یادداشت/
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، تاکنون در باب دستاوردهای انقلاب اسلامی سخن‌های بسیاری گفته شده و مطالب متعدد و متنوعی نیز به رشته تحریر درآمده است، اما شاید کمتر به زوایای پنهان و نامحسوس کار عظیمی که طی 4 دهه عمر با برکت انقلاب شکوهمند اسلامی صورت گرفته، پرداخته شده باشد.
برخی از این دستاوردها یا اصلاً سابقه قبلی نداشته و یا به‌شکل جهشی و چندین برابری رشد یافته است، با این حال متأسفانه گاهی بخشی از این دستاوردها برای برخی از افراد، در ردیف یک اقدام معمول و روش عادی قرار گرفته و کم اهمیت جلوه میکند.
تحقق شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی:
برای درک بهتر مطلب، باید بیان دستاوردهای انقلاب را با چگونگی تحقق شعار (استقلال – آزادی – جمهوری اسلامی) آغاز و مورد بررسی قرار داد.
رفع وابستگی و استقلال کشور: اولین بخش از این شعار، واژه‌ای است به نام «استقلال» که از مفهوم بسیار گسترده‌ای برخوردار است و شرح آن در این وجیزه نمی‌گنجد، اما برای تقریب اذهان عمومی، ذکر چند نمونه خالی از لطف نیست.
در کتاب خاطرات مادر شاه مطلبی با این مضمون آمده است که؛ «یک روز هنگام ملاقات با محمدرضا متوجه شدم بسیار ناراحت و آشفته است، وقتی جریان را از او پرسیدم، گفت می‌خواهم نخست وزیرم را عوض کنم، اما آمریکایی‌ها موافقت نمی‌کنند، قرار شد فرح مقداری طلا و جواهر برای همسر رئیس جمهور وقت آمریکا ارسال کند و از طریق وی، رضایت و موافقت رئیس جمهور آمریکا برای این جابجایی جلب شود».
این مفهوم بدان معنا است که شاه مملکت حتی اجازه جابجایی و عزل و نصب کابینه خود را هم نداشت، البته این وابستگی مسبوق به سابقه بود و با کودتای ننگین (آمریکایی – انگلیسی) 28 مرداد در سال 1332 به اوج خود رسید و لذا شاه همواره به همه اطرفیان خود و حتی دولت‌های حامی خود از جمله آمریکا در مورد تداوم پشتیبانی از سلطنتش بدبین بود و به همین دلیل پیوسته نگران و متزلزل به نظر می‌رسید.
این بدبینی و نگرانی بی‌دلیل هم نبود، زیرا همان‌گونه که اشاره شد، او قبلاً و در مقطع اول دوران حکومت خود (بین سال‌های 1320 تا 1330) که دولت انگلیس همچنان بر امور کشور سیطره داشت نیز، مجبور شده بود طی ده سال، 18 بار نخست وزیر کشور را به دلایل مختلف ازجمله؛ اعمال نفوذ مستشاران انگلیسی، عزل و با تأیید آنها فرد جدیدی را منصوب نماید.
نشست سه‌جانبه سران دوَل پیروز جنگ جهانی دوم شامل؛ کشورهای روسیه، آمریکا و انگلیس که به نشست سعدآباد معروف است، نیز در همان ایام در ایران برگزار شد، بدون آنکه شاه مملکت قبلاً از ورود سران مورد اشاره و برگزاری چنین جلسه‌ای در حیطه حکومتی خود مطلع شده باشد، پس از اطلاع نیز رفتار متفقین با وی چنان تحقیرآمیز و همراه با بی‌اعتنایی بود که به روایت تاریخ، خاطره آن هرگز از ذهن شاه پاک نشد.
البته وابستگی کشور و دخالت‌های مکرر و مستمر دول خارجی مانند؛ روسیه و انگلیس، از زمان حکومت قاجار و در جریان جنگ‌های اول و دوم جهانی در ایران نهادینه شده بود، اما با به تخت نشاندن و سپس سرنگونی حکومت رضا شاه توسط دولت انگلیس و در پی آن، با تصویب قانون کاپیتولاسیون با اِعمال نفوذ آمریکایی‌ها کاملاً رسمیت یافت.
به عبارت دیگر تحقیر نظام حکومتی ایران که در زمان قاجار و در تمام دوران تسلط انگلیسی‌ها بر کشور نیز مسبوق به سابقه بود، پس از سلطه آمریکا بر کشور و ورود حدود 50 هزار مستشار آمریکایی که تقریباً زمام همه امور مملکت به‌خصوص بخش نظامی کشور را در دست گرفته بودند، به شکل فراگیری گسترش یافته و شدت گرفت، تا جایی که افسران جزء و گاهی حتی درجه‌داران اعزامی ارتش آمریکا، بر افسران ارشد و فرماندهان عالی‌رتبه ایرانی فرماندهی و به تعبیر بهتر، فرمانروایی می‌کردند.
