به بهانه فرارسیدن روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، در قرن نوزدهم میلادی شاهد تاسیس و شکل گیری سازمان‌های بشردوستانه‌ای بوده ایم که هدف اولیه آنها کمک به آسیب دیدگان به ویژه قربانیان جنگ‌ها و منازعات مسلحانه بود. با افزایش تعداد و تنوع سوانح و درگیری ها، عملکرد و مسئولیت سازمان‌های بشردوستانه نیز دستخوش تحول شد و رشد سریع این سازمان‌ها در قرن بیستم موجب شد تا جایگاه سازمان‌های بشردوستانه در معادلات جهانی تغییر کند.
امروزه براساس آمار‌ها بیش از یک میلیارد نفر از مردم دنیا در شرایط شکننده‌ای زندگی می‌کنند. درگیری ها، منازعات مسلحانه، سوانح طبیعی و ساخت دست بشر، خشونت ها، بیمار‌های نوپدید و بازپدید، تغییرات آب و هوایی، فقر، مهاجرت، عدم امنیت غذایی و تبیعض، زندگی و معاش این افراد را به مخاطره انداخته است.
جایگاه نهضت صلیب سرخ و هلال احمر در جهان
آرمان‌های نهضت صلیب سرخ و هلال احمر، نه تنها بواسطه فعالیت‌های مشهود آنها در شهرها، دهکده‌ها و مناطق روستایی بیشمار، بلکه از طریق تاثیرگذاری بر اذهان و قلوب مردم، بیان و معرفی می‌شود و در بسیاری از موارد به این سازمان‌های بشردوستانه به چشم «حامیان مطمئن جامعه» می‌نگرند که در همه جا و برای همه جهت پیشگیری و کاهش آلام انسانی، قابل دسترس هستند.
تمام آنچه که این سازمان‌های بشردوستانه انجام می‌دهند ملهم از اصول بنیادین انسانیت، بی طرفی، بی غرضی، استقلال، خدمات داوطلبانه، یگانگی و جهان شمولی است و همچنین علائم صلیب سرخ، هلال احمر و کریستال سرخ، نشان‌های به رسمیت شناخته شده جهانی هستند که به آنها اطمینان می‌شود و این نشان‌ها نماد‌های حفاظت شده قانونی برای حضور داوطلبانه و نا خودآگاه چهره‌های نگران، مسوولیت پذیر و توانای امدادگران، داوطلبان و جوانانی است که در جنگ و درگیری‌های مسلحانه خونین، اتفاقات ناگوار، حوادث پیش بینی نشده و بلایای طبیعی و غیر طبیعی که در گوشه و کنار جهان رخ می‌دهد با شجاعت و از خود گذشتگی به کمک همنوعان خود می‌شتابند و مصداق بارز شعر مشهور سعدی هستند که بنی آدم اعضای یکدیگرند.
این افراد عاشق که با لباس‌های سفید و نشان‌های سرخ خود، نقش فرشتگان نجات را بر روی کره خاکی ایفا می‌کنند. فعالیت‌های خود را از طریق شبکه‌ای قابل احترام متشکل از ده‌ها میلیون داوطلب و عضو انجام می‌دهند و از طریق جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر کشورهای خود سازماندهی می‌شوند و بواسطه قوانین ملی کشورهای متبوعشان از جایگاه و موقعیت خاصی برای ایفای نقش بعنوان شرکای معین برخوردارند از این رو از امتیاز مشارکت متمایز و ویژه‌ای در خدمات بشردوستانه با مقامات دولتی خود برخوردار هستند.
فدراسیون بین المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر در یک نگاه
جمعیت‌های ملی از سراسر جهان در قالب فدراسیون بین المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر گردهم می‌آیند تا باور‌ها و تلاش‌های مشترک خود را بیان کنند و به تفهیم این مطلب بپردازند که فرصت بهبود زندگی افراد آسیب پذیر بطور فزاینده‌ای متاثر از نیرو‌هایی است که در این دنیای بهم پیوسته و مرتبط، اثرگذاری جهانی دارند.
فدراسیون بین المللی که مقر آن در ژنو است بر طبق اساسنامه خود عمل کرده و تابع مجمع عمومی متشکل از جمعیت‌های ملی است که در خصوص سیاست ها، قوانین و تعهدات اعضاء تصمیم گیری می‌کند و مجمع عمومی آن هر ۲ سال یکبار تشکیل جلسه می‌دهد که طی آن رییس فدراسیون و هیات حاکمه انتخاب می‌شوند تا در فواصل میان نشست‌های مجمع عمومی برکار‌های سایر جمعیت‌های ملی نظارت کنند.
فدراسیون بین المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر، مروج فعالیت‌های بشردوستانه جمعیت‌های ملی در میان افراد آسیب پذیر می‌باشد که با هماهنگ ساختن امدادرسانی بین المللی سوانح و ترغیب حمایت‌های توسعه‌ای درصدد پیشگیری و کاهش آلام انسانی است.
آری نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر یک شبکه بشردوستانه جهانی متشکل از ۸۰ میلیون نفر است که مسئولیت آن کمک رسانی به کسانی است که با بلایای طبیعی، درگیری و دیگر مشکلات بهداشتی و اجتماعی روبرو هستند. نهضت از فدراسیون بین المللی جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر، کمیته بین المللی صلیب سرخ و حدود ۲۰۰ جمعیت ملی صلیب سرخ و هلال احمر تشکیل شده است.
ماموریت کمیته بین المللی صلیب سرخ
فعالیت‌های کمیته بین المللی صلیب سرخ بر مبنای کنوانسیون‌های ژنو مصوب ۱۹۴۹ و پروتکل‌های الحاقی به آنها، اساسنامه این سازمان - و نیز اساسنامه نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر- و قطعنامه‌های کنفرانس بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر تنظیم می‌شوند.
کمیته بین المللی صلیب سرخ یک سازمان مستقل و بی طرف است که تلاش دارد حمایت و کمک رسانی بشردوستانه به قربانیان درگیری مسلحانه و دیگر شرایط خشونت آمیز را تضمین کند. این سازمان در شرایط اضطراری وارد عمل شده و همزمان لزوم رعایت حقوق بین المللی بشردوستانه و ادغام آن در قوانین داخلی را هم ترویج می‌کند.
بنا به پیشنهاد کمیته بین المللی صلیب سرخ بود که دولت‌ها کنوانسیون‌های ژنو اولیه را در ۱۸۶۴ تصویب کردند. از آن زمان، کمیته با حمایت تمامی اعضای نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر به طور مستمر دولت‌ها را تشویق کرده تا حقوق بین المللی بشردوستانه را با شرایط جدید تطبیق دهند، به خصوص با توجه به توسعه وسائل و روش‌های جنگی جدید، تا بتوانند حمایت مؤثرتری از قربانیان درگیری به عمل آورند.
