به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در سال‌های نه‌چندان دور خانواده‌ها درصورت خراب شدن یک کالا معمولا پس از تعمیر آن را فروخته و جنس نو خریداری می‌کردند اما حالا با افزایش شدید قیمت کالاها، ایرانیان ترجیح می‌دهند در صورت امکان لوازم خانگی خود را تعمیر کنند و اگر قابل تعمیر نبود، کالای دست‌دوم را جایگزین کنند. موضوعی که مسئولان اتحادیه تعمیرکاران لوازم‌خانگی و صنف سمساران و امانت‌فروشان بر آن مهر تایید می‌زنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت 26 محصول (خارجی و ایرانی) از لوازم خانگی از سال 93 تاکنون به‌طور میانگین بیش از 550 درصد رشد داشته و این افزایش قیمت برای برخی محصولات بیش از 850درصد است. این موضوع به‌خصوص برای زوج‌های جوان ناراحت‌کننده خواهد بود که بخواهند بیش از 60 میلیون تومان را صرف تهیه یخچال، لباسشویی و اجاق‌گاز کنند. تاخت‌وتاز قیمت لوازم‌خانگی در هفت‌سال اخیر به حدی بوده که براساس آمار‌ها قیمت یخچال فریزر ایرانی، لباسشویی ایرانی، کولر آبی، یخچال فریزر خارجی، سرخ‌کن خارجی به ترتیب؛ 862، 845، 822، 773 و 769 درصد افزایش داشته‌اند. براساس جدول تهیه‌شده اگر بخواهید جهیزیه‌ای با محصولات با کیفیت ایرانی تهیه کنید باید بیش از 180میلیون تومان هزینه کنید. این درحالی است که اگر جهیزیه لاکچری (محصولات با کیفیت خارجی) باشد بیش از 700میلیون تومان هزینه نیاز خواهد داشت.
ماراتن گرانی لوازم‌خانگی
ماراتن گران شدن لوازم خانگی ازجمله چالش‌هایی است که از سال ۹۷ آغاز شده و اکنون در اوج خود قرار گرفته است؛ این معضل با تشدید تحریم‌ها و توقف واردات لوازم خانگی شروع شد و پس از آن بود که میدان به تولیدکنندگان داخلی سپرده شد، اما آنها نیز به دلیل کمبود مواد اولیه نتوانستند تولیدات کافی و با نرخ مناسب را به بازار عرضه کنند. پس از اعمال تحریم‌های آمریکا در سال ۱۳۹۷ و افزایش قیمت ارز و همچنین خروج تولیدکنندگان خارجی لوازم‌خانگی از کشور؛ بازار لوازم خانگی با عدم‌تناسب در عرضه و تقاضا مواجه شد، به‌طوری که لوازم خانگی در بازار بسیار نایاب و گران شد، البته مشکل تامین کالا پس از مدتی با ورود تولیدکنندگان جدید لوازم خانگی و همچنین افزایش تولید تولیدکنندگان قبلی تا حد زیادی مرتفع شد اما مشکل گرانی و افزایش قیمت لوازم خانگی همچنان باقی است و در برخی اقلام لوازم خانگی ازجمله یخچال و فریزر خارجی با قیمت‌های بسیار کلان 100 تا 250 میلیون تومانی مواجه هستیم. موضوعی که موجب نارضایتی فعالان، تولیدکنندگان و خریداران شده است اما ظاهرا هرچه می‌گذرد شرایط دشوارتر شده و مردم نگران‌تر از قبل می‌شوند؛ حتی در این چند ماه اخیر که قیمت دلار کاهش محسوسی را تجربه کرده است، کاهشی در نرخ کالاهای بازار ایجاد نشده است، درصورتی که همواره از نظارت و کنترل در این بازار خبر می‌رسد. این فرآیند موجب شده است مشتریان سردرگم‌تر از همیشه در انتظار ارزان شدن کالاها باشند؛ فعالان صنایع و لوازم خانگی با انتقاد از افزایش شدید قیمت مواد اولیه و محصولات پتروشیمی و فولاد اعلام کرده‌اند تا زمانی که نرخ مواد اولیه ارزان نشود مشتری نباید نسبت به کاهش نرخ‌ها امیدوار باشد.