به‌عنوان مثال؛ با این‌که دولت ایران نقش ژاندارمی آمریکا در منطقه را بر عهده داشت و میلیاردها دلار تجهیزات نظامی از این کشور خریداری کرده بود، اما ارتش ایران در بسیاری از موارد حق استفاده مستقیم از این امکانات را نداشت و در راستای همین رفتار تحقیرآمیز و برای جلوگیری از احتمال انتقال دانش فنی، کارشناسان ایرانی هیچگاه اجازه نیافتند تا در امور فنی و تعمیراتی هیچ‌یک از تجهیزات اساسی و مهم که از آمریکا خریداری شده بود، مشارکت نمایند.
در بخش غیرنظامی نیز اموری مانند؛ استخراج و تولید نفت کاملاً در اختیار خارجی‌ها (عمدتاً آمریکایی‌ها) بود و طرح تقسیم اراضی کشور که از آن به‌عنوان انقلاب سفید نام برده می‌شد، نیز در همان دوران، در حالی به ایران تحمیل شد که آمریکایی‌ها با ایجاد زمینهای بسیار وسیع به کشت محصولات استراتژیک گندم و ذرت، با مازاد تولید مواجه و در جستجوی بازار جدید بودند.
این طرح که به بهانه مبارزه با سیستم ارباب رعیتی اجرا گردید، باعث شد تا گندم‌زارها و سایر زمینهای یکپارچه کشاورزی ایران به قطعات کوچک و بلااستفاده و ناکارامد با محصولات متفاوت و پراکنده تبدیل و خودکفایی در تولید گندم جایش را به واردات گندم از آمریکا بدهد و وابستگی کشور تشدید شود.
در هر حال این شرایط با بروز پدیده نوظهور انقلاب اسلامی، به یکباره تغییر کرد و نه‌تنها استعمارگران نقش و جایگاه خود در ساختار حکومتی کشور و به تَبُع آن، فرصت غارت منابع نفتی و مواد معدنی و همچنین بازار بزرگ فروش تولیدات کمپانی‌های غربی و بسیاری از دیگر منافع خود در ایران را به طور کامل از دست دادند، بلکه همین انقلاب سبب شد تا بسیاری از نقشه‌های دولت‌های استکباری، نقش بر آب شده و به‌تدریج از میزان نفوذ و اعتبار کاذب آنها در سطح جهان کاسته شود.
در واقع ظلم‌ستیزی و ماهیت ضداستکباری انقلاب اسلامی و همچنین عدالت‌طلبی و نگاه بشردوستانه ایران نسبت به مستضعفین جهان و مسائل بینالمللی باعث شد تا بر خلاف کشورهای سلطه‌گر که با قدرت زر و زور و تزویر و نیز تهدید و تحریم و تخریب در دولت‌ها نفوذ می‌کنند، نظام اسلامی با عملکرد مبتنی بر ارزش‌های الهی و انسانی خود، در قلب ملت‌های محروم و مستضعف جهان جای بگیرد و انقلاب اسلامی و کشور ایران به یک مجموعه تأثیرگذار در معادلات جهانی و منطقه‌ای تبدیل شود.
در رابطه با نقش ایران در معادلات بینالمللی می‌توان به تأثیر غیرقابل انکار انقلاب اسلامی ایران در فروپاشی نظام دو قطبی حاکم بر جهان، برهم خوردن نقشه از نیل تا فرات رژیم اشغالگر قدس، خنثی سازی طرح ایجاد خاورمیانه بزرگ آمریکایی‌ها، جلوگیری از تجزیه کردستان عراق، نابودی داعش و کمک به پیروزی و تثبیت حکومت در سوریه و عراق، ایفای نقش در ایجاد نهضت بیداری اسلامی و تأثیرگذاری در بروز و ظهور جنبش‌های اعتراضی در غرب، به‌عنوان مهمترین دستاوردهای فرامنطقه‌ای آن اشاره کرد.
تحقق شعار آزادی: بخش دوم شعار انقلاب به واژه ارزشمند «آزادی» اختصاص دارد که در پی قطع رابطه آمریکا با ایران و آزادی از قید اسارت استکبار و رهایی از ظلم و دیکتاتوری حکومت پهلوی محقق شد، حکومتی که اختناق در آن در حدی بود که یک انگلیسی در کتاب خاطرات خود از وضعیت زمان شاه می‌نویسد؛ «مردم ایران بسیار با احتیاط و توأم با احترام ناشی از ترس و به‌ندرت در باره شاه و عملکرد او و اطرافیانش در جامعه و حتی خانواده خود صحبت می‌کنند، چرا که از هر 100 نفر ایرانی، حداقل 45 نفر آنها به خبرچینی علیه یکدیگر اشتغال دارند».