امروزه، تمامی دولت‌ها بر اساس کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ ملزم هستند که در زمان درگیری مسلحانه از مجروحان، بیماران و کشتی شکستگانی که عضو نیرو‌های مسلح هستند و نیز از اسرا و غیرنظامیان حمایت و حفاظت نمایند.
بیش از سه چهارم از تمامی دولت‌ها در حال حاضر عضو پروتکل‌های الحاقی به کنوانسیون‌ها مصوب ۱۹۷۷ هستند. پروتکل اول برای حمایت از قربانیان درگیری‌های مسلحانه‌ی بین المللی است، و پروتکل دوم برای قربانیان درگیری‌های مسلحانه‌ی غیر بین المللی. در این معاهدات به طور خاص قواعد لازم برای حمایت از جمعیت غیرنظامی در برابر آثار مخاصمات درج شده اند. در پروتکل سوم الحاقی مصوب ۲۰۰۵، مجوز استفاده از یک نشان جدید – کریستال سرخ- توسط جمعیت‌های ملی که عضو نهضت هستند صادر شده است.
مبانی قانونی برای هرگونه عملکرد کمیته بین المللی صلیب سرخ
کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو و پروتکل اول الحاقی تعهدی را بر دوش کمیته بین المللی صلیب سرخ می‌گذارند تا در زمان درگیری مسلحانه بین المللی وارد عمل شود. به خصوص کمیته حق دارد از اسرای جنگی و غیرنظامیان بازدید کند. کنوانسیون‌ها همچنین به کمیته حق چشمگیری برای به دست گرفتن ابتکار عمل و پیشنهاد طرح اعطا می‌کنند.
در زمان درگیری مسلحانه غیر بین المللی، کمیته از حق ابتکار عمل بشردوستانه برخوردار است که توسط جامعه بین الملل به رسمیت شناخته شده و در ماده ۳ مشترک در کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو نیز تصریح شده است.
در زمان ناآرامی‌ها و تنش‌های داخلی و در هر شرایط دیگری که نیازمند عملکرد بشردوستانه باشد، کمیته بین المللی صلیب سرخ باز هم از حق ابتکار عملی برخوردار است که در اساسنامه نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر بر آن تصریح شده است. بنابراین، هر جا که حقوق بین المللی بشردوستانه کاربرد نداشته باشد این کمیته می‌تواند خدمات خود را بدون آنکه در امور داخلی کشور مربوطه خللی وارد کند به دولت آن کشور ارائه دهد.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه
همانگونه که در اول این گزارش به آن اشاره شد، نهضت جهانی صلیب سرخ و هلال احمر در سال ۱۸۶۲ میلادی با پیشنهاد هانری دونان سوئیسی و با هدف ایجاد گروه‌های داوطلب در زمان صلح و در همه کشور‌ها برای مراقبت اولیه مجروحان جنگی شکل گرفت.
یک سال بعد نیز ۱۶ کشور در ژنو گردهم آمدند و با انتخاب نشان مشترک صلیب سرخ به این نهضت پیوستند.
۱۳ سال بعد، دولت وقت عثمانی به این نهضت پیوست و نشان هلال سرخ را برای خود برگزید که پس از آن از طرف کشورهای اسلامی نیز پذیرفته شد.
جمعیت شیرخورشید سرخ ایران در سال ۱۳۰۱ هجری شمسی مطابق با ۱۹۲۲ میلادی تاسیس و در سال ۱۳۰۲ رسما" آغاز به کار کرد و در سال ۱۹۲۹ میلادی به عضویت لیگ جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر (فدراسیون فعلی) در آمد که پس از انقلاب اسلامی علامت شیرخورشید سرخ به علامت هلال احمر تغییر یافت.
پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی نیز جمعیت هلال احمر ایران، با پیشینه پرافتخاری که از بدو تاسیس خود داشت از محک آزمون‌های دشوار سربلند بیرون آمد.
زلزله منجیل و رودبار در شمال ایران و زلزله هولناک و ویرانگر در بم کرمان، درکنار صد‌ها حادثه دیگر، چون سیل و زلزله و نیز امدادرسانی به آوارگان ناشی از هشت سال جنگ تحمیلی عراق به ایران، ظرفیت بالا و توانمندی قابل توجه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران را در خدمت رسانی به آسیب دیدگان در داخل و خارج از کشور پهناور به اثبات رساند و توجه و تحسین مجامع بین المللی را برانگیخت.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین المللی فعالیت‌های چشمگیری را انجام داده است که برگزاری سومین کنفرانس منطقه‌ای جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۱۳۸۱ در تهران و همچنین عضویت در هیات حاکمه فدراسیون برای ۲ دوره متوالی از جمله این فعالیت‌ها است.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران وظایف عمده‌ای را در سطح ملی و بین المللی برعهده دارد و می‌کوشد تا به اهدافی که در اساسنامه این جمعیت آمده است جامه عمل بپوشاند.
این اهداف عبارتند از تلاش برای تسکین آلام بشری، تامین احترام انسان‌ها و کوشش درجهت برقراری دوستی و تفاهم و صلح پایدار میان ملت‌ها و حمایت از زندگی و سلامت انسان‌ها بدون درنظرگرفتن هرگونه تبعیض میان آنها است.
جمعیت هلال احمر در حال حاضر در زیرمجموعه خود چهار سازمان فعال و گسترده را در زمینه‌های مختلف امداد و نجات، جوانان، داوطلبان، تدارکات پزشکی، یک معاونت در زمینه خدمات درمانی و توانبخشی، یک شرکت در زمینه تولید محصولات نساجی، یک مؤسسه علمی کاربردی و یک مرکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به حجاج و زائران عتبات عالیات و سوریه را مدیریت می‌کند.
همچنین دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران نیز با محوریت جمعیت هلال احمر فعالیت می‌کند.
این جمعیت ملی و پر افتخار در عرصه بشردوستی طی یکسال گذشته دچار فراز و فرود‌های در عرصه فعالیت‌های خود شده که رییس جدید این جمعیت می‌تواند با بررسی و پیگیری پرسش‌های ارایه شده از سوی نگارنده در انتهای این گزارش از چالش‌های پیش روی جمعیت هلال احمر عبور کند.
*سوال* با توجه به تغییر مداوم ارزش‌ها و هنجار‌های اجتماعی در جامعه، دغدغه‌های اقتصادی موجود و همچنین تغییرات نسلی پیش آمده چه سیاست‌ها و رویکرد‌هایی می‌تواند به هلال احمر برای جذب داوطلب، انجام کار داوطلبی و سبک زندگی داوطلبانه کمک کند.
