عبدالملکی در دانشگاه فردوسی:
تحریم تاثیری در گرانی‌های اخیر نداشته است/ مسئولان با صداقت در گفتار می‌توانند اقتصاد را کنترل کنند
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو از مشهد، حجت‌الله عبدالملکی، تحلیل گر مسائل اقتصادی و عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) روز گذشته در دانشگاه فردوسی مشهد در نشستی با عنوان «بررسی مشکلات اقتصادی کشور» با بیان اینکه متاسفانه بازار ما با نوسان قیمت ارز به‌شدت دچار تغییر می‌شود، گفت: قبل از انقلاب به این دلیل که آمریکایی‌ها سرمایه‌گذاری کلانی در کشور داشتند، برای ما سیاست‌گذاری می‌کردند، اغلب اقتصاددانان درس خوانده آمریکا بودند و اقتصاد ایران به شدت به دلار وابسته بود؛ اما می‌بینیم بعد از انقلاب هم همچنان این وابستگی ادامه دارد.
عبدالملکی با اشاره به اینکه علت افزایش قیمت ارز سیاست غلط اواخر سال ۹۶ در کنترل قیمت آن بود، گفت: در سال ۹۷ با افزایش قیمت ارز به تبع آن قیمت سایر دارایی‌ها مثل طلا که به ارز وابسته است، رشد کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: در این شرایط در کشور ما فرآیندی به نام تورم القائی اتفاق می‌افتد که در نتیجه آن قیمت کالا‌هایی که به ارز وابستگی ندارند، بالا می‌رود که این منطقی نیست و زندگی مردم را تحت فشار قرار می‌دهد.
وی اظهار کرد: منطقی است که با افزایش قیمت ارز قیمت کالا‌های وارداتی یا کالا‌هایی که مواد اولیه آن وارداتی است به میزان تورم وارداتی که ۱۲ و نیم درصد است تورم داشته باشد؛ اما با توجه به اینکه ارزی که کشور در واردات استفاده می‌کند، ارز ۴۲۰۰ تومانی است پس نباید این میزان افزایش قیمت اتفاق بیفتد.
عبدالملکی افزود: این افزایش غیرمنطقی نتیجه عامل روانی توهم تورم است که با آدرس‌های غلطی مثل اینکه تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام روی اقتصاد کشور موثر است اتفاق می‌افتد.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) بیان کرد: به‌طور کلی تحریم‌ها ۲۰ درصد بر اقتصاد ایران اثر دارد؛ اما در گرانی‌های اخیر یک درصد هم تحریم‌ها تاثیری نداشت، مشکلات از تیرماه قبل از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها به‌صورت عملی رخ داد.
وی گفت: متاسفانه با گفتن حرف‌های غلطی مثل اینکه تحریم‌ها مارا فلج کرده و برجام تمام تحریم‌ها را برداشت طی ۶ سال مردم و فعالان اقتصادی را نسبت به شنیدن خبر تحریم شرطی کرده‌اند؛ درصورتی که نه تحریم‌ها تاثیری بر اقتصاد ایران دارد و نه برجام در حوزه تحریم‌ها توانست کاری بکند.
عبدالملکی با اشاره به اینکه علت افزایش قیمت ارز سیاست غلط اواخر سال ۹۶ در کنترل قیمت آن بود، گفت: در سال ۹۷ با افزایش قیمت ارز به تبع آن قیمت سایر دارایی‌ها مثل طلا که به ارز وابسته است، رشد کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: در این شرایط در کشور ما فرآیندی به نام تورم القائی اتفاق می‌افتد که در نتیجه آن قیمت کالا‌هایی که به ارز وابستگی ندارند، بالا می‌رود که این منطقی نیست و زندگی مردم را تحت فشار قرار می‌دهد.
وی اظهار کرد: منطقی است که با افزایش قیمت ارز قیمت کالا‌های وارداتی یا کالا‌هایی که مواد اولیه آن وارداتی است به میزان تورم وارداتی که ۱۲ و نیم درصد است تورم داشته باشد؛ اما با توجه به اینکه ارزی که کشور در واردات استفاده می‌کند، ارز ۴۲۰۰ تومانی است پس نباید این میزان افزایش قیمت اتفاق بیفتد.
عبدالملکی افزود: این افزایش غیرمنطقی نتیجه عامل روانی توهم تورم است که با آدرس‌های غلطی مثل اینکه تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام روی اقتصاد کشور موثر است اتفاق می‌افتد.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) بیان کرد: به‌طور کلی تحریم‌ها ۲۰ درصد بر اقتصاد ایران اثر دارد؛ اما در گرانی‌های اخیر یک درصد هم تحریم‌ها تاثیری نداشت، مشکلات از تیرماه قبل از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها به‌صورت عملی رخ داد.