به همین دلیل؛ تنها پس از تحقق این شعار بود که احزاب مختلف سیاسی در ایران امکان بروز و ظهور پیدا کردند و انبوه مطبوعات پا به عرصه سیاست گذاشتند و پیر و جوان و تحصیل‌کرده و عامی به خود اجازه دادند تا در امور مختلف، حتی امور نامرتبط با تجربه، شغل و رشته تحصیلی خود اظهار نظر نموده و به شکل مستقیم و غیرمستقیم در امور مختلف کشور مشارکت و بعضاً دخالت نمایند.
این روندی است که به‌تدریج در جامعه ایرانی نهادینه شده و گسترش یافته است، به‌گونه‌ای که آزادی اندیشه در عرصه‌های مختلف مانند؛ تقابل مطبوعات رسمی و سراسری وابسته به جناح‌های مختلف با یکدیگر و یا جلسات پرسش و پاسخ و دیدار مسئولین با مردم به راحتی نمود یافته و در فضای مجازی نیز گاهی توسط اقشار مختلف جامعه در حد افراط‌گونه و بعضاً حتی مغرضانه و غیراخلاقی به آن پرداخته می‌شود.
استقرار نظام جمهوری اسلامی: «جمهوری اسلامی» بخش دیگری از شعار انقلاب است که با برگزاری بیش از 8 نوع انتخابات شامل؛ انتخابات مربوط به تعیین نوع ساختار نظام حکومتی (جمهوری اسلامی)، انتخابات مربوط به تعیین اعضای شورای تدوین قانون اساسی، انتخابات تأیید قانون اساسی، انتخابات خبرگان رهبری، انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات نمایندگان مجلس شورای اسلامی و انتخابات شورهای اسلامی شهر و روستا، فرایند تکمیلی خود را طی نمود.
نظام جدید که با مشارکت بیش از 99 درصدی جامعه در انتخاب نوع ساختار حکومتی و تأیید بیش از 98 درصدی نظام جمهوری اسلامی توسط مردم همراه بود، بیانگر ویژگی جمهوریت و تأیید بی‌نظیر قانون اساسی که مبتنی بر اصول و ارزش‌های اسلامی و توسط منتخبین خود مردم تدوین شده است، نیز علاوه بر تأیید اصل جمهوریت، حکایت از ماهیت اسلامی آن دارد و در مجموع این دو ویژگی، اوج مردم‌سالاری دینی در جمهوری اسلامی را اثبات می‌کنند.
در بُعد معنوی نیز دستاوردهای انقلاب اسلامی، با ورود و یا فراگیر شدن واژه‌هایی مانند؛ ایثار، شهادت، توکل، اخلاص، تقوا و امثال آن به دائره‌المعارف فرهنگی کشور، رُخ نشان داد و با وقوع جنگ تحمیلی متبلور شده و در جریان مبارزه چندین ساله با استکبار جهانی به اوج خود رسید.
احیاء و نهادینه شدن انجام فریضه‌هایی مانند؛ نماز جمعه، مراسم اعتکاف، امر به معروف و نهی از منکر، حج دانش‌آموزی و دانشجویی و افزایش رجوع مردم به مراکز فرهنگی و زیارتی، افزایش تعداد مساجد و هیأت مذهبی که عمدتاً با استقبال و حضور پررنگ و گسترده اقشار مختلف مردم به‌ویژه جوانان همراه بوده و در نهایت پرورش میلیون‌ها نفر جوان تحصیل‌کرده و معتقد، متعهد، مؤمن، با انگیزه و اهل علم و معرفت در سطح کشور، بخش دیگری از دستاوردهای معنوی انقلاب اسلامی به‌شمار می‌رود.
در واقع قبل از انقلاب با توجه به محدودیت‌های ایجاد شده در کشور، از دین و ارزش‌های اسلامی فقط پوسته و ظواهر آن باقی مانده بود و همین مقدار نیز در حال افول بوده و فقط به قشر خاصی از جامعه اختصاص داشت، اما پس از انقلاب نه‌تنها ارزش‌های اسلامی باردیگر در سطح کل کشور گسترش یافت و نهادینه شد، بلکه به خارج از مرزهای کشور نیز تسری یافته و به احیاء مجدد اسلام منجر گردید.
البته استقرار و عمل به ارزش‌های اسلامی طی این 4 دهه متناسب با شرایط، دائماً در حال فراز و فرود بوده و هیچگاه به‌طور کامل عملی نشده است، اما فضای معنوی در جامعه به طور نسبی به شدت بهبود یافته است.
وضعیت عمومی جامعه قبل و بعد از انقلاب اسلامی:
یادمان باشد که همه این موارد در زمان و شرایطی اتفاق افتاده که اکثریت قاطع مردم ایران از حداقل امکانات اولیه محروم بودند، تا حدی که استفاده از برخی مواد غذایی مانند؛ گوشت و برنج برای بسیاری از مردم به‌ندرت و در مناسبت‌های خاص امکان‌پذیر بود و روستاها نیز در شرایط به‌مراتب سخت‌تری قرار داشتند.
