دولت مایل به ریزش بورس نیست / پیش‌فروش نفت به ضرر مردم است / اخذ مالیات از ثروتمندان راه‌حل تامین کسری بودجه

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، دست دولت در فروش نفت و کسب درآمد‌های نفتی بسته است پس بازار سرمایه مهمترین بازاری است که دولت اهتمام ویژه‌ای به آن دارد و، چون دولت از این بازار حمایت می‌کند محال است با ریزش یا سقوط مواجه شود، این‌ها جملاتی بود که بعضا سرمایه داران خرد بر اساس میزان آشنایی خود از بازار سرمایه و عدم آشنایی از ریسک‌های بازار بین خود رد و بدل می‌کردند، از آن سو برخی از کارشناسان روند رشد بورس را در شرایطی که بازار‌های سرمایه دنیا به دلیل همه گیری جهانی کرونا با ریزش‌های بسیاری مواجه شده بودند مورد انتقاد قرار دادند و دولت و مسوولان را به خطرات و پیامد‌های ریزش‌های آنچنانی هشدار می‌دادند، در حالی که عده‌ای گمان می‌کردند بورس در شرایط تحریمی به وحی منزل اقتصاد ما تبدیل شده، اما در هفته‌های گذشته سهامداران با ریزش‌هایی مواجه شدند که حتی برخی کارشناسان، مسوولان به شورش‌های سرمایه داران خرد معترض هشدار دادند، اما بازار علی رغم ریزش‌ها آنچنان منفی نشد، حسین راغفر؛ اقتصاددان و استاد تمام دانشگاه الزهرا (س) در این گفتگو به ما از بورس و احتمالاتی که به نظر این استاد اقتصاد رخداد آن محتمل است نکاتی را عنوان کرده است.

 

برخی کارشناسان بعد از نوسانات و ریزش‌های اخیر بازار سرمایه مدعی می‌شوند که کار دولت با بازار سرمایه تمام شده است از نظر شما این موضوع چقدر قابل اعتناست؟
ریزش‌های اخیر بازار سرمایه را نمی‌توان به پا پس کشیدن یا رها کردن بورس در این حد و اندازه به دولت نسبت داد. قطعاً دولت به دنبال سقوط بورس نیست، ضمن اینکه احیانا دوباره برای بازسازی بورس تلاش خواهد کرد، منتها اینکه دولت از این به بعد تا چه حد از بازار سرمایه حمایت کند یا اینکه بورس تا چه میزان به روند صعودی چند ماهه اخیر باز می‌گردد، باید گفت بعید می‌دانم بورس به روند افزایشی اوایل سال جاری بازگردد، به عبارت دیگر دوران خوشی و شکوفایی بورس به پایان رسیده لذا امکان تحقق روند نزولی در آینده هم دور از ذهن نیست.

یعنی از نظر شما بازار همچنان با ریزش مواجه می‌شود؟
احتمالاً بازار سرمایه در مقطع زمانی نزدیک به نقطه ایستا می‌رسد و تا مدتی در این وضعیت باقی می‌ماند و بعید نیست بعد از این مدت همچنان روند نزولی و سقوط را طی کند. به هر حال بازار بورس نتوانسته آنگونه که دولت تصور می‌کرد چشم انداز روشنی برای اقتصاد و تامین نقدینگی به ارمغان بیاورد. نکته دیگر این است که دولت در حال حاضر تمام تلاش خود را در بورس بر روی استقراض معطوف کرده و عمدتاً تلاش می‌کند تا در اشکال مختلف با عرضه‌های مختلف کسری بودجه خود را تامین کند که یک شکل آن پیش فروش سلف نفتی است، منتها متاسفانه دولت حتی در این موضوع هم با مردم یکرنگی و صداقت به خرج نداده است.