*پاسخ*
۱- هلال احمر می‌تواند در حوزه یادشده با احترام به اصول بنیادین خود شامل بی غرضی Impartiality، بی طرفی Neutrality، استقلال Independence، خدمت داوطلبانه VoluntaryServices، بشردوستی Humanity، یگانگی Unity و جهانشمولی Universality و ارزش‌هایی همچون مردم، درستی، مشارکت، گوناگونی، راهبری و نوآوری به جذب و نگهداشت داوطلبان خود در قالب گروه‌ها و تیم‌های داوطلبی بپردازد.
۱-۱ مردم: به توانمند سازی جوامع آسیب دیده کمک می‌کنند تا برای یافتن راه حل‌های پایدار برای ضروری‌ترین نیاز‌ها و آسیب پذیری‌ها توانمند شوند.
۱-۲ درستی: هر زمانی که هلال احمر مطابق با اصول بنیادین و شیوه‌های شفاف و مسئولانه فعالیت کند تعداد اعضای داوطلب فعالیت در این جمعیت ملی افزایش می‌یابد.
۱-۳ مشارکت: هر گاه هلال احمر بر اساس اصول هفت گانه نهضت بین الملی صلیب سرخ و هلال احمر و در راستای اصول بنیادین خود و بدون آنکه علائم، استقلال، بیطرفی و بیغرضی خود را خدشه دار کند می‌تواند با مردم، دولت‌ها و سازمان‌های مختلف همکاری و تعامل کند.
۱-۴ گوناگونی: هر زمانی که هلال احمر بتواند برای گوناگونی جوامع، اعضاء و داوطلبانی که با آنان کار می‌کند احترام قائل باشد و این احترام بر پایه اصول عدم تبعیض، بیطرفی، یگانگی و جهانشمولی باشد داوطلبان زیادی را جذب فعالیت‌های بشردوستانه و عام المنفعه خود خواهد کرد.
۱-۵ راهبری: هر گاه هلال احمر راهبری و نهایت کوشش خود را در انجام بهینه فعالیت هایش نشان داد و حقوق، نیاز‌ها و آسیب پذیری‌های جوامع و عوامل زمینه ساز این آسیب پذیری‌ها را مورد توجه قرار داد، داوطلبان زیادی را در ماموریت‌های مختلف خود به همراه خواهد داشت.
۱-۶ نوآوری: هر زمانی هلال احمر متعهد شود که ضمن الهام از تاریخ و سنت‌های مشترک، برای آسایش و کرامت بشری در این دنیای در حال تغییر راه حل‌های پایدار و خلاقانه دارد، آنگاه داوطلبان زیادی را برای انجام ماموریت‌های بشردوستانه جذب و سازماندهی خواهد کرد.
*سوال* برای تحقق جامعه تاب آور چه کار باید کرد. هم اکنون چقدر جامعه تاب آور داریم. براساس اصول و مختصات اجتماعی خودمان چطور باید به این سمت حرکت کنیم؟
*پاسخ* برای تحقق جامعه تاب آور هلال احمر باید «کار بیشتر، عملکرد بهتر و دستیبابی افزونتر» در حوزه فعالیت‌های خود داشته باشد.
جمعیت هلال احمر باید بیشتر بر ماموریت «بهبود زندگی افراد آسیب پذیر از طریق بسیج توان انسانیت» و در چهار عرصه «ترویج اصول بنیادین و ارزش‌های بشردوستانه»، «پاسخگویی فوری به سوانح»، «آمادگی در برابر سوانح»، «بهداشت و «مراقبت» در جامعه فعالیت‌های خود را افزایش دهد.
هلال احمر باید سازمان خود را بیشتر مدرنیزه کند، حضور خود را وسیع‌تر کند، شبکه‌های داوطلبی را گسترش دهد، پاسخگویی را تقویت کرده و به بسط مشارکت بپردازد.
هلال احمر باید برای «نجات افراد و تغییر ذهنیت ها» اهداف و راهبرد جدید تعریف کند. به طور مثال هدف برای نجات زندگی افراد در حوادث طبیعی، حفاظت از معاش آنها و تقویت بازتوانی پس از سوانح و بحران‌ها – ممکن ساختن زندگی سالم و ایمن و ترویج جامتع شمولی و ارتقاء فرهنگ صلح و عای از خشونت.
هلال احمر باید برای آمادگی در مقابل سوانح و بحران‌ها و پاسخگویی به آنها، بازتوانی پس از سوانح و بحران ها، نظام مدیریت سوانح برنامه عملیاتی و Action Plan داشته باشد تا بتواند توانمندی‌های موثر در زمینه آمادگی برای پاسخگویی مناسب و بهنگام به سوانح و بحران ها، کاهش مرگ و میر، تلفات، خسارات و سایر پیامد‌های مخرب سوانح و بحران‌ها و بازگشت کارکرد‌های جامعه پس از سوانح و بحران‌ها را ارتقاء دهد.
هلال احمر می‌تواند با هدف ممکن ساختن زندگی سالم و ایمن و ایجاد زیر ساخت‌های بهداشت بهتر با تقویت مقاوم سازی جامعه و کمک به توسعه پایدار، کاهش خطر سوانح به این مهم بپردازد.
هلال احمر می‌تواند با اجرای این هدف به بهداشت فردی و گروهی بهتر و سیستم‌های منسجم‌تر بهداشتی، کاهش آسیب پذیری در قبال بلایای طبیعی و ساخت دست بشر و سازگاری بیشتر جامعه با زندگی زیست محیطی پایدار کمک کند.
«هلال احمر می‌تواند با امکان دخیل ساختن افراد محروم» برای تغییر نگرش‌های اجتماعی و کاهش انزوا و نادیده انگاشتن افراد محروم داوطلبان زیادی را جذب و سازماندهی کند و حمایت بیشتر عامه مردم از اصول بنیادین نهضت صلیب سرخ و هلال احمر و کاهش بدنامی و تبعیض را داشته باشد. سطوح کمتری از خشونت و تلفیق صلح آمیزی تری از تفاوت‌های اجتماعی و ادغام کامل‌تر افراد محروم را در جوامعشان ببیند.
هلال احمر باید به اقدمات توانا ساز بپردازد و باید تمرکز خاصی بر جوانان داشته باشد، چرا که جوانان سرمایه گذاری تعیین کننده‌ای برای امروز و فردا محسوب می‌شوند.
جوانانی که آموزش دیده و توانمند شده اند در نقش‌های چندگانه خود بعنوان یاری دهندگان، مبتکران، سفیران فرهنگی و مربیان همتا فعالانه در امر رهبری و مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه و حاکمیت، مدیریت و خدمات جمعیت‌های ملی خود، عمل می‌کنند.