یکی از مسئولین وقت جهاد سازندگی که یکی از نهادهای کارآمد مردمی و اثرگذار انقلاب محسوب می‌شد و متأسفانه در سال 1379 با وزارت کشاورزی ادغام شد، در این رابطه نقل میکند: در برخی از روستاهای دورافتاده کشور به علت عدم دسترسی ساکنین به وسایل و راه‌های ارتباطی، ناآگاهی مردم در حدی بود که حتی تا یکی ۲ سال بعد از انقلاب، هنوز خبر وقوع انقلاب اسلامی به آنها نرسیده بود و حتی پاره‌ای از مردم تصور می‌کردند، که همچنان قاجارها بر ایران حکومت می‌کنند.
وی در ادامه در بیان نمونه‌ای دیگر از میزان محرومیت و ناآگاهی مردم می‌گوید: در جریان احداث جاده برای یکی از روستاهای دورافتاده و صعب‌العبور، سرانجام پس از پایان کار در بخش کوهستانی مسیر و ورود اولین خودرو به روستا، مردم با حیرت و هیجان فراوان به دنبال خودروی می‌دویدند و پس از توقف، با تصور این‌که اتومبیل نوعی موجود علفخوار است، به پاس قدردانی از تلاش جهادگران، مقداری علف مقابل خودروی ما ریختند.
این شرایط اسفبار در حالی بر کشور و ملت ایران سایه افکنده بود که کشور ایران از گذشته تاکنون در ردیف یکی از ثروتمندترین کشورهای بالقوه و بعضاً بالفعل جهان قرار داشته است.
شاید چون خداوند از همان آغاز خلقت بشر اراده کرده بود که در نهایت پرچمداری احیاء اسلام ناب محمدی (ص) را بر دوش مردم فهیم، بصیر و مؤمن ایران اسلامی قرار دهد، لذا از همان ابتدا، ابزار و امکانات این پرچمداری از جمله؛ دین و دانش، منابع غنی نفت و گاز، معادن متنوع و گسترده مواد اولیه، وسعت و موقعیت استراتژیک و سایر امکانات مورد نیاز این پرچمداری را در این سرزمین به ودیعه گذاشته است.
از همین‌رو بی‌تردید شأن و جایگاه مردم غیرتمند و بزرگ ایران اسلامی به‌مراتب بیشتر و بالاتر از همه آن چیزی است که تاکنون کسب کرده‌اند و درست به همین دلیل است که برای پی بردن به عظمت انقلاب اسلامی و دستاوردهای عظیم آن باید با دقت و تأمل بیشتر و در نظر گرفتن همه شرایط و ویژگی‌ها، در این زمینه قضاوت کرد.
از نظر زیرساخت‌های مادی نیز دستاوردهای انقلاب از چنان تنوع و گستردگی برخوردار است که ذکر همه آنها در یک یا چند کتابِ محدود نمی‌گنجد و هر موضوع آن نیازمند بیان مبسوط اقدامات ارزشمندی است که طی 4 دهه عمر با برکت انقلاب اسلامی با مدیریت انقلابی و عملکرد جهادی رخ داده است، اما برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
الف – فهرست اجمالی پیشرفتهای علمی:
قبل از انقلاب اسلامی، نزدیک به 70 درصد بزرگسالان کشور بی‌سواد بودند و کمتر از 40 درصد کودکان می‌توانستند به مدرسه بروند، اکنون رقم باسوادی در کشور در حال نزدیک شدن به عدد 100 درصدی است. قبل از انقلاب اسلامی، تعداد 154 هزار دانشجو در تعداد محدودی دانشگاه یا مراکز آموزش عالی و آن هم در چند کلان‌شهر کشور تحصیل می‌کردند. اکنون تعداد 119 دانشگاه و مرکز آموزش عالی دولتی، 28 مرکز آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، 295 دانشگاه غیرانتفاعی، 550 دانشگاه پیام نور، 385 دانشگاه آزاد اسلامی، 739 مرکز آموزش عالی علمی و کاربردی، 274 مرکز آموزش فنی حرفه‌ای و تربیت معلم در کشور فعال بوده و در این دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، بیش از 4 میلیون دانشجو به تحصیل اشتغال دارند، که بخش قابل توجهی از این پیشرفت‌ها نیز به بانوان کشور اختصاص دارد، به‌گونه‌ای که؛ تعداد اعضای هیئت علمی زن مراکز علمی نسبت به قبل انقلاب با رشد ۲۱۰ درصدی مواجه بوده است.
سرعت پیشرفت علمی (از نظر تولید علم) در ایران براساس گزارش محافل علمی بینالمللی، 11 برابر سرعت متوسط رشد علم در جهان است، پیشرفت در این زمینه به‌قدری با سرعت انجام شده است که؛ تا سال ۱۳۹۱ بیش از ۲۶۱۹۶ اختراع در ایران به ثبت رسیده است.
