جشن آسمانی و ماتم زمینی / آخرین وضعیت روستاهای سیل‌زده سیستان و بلوچستان

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حنانه جانمحمدی_* بلوچستان غرق در سیل عنوان خبری بود که اواخر هفته گذشته نبض وطن را نگه داشت. از خاطرات تلخ فروردین ۹۸ گذشتیم، اما دی ماه نمک به زخم‌های دهن باز کرده مان پاشید. بلوچستانی که همراه خود، مردم، بچه ها، عروسک‌ها و لوازم التحریر‌ها که هیچ، خانه‌ها را هم برد. ناگهانی آمد و ناگهانی هم از جا کند. این سیل که بیشتر در قسمت‌های جنوبی استان و روستا‌های بلوچ نشین جریان پیدا کرد، بیشترین صدمات را در همان نواحی روی دل داغدیده بلوچستانی‌ها گذاشت. سیستان و بلوچستان که در دو دهه گذشته با چنین بارندگی بی سابقه‌ای مواجه نشده بود در ابتدا و انتهای سال ۹۸ بارش فراوانی داشت که متاسفانه مسئولین مربوطه خودشان را برای این اتفاق آماده نکرده بودند. جشن آسمانی و ماتم زمینی.

هرچند که استانی مثل سیستان که همواره در آغوش خشکسالی به سر می‌برد خیالش را هم نمی‌کرد که از شدت تغییرات آب و هوایی به چنین روزی بیفتد و همین باعث غفلت بالا دستی‌ها شد و آنچه شد که نباید می‌شد. متاسفانه این استان محروم هنوز از کمترین امکانات زندگی شهری بهره نبرده و سیستم ساخت معابر و جوی‌های آب و فاضلاب به نحوی نیست که توان هضم آبی در این وسعت را داشته باشد. آب هم که راهی برایش نگذاشته بودند سر از منازل و خانه‌های مردم درآورد. با این وجود نباید سخاوت آسمانی را نادیده گرفت و از خشکسالی‌های مکرر سیستان چشم پوشید.

آمار‌های هواشناسی از افزایش بی سابقه ۲۱۲۰ درصدی بارش‌ها در سیستان و بلوچستان حکایت دارد. افزایش بارشی که از مهرماه امسال تا ۲۰ دی ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل رقم خورده که در این زمان، میزان بارش‌های تجمعی این استان ۸۶٫۶ میلیمتر بوده حتی این میزان بارش نسبت به آمار‌های درازمدت ۵۰ ساله نیز افزایش داشته درواقع آمار متوسط درازمدت بارش‌ها در سیستان و بلوچستان ۳۱٫۹ میلیمتر است. خشکسالی بیست و چند ساله سیستان مدت‌ها بوده که بر شیوه زندگی انسانها، جانوران و گیاهان تاثیرات مخربی گذاشته بود و در سطح کلان اکوسیسیتم منطقه را تغییر داد.

چابهار، میرجاوه، قنوج، خاش، دلگان، سروان، هیرمند و کنارک و چندین روستای دیگر که از عناوین مناطق سیل زده بلوچستان در دی ماه ۹۸ است. در همان ابتدا تمامی روستا‌ها محصور در میان آب شدند و راه‌های دسترسی به آن از دسترس خارج شدند و به خاطر صعب العبور بودن، راهی برای رسیدن به آنجا وجود نداشت. گروه‌های جهادی از همان ساعت‌های اولیه به کمک مردم رفتند، اما تا چند روز بارندگی ادامه داشت و چاره‌ای جز صبر نبود. به یکباره آب خانه هارا برداشت و گاندو‌ها سر از شهر و روستا درآورند. اما جهادی‌ها از پای نشستند. هلال احمر وسپاه و دانشجویان خط مقدم نجات مردم را تشکیل دادند و برای نجات شهروندان بلوچستانی آستین بالا زدند. از پخت و بسته بندی و توزیع غذا و جمع آوری پول در استان‌های مختلف گرفته تا فعالیت میدانی و کمک به گلروبی و لایروبی و تخلیه آب از منازل، این جهادی‌ها بودند که از جان و دل مایه گذاشتند. تجربیات سیل فروردین هم کمکی برای عملکرد و آمادگی بهتر آن‌ها در زود جمع کردن اوضاع پیش آمده شد.