---

بیشتر بخوانید:

چرا فکر می‌کنید دولت باز هم شرط صداقت با مردم را رعایت نکرده است؟
به این دلیل که دولت یک بشکه نفت را با مردم ۹۱۴ هزار تومان حساب می‌کنند، نفت را بشکه‌ای ۴۲ دلار و دلار را ۲۵۰۰۰ تومان برای مردم محاسبه کرده است، بنابراین ضمن اینکه وعده گشایش آقای روحانی اصلا طرح پایداری نیست، بلکه دولت هم نفت را به مردم گران می‌فروشد و هم دلاری که با آن محاسبه کرده! به همین دلیل یکرنگی و صداقت در معامله دولت با مردم دیده نمی‌شود.

آیا می‌توان گفت مردم این موضوع را درک کرده اند و ریزش‌های سهام هم می‌تواند ناشی از بی اعتمادی به دولت باشد؟
قطعا مردم این موضوع را حس کرده اند و اعتماد نیم بندی که به دولت داشتند و نداشتند را از دست داده اند، بنابراین به نظر می‌رسد دوره اوج بازار سرمایه خاتمه یافته و حداقل در مدت زمان کوتاهی شاهد افزایش رشد یا اقبال بیشتر به این بازار نخواهیم بود.

برخی از کارشناسان در روز‌های اخیر بعد از ریزش شاخص سهام در بورس از شورش سرمایه گذاران تازه وارد به بورس تحلیل‌هایی ارائه دادند، نظرتان در این باره چیست؟
ریزش برخی سهم‌ها ختم به شورش اجتماعی نمی‌شود، به این دلیل که برندگان و بازندگان بورس از حداقل‌هایی از منابع برخوردار هستند که قادر به خرید و فروش در بازار سرمایه بوده اند و از طرفی افت قیمت و نوسان ذات بازار سرمایه است و سرمایه گذار ریسک حضور در این بازار را پذیرفته است.

---

بیشتر بخوانید:

تعادل بورس نیازمند عرضه شرکت‌های خوب دولتی

بررسی وضعیت امروز و فردای بورس/ بازار سرمایه، تهدید یا فرصت؟

مجلس و قوه قضائیه فروش اوراق سلف نفتی در طرح گشایش اقتصادی به شکل مطرح شده از سوی دولت را غیر قابل قبول ذکر کردند، لذا با ارسال نامه‌ای به رهبر انقلاب این روش را غیر اصولی عنوان کرده و موضوع بدهکار شدن دولت بعدی را متذکر شده و این روش را منجر به ایجاد دردسر بزرگی برای دولت بعدی می‌دانند آیا شما هم با این موضوع موافق هستید؟
در هر صورت مساله این است که حتی اگر دولت آقای روحانی توپ بدهی‌های خود را به زمین دولت بعدی بیاندازد باز هم در هر صورت مردم بازنده هستند، چرا که دولت بعدی، بدهی‌های دولت آقای روحانی را از جیب خود که پرداخت نمی‌کند از زندگی و معیشت مردم کم می‌کند و به سهامداران می‌دهد. نکته‌ای که در خصوص اوراق سلف نفتی وجود دارد استقراض با پشتوانه نفتی است که این موضوع هم باید به صورت کارشناسی بررسی شود، اما به هر حال با فروش اوراق نفتی، دولت بعدی بدهکار می‌شود و عملا زمین سوخته‌ای تحویل دولت سیزدهم داده می‌شود. یعنی دولت بعدی مجبور به پرداخت حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومان استقراض دولت آقای روحانی می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت این دولت از ذخایر دولت بعدی برای حل مشکلات خود استفاده می‌کند و زیان دولت بعدی از همین الان نوشته شده است، ضمن اینکه دولت آتی نیز باید بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان هم روی این پول بگذارد و به مردم پس بدهد.