در زمینه نانو هم‌اکنون 22 دانشگاه کشور در مقطع دکترا و 66 دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد دانشجوی می‌پذیرند و 188 شرکت نیز در این حوزه فعال هستند، همچنین تاکنون بیش از 229 اختراع از ایران در رابطه با نانو در سطح جهان ثبت شده است و فقط در سال 217 بیش از 9000 مقاله در این زمینه توسط دانشمندان ایرانی نوشته شده و ایران رتبه 4 جهانی مقاله‌نویسی در زمینه نانو در ISI و در مجموع رتبه 5 جهانی در رابطه با علم نانو را کسب کرده است.
هرسال در ایران تعداد زیادی محصول جدید با استفاده از فناوری نانو تولید شده است و امسال نیز 459 محصول ایرانی جدید در این حوزه به ثمر رسیده است، همچنین در سال گذشته درآمد محصولات نانویی کشور بالغ بر 1300 میلیارد تومان بوده و 40 میلیون دلار از این محصولات نیز به 47 کشور دنیا صادر شده است.
ایران با تلاش‌ها و مجاهدت‌های جوانان و متخصصین خود، به چرخه کامل سوخت هسته‌ای (غنی‌سازی) دست یافته و از نظر دانش علمی و فناوری در این عرصه در ردیف 7-8 کشور پیش‌رفته جهان قرار گرفته است.
ورود به باشگاه فضایی جهان از دیگر آثار و نتایج دستاوردهای علمی و فناوری کشور در دوران پس از انقلاب است. دانش و فناوری فضایی در اختیار تعداد محدودی از کشورهای جهان است. اکنون جمهوری اسلامی در منطقه، تنها کشور دارای این دانش و فناوری، آن هم به صورت بومی است، ایران دارای چرخه کامل تولید، پرتاب و هدایت موشک است و اکنون جز شش کشور طراح، سازنده و پرتاب‌کننده ماهواره در جهان است.
پیشرفت در سایر علوم مانند؛ لیزر، میکرو الکترونیک، ورود به علم ساخت روبات و کسب موفقیت‌های جهانی در مسابقات روبوتیک، توسعه سخت‌افزاری و ساخت اَبَر رایانه، توسعه نرم افزاری و بهره‌برداری گسترده از علوم رایانه‌ای در کشور و کسب ۳۶۲ مدال در المپیادهای مختلف علمی جهان تا سال 91، بخش دیگری از دستاوردهای انقلاب اسلامی است، که در کشور سابقه قبلی نداشته است.
ب – فهرست اجمالی دستاوردهای بخش پزشکی:
دانش پزشکی در ایران خصوصاً در حوزه‌هایی چون سلول‌های بنیادین، ترمیم ضایعات نخاعی، پیوند اعضا، علم رفع ناباروری (با رتبه چهارم جهانی)، تولید داروهای راهبردی (از جمله؛ اولین کشور تولیدکننده داروی گیاهی مبارزه با ایدز)، شبیه‌سازی حیوانات و ..... پیشرفتهای چشمگیری داشته و ایران در بسیاری از امور پزشکی در ردیف اولین‌های جهان قرار گرفته است.
در بخش بهداشت و درمان کشوری که بخش قابل توجهی از پزشکان مورد نیاز خود را از کشورهایی مانند؛ هند، پاکستان و بنگلادش تأمین می کرد، اکنون با رشد چندین برابری دانشجویان رشته‌های پزشکی و تربیت کادر درمانی کارآمد به قطب پزشکی منطقه تبدیل شده و جایگاه اول توریسم درمانی در منطقه را به خود اختصاص داده و در تولید بیش از 96 درصد دارو و بخش قابل توجهی از تجهیزات پزشکی مورد نیاز، خودکفا شده است و توانسته است سن امید به زندگی را از 58 سال به 72 سال ارتقاء دهد.
تعداد پزشکان نیز از ۱۵ هزار نفر به بیش از ۱۱۱۰۰۰ نفر و تعداد بیمارستان‌ها از 60 تا 70 بیمارستان در مرکز استان‌ها و برخی از شهرستان‌ها، به بیش از 1000 بیمارستان خصوصی و دولتی (عمدتاً دولتی) در تمام شهرستان‌ها و برخی از بخش‌های روستایی رسیده است.
ج – فهرست اجمالی زیرساخت‌های خدماتی:
در بخش زیرساخت‌ها در زمینه برق، تعداد مشترکین از 3399000 مشترک در سال 57 به بیش از 30 میلیون مشترک در حال حاضر رسیده است و از ۴۳۶۷ روستای برخوردار از برق در سال 57 نیز به بیش از ۵۸۰۰۰ روستا رسیده است، یعنی نه تنها تمام شهرها بلکه بیش از ۹۹% روستاهای کشور نیز از نعمت برق برخوردار شده‌اند و علاوه بر این؛ ایران به صادرکننده برق تبدیل شده است و توانسته در ردیف سومین کشور صاحب فناوری نیروگاه‌های خورشیدی بایستد.