 

 

مسئول یکی از گروه‌های جهادی مستقر در منطقه در مورد آخرین وضعیت سیل در نواحی جنوبی این استان گفت: هنوز تعداد کمی از روستا‌ها به دلیل صعب العبور بودن در محاصره آب هستند و توان دسترسی به آنجا را نداریم. تقریبا گلروبی و لایروبی معابر شهرستان‌هایی که از سیل خلاصی یافتند رو به پایان است و تمامی خانه‌ها خالی از آب شدند، اما کوچه‌ها و پس کوچه‌هایی هم هستند که آب گرفتگی دارند، اما زیاد نیست.

وی با بیان این نکته که اکثرا گروه‌های جهادی و دانشگاهی در این روستا‌ها حضور دارند، گفت: بیشتر گروه‌های جهادی جمعیت امام رضا (ع) و خشت‌های مهربانی در حال فعالیت هستند. عمده فعالیت‌های آن‌ها به پخت و توزیع غذا و کمک برای امداد رسانی به سیل زده هاست.

مسئول این گروه جهادی افزود: بیشتر مشکل مردم در حال حاضر به پتو و لباس‌های گرم است. هوا سرد شده و بنا بر گزارش‌های هواشناسی رو به سرمای شدید تری است. سیستان و بلوچستان هم سرمای خشک و استخوان سوزی دارد و مشکلی به مشکلات شهروندان می‌افزاید.

وی در پایان گفت: مسئله گاندو‌ها هم دیگر به پایان رسیده است. عملا هم مشکل خاصی به وجود نیاوردند، زیرا گاندو حیوانی نیست که دنبال آسیب رساندن به دیگران باشد و بیشتر حالت تدافعی دارد. خوشبختانه اوضاع در حال کنترل است و گروه‌های مختلف در حال خدمت رسانی و رفع مشکلات مردم هستند. عده‌ای خانه هایشان را آب برده و نیاز به وسایل زندگی و لباس گرم دارند وما در حال رسیدگی به این وظایف هستیم.

تقریبا ۶۵ گروه جهادی بومی استان در این اتفاق پای کار بودند و بنا به خودشان تقریبا نیازی به گروه‌های جهادی استان‌های دیگر نبود. اما با این حال شمالی‌ترین مناطق مثل دانشگاه مازندران گروه‌های جهادی در قالب درمانگاهی برای حل مشکلات پزشکی مردم به آنجا شتافتند. امید است که به زودی چند روستای باقی مانده که هنوز در بین آب گیر کرده اند از آب خلاصی پیدا کنند. با توجه به تماس‌هایی که در هفته جاری از خبرنگار دانشجو با گروه‌های حاضر در منطقه برقرار شد، عمده مشکلات مردم مربوط به عدم وسایل گرمایشی، نیاز ویژه به پتو و لباس گرم و مواد غذایی بود که روز به روز اوضاع بهتر می‌شود. همچنین سیل اخیر باعث نابودی ۲۷ هزار هکتار زمین کشاورزی در جنوب استان شد که غیر قابل جبران است و سرمایه بزرگی از کشاورزان منطقه یک شبه از دست رفت.

بارشی با این حجم بالا و گستردگی فراوانی که در پهنای سیستان و بلوچستان بود یقینا از طرف سامانه هواشناسی قابل پیش بینی بوده، اما به دلیل عدم توجه به زیرساخت‌ها و ساخت اصولی خیابان ها، معابر، جوی آب و فاضلاب‌ها حتی با وجود اطلاع رسانی فرق چندانی در میزان خسارات به وجود نمی‌آمد. در واقع تا به زیرساخت‌ها توجهی نشود توسعه و ایجاد بستر مناسب برای بارندگی‌های فصلی بلوچستان بهترین راه برای مدیریت و کنترل سیل است که دیگر شاهد چنین وضعیتی نباشیم.