هلال احمر باید در قبال جوامع و موضوع داوطلبی تعهد داشته باشد. چرا که جوامع قدرتمند و منسجم، شالوده ارائه خدمات کاربردی در جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر محسوب می‌شوند. بدین معنی که مردم مهم‌ترین منبع برای پیشرفت خود هستند که تنها با رهبری و هدایت امور توسط آنها امکان حفظ پیشرفتشان وجود خواهد داشت.
باید این را هم در نظر داشت که خدمت داوطلبانه مهم‌ترین رکن اجتماع سازی است چرا که داوطلبی موجب ترویج اعتماد و احترام متقابل می‌شود و افراد را ترغیب می‌کند تا شهروندانی مسئولیت پذیر باشند و محیطی را برای آنها فراهم می‌سازد که در آن می‌تواند مشارکت دمکراتیک داشته باشند.
*سوال* برای افزایش میزان اعتماد عمومی به هلال احمر چه کار باید کرد.
*پاسخ* امروزه پیگیری دیپلماسی بشردوستانه برای پیشگیری و کاهش آسیب پذیری در دنیای جهانی شده به عنوان یک اقدام توانا ساز در بین جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر به منظور ترغیب تصمیم گیران و صاحبنظران به این موضوع است.
دیپلماسی بشردوستانه تلاشی چند جانبه است که در آن ضمن تاکید به نیاز‌ها و حقوق افراد آسیب پذیر سعی می‌شود در تمامی فرایند گفتگو‌ها صدای رسای آسیب پذیران باشد.
همچنین نگاه و برنامه ویژه رییس جدید جمعیت هلال احمر به پنج چالش جهانی «تغییرات اقلیمی»، «بحران و سوانح»، «سلامت»، «مهاجرت و هویت و ارزش» و «قدرت و شمولیت» می‌تواند آینده‌ای سرشار از حضور دائم و حالت تحرک را برای این جمعیت ملی پر افتخار به ارمغان بیاورد.
روز هشتم ماه می‌مصادف با ۱۸ اردیبهشت ماه، برای نخستین بار در سال ۱۹۸۴، به افتخار سالروز تولد ژان هانری دونان پیشنهاد دهنده و بنیانگذار تاسیس جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر و برای یادآوری جایگاه صلیب سرخ و هلال احمر در تعیین سرنوشت و حیات نسل بشر در اقصی نقاط جهان، روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر نام گرفته است.
دونان بازرگان سوئیسی که خود در سال ۱۸۵۹ میلادی در حال عبور از شمال ایتالیا بود، از نزدیک شاهد صحنه‌های رقت بار و پیامد‌های دهشتناک نبرد سولفرینو بود، مشاهده کرد که چگونه هزاران سرباز مجروح و ناتوان در حال مرگ و بدون مراقبت رها شده، اجسادشان پس از جنگ مورد حمله دزدان و چپاولگران قرار گرفته بود.
وی پس از بازگشت به ژنو، شرحی با عنوان «خاطره‌ای از سولفرینو» را در مورد آنچه که دیده بود به رشته تحریر در آورد و در آن دو پیشنهاد برای بهبود امدادرسانی به قربانیان جنگ ارائه کرد که نخست ایجاد گروه‌های داوطلب در زمان صلح و درهمه کشور‌ها برای مراقبت از مصدومان جنگی و دوم وادار کردن کشور‌ها به پذیرش عقیده حمایت از امدادگران و مجروحان در میدان جنگ بود.
نخستین پیشنهاد هانری دونان به تشکیل جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر منجر شد که در حال حضار ۱۹۱ جمعیت در درون نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر وجود دارند. پیشنهاد دوم او نیز مبنایی شد برای تنظیم کنوانسیون‌های ژنو که اکنون ۱۹۳ کشور عضو آن هستند.
آری ژان هانری دونان در نگارش کتاب خاطره‌ای از سولفرینو تنها به وصف مصیبت‌های رقت بار ناشی از کشته شدگان و مجروحان این جنگ اکتفا نکرد، بلکه پیشنهاداتی انسان دوستانه و عملی را برای پایان دادن به آنها را ارائه کرد.
پیشنهاداتی که دونان در کتابش مطرح کرد، سه سال بعد با تشکیل نخستین هسته‌های نهضت بین المللی صلیب سرخ در شهر «ژنو» مهد پیدایش جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر به بار نشست.
برپایی نخستین کنفرانس بین المللی برای کمک رسانی به انسان‌های متاثر و گرفتار در جنگ‌ها و بلایای طبیعی و غیر طبیعی در سال ۱۹۶۳ در ژنو و انتخاب صلیب سرخ رنگ برای متمایز کردن امدادرسانان از سایرین را باید نخستین اثرگذاری کتاب خاطرات سولفرینو به حساب آورد.
اگر چه دونان در سال ۱۸۹۵ میلادی ور شکست و دچار فقر و تهیدستی شدیدی شد، اما تا پایان عمرش از تلاش و کوشش برای کمک به انسان‌های گرفتار در جنگ‌ها و تسکین آلام انسان‌های دردمند و متاثر از دگرگونی‌های طبیعی و بلایا باز نایستاد و به خاطر همین تلاش‌ها نیز در سال ۱۹۱۰، اندک زمانی پیش از مرگش به دریافت جایزه صلح مفتخر شد.
انتخاب سالروز تولد ژان هانری دونان به عنوان روز جهانی صلح در سال ۱۹۸۴ نیز به خاطر همین تلاش‌های خستگی ناپذیر این تاجر سوییسی در فرهنگ سازی و مهندسی خدمات انسان دوستانه و اشاعه حقوق بین المللی بشر دوستانه صورت گرفته است.
امروزه از زمان نگارش کتاب خاطرات جنگ سولفرینو بیش از یک قرن و نیم سپری می‌شود و دیر زمانی است که دیگر هیچ بلا زده‌ای را در سراسر جهان نمی‌توان یافت که با مشاهده نشان‌های امدادی «صلیب و هلال سرخ» احساس آرامش خاطر و رهایی نکند.
از آن تاریخ تا به امروز، با مشاهده نشان و علامت صلیب سرخ و هلال احمر، به نشانه بارزی از یاری رساندن افراد توانا با شعار توان توانگران به نیاز نیازمندان براساس آمیزه‌های دینی مذاهب الهی مختلف از جمله اسلام و تمسک به آیات قرآنی و کتاب‌های آسمانی برمی خوریم.
اصول هفت گانه‌ای که منشا پیدایش خوبی‌ها و مهرورزی‌های بیشماری با هدف تسکین آلام بشریت و انسان‌های دردمند و کم برخوردار و بر این اساس انسانیت، خدمات داوطلبانه، جهانشمولی، یگانگی، استقلال، بی غرضی و بی طرفی شکل گرفت و به کانون اتحاد مردم سراسر کره خاکی برای ارایه خدمات عام المنفعه و بشردوستانه تبدیل شد.