توسعه شبکه‌های توزیع آب آشامیدنی با افزایش انشعابات از ۷/۳ میلیون رشته (مشترک) در اوایل انقلاب به ۱۱۹۰۸۶۵۸ مشترک و تعداد شهرهای برخوردار از شبکه آب بهداشتی از ۴۵ شهر به بیش از ۱۰۰۰ شهر و از چند صد روستا به حدود ۳۳۲۹۷ روستا در حال حاضر رسیده که از مهمترین دستاوردهای خدماتی نظام اسلامی محسوب می شود، به‌طوری‌که بیش از ۶۳ میلیون نفر جمعیت کشور از موهبت استفاده از شبکه لو‌له کشی آب آشامیدنی بهداشتیبرخوردار شده‌اند.
شبکه فاضلاب نیز بیش از ۲۶۳ شهر با ۲۱ میلیون نفر جمعیت، یعنی حدود ۴۸۶۳۶۰۰۰ مشترک را تحت پوشش خود قرار داده اشت، این در حالی است‌که تعداد شهرهای برخوردار از سیستم فاضلاب در قبل از انقلاب حدود ۱۵ شهر با ۲۸۰۰ مشترک بوده است. علاوه بر این باید به افزایش چندین برابری زمینهای زیر کشت ناشی از توسعه سدهای ساخته شده و تقویت سیستم آبخیز داری نیز اشاره کرد
در زمینه گاز با مطالعات صورت گرفته در یک دهه اخیر مشخص شده که ایران رتبه دوم ذخائر گاز جهان را در اختیار دارد و تعداد مشترکین استفاده از گاز طبیعی نیز از 51 هزار خانواده در سال 57 به حدود 15 میلیون خانواده یعنی بیش از 263 برابر رسیده است.
طی 92 سال حکومت قاجار و شاهنشاهی تا سال 1357 تعداد مشترکین تلفن ثابت به 850 هزار و 800 نفر رسید و تنها 312 روستای کشور دارای ارتباط مخابراتی (یک مرکز تلفن مشترک بدون خط خانگی) بودند، اما پس از انقلاب این مقدار به بیش از 30 میلیون (حدود 35 برابر 92 سال قبل از آن) افزایش پیدا کرده است و تعداد روستاهای برخوردار از تلفن نیز به 55135 روستا (با خط مستقل خانگی یعنی176 برابر قبل از انقلاب) رسیده است.
همچنین کشور ایران از سال 72 و پس از ورود تلفن همراه و اینترنت به کشور به گونه‌ای عمل نمود که اکنون با بیش از 74،000،000 مشترک تلفن همراه در رتبه 22 جهانی ایستاده است و از نظر خدمات اینترنتی نیز، با بیش 42 میلیون کاربر اینترنت، رتبه 17 جهانی را به خود اختصاص داده و با بیش از 100 مرکز ارائه دهنده خدمات اینترنتی رتبه نهم را از آن خود ساخته است، که همه این موارد بیانگر به روز بودن و سرعت و کیفیت سیستم ارتباطی ایران، همگام با سایر کشورهای پیشرو در این زمینه است.
در بخش راه‌سازی و حمل و نقل تا سال 1357 حدود 565/4 کیلومتر خطوط ریلی در ایران ساخته شد. اکنون ایران نزدیک به 10،000 کیلومتر خطوط ریلی دارد و این عدد براساس سند چشم‌اندازی باید به حدود 20000 کیلومتر برسد. به عبارتی متوسط سالانه احداث راه‌آهن در ایران قبل از انقلاب 80 کیلومتر بوده و این عدد بعد از انقلاب به 168 کیلومتر افزایش یافته است.
افزایش راه‌های اصلی و فرعی کشور از ۳۶ هزار کیلومتر به بیش از ۲۰۰ هزار کیلومتر، ساخت اولین مترو کشور در تهران و توسعه و تعمیم آن به سایر شهرهای بزرگ، افزایش فرودگاهها از ۲۲ فرودگاه به حدود ۱۰۰ فرودگاه، افزایش تعداد بنادر و ارتقاء ظرفیت آنها از ۱۰ میلیون تن به بیش از ۱۲۵ میلیون تن، ساخت و توسعه پایانه های مسافری و باربری در اکثر شهرها، توسعه ناوگان دریایی از ۲۲۱۷ تن ظرفیت در سال ۵۷ به ۱۷۸۷۶ تن در سال ۸۱ و در اختیار داشتن بزرگترین ناوگان دریایی منطقه دستاوردهای دیگری است که در عرصه حمل و نقل رخ داده است.