وی گفت: متاسفانه با گفتن حرف‌های غلطی مثل اینکه تحریم‌ها مارا فلج کرده و برجام تمام تحریم‌ها را برداشت طی ۶ سال مردم و فعالان اقتصادی را نسبت به شنیدن خبر تحریم شرطی کرده‌اند؛ درصورتی که نه تحریم‌ها تاثیری بر اقتصاد ایران دارد و نه برجام در حوزه تحریم‌ها توانست کاری بکند.
عبدالملکی بیان کرد: عامل دیگر مشکلات اقتصادی نقدینگی سنگینی است که در کشور ایجاد شده است که اکنون از هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان گذشته و در کمتر از پنج سال بیش از سه برابر رسیده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: نقدینگی اگر به سمت سرمایه‌گذاری برود باعث رفاه می‌شود؛ اما اگر به آن سمت نرود تورم ایحاد می‌کند و به این دلیل که بازار ایران به این خاطر که زیرساخت‌های تولیدی کشور تحمل این حجم از نقدینگی را ندارد و مثل اتفاقی که در بازار دلار و طلا افتاد در هربازاری ریخته شود آن را نابود می‌کند.
وی با بیان اینکه ایجاد این حجم از نقدینگی نتیجه افزایش خلق پول توسط بانک مرکزی است، گفت: افزایش خلق پول به این معنا است که بخاطر تحریم‌ها دولت بخش قابل توجهی از پول فروش نفت خام را نمی‌تواند دریافت کند پس این پول را به بانک مرکزی می‌فروشد و در ازای آن ریال می‌گیرد.
عبدالملکی علت دوم افزایش قدرت خلق پول را وام‌های کلانی است که شبکه بانکی زیر نظر بانک مرکزی به افراد خاص می‌دهد، دانست و ادامه داد: به حدود ۵ هزار نفر حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومن یعنی یک و‌نیم برابر کل تولید ملی وام داده شده است، این نقدینگی در حساب‌ها راکد می‌ماند و در فرصت مناسب وارد بازار‌هایی مثل دلار و طلا می‌شود که بسیار خطرناک است.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه بیان کرد: ما راه‌حل‌های کوتاه مدتی برای حل مشکلات در بهار ارائه دادیم که بین یک تا سه ماه می‌شود؛ به‌طور کامل صورت بگیرد که آن زمان به آن‌ها توجهی نشد، ولی الان دارد کار‌هایی صورت می‌گیرد.
وی گفت: مدیریت روانی اقتصاد یکی از راهکار‌هایی است که دو محور دارد. محور اول صداقت مسئولان و محور دوم مدیریت بازار ارز است.
عبدالملکی بیان کرد: اقتصاد ایران یک موجود روانی است که باید با آن روانشناسانه برخورد کرد و مهم‌ترین نهاد‌ها در این مسئله رسانه‌ها و مسئولان هستند، ولی رسانه‌ها در ایران مستقل نیستند و حرف‌های مسئولان و جریانات سیاسی را بیان می‌کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: مسئولان با صداقت در گفتار می‌توانند اقتصاد را کنترل کنند، اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی برای همه مصارف کشور ندارید، نباید در تلویزیون اعلام کنید ما برای تمام مصارف ارز ۴۲۰۰تومانی داریم، اگر برجام آن‌طور که می‌گفتید تاثیر نداشت بگویید اشتباه کردید و با مفسدان اقتصادی برخورد کنید.
وی گفت: مسأله بعد این است خود مسئولان با حرف‌هایی مثل طوفان تحریم و بودجه اضطراری التهاب آفرینی نکنند و جامعه و بازار و بازرگانان را به سمت بحران هل ندهند.
عبدالملکی افزود: در خرداد و تیر اگر مسئولان ما فقط حرف نمی‌زدند نه اینکه کاری بکنند، فقط با هیچ رسانه‌ای صحبت نمی‌کردند، پنجاه درصد مشکلات ما کمتر بود، هرچند در ماه‌های بعد صحبت‌هایشان اصلاح شد و فضا هم بهتر شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه اظهار کرد: دومین راهکار مدیریت بازار ارز هست به این طریق که برای مصرف‌های غیرضروری مثل ارز‌های مسافرتی ارز تخصیص نگیرد و دوم اینکه بعد تخصیص ارز بر سیکل مصرف ارز نظارت داشته باشند که ارز در جایی که به آن تخصیص داده شده است مصرف بشود.