امروزه براساس آمار‌ها بیش از یک میلیارد نفر از مردم دنیا در شرایط شکننده‌ای زندگی می‌کنند. درگیری ها، منازعات مسلحانه، سوانح طبیعی و ساخت دست بشر، خشونت ها، بیمار‌های نوپدید و بازپدید، تغییرات آب و هوایی، فقر، مهاجرت، عدم امنیت غذایی و تبیعض، زندگی و معاش این افراد را به مخاطره انداخته است.
جایگاه نهضت صلیب سرخ و هلال احمر در جهان
آرمان‌های نهضت صلیب سرخ و هلال احمر، نه تنها بواسطه فعالیت‌های مشهود آنها در شهرها، دهکده‌ها و مناطق روستایی بیشمار، بلکه از طریق تاثیرگذاری بر اذهان و قلوب مردم، بیان و معرفی می‌شود و در بسیاری از موارد به این سازمان‌های بشردوستانه به چشم «حامیان مطمئن جامعه» می‌نگرند که در همه جا و برای همه جهت پیشگیری و کاهش آلام انسانی، قابل دسترس هستند.
تمام آنچه که این سازمان‌های بشردوستانه انجام می‌دهند ملهم از اصول بنیادین انسانیت، بی طرفی، بی غرضی، استقلال، خدمات داوطلبانه، یگانگی و جهان شمولی است و همچنین علائم صلیب سرخ، هلال احمر و کریستال سرخ، نشان‌های به رسمیت شناخته شده جهانی هستند که به آنها اطمینان می‌شود و این نشان‌ها نماد‌های حفاظت شده قانونی برای حضور داوطلبانه و نا خودآگاه چهره‌های نگران، مسوولیت پذیر و توانای امدادگران، داوطلبان و جوانانی است که در جنگ و درگیری‌های مسلحانه خونین، اتفاقات ناگوار، حوادث پیش بینی نشده و بلایای طبیعی و غیر طبیعی که در گوشه و کنار جهان رخ می‌دهد با شجاعت و از خود گذشتگی به کمک همنوعان خود می‌شتابند و مصداق بارز شعر مشهور سعدی هستند که بنی آدم اعضای یکدیگرند.
این افراد عاشق که با لباس‌های سفید و نشان‌های سرخ خود، نقش فرشتگان نجات را بر روی کره خاکی ایفا می‌کنند. فعالیت‌های خود را از طریق شبکه‌ای قابل احترام متشکل از ده‌ها میلیون داوطلب و عضو انجام می‌دهند و از طریق جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر کشورهای خود سازماندهی می‌شوند و بواسطه قوانین ملی کشورهای متبوعشان از جایگاه و موقعیت خاصی برای ایفای نقش بعنوان شرکای معین برخوردارند از این رو از امتیاز مشارکت متمایز و ویژه‌ای در خدمات بشردوستانه با مقامات دولتی خود برخوردار هستند.
فدراسیون بین المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر در یک نگاه
جمعیت‌های ملی از سراسر جهان در قالب فدراسیون بین المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر گردهم می‌آیند تا باور‌ها و تلاش‌های مشترک خود را بیان کنند و به تفهیم این مطلب بپردازند که فرصت بهبود زندگی افراد آسیب پذیر بطور فزاینده‌ای متاثر از نیرو‌هایی است که در این دنیای بهم پیوسته و مرتبط، اثرگذاری جهانی دارند.
فدراسیون بین المللی که مقر آن در ژنو است بر طبق اساسنامه خود عمل کرده و تابع مجمع عمومی متشکل از جمعیت‌های ملی است که در خصوص سیاست ها، قوانین و تعهدات اعضاء تصمیم گیری می‌کند و مجمع عمومی آن هر ۲ سال یکبار تشکیل جلسه می‌دهد که طی آن رییس فدراسیون و هیات حاکمه انتخاب می‌شوند تا در فواصل میان نشست‌های مجمع عمومی برکار‌های سایر جمعیت‌های ملی نظارت کنند.
فدراسیون بین المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر، مروج فعالیت‌های بشردوستانه جمعیت‌های ملی در میان افراد آسیب پذیر می‌باشد که با هماهنگ ساختن امدادرسانی بین المللی سوانح و ترغیب حمایت‌های توسعه‌ای درصدد پیشگیری و کاهش آلام انسانی است.
آری نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر یک شبکه بشردوستانه جهانی متشکل از ۸۰ میلیون نفر است که مسئولیت آن کمک رسانی به کسانی است که با بلایای طبیعی، درگیری و دیگر مشکلات بهداشتی و اجتماعی روبرو هستند. نهضت از فدراسیون بین المللی جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر، کمیته بین المللی صلیب سرخ و حدود ۲۰۰ جمعیت ملی صلیب سرخ و هلال احمر تشکیل شده است.
ماموریت کمیته بین المللی صلیب سرخ
فعالیت‌های کمیته بین المللی صلیب سرخ بر مبنای کنوانسیون‌های ژنو مصوب ۱۹۴۹ و پروتکل‌های الحاقی به آنها، اساسنامه این سازمان - و نیز اساسنامه نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر- و قطعنامه‌های کنفرانس بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر تنظیم می‌شوند.
کمیته بین المللی صلیب سرخ یک سازمان مستقل و بی طرف است که تلاش دارد حمایت و کمک رسانی بشردوستانه به قربانیان درگیری مسلحانه و دیگر شرایط خشونت آمیز را تضمین کند. این سازمان در شرایط اضطراری وارد عمل شده و همزمان لزوم رعایت حقوق بین المللی بشردوستانه و ادغام آن در قوانین داخلی را هم ترویج می‌کند.
بنا به پیشنهاد کمیته بین المللی صلیب سرخ بود که دولت‌ها کنوانسیون‌های ژنو اولیه را در ۱۸۶۴ تصویب کردند. از آن زمان، کمیته با حمایت تمامی اعضای نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر به طور مستمر دولت‌ها را تشویق کرده تا حقوق بین المللی بشردوستانه را با شرایط جدید تطبیق دهند، به خصوص با توجه به توسعه وسائل و روش‌های جنگی جدید، تا بتوانند حمایت مؤثرتری از قربانیان درگیری به عمل آورند.
امروزه، تمامی دولت‌ها بر اساس کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ ملزم هستند که در زمان درگیری مسلحانه از مجروحان، بیماران و کشتی شکستگانی که عضو نیرو‌های مسلح هستند و نیز از اسرا و غیرنظامیان حمایت و حفاظت نمایند.