آیا دولت بعدی در صورت تداوم تحریم و وضعیت کنونی اقتصادی می‌تواند بدهی خود به مردم را در دو سال آینده پرداخت کند؟
اگر این دولت نمی‌تواند امروز با فروش نقدی دارایی‌های خود برای خود کسب درآمد کند، چه تضمینی وجود دارد که دولت بعدی بتواند این کار را به سرانجام برساند، ضمن اینکه حجم بسیار بزرگی از بدهی‌ها برای دولت بعدی به جا می‌ماند که این ۲۰۰ هزار میلیارد به علاوه ۸۰ هزار میلیارد دیگر هم به آن اضافه می‌شود، بنابراین بخش بزرگی از اقدامات دولت آقای روحانی را می‌توان ناظر بر تحویل دادن یک زمین سوخته به دولت بعدی عنوان کرد. به همین دلیل باید به عواقب تحمیل چنین طرحی بر دولت بعدی فکر کرد چرا که دولت سیزدهم هم با تداوم تحریم‌ها و وضعیت فعلی مجبور به چاپ پول و افزایش قیمت ارز و افزایش نرخ کالا‌ها و خدمات می‌شود.

---

بیشتر بخوانید:

---

آیا راهکار مناسبی برای گیر نیفتادن در چنین روندی وجود دارد؟
بله، راه‌حل مناسب تر، اخذ مالیات است، منتها متاسفانه دولت از خود تمایلی برای اخذ مالیات از بخش مورد نظر کارشناسان نشان نمی‌دهد، در حالی که راه حل منطقی اخذ مالیات از دهک‌های بالای درآمدی و تعریف پایه‌های مالیاتی است که در همه‌ی دنیا وجود دارد.

آقای رئیس‌جمهور درخصوص نوسانات بورس گفتند که عرضه دارایی‌های دولت در بورس ادامه خواهد داشت و این نوسانات در بورس امری عادی است، آیا نظر آقای روحانی درباره نوسانات بازار بورس بعد از ریزش قابل قبول است؟
از نظر رئیس جمهور ریزش‌ها امری عادی است، چرا که وی چیزی از دست نمی‌دهد و متضرر نمی‌شود، چرا آن زمان که شاخص‌ها بدون هیچ مبنا و پایه‌ای بالا می‌رفت آقای رئیس‌جمهور می‌گفت برخی از بالا رفتن شاخص در بورس به ما ایراد می‌گیرند و از آن‌ها انتقاد می‌کرد! آیا آقای روحانی متوجه این موضوع نبودند که دلیل انتقاد کارشناسان بالا رفتن‌های بی مبنای اقتصادی بود! وقتی اقتصاد سیر رکودی را طی می‌کند و بسیاری از بانک‌ها ورشکسته شده اند و بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی تعطیل هستند، چگونه قیمت سهام افزایش می‌یابد؟ همان زمان آقای روحانی تلاش می‌کرد تا این روند غیر طبیعی را طبیعی نشان دهد در حالی که بازار واقعیت‌های خود را نشان می‌دهد، به همین دلیل انتظار می‌رود بورس همچنان روند ریزشی داشته باشد. ما همان موقع اخطار دادیم که عده‌ای از آدم‌های بی تجربه که در اثر تبلیغات و دستکاری در انتظارت وارد بورس شده اند ورشکسته می‌شوند و زیان می‌کنند، یعنی کسانی که این آخر‌ها با قیمت‌های بالا وارد بورس شدند و الان که مایل به خارج شدن هستند، قیمت‌ها در حال سقوط است و این افراد بازنده هستند، اما کسی که چند سال در بازار بوده قطعا چیز زیادی از دست نداده است، به هر حال این ریزش‌ها موجب نارضایتی به معنای گسترده نمی‌شود، ولی برای کسانی که به تازگی وارد بورس شده‌اند به خصوص افرادی که تمام زندگی خود را در اثر تشویق‌های دولت برای سرمایه‌گذاری در بورس تبدیل به سهام کردند، مرتکب اشتباه شدند و متاسفانه زیان هیجان کاذب خود را لمس می‌کنند، به هر صورت سیاست گذاری‌های دولت آسیب جدی به اعتماد مردم نسبت به حکمرانی اقتصادی در کشور ایجاد کرده است.