پیشرفتهای علمی و فنی کشور در زمینه سایر زیرساخت‌ها از جمله؛ ساخت اسکله‌ها، حفر چاه‌های نفت و گاز، ساخت پالایشگاه، ساخت سد (از ۱۳ سد قبل از انقلاب به حدود ۵۰۰ سد در بعد از انقلاب) با رتبه سوم جهانی در سدسازی، ساخت سیلو، ساخت بزرگراه‌ها و انواع سازه‌های فلزی و بتنی، افزایش ظرفیت ورزشگاه‌ها از ۱۶۹ هزار نفر روز به بیش از ۶/۱ میلیون نفر روز، از جمله دیگر آثار رشد علمی و فناوری در کشور می‌باشد.
د – فهرست اجمالی دستاوردهای صنعتی:
زیرساخت‌های صنعتی نیز دستخوش تحولات بزرگی شده است. رشد و توسعه صنعت خودروسازی، رشد و توسعه صنعت فولاد و آلومینیوم، رشد و توسعه صنعت کشتی‌سازی، رشد و توسعه صنعت هواپیما‌سازی، افزایش قابل توجه تولید فولاد از نیم میلیون تن قبل از انقلاب به ۳۸ میلیون تن در سال و کسب رتبه ۱۴ جهانی، افزایش تولید سیمان از ۳/۶ میلیون تن به حدود ۸۰ میلیون تن، افزایش تولیدات معدنی از ۲۰ میلیون تن به ۲۲۰ میلیون تن نیز، دستاوردهای دیگری هستند که اکثراً کسب رتبه‌های نخست جهانی را به همراه داشته‌اند.
افزایش و توسعه پالایشگاه‌ها و مراکز پتروشیمی و ساخت بیش از ۴۰ کارخانه بزرگ نفت و گاز و پتروشیمی در سه دهه گذشته، بخش دیگری از اقدامات زیر بنایی انقلاب اسلامی است که در مجموع باعث شده تا میزان خودکفایی کشور در صنعت نفت از ۴% به ۸۰% ارتقاء یافته و تولیدات پتروشیمی نیز از ۴ میلیون تن در سال ۵۷ به ۳۸ میلیون تن در بعد از انقلاب برسد.
در بخش نظامی کشوری که حتی قادر نبود سیم‌خاردار مورد نیاز خودش را تولید کند، نه تنها 8 سال جنگ تحمیلی را با کمترین امکانات و اتکاء به نیروهای درونزا به خوبی مدیریت کرد، بلکه اینک توانسته است با تولید انواع هواپیماهای با سرنشین و بدون سرنشین، بالگرد، موشک، کشتی، قایق، زیردریایی، تانک، انواع سلاح‌های سبک و سنگین و سایر تجهیزات نظامی، محصولات خود را به 28 کشور جهان صادر و بدون احتساب توان سپاه و بسیج، در جایگاه 13 کشورهای قدرتمند جهان و سه پله بالاتر از ارتش تا بن دندان مسلح و مدعی رژیم اشغالگر قدس بایستد.
در این بخش تقریباً هیچ سلاح سبک و سنگینی وجود ندارد که صنایع دفاعی کشور قادر به ساخت آن نباشد، علاوه براین توانایی‌ها، باید از قرار گرفتن ایران در ردیف 8 کشور برتر تولیدکننده پهپاد و کسب جایگاه دومی ایران در ساخت پهپادهای رادار گریز، جایگاه ششمی تولید زیردریایی، ساخت اولین موشک بالستیک نقطه‌زن در جهان و رتبه‌های متعدد جهانی در این زمینه اشاره کرد.
در مجموع این رویکرد مبارک باعث شده تا نسبت حجم صادرات نفتی به غیر نفتی از ۲% قبل از انقلاب اسلامی، به بیش از 50% در شرایط فعلی رسیده و توازن نسبی برای صادرات سایر اقلام ایجاد شود.
ح- فهرست اجمالی دستاوردهای کشاورزی:
بر اساس آمار در رژیم گذشته بخش کشاورزی کشور تنها قادر بود غذای 33 روز را در داخل تهیه کند. اکنون به‌رغم رشد بیش از 2 برابری جمعیت کشور، این بخش می‌تواند غذای 300 روز را در داخل تهیه نماید و با روندهای موجود در آینده به 100 درصد خواهد رسید.
لازم به یادآوری است که به همین دلیل ایران در زمینه تولید بسیاری از محصولات کشاورزی، در ردیف 1 تا 20 کشور اول جهان قرار گرفته است.
و – نگاهی اجمالی به توسعه امور رفاهی و خدماتی:
کل روستائیان تحت پوشش بیمه قرار گرفته‌اند و مستمری بگیران تأمین اجتماعی از ۸۹ هزار نفر به حدود 5 میلیون نفر و بیمه خدمات درمانی از ۱۰% به بیش از ۹۵% بالغ شده است، که همه این موارد حاکی از بهبود نسبی شرایط معیشتی مردم است.