بیش از سه چهارم از تمامی دولت‌ها در حال حاضر عضو پروتکل‌های الحاقی به کنوانسیون‌ها مصوب ۱۹۷۷ هستند. پروتکل اول برای حمایت از قربانیان درگیری‌های مسلحانه‌ی بین المللی است، و پروتکل دوم برای قربانیان درگیری‌های مسلحانه‌ی غیر بین المللی. در این معاهدات به طور خاص قواعد لازم برای حمایت از جمعیت غیرنظامی در برابر آثار مخاصمات درج شده اند. در پروتکل سوم الحاقی مصوب ۲۰۰۵، مجوز استفاده از یک نشان جدید – کریستال سرخ- توسط جمعیت‌های ملی که عضو نهضت هستند صادر شده است.
مبانی قانونی برای هرگونه عملکرد کمیته بین المللی صلیب سرخ
کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو و پروتکل اول الحاقی تعهدی را بر دوش کمیته بین المللی صلیب سرخ می‌گذارند تا در زمان درگیری مسلحانه بین المللی وارد عمل شود. به خصوص کمیته حق دارد از اسرای جنگی و غیرنظامیان بازدید کند. کنوانسیون‌ها همچنین به کمیته حق چشمگیری برای به دست گرفتن ابتکار عمل و پیشنهاد طرح اعطا می‌کنند.
در زمان درگیری مسلحانه غیر بین المللی، کمیته از حق ابتکار عمل بشردوستانه برخوردار است که توسط جامعه بین الملل به رسمیت شناخته شده و در ماده ۳ مشترک در کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو نیز تصریح شده است.
در زمان ناآرامی‌ها و تنش‌های داخلی و در هر شرایط دیگری که نیازمند عملکرد بشردوستانه باشد، کمیته بین المللی صلیب سرخ باز هم از حق ابتکار عملی برخوردار است که در اساسنامه نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر بر آن تصریح شده است. بنابراین، هر جا که حقوق بین المللی بشردوستانه کاربرد نداشته باشد این کمیته می‌تواند خدمات خود را بدون آنکه در امور داخلی کشور مربوطه خللی وارد کند به دولت آن کشور ارائه دهد.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در یک نگاه
همانگونه که در اول این گزارش به آن اشاره شد، نهضت جهانی صلیب سرخ و هلال احمر در سال ۱۸۶۲ میلادی با پیشنهاد هانری دونان سوئیسی و با هدف ایجاد گروه‌های داوطلب در زمان صلح و در همه کشور‌ها برای مراقبت اولیه مجروحان جنگی شکل گرفت.
یک سال بعد نیز ۱۶ کشور در ژنو گردهم آمدند و با انتخاب نشان مشترک صلیب سرخ به این نهضت پیوستند.
۱۳ سال بعد، دولت وقت عثمانی به این نهضت پیوست و نشان هلال سرخ را برای خود برگزید که پس از آن از طرف کشورهای اسلامی نیز پذیرفته شد.
جمعیت شیرخورشید سرخ ایران در سال ۱۳۰۱ هجری شمسی مطابق با ۱۹۲۲ میلادی تاسیس و در سال ۱۳۰۲ رسما" آغاز به کار کرد و در سال ۱۹۲۹ میلادی به عضویت لیگ جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر (فدراسیون فعلی) در آمد که پس از انقلاب اسلامی علامت شیرخورشید سرخ به علامت هلال احمر تغییر یافت.
پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی نیز جمعیت هلال احمر ایران، با پیشینه پرافتخاری که از بدو تاسیس خود داشت از محک آزمون‌های دشوار سربلند بیرون آمد.
زلزله منجیل و رودبار در شمال ایران و زلزله هولناک و ویرانگر در بم کرمان، درکنار صد‌ها حادثه دیگر، چون سیل و زلزله و نیز امدادرسانی به آوارگان ناشی از هشت سال جنگ تحمیلی عراق به ایران، ظرفیت بالا و توانمندی قابل توجه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران را در خدمت رسانی به آسیب دیدگان در داخل و خارج از کشور پهناور به اثبات رساند و توجه و تحسین مجامع بین المللی را برانگیخت.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین المللی فعالیت‌های چشمگیری را انجام داده است که برگزاری سومین کنفرانس منطقه‌ای جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۱۳۸۱ در تهران و همچنین عضویت در هیات حاکمه فدراسیون برای ۲ دوره متوالی از جمله این فعالیت‌ها است.
جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران وظایف عمده‌ای را در سطح ملی و بین المللی برعهده دارد و می‌کوشد تا به اهدافی که در اساسنامه این جمعیت آمده است جامه عمل بپوشاند.
این اهداف عبارتند از تلاش برای تسکین آلام بشری، تامین احترام انسان‌ها و کوشش درجهت برقراری دوستی و تفاهم و صلح پایدار میان ملت‌ها و حمایت از زندگی و سلامت انسان‌ها بدون درنظرگرفتن هرگونه تبعیض میان آنها است.
جمعیت هلال احمر در حال حاضر در زیرمجموعه خود چهار سازمان فعال و گسترده را در زمینه‌های مختلف امداد و نجات، جوانان، داوطلبان، تدارکات پزشکی، یک معاونت در زمینه خدمات درمانی و توانبخشی، یک شرکت در زمینه تولید محصولات نساجی، یک مؤسسه علمی کاربردی و یک مرکز ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به حجاج و زائران عتبات عالیات و سوریه را مدیریت می‌کند.
همچنین دبیرخانه کمیته ملی حقوق بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران نیز با محوریت جمعیت هلال احمر فعالیت می‌کند.
این جمعیت ملی و پر افتخار در عرصه بشردوستی طی یکسال گذشته دچار فراز و فرود‌های در عرصه فعالیت‌های خود شده که رییس جدید این جمعیت می‌تواند با بررسی و پیگیری پرسش‌های ارایه شده از سوی نگارنده در انتهای این گزارش از چالش‌های پیش روی جمعیت هلال احمر عبور کند.
*سوال* با توجه به تغییر مداوم ارزش‌ها و هنجار‌های اجتماعی در جامعه، دغدغه‌های اقتصادی موجود و همچنین تغییرات نسلی پیش آمده چه سیاست‌ها و رویکرد‌هایی می‌تواند به هلال احمر برای جذب داوطلب، انجام کار داوطلبی و سبک زندگی داوطلبانه کمک کند.
*پاسخ*
۱- هلال احمر می‌تواند در حوزه یادشده با احترام به اصول بنیادین خود شامل بی غرضی Impartiality، بی طرفی Neutrality، استقلال Independence، خدمت داوطلبانه VoluntaryServices، بشردوستی Humanity، یگانگی Unity و جهانشمولی Universality و ارزش‌هایی همچون مردم، درستی، مشارکت، گوناگونی، راهبری و نوآوری به جذب و نگهداشت داوطلبان خود در قالب گروه‌ها و تیم‌های داوطلبی بپردازد.