عبدالملکی بیان کرد: ما از سال ۱۹۹۵ با غربی‌ها مشکل داریم و در چنین شرایطی عقل حکم می‌کند رو به علم اقتصاد تحریم بیاوریم، اما متاسفانه یک صفحه از این علم در اقتصاد ما تدریس نمی‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: در دوره آقای احمدی نژاد بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از این علم استفاده می‌کردیم، ولی اکنون به صفر رسیده است، چون اعتقادی به اینکه می‌توان تحریم را دور زد ندارند و می‌گویند باید تحریم برداشته شود.
وی بیان کرد: رفع منع واردات ارز مسافرتی و استفاده از ظرفیت صرافی‌ها یکی دیگر از راهکار‌هایی است که می‌تواند تاثیرگذار باشد، صرافی‌ها راهکار‌هایی را می‌شناسند که آمریکا هم نمی‌تواند جلوی آنان را بگیرد پس بهتر است چهارچوب‌مند و زیر نظر دولت فعالیت کنند.
عبدالملکی افزود: اینکه بعد از اعلام ارز ۴۲۰۰ تومانی صرافی‌ها تعطیل شد یک خطای بزرگ بود که باعث شکل گرفتن بازار ثانویه بدون کنترل دولت می‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه با بیان اینکه تعدادی صادرکننده دولتی هستند که ارز در اختیار دارند، گفت: این صادرکننده‌ها در شرایط بحران با اعلام دولت باید ارزشان را در اختیار دولت قرار دهند و درصورت رعایت نکردن با آنان برخوردشود، همچنین دولت می‌تواند ارز را از صادرکنندگان خصوصی هم باقیمت بالا خریداری کند.
وی اظهار کرد: بحث کنترل نقدینگی و علاوه بر آن پیمان‌های دوجانبه پولی که رهبری در سال ۹۵ قانونا ابلاغ کردند، ولی انجام نگرفت هم راهکار‌های دیگر برای حل مشکلات هستند.
عبدالملکی بیان کرد: نزدیک ۶۰ درصد نقدینگی دست افراد معدود و بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری است که با آن‌ها در بازار‌های مختلف خریدو فروش می‌کنند که نتیجه آن افزایش قیمت در بازار است.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: بانک مرکزی در این خصوص باید در ابلاغیه‌ای اعلام کند که بانک‌ها وموسسات نباید بدون مجوز دربازا‌رها خریدوفروشی انجام دهند و علاوه بر آن در حساب‌های خاصی که بالای ۱۰۰ میلیارد تومان است برای جابجایی پول و فعالیت‌هایشان مجوز بگیرند.
وی در پایان بیان کرد: جریان دانشجویی و عامه مردم باید با مطالبه‌گری، دقت روی الگوی انتخابی و عمل کردن صحیح در شرایط بحرانی به حل مشکلات کمک کنند و بدانند که راه حل وجود دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: نقدینگی اگر به سمت سرمایه‌گذاری برود باعث رفاه می‌شود؛ اما اگر به آن سمت نرود تورم ایحاد می‌کند و به این دلیل که بازار ایران به این خاطر که زیرساخت‌های تولیدی کشور تحمل این حجم از نقدینگی را ندارد و مثل اتفاقی که در بازار دلار و طلا افتاد در هربازاری ریخته شود آن را نابود می‌کند.
وی با بیان اینکه ایجاد این حجم از نقدینگی نتیجه افزایش خلق پول توسط بانک مرکزی است، گفت: افزایش خلق پول به این معنا است که بخاطر تحریم‌ها دولت بخش قابل توجهی از پول فروش نفت خام را نمی‌تواند دریافت کند پس این پول را به بانک مرکزی می‌فروشد و در ازای آن ریال می‌گیرد.
عبدالملکی علت دوم افزایش قدرت خلق پول را وام‌های کلانی است که شبکه بانکی زیر نظر بانک مرکزی به افراد خاص می‌دهد، دانست و ادامه داد: به حدود ۵ هزار نفر حدود ۵۰۰ هزار میلیارد تومن یعنی یک و‌نیم برابر کل تولید ملی وام داده شده است، این نقدینگی در حساب‌ها راکد می‌ماند و در فرصت مناسب وارد بازار‌هایی مثل دلار و طلا می‌شود که بسیار خطرناک است.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه بیان کرد: ما راه‌حل‌های کوتاه مدتی برای حل مشکلات در بهار ارائه دادیم که بین یک تا سه ماه می‌شود؛ به‌طور کامل صورت بگیرد که آن زمان به آن‌ها توجهی نشد، ولی الان دارد کار‌هایی صورت می‌گیرد.
وی گفت: مدیریت روانی اقتصاد یکی از راهکار‌هایی است که دو محور دارد. محور اول صداقت مسئولان و محور دوم مدیریت بازار ارز است.
عبدالملکی بیان کرد: اقتصاد ایران یک موجود روانی است که باید با آن روانشناسانه برخورد کرد و مهم‌ترین نهاد‌ها در این مسئله رسانه‌ها و مسئولان هستند، ولی رسانه‌ها در ایران مستقل نیستند و حرف‌های مسئولان و جریانات سیاسی را بیان می‌کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: مسئولان با صداقت در گفتار می‌توانند اقتصاد را کنترل کنند، اگر ارز ۴۲۰۰ تومانی برای همه مصارف کشور ندارید، نباید در تلویزیون اعلام کنید ما برای تمام مصارف ارز ۴۲۰۰تومانی داریم، اگر برجام آن‌طور که می‌گفتید تاثیر نداشت بگویید اشتباه کردید و با مفسدان اقتصادی برخورد کنید.
وی گفت: مسأله بعد این است خود مسئولان با حرف‌هایی مثل طوفان تحریم و بودجه اضطراری التهاب آفرینی نکنند و جامعه و بازار و بازرگانان را به سمت بحران هل ندهند.
عبدالملکی افزود: در خرداد و تیر اگر مسئولان ما فقط حرف نمی‌زدند نه اینکه کاری بکنند، فقط با هیچ رسانه‌ای صحبت نمی‌کردند، پنجاه درصد مشکلات ما کمتر بود، هرچند در ماه‌های بعد صحبت‌هایشان اصلاح شد و فضا هم بهتر شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه اظهار کرد: دومین راهکار مدیریت بازار ارز هست به این طریق که برای مصرف‌های غیرضروری مثل ارز‌های مسافرتی ارز تخصیص نگیرد و دوم اینکه بعد تخصیص ارز بر سیکل مصرف ارز نظارت داشته باشند که ارز در جایی که به آن تخصیص داده شده است مصرف بشود.
عبدالملکی بیان کرد: ما از سال ۱۹۹۵ با غربی‌ها مشکل داریم و در چنین شرایطی عقل حکم می‌کند رو به علم اقتصاد تحریم بیاوریم، اما متاسفانه یک صفحه از این علم در اقتصاد ما تدریس نمی‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: در دوره آقای احمدی نژاد بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از این علم استفاده می‌کردیم، ولی اکنون به صفر رسیده است، چون اعتقادی به اینکه می‌توان تحریم را دور زد ندارند و می‌گویند باید تحریم برداشته شود.
وی بیان کرد: رفع منع واردات ارز مسافرتی و استفاده از ظرفیت صرافی‌ها یکی دیگر از راهکار‌هایی است که می‌تواند تاثیرگذار باشد، صرافی‌ها راهکار‌هایی را می‌شناسند که آمریکا هم نمی‌تواند جلوی آنان را بگیرد پس بهتر است چهارچوب‌مند و زیر نظر دولت فعالیت کنند.
عبدالملکی افزود: اینکه بعد از اعلام ارز ۴۲۰۰ تومانی صرافی‌ها تعطیل شد یک خطای بزرگ بود که باعث شکل گرفتن بازار ثانویه بدون کنترل دولت می‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در ادامه با بیان اینکه تعدادی صادرکننده دولتی هستند که ارز در اختیار دارند، گفت: این صادرکننده‌ها در شرایط بحران با اعلام دولت باید ارزشان را در اختیار دولت قرار دهند و درصورت رعایت نکردن با آنان برخوردشود، همچنین دولت می‌تواند ارز را از صادرکنندگان خصوصی هم باقیمت بالا خریداری کند.
وی اظهار کرد: بحث کنترل نقدینگی و علاوه بر آن پیمان‌های دوجانبه پولی که رهبری در سال ۹۵ قانونا ابلاغ کردند، ولی انجام نگرفت هم راهکار‌های دیگر برای حل مشکلات هستند.
عبدالملکی بیان کرد: نزدیک ۶۰ درصد نقدینگی دست افراد معدود و بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری است که با آن‌ها در بازار‌های مختلف خریدو فروش می‌کنند که نتیجه آن افزایش قیمت در بازار است.
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزود: بانک مرکزی در این خصوص باید در ابلاغیه‌ای اعلام کند که بانک‌ها وموسسات نباید بدون مجوز دربازا‌رها خریدوفروشی انجام دهند و علاوه بر آن در حساب‌های خاصی که بالای ۱۰۰ میلیارد تومان است برای جابجایی پول و فعالیت‌هایشان مجوز بگیرند.
وی در پایان بیان کرد: جریان دانشجویی و عامه مردم باید با مطالبه‌گری، دقت روی الگوی انتخابی و عمل کردن صحیح در شرایط بحرانی به حل مشکلات کمک کنند و بدانند که راه حل وجود دارد.
ارسال نظرات