از نظر توسعه امکانات شخصی، در زمان پیروزی انقلاب اسلامی حدود یک میلیون و 200 هزار خودرو در کشور وجود داشته است، یعنی به اِزای هر 29 نفر یک خودرو و در حال حاضر به حدود 20 میلیون خودرو یعنی به اِزای هر 4 نفر یک خودرو رسیده و پیش بینی شده است در دو دهه آینده تعداد خودروهای کشور به 50 میلیون دستگاه برسد و مسکن نیز دارای شرایط مشابه است.
از نظر زیرساخت‌های گردشگری و تعداد گردشگر اعم از داخلی و خارجی نیز، با رشد چندین برابری نسبت به قبل از انقلاب اسلامی مواجه هستیم.
اگرچه همچنان محرومین زیادی در جامعه وجود دارند و در سال‌جاری شرایط سخت‌تری بر کشور تحمیل شده است، اما با استناد به نتایج بررسی‌های صورت گرفته، قدرت خرید اکثریت افراد جامعه نیز افزایش چشمگیری داشته است.
برخی از مهمترین نکات قابل تأمل در مورد انقلاب اسلامی:
همان‌گونه که گفته شد، برای درک بهتر و قضاوت دقیق‌تر در مورد دستاوردهای انقلاب اسلامی، باید سایر جنبه‌های کار نیز مورد توجه قرار گیرد، برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
دستاوردهای مورد اشاره در شرایطی حاصل شده است که جمعیت ایران که در ابتدای انقلاب اسلامی حدود 38 میلیون نفر بود، پس از انقلاب به سرعت افزایش یافت و اکنون بدون وجود مشکل جدی و اساسی در خصوص تأمین مایحتاج آنها، به بیش از 80 میلیون نفر رسیده است.
با بروز انقلاب و توسعه و گسترش راه‌ها و وسایل ارتباطی، طبیعتاً سطح آگاهی عمومی مردم به‌شدت افزایش یافت و البته به شکل تقریباً یکباره و روزافزون، بر دامنه انتظارات و توقعات عمومی برای دستیابی به شرایط بهتر، زندگی راحت‌تر و برخورداری از تسهیلات و امکانات بیشتر افزوده شد.
برخلاف شرایط پس از انقلاب که همواره برای صدور نفت و یا در مورد قیمت آن با سنگ‌اندازی دشمنان مواجه بوده‌ایم، جریان صدور نفت در قبل از انقلاب اسلامی بدون هر‌گونه مانع و توقفی به طور مستمر جریان داشته و تقریباً در تمام دوران حکومت پهلوی دوم، درآمد نفتی کشور چند برابر شرایط پس از انقلاب بود.
با توجه به این‌که گاهی توسط برخی از افراد جامعه، فعالیت‌های شهرسازی و رفرم‌های شهری کشورهای حوزه خلیج فارس با دستاوردهای عظیم و کاملاً بومی ایران اسلامی مورد مقایسه قرار می‌گیرد، ذکر این موضوع ضروری است که برتری درآمد نفتی در مورد اکثر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس (نسبت به ایران) نیز مصداق داشته و دارد، به‌طوری که هم‌اکنون درآمد نفتی کشوری مانند؛ عربستان نسبت به جمعیت ایران 4 برابر و درآمد نفتی امارات نیز در قیاس با جمعیت ایران بیش از 16 برابر است.
حکومت پهلوی دوم با هیچ‌گونه تهدید و فشار و بحران سیاسی، اقتصادی و امنیتی مثل 8 سال جنگ تحمیلی که بخش عمده‌ای از بودجه کشور را به خود اختصاص داده بود، یا تخریب و ترور مواجه نبود.
از آنجا که تقریباً تمام اقدامات صورت گرفته در طول انقلاب اسلامی به شکل جهشی و با سرعت فوق‌العاده و پرشتاب صورت گرفته است و توانسته در بسیار امور مانند توسعه مخابراتی یا گسترش راه‌های ارتباطی یا رساندن آب بهداشتی، برق و گاز به روستاها، جایگاه ایران در بین کشورها را از قعر جدول خارج و در ردیف 10 تا 20 کشور اول جهان قرار دهد، لذا نمی‌توان این نتایج را یک روال عادی و معمولی تلقی کرد.
در عین‌حال برخی از دستاوردها مثل دستیابی به چرخه کامل دانش هسته‌ای، شبیه سازی، سلول‌های بنیادین، نانو، تولید و پرتاب ماهواره، داروسازی و یا پیشرفت بی‌نظیر صنایع نظامی، پدیدهای جدید و نوینی هستند که یا در گذشته ایران مطلقاً جایگاهی نداشته‌اند و یا در حد بسیار جزئی مطرح بودند.
کلام آخر این‌که؛ شأن مردم فهیم و ایثارگر ایران اسلامی به‌مراتب بیش از آن چیزی است که تاکنون کسب شده است اما به دلایل مختلف داخلی و خارجی، هنوز آرمان‌های انقلاب به شکل کامل و مطلوب محقق نشده است.
احمدرضا هدایتی
ارسال نظرات