۱-۱ مردم: به توانمند سازی جوامع آسیب دیده کمک می‌کنند تا برای یافتن راه حل‌های پایدار برای ضروری‌ترین نیاز‌ها و آسیب پذیری‌ها توانمند شوند.
۱-۲ درستی: هر زمانی که هلال احمر مطابق با اصول بنیادین و شیوه‌های شفاف و مسئولانه فعالیت کند تعداد اعضای داوطلب فعالیت در این جمعیت ملی افزایش می‌یابد.
۱-۳ مشارکت: هر گاه هلال احمر بر اساس اصول هفت گانه نهضت بین الملی صلیب سرخ و هلال احمر و در راستای اصول بنیادین خود و بدون آنکه علائم، استقلال، بیطرفی و بیغرضی خود را خدشه دار کند می‌تواند با مردم، دولت‌ها و سازمان‌های مختلف همکاری و تعامل کند.
۱-۴ گوناگونی: هر زمانی که هلال احمر بتواند برای گوناگونی جوامع، اعضاء و داوطلبانی که با آنان کار می‌کند احترام قائل باشد و این احترام بر پایه اصول عدم تبعیض، بیطرفی، یگانگی و جهانشمولی باشد داوطلبان زیادی را جذب فعالیت‌های بشردوستانه و عام المنفعه خود خواهد کرد.
۱-۵ راهبری: هر گاه هلال احمر راهبری و نهایت کوشش خود را در انجام بهینه فعالیت هایش نشان داد و حقوق، نیاز‌ها و آسیب پذیری‌های جوامع و عوامل زمینه ساز این آسیب پذیری‌ها را مورد توجه قرار داد، داوطلبان زیادی را در ماموریت‌های مختلف خود به همراه خواهد داشت.
۱-۶ نوآوری: هر زمانی هلال احمر متعهد شود که ضمن الهام از تاریخ و سنت‌های مشترک، برای آسایش و کرامت بشری در این دنیای در حال تغییر راه حل‌های پایدار و خلاقانه دارد، آنگاه داوطلبان زیادی را برای انجام ماموریت‌های بشردوستانه جذب و سازماندهی خواهد کرد.
*سوال* برای تحقق جامعه تاب آور چه کار باید کرد. هم اکنون چقدر جامعه تاب آور داریم. براساس اصول و مختصات اجتماعی خودمان چطور باید به این سمت حرکت کنیم؟
*پاسخ* برای تحقق جامعه تاب آور هلال احمر باید «کار بیشتر، عملکرد بهتر و دستیبابی افزونتر» در حوزه فعالیت‌های خود داشته باشد.
جمعیت هلال احمر باید بیشتر بر ماموریت «بهبود زندگی افراد آسیب پذیر از طریق بسیج توان انسانیت» و در چهار عرصه «ترویج اصول بنیادین و ارزش‌های بشردوستانه»، «پاسخگویی فوری به سوانح»، «آمادگی در برابر سوانح»، «بهداشت و «مراقبت» در جامعه فعالیت‌های خود را افزایش دهد.
هلال احمر باید سازمان خود را بیشتر مدرنیزه کند، حضور خود را وسیع‌تر کند، شبکه‌های داوطلبی را گسترش دهد، پاسخگویی را تقویت کرده و به بسط مشارکت بپردازد.
هلال احمر باید برای «نجات افراد و تغییر ذهنیت ها» اهداف و راهبرد جدید تعریف کند. به طور مثال هدف برای نجات زندگی افراد در حوادث طبیعی، حفاظت از معاش آنها و تقویت بازتوانی پس از سوانح و بحران‌ها – ممکن ساختن زندگی سالم و ایمن و ترویج جامتع شمولی و ارتقاء فرهنگ صلح و عای از خشونت.
هلال احمر باید برای آمادگی در مقابل سوانح و بحران‌ها و پاسخگویی به آنها، بازتوانی پس از سوانح و بحران ها، نظام مدیریت سوانح برنامه عملیاتی و Action Plan داشته باشد تا بتواند توانمندی‌های موثر در زمینه آمادگی برای پاسخگویی مناسب و بهنگام به سوانح و بحران ها، کاهش مرگ و میر، تلفات، خسارات و سایر پیامد‌های مخرب سوانح و بحران‌ها و بازگشت کارکرد‌های جامعه پس از سوانح و بحران‌ها را ارتقاء دهد.
هلال احمر می‌تواند با هدف ممکن ساختن زندگی سالم و ایمن و ایجاد زیر ساخت‌های بهداشت بهتر با تقویت مقاوم سازی جامعه و کمک به توسعه پایدار، کاهش خطر سوانح به این مهم بپردازد.
هلال احمر می‌تواند با اجرای این هدف به بهداشت فردی و گروهی بهتر و سیستم‌های منسجم‌تر بهداشتی، کاهش آسیب پذیری در قبال بلایای طبیعی و ساخت دست بشر و سازگاری بیشتر جامعه با زندگی زیست محیطی پایدار کمک کند.
«هلال احمر می‌تواند با امکان دخیل ساختن افراد محروم» برای تغییر نگرش‌های اجتماعی و کاهش انزوا و نادیده انگاشتن افراد محروم داوطلبان زیادی را جذب و سازماندهی کند و حمایت بیشتر عامه مردم از اصول بنیادین نهضت صلیب سرخ و هلال احمر و کاهش بدنامی و تبعیض را داشته باشد. سطوح کمتری از خشونت و تلفیق صلح آمیزی تری از تفاوت‌های اجتماعی و ادغام کامل‌تر افراد محروم را در جوامعشان ببیند.
هلال احمر باید به اقدمات توانا ساز بپردازد و باید تمرکز خاصی بر جوانان داشته باشد، چرا که جوانان سرمایه گذاری تعیین کننده‌ای برای امروز و فردا محسوب می‌شوند.
جوانانی که آموزش دیده و توانمند شده اند در نقش‌های چندگانه خود بعنوان یاری دهندگان، مبتکران، سفیران فرهنگی و مربیان همتا فعالانه در امر رهبری و مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه و حاکمیت، مدیریت و خدمات جمعیت‌های ملی خود، عمل می‌کنند.
هلال احمر باید در قبال جوامع و موضوع داوطلبی تعهد داشته باشد. چرا که جوامع قدرتمند و منسجم، شالوده ارائه خدمات کاربردی در جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر محسوب می‌شوند. بدین معنی که مردم مهم‌ترین منبع برای پیشرفت خود هستند که تنها با رهبری و هدایت امور توسط آنها امکان حفظ پیشرفتشان وجود خواهد داشت.
