت اختلاف فشار بین کوههای افغانستان و دشت زابل این بادها که متاثر از بادهای موسمی هند هستند، در دشت زابل به وجود آمده است.
وی با اشاره به اثرات مضر ذرات گرد و غبار و تدام آن در منطقه زابل، اظهار داشت: بین ۳۰ تا ۴۰ درصد این ذرات که زیر ۲ و نیم میکرون است، مربوط با تالاب خشک شده هامون است. ذارت گرد و غبار که دارای سیلیس است همانند چاقو وارد ریههای مردم میشود و اثرات آن در طولانی مدت خطراتی برای مردم دارد همانند سیگار که باعث کوتاه شدن عمر میشود.
ذارت گرد و غبار که دارای سیلیس است همانند چاقو وارد ریههای مردم میشود و اثرات آن در طولانی مدت خطراتی برای مردم دارد
عضو هیات علمی دانشگاه زابل با بیان اینکه کاشت نهال و بویژه درخت زیتون میتواند از بخشی از مشکلات حل کند، می افزاید: کاشت درخت و نهال به تنهایی از بروز این مشکلات جلوگیری نمیکند و راه حل آن بازگشت آب به دریاچه هامون است و دولت باید وارد مذاکره با کشور افغانستان شود و حق آبه مربوط به ایران را احیا کند.
این استاد دانشگاه زابل میگوید: مذاکره برای قراردادهای مربوط به سال ۵۱ که به تصویب مجلسهای دو کشور ایران و افغانستان نرسیده است، در رابطه با تامین حق آبه ایران فایدهای ندارد و دولت باید هزینهای برای تهیه آب متقبل شود.
با تداوم این طوفانها و افزایش غلظت آلایندهها به چندین برابر حد مجاز، این هفته مدارس زابل تعطیل شد و دانش آموزان را خانهنشین کرد، این موضوع انتقاد تشکلهای دانشجویی زابل را به همراه داشت، محمد جواد عمرانی، فعال دانشجویی زابل در این رابطه میگوید که باعث شرم است که مسئولین وضعیت زابل را تنها در تعطیلی میبینند، عکسهای اخیر از شیوه سرویس مدارس در زابل تنها گوشههایی است از وضعیت اینکه آموزش و پرورش بگوید به ما ارتباطی ندارد توهین به مردم است.
کمالی، دبیر کانون دانشجویی محیط زیست دانشگاه زابل نیز در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به مشکل ریزگردها در زابل میگوید که بادهای ۱۲۰ روزه زابل که زمانی برای مردم زابل نعمت بود و همانند کولر خدا دادی بود و موجب خنک شدن منطقه میشد امروز با خشک شدن دریاچه هامون معضلی جدی برای مردم شده است که با تداوم آن روز مشکلاتی فراوانی برای مردم ایجاد شده است.
مردم در روستا حاضر هستند که ریههایشان پر از خاک شود، اما به خاطر اینکه در خانهها به دلیل شدت طوفان روی آنها بسته نماند شبها درهای خانه هایشان را باز میگذارند
این دانشجوی رشته محیط زیست دانشگاه زابل میگوید که مردم این منطقه به دلیل خشکسالی از کشاورزی محروم شدهاند؛ اما این طوفان برای سایر کسبه و اصناف در زابل مشکلات فراوانی را ایجاد کرده است و آنها نمیتواند سرکار بروند. بسیاری از مردم در روستا حاضر هستند که ریههایشان پر از خاک شود؛ اما به خاطر اینکه در خانهها به دلیل شدت طوفان روی آنها بسته نماند شبها درهای خانه هایشان را باز میگذارند و روستاهای بسیاری خالی از سکنه شده است، روستاهای که روزی بیش از ۱۰۰ خانوار در آن حضور داشت الان ۵ خانوار هم در آن زندگی نمیکند.
سیاستهای اشتباه دولت از جمله دلایلی است که این دانشجوی دانشگاه زابل آن را موجب ادامه مشکلات مردم زابل میداند و میگوید که برخی مسئولان برای مطرح کردن اسمشان و اینکه نشان دهند که به مردم کمکی کرده اند در حاشیه شهر شروع به نهال کاری میکنند؛ در حالی که مردم از کاشت این نهالها هیچ بهرهای نمیبرند و بعد از مدتی این نهالها خشک میشود. برخی مسئولان نیز برای رای جمع کردن هر چند وقتی کارهای کوچکی انجام میدهند، زمانی مقام مسئولی به منطقه آمد و با لبخند گفت که فکر نکنید که هامون دوباره احیا میشود.
وی بازیهای سیاسی و خط قرمزها در دانشگاه زابل را از جمله مهمترین علت بی توجهی مسئولان دانشگاه در رابطه با فعالیتهای علمی و محیط زیست در دانشگاه زابل میداند و میگوید: به دلیل حزبهایی که در دانشگاه وجود دارد، برخی از اساتید تمایلی به فعالیت در فضای دانشگاه را ندارند و فعالیت آنها در خارج از دانشگاه است؛ چرا که اگر نماینده حزبی کاری انجام دهد، حزب مخالف او را میکوبد و اگر نماینده هیچ حزبی نباشید هر دو حزب آن شخص را در دانشگاه میکوبد.
این دانشجوی محیط زیست زابل با انتقاد از عملکرد برخی رسانهها در انعکاس اخبار طوفان زابل میگوید: برخی رسانهها تنها بسنده میکنند به اینکه طوفان امان مردم زابل را بریده؛ در حالی که طوفان امان مردم را نبریده؛ بلکه خدا شاهد است که مردم زیر طوفان خاک میشوند. در همه جا وقتی ذرات گردو غبار به چند برابر میرسد وضعیت بحرانی میشود؛ در حالی که طوفان زابل به بیش از ۶۰ برابر حد مجاز آن رسیده است و هیچ اتفاقی صورت نگرفته است.
اما اینکه چه زمانی مشکلات مردم در زابل حل خواهد شد و مسئولان چه زمانی دست بکار خواهند شد، خواستهای است که مردم و دانشجویان از مسئولان دارند، دبیر کانون دانشجویی محیط زیست دانشگاه زابل در این رابطه میگوید: مشکل ما مشکل منطقهای است و مربوط به آقای ظریف است آقای ظریف باید با کشور افغانستان برای برگردان حق آبه هیرمند وارد مذاکره شود.
مجید خلیفه، فعال دانشجویی و دانشجوی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی زابل نیز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو میگوید: متأسفانه این روند نامناسب باعث به حاشیه رفتن مشکلات عدیدهای منطقه و سهم به مراتب نامتوازن با میزان اهمیت آن شدهاست. شاید بتوانم بگویم از مهمترین مشکلات مردم منطقه، ریزگردهای حاصل از خشکسالی و بادهای ۱۲۰ روزه است که بیان همین مورد کافی است که شهر زابل، به آلودهترین شهر جهان تبدیل شده است.
این دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی زابل با بیان اینکه در این شرایط، نه تنها دولت و مجلس برای مهار ریزگردها تدبیری نیندیشیدهاند، می گوید: متأسفانه در رسانهها هم سخنی از این موضوع مطرح نیست، گویی اصلاً مسأله مهمی نبودهاست، امیدوارم روزی را ببینیم که مسائل این منطقه نیز دغدغه مسئولان شود، مثلا همانطور که جناب آقای ظریف برای مسائل مختلف به کشورهای متعدد سفر میکنند، ایشان را در جهت مذاکره در خصوص حقآبهی هامون در افغانستان ببینیم.