گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سپیده سالاری؛ در روز ۲۸ خرداد سال ۱۴۰۰، مردم ایران برای شرکت در چهار انتخابات پای صندوق‌های رأی خواهند رفت که در این میان دو انتخابات، یعنی سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و ششمین دوره انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستا در سراسر کشور برگزار می‌شود و دو انتخابات دیگر یعنی میاندوره‌ای مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری در برخی از استان‌های کشور برگزار می‌گردد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان هادی امت و سیاستگذار کلان نظام در بیانات‌شان در ارتباط تصویری با مردم آذربایجان در روز ۲۹ بهمن ماه، با اشاره به انتخابات آینده ریاست جمهوری، انتخابات را فرصتی بسیار بزرگ برای کشور دانسته و بر دو نکته مهم در این انتخابات، یعنی مشارکت پرشور وانقلابی مردم و انتخاب یک نیروی کارآمد، با ایمان وبا انگیزه برای این مسئولیت مهم تأکید کردند.
حضرت امام خامنه‌ای (مدظله العالی) در زمینه اولویت مشارکت، با اشاره به اینکه مخالفان جمهوری اسلامی نمی‌خواهند نظام از این فرصت و ظرفیت مهم برای پیشرفت کشور استفاده کند، یادآور شدند: «مشارکت پر شور و انقلابی مردم در انتخابات، موجب امنیت کشور و پس زدن دشمنان و کاهش طمع آن‌ها می‌شود؛ بنابراین نباید این فرصت را از دست داد. انتخابات هر چه پر شورتر و با اقبال عمومی بیشتری همراه باشد، آثار و منافع بیشتری برای کشور خواهد داشت.»
ایشان هدف دشمن از بیان ادعا‌های تکراری درباره انتخابات را دلسرد کردن مردم دانستند و گفتند: «به رغم این ادعاها، انتخابات برای کشور یک امکان و ذخیره مهم است که باید با مشارکت پر شور مردم همراه باشد». رهبر انقلاب دومین نکته مهم در انتخابات را ویژگی فرد منتخب دانسته و یادآور می‌شوند اگر مشارکت پر شور با یک انتخاب درست یعنی انتخاب یک نیروی کارآمد، با ایمان، با انگیزه، علاقه‌مند و پر کار همراه شود، نورٌ عَلی نور و تضمین‌کننده آینده کشور است. علاج درد‌های مزمن کشور در پر شور بودن انتخابات و حضور عمومی مردم، و بعد، انتخاب اصلح و شخصیت مناسب در انتخابات ریاست جمهوری است.
در زمینه اهمیت مشارکت در انتخابات، گفتنی است که انتخابات رکن اصلی تحقق نظام‌های مردم‌سالار و بستری برای عینیت یافتن مشروعیت مردمی آن نظام است. اما آنچه انتخابات در نظام جمهوری اسلامی ایران را با دیگر نظام‌های سیاسی متفاوت می‌کند ویژگی «مردم سالاری دینی» این نظام است. «مردم سالاری دینی» ناظر به مدلی از نظام‌های سیاسی است که مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی در چارچوب مقررات در آن تبلور یافته و به همین دلیل قوانین و‌ساز وکار‌های خاص خود را می‌طلبد که مبتنی بر آن، مردم در این نظام علاوه بر حق انتخاب، نسبت به اصل و نحوه حضور و انتخابی که انجام می‌دهند تکلیف شرعی دارند به همین دلیل و باتوجه به نقش انتخابات در جا به جایی قدرت درنظام جمهوری اسلامی و جایگاه ویژه و اختیارات ریاست جمهوری در کشور، انتخابات ریاست جمهوری از گذشته مورد توجه مردم، گروه‌ها وجریان‌های سیاسی بوده و رقابت شدید و تنگاتنگ جناح‌ها و احزاب سیاسی با یکدیگر، به انتخابات ریاست جمهوری در ایران اهمیت ویژه‌ای داده است، به طوری که حتی میزان مشارکت مردم دراین انتخابات، به عنوان یکی از شاخص‌های ارزیابی از عملکرد دستگاه‌های اجرایی و حتی مقبولیت نظام قلمداد می‌شود. اما آنچه بر اهمیت مشارکت پرشور در انتخابات ۱۴۰۰ می‌افزاید، کاهش مشارکت مردم ایران در انتخابات مجلس یازدهم شورای اسلامی در اسفند ماه ۱۳۹۸ است، که شناخت عوامل آن وتلاش برای رفع آن با توجه با کارنامه شکوهمند مردم ایران در حضور در عرصه انتخابات در چهل و دوسال گذشته، اهمیت ویژه‌ای دارد.
عواملی چند در آن کاهش مشارکت مؤثر بوده، نظیر روند شیوع بیماری کرونا، تأثیر فشار حداکثری دشمنان نظام اسلامی در زندگی مردم و افزایش مشکلات اقتصادی آن‌ها، ضعف مجلس دهم در حل مشکلات مردم وناتوانی و عدم تحرک لازم دولتمردان در حل مسائل کشور، تحریم انتخابات توسط طیفی از اصلاح طلبان به دلیل ناامیدی از کسب آرای مردمی ناشی از ضعف عملکرد دولت معرفی شده توسط آن‌ها و البته به بهانه اعلامی رد صلاحیت نامزدهایشان، فساد اقتصادی برخی مسئولان و انعکاس آن در میان جامعه، و تأثیر آن عوامل بر کاهش سرمایه اجتماعی نظام، از عوامل مهم در آن کاهش مشارکت بوده است.
اگرچه میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات مجلس متفاوت بوده و همواره میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری بیشتر از انتخابات مجلس بوده است، اما بدیهی است که میزان مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم مطلوب نظام اسلامی نبوده واهتمام اصلی نیرو‌های سیاسی وبه ویژه نیرو‌های مؤمن به انقلاب باید معطوف به آن باشد.
تحولات سال‌های اخیر به ویژه پیروزی مردم ایران در مقابل فشار حداکثری گردانندگان نظام سلطه و در کنار آن تثبیت اقتدار دفاعی و توان بازدارندگی کشور در برابرتهدیدات دشمنان ودستاورد‌های نیرو‌های مقاومت ودلبستگی وحمایت مردم از آن‌ها از جمله مؤلفه‌هایی است که در مقایسه با انتخابات گذشته نوید بخش امیدواری مردم برای حضور پرشورتر آن‌ها نسبت به انتخابات گذشته است، اما بدیهی است که امید به حل مشکلات از طریق انتخاب یک نیروی کارآمد، با ایمان، با انگیزه، علاقه‌مند و پرُ کار از عوامل مهم در افزایش مشارکت است.
اگر چه بهره گیری از فرصت باقیمانده تا انتخابات ۲۴ خرداد ماه ۱۴۰۰ برای قوای کشورجهت ارتقای کارآمدی و تقویت اعتماد اجتماعی، اولویتی اساسی است، اما نقش فعالان و گروه‌ها و جریانات سیاسی در گفتمان سازی و ارائه برنامه روشن برای انتخابات ۱۴۰۰ در کنار معرفی افراد توانمند و واجد شرایط برای پذیرش مسئولیت ریاست دستگاه اجرایی کشور در این انتخابات اهمیت بیشتری دارد.
در این میان اگرچه به نقش ایجابی مدعیان جریان اصلاح طلبی به دلیل میدان‌یابی مجدد عوامل افراطی در نهاد اجماع سازشان که نقش اصلی در طراحی واجرایی فتنه‌های متعدد وچالش سازی برای نظام در سال‌های اخیر داشته اند، امیدی نیست وپیش بینی می‌شود کماکان با تأکید بر ادعا‌های گذشته، نهایتا با کاندیدای اجاره‌ای (به قول خودشان) سعی در تثبیت موقعیت خود در رکن اجرایی کشور داشته باشند، اما وظیفه نیرو‌های مومن و انقلاب با هر گرایش سیاسی در شرایط کنونی حساس‌تر است.
طرح گفتمان و ارائه برنامه مناسب، اجماع در آرایش سیاسی و پرهیز از رقابت‌های مخرب درونی و معرفی نامزد واجد شرایط، مبتنی بر تجربه تحولات سال‌های اخیر، زمینه‌ساز تحقق دو اولویت اصلی، یعنی تحقق مشارکت پرشور مردم در انتخابات وانتخاب یک نیروی کارآمد، با ایمان، با انگیزه برای اداره کشور خواهد بود، فردی که به فرموده رهبر معظم انقلاب در ارتباط تصویری با فرماندهان نیروی هوایی در ۱۹ بهمن ماه امسال با نشستن و تماشا کردنشان هیچ کاری پیش نمی‌رود ومسئولان باید با حضور در میدان کار و عمل، و با اعتماد به خدا، دائماً مولفه‌های قدرت ملی را افزایش دهند و در عمل تولید قدرت کنند.
سپیده سالاری - کارشناسی مهندسی مکانیک دانشگاه تهران
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.