باید این را هم در نظر داشت که خدمت داوطلبانه مهم‌ترین رکن اجتماع سازی است چرا که داوطلبی موجب ترویج اعتماد و احترام متقابل می‌شود و افراد را ترغیب می‌کند تا شهروندانی مسئولیت پذیر باشند و محیطی را برای آنها فراهم می‌سازد که در آن می‌تواند مشارکت دمکراتیک داشته باشند.
*سوال* برای افزایش میزان اعتماد عمومی به هلال احمر چه کار باید کرد.
*پاسخ* امروزه پیگیری دیپلماسی بشردوستانه برای پیشگیری و کاهش آسیب پذیری در دنیای جهانی شده به عنوان یک اقدام توانا ساز در بین جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر به منظور ترغیب تصمیم گیران و صاحبنظران به این موضوع است.
دیپلماسی بشردوستانه تلاشی چند جانبه است که در آن ضمن تاکید به نیاز‌ها و حقوق افراد آسیب پذیر سعی می‌شود در تمامی فرایند گفتگو‌ها صدای رسای آسیب پذیران باشد.
همچنین نگاه و برنامه ویژه رییس جدید جمعیت هلال احمر به پنج چالش جهانی «تغییرات اقلیمی»، «بحران و سوانح»، «سلامت»، «مهاجرت و هویت و ارزش» و «قدرت و شمولیت» می‌تواند آینده‌ای سرشار از حضور دائم و حالت تحرک را برای این جمعیت ملی پر افتخار به ارمغان بیاورد.
روز هشتم ماه می‌مصادف با ۱۸ اردیبهشت ماه، برای نخستین بار در سال ۱۹۸۴، به افتخار سالروز تولد ژان هانری دونان پیشنهاد دهنده و بنیانگذار تاسیس جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر و برای یادآوری جایگاه صلیب سرخ و هلال احمر در تعیین سرنوشت و حیات نسل بشر در اقصی نقاط جهان، روز جهانی صلیب سرخ و هلال احمر نام گرفته است.
دونان بازرگان سوئیسی که خود در سال ۱۸۵۹ میلادی در حال عبور از شمال ایتالیا بود، از نزدیک شاهد صحنه‌های رقت بار و پیامد‌های دهشتناک نبرد سولفرینو بود، مشاهده کرد که چگونه هزاران سرباز مجروح و ناتوان در حال مرگ و بدون مراقبت رها شده، اجسادشان پس از جنگ مورد حمله دزدان و چپاولگران قرار گرفته بود.
وی پس از بازگشت به ژنو، شرحی با عنوان «خاطره‌ای از سولفرینو» را در مورد آنچه که دیده بود به رشته تحریر در آورد و در آن دو پیشنهاد برای بهبود امدادرسانی به قربانیان جنگ ارائه کرد که نخست ایجاد گروه‌های داوطلب در زمان صلح و درهمه کشور‌ها برای مراقبت از مصدومان جنگی و دوم وادار کردن کشور‌ها به پذیرش عقیده حمایت از امدادگران و مجروحان در میدان جنگ بود.
نخستین پیشنهاد هانری دونان به تشکیل جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر منجر شد که در حال حضار ۱۹۱ جمعیت در درون نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر وجود دارند. پیشنهاد دوم او نیز مبنایی شد برای تنظیم کنوانسیون‌های ژنو که اکنون ۱۹۳ کشور عضو آن هستند.
آری ژان هانری دونان در نگارش کتاب خاطره‌ای از سولفرینو تنها به وصف مصیبت‌های رقت بار ناشی از کشته شدگان و مجروحان این جنگ اکتفا نکرد، بلکه پیشنهاداتی انسان دوستانه و عملی را برای پایان دادن به آنها را ارائه کرد.
پیشنهاداتی که دونان در کتابش مطرح کرد، سه سال بعد با تشکیل نخستین هسته‌های نهضت بین المللی صلیب سرخ در شهر «ژنو» مهد پیدایش جمعیت‌های ملی صلیب سرخ و هلال احمر به بار نشست.
برپایی نخستین کنفرانس بین المللی برای کمک رسانی به انسان‌های متاثر و گرفتار در جنگ‌ها و بلایای طبیعی و غیر طبیعی در سال ۱۹۶۳ در ژنو و انتخاب صلیب سرخ رنگ برای متمایز کردن امدادرسانان از سایرین را باید نخستین اثرگذاری کتاب خاطرات سولفرینو به حساب آورد.
اگر چه دونان در سال ۱۸۹۵ میلادی ور شکست و دچار فقر و تهیدستی شدیدی شد، اما تا پایان عمرش از تلاش و کوشش برای کمک به انسان‌های گرفتار در جنگ‌ها و تسکین آلام انسان‌های دردمند و متاثر از دگرگونی‌های طبیعی و بلایا باز نایستاد و به خاطر همین تلاش‌ها نیز در سال ۱۹۱۰، اندک زمانی پیش از مرگش به دریافت جایزه صلح مفتخر شد.
انتخاب سالروز تولد ژان هانری دونان به عنوان روز جهانی صلح در سال ۱۹۸۴ نیز به خاطر همین تلاش‌های خستگی ناپذیر این تاجر سوییسی در فرهنگ سازی و مهندسی خدمات انسان دوستانه و اشاعه حقوق بین المللی بشر دوستانه صورت گرفته است.
امروزه از زمان نگارش کتاب خاطرات جنگ سولفرینو بیش از یک قرن و نیم سپری می‌شود و دیر زمانی است که دیگر هیچ بلا زده‌ای را در سراسر جهان نمی‌توان یافت که با مشاهده نشان‌های امدادی «صلیب و هلال سرخ» احساس آرامش خاطر و رهایی نکند.
از آن تاریخ تا به امروز، با مشاهده نشان و علامت صلیب سرخ و هلال احمر، به نشانه بارزی از یاری رساندن افراد توانا با شعار توان توانگران به نیاز نیازمندان براساس آمیزه‌های دینی مذاهب الهی مختلف از جمله اسلام و تمسک به آیات قرآنی و کتاب‌های آسمانی برمی خوریم.
اصول هفت گانه‌ای که منشا پیدایش خوبی‌ها و مهرورزی‌های بیشماری با هدف تسکین آلام بشریت و انسان‌های دردمند و کم برخوردار و بر این اساس انسانیت، خدمات داوطلبانه، جهانشمولی، یگانگی، استقلال، بی غرضی و بی طرفی شکل گرفت و به کانون اتحاد مردم سراسر کره خاکی برای ارایه خدمات عام المنفعه و بشردوستانه تبدیل شد.
ارسال نظرات