یخچال‌هایی به قیمت حقوق 20 ماه کارگران
کافی است سری به بازار لوازم خانگی و فروشگاه‌های آنلاین بزنید تا عمق فاجعه در قیمت‌ها را دریابید؛ به‌طوری که برای خرید یک قلم یخچال فریزر معمولی ایرانی حداقل باید هشت میلیون تومان و حداکثر 17میلیون و 500 هزار تومان پول بپردازید. قیمت یخچال فریز‌رهای خارجی نیز قابل‌توجه است به‌طوری که در بازار کمتر از 18میلیون تومان آن موجود نیست و موارد با کیفیت‌تر آن نیز سر از 30میلیون تومان درمی‌آورد. اینها درحالی است که بررسی قیمت‌ها در سال 93 نشان می‌دهد ارزان‌ترین یخچال فریزر ایرانی 800 هزار تومان و گران‌ترین آن نیز حدود یک‌میلیون و800 هزار تومان بوده است. بنابراین با محاسبه میانگین قیمت یخچال فریزر ایرانی در سال 93 و مقایسه آن با میانگین قیمت در شرایط فعلی به رشد حدود 800 درصدی این کالا تنها طی هفت‌سال اخیر پی خواهیم برد. این میزان رشد برای یخچال‌فریزر‌های خارجی حدود 773 درصد بوده است. قیمت یخچال‌های ساید بای‌ساید نیز در بازار فعلی قابل‌توجه است به‌طوری که برند اسنوا با نرخ‌هایی بین 30 تا 52 میلیون تومان عرضه می‌شود. ساید بای ساید‌های ایرانی بسیار محدود بوده و میانگین قیمتی آن براساس قیمت روز حدود 27 میلیون تومان است. اما در سایدبای‌ساید‌های خارجی نیز قیمت‌ها بسیار عجیب است، به‌طوری که ارزان‌ترین آن را مدل‌های یکی از برندها با قیمتی حدود 30میلیون تومان تشکیل می‌دهد. قیمت ساید بای ساید‌های خارجی نیز از ابتدای سال 93 تا به‌حال در حدود 690 درصد رشد کرده است. یخچال یکی از لوازم‌های برقی و خانگی واجب برای خانوار‌های کشور است که طی سال‌های اخیر بیشترین تغییر قیمت را داشته است. ارزان‌ترین یخچال موجود در بازار با حقوق چهار ماه کارگران برابری می‌کند و گران‌ترین آن نیز معادل 20 ماه از حقوق آنهاست.
افزایش 850 درصدی قیمت ماشین لباسشویی
ماشین لباسشویی یکی از کالاهای مهمی است که قیمت آن مدت‌هاست افسار گسیخته است و در حال حاضر به‌طور میانگین برای خرید یک محصول نسبتا با کیفیت و شناخته‌شده ایرانی، باید حداقل 10 میلیون تومان و برای مدل‌های خارجی نیز حداقل 20 میلیون تومان سرمایه در اختیار داشته باشید. البته این قیمت‌ها به شرطی است که سراغ محصولات بسیار با کیفیت آلمانی یا کره‌ای نروید، در این صورت حتما با قیمت‌های بالای ۲۰ میلیون تومان مواجه خواهید شد. اگر بخواهیم کمی به گذشته و اوایل سال 93 برگردیم متوجه خواهیم شد طی هفت‌سال ماشین‌های لباسشویی‌های ایرانی چیزی حدود 845 درصد رشد قیمت داشتند. در سال 93 قیمت ماشین‌لباسشویی‌های ایرانی به سختی از 600 هزار تومان متجاوز می‌شد. در واقع ماشین لباسشویی‌های ایرانی بعد از یخچال رکورددار جابه‌جایی قیمت طی سال‌های اخیر بین تمامی کالاهای برقی و خانگی اعم از خارجی و ایرانی بوده‌اند. بررسی ماشین لباسشویی‌های خارجی نیز نشان می‌دهد میانگین قیمتی این کالا در سال 93 حدود دومیلیون و 700 هزار تومان بوده و حالا با رشد 490 درصدی به 16 میلیون تومان رسیده است. جداول قیمتی موجود در فضای مجازی این‌طور نشان می‌دهد که در سال 93 ماشین‌لباسشویی‌های آلمانی و کره‌ای بین دو تا 6 میلیون تومان قیمت داشتند. در سال 93 همچنین می‌توانستید لباسشویی‌های ایرانی مانند پاکشوما و آبسال را به قیمت حدود ۵۰۰ هزارتومان خریداری کنید. این روزها در بهترین حالت با ۵۰۰ هزارتومان قادر هستید ماشین‌‌لباسشویی قبلی خودتان را یک‌بار سرویس یا تعمیر کنید.
پرواز ماشین‌های ظرفشویی
ماشین‌های ظرفشویی در آشپزخانه‌های ایرانی جا باز کرده‌اند و براساس اعلام انجمن لوازم خانگی کشور، این کالا یکی از موارد پرمصرف و پرتقاضا در یک یا دو سال اخیر بوده است. روند قیمتی ماشین‌های ظرفشویی نیز بسیار عجیب بوده به‌طوری که انواع خارجی و داخلی آن از سال 93 تا به حال بین 730 تا 750 درصد رشد در قیمت را تجربه کرده است. در شرایط فعلی ارزان‌ترین ماشین‌های ظرفشویی ایرانی حدود 11 میلیون تومان و گران‌ترین آن نیز حدود 14میلیون تومان است. به‌عنوان نمونه ماشین ظرفشویی‌های اسنوا و پاکشوما حدود 13 تا 15 میلیون تومان است و تنها ماشین ظرفشویی‌های سام در بازار وجود دارد که قیمت آن کمتر از 12میلیون تومان است. در سال 93 تولید ماشین ظرفشویی در کشور بسیار محدود بود اما به‌عنوان نمونه ماشین ظرفشویی آبسال آن هم 12 نفره یک‌میلیون و600 هزار تومان بوده است. با حقوق پایه 845هزار تومانی در سال 93 تنها با ذخیره حقوق یک ماه‌ونیم، امکان خرید ماشین ظرفشویی به وجود می‌آمد اما در حال حاضر با حقوق چهارماه یک کارگر به زحمت می‌توان خریدار این کالا شد. میانگین قیمتی ماشین ظرفشویی‌های خارجی موجود در بازار نیز حدود 17میلیون تومان است و ظرفشویی‌های متعلق به شرکت آلمانی « آاگ» تا 27 میلیون تومان نیز قیمت خورده‌اند. میانگین قیمت مدل‌های خارجی این کالا در سال 93 حدود دومیلیون تومان بوده است.
30 میلیون تومان تنها یک مایکروفر
یکی از اعضای اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی چندی پیش گفته بود: «رفتار مردم در خرید اندکی نسبت به گذشته تغییر کرده است تا یک سال قبل انواع و اقسام کالاهای نوظهور مانند اسفند دودکن و تخم‌مرغ‌پز و همزن و بخارپز و... توسط خانواده‌ها برای جهیزیه خریداری می‌شد اما با رشد شدید قیمت‌ها تعداد اقلام کم و هزینه‌ها افزایش یافته است.» با توجه به قیمت‌های موجود در بازار و تنوع پایین محصولات ایرانی در لوازم پخت‌وپز، قطعا این نظر درست خواهد بود چراکه باید برای تهیه یک سرخ‌کن «فیلیپس» یا «دلونگی» باید بین 6 تا 9 میلیون تومان هزینه کرد. میانگین قیمتی سرخ‌کن‌های موجود در بازار سه‌میلیون و650 هزار تومان بوده که عمده آن محصولات خارجی است. در سال 93 بهترین سرخ‌کن با 500 هزار تومان تهیه می‌شد. این مساله برای زودپر، پلوپز، بخارپز و مایکروفر خارجی نیز صادق است و این محصولات نیز از سال 1393 تا به حال به ترتیب 690، 500، 470 و 430 درصد افزایش در قیمت را تجربه کرده‌اند. شاید باورش سخت باشد که مایکروفر‌های مدل «سامسونگ» از 10میلیون تومان به بالاست و در مواردی حتی به 30 میلیون تومان نیز می‌رسد. میانگن قیمتی زودپز و پلوپز به ترتیب سه‌میلیون و 350 هزار تومان، یک‌میلیون و950 هزار تومان و میانگین قیمت بخارپز و مایکروفر‌های موجود در بازار یک‌میلیون و600 هزار تومان و سه‌میلیون و500 هزار تومان است.
تعمیر کولر به هر قیمتی، بهتر از خرید آن
بازار انواع کولرهای گازی و آبی که با گرم شدن هوا رونق می‌گیرد، در برندها و اندازه‌های مختلف و امکاناتی که دارند عرضه می‌شوند. البته با وجود آنکه طی سال‌های اخیر کولرهای گازی در مدل‌ها و با امکانات متعددی در بازار عرضه شده و مشتریان خاص خود را هم دارد طبق گفته فروشندگان همچنان بخش قابل‌توجهی از مردم از کولرهای آبی استفاده می‌کنند. کولرهای آبی در حجم‌های مختلفی مانند 3000 یا 4500 عرضه می‌شود که حجم آن بسته به متراژ و نوع واحد مسکونی مشخص می‌شود. درحال حاضر هرچند میانگین قیمت کولرهای آبی موجود در بازار حدود چهار میلیون و150 هزار تومان است اما قیمت کولرهای مدل «انرژی» و «نیرو تهویه البرز» به بیش از 10میلیون تومان نیز می‌رسد. در سال 93 بهترین کولر آبی را با 600 هزار تومان می‌شد تهیه کرد و حتی قیمت‌های 300هزار تومانی آن نیز در بازار وجود داشت. افزایش حدود 820 درصدی قیمت کولرهای آبی در سال‌های اخیر باعث شده است مصرف‌کنندگان اقدام به تعمیر و نوسازی کولرهای خود کرده و تا جای ممکن از خرید کولر خودداری کنند.
آب گرمکن هم گران است
گرانی انواع لوازم خانگی در حالی موجب اقبال مشتریان به تعمیر و نگهداری و خرید محصولات دست‌دوم شده است که این روزها بازار انواع وسایل گرماساز به‌خصوص آبگرمکن و پکیج که عمدتا تولید داخل است نیز رکود و گرانی این اقلام را تجربه می‌کند. قیمت آبگرمکن در بازار در روز‌های اخیر یک‌میلیون‌و800 هزار تومان بوده است و در بعضی موارد تا سه تا چهارمیلیون تومان هم می‌رسد. قیمت آبگرمکن‌های موجود در بازار در مقایسه با سال 93 رشد حدود 420 درصدی را نشان می‌دهد، به‌طوری که در سال 93 قیمت بهترین آب گرمکن نهایتا 400هزار تومان بوده است. پکیج دیگر وسیله گرماساز نیز رشد قابل‌توجه اما به مراتب کمتر از دیگر محصولات برقی و خانگی داشته است و طی سال‌های اخیر 327 درصد افزایش در قیمت را تجربه کرده است. قیمت پکیج‌های «بوتان» در بعضی موارد به حدود 14 میلیون تومان هم می‌رسد. در حال حاضر میانگین قیمت همه برند‌های موجود حدود هشت‌میلیون و750 هزار تومان است.
افزایش 500درصدی قیمت اجاق گاز
لیست افزایش قیمت‌ها در لوازم و محصولات برقی و خانگی تمامی ندارد و در تک به تک این محصولات قیمت‌های عجیبی به چشم می‌آید. اجاق گاز و جارو برقی از محصولاتی هستند که هم‌زمان تنوع مدل‌های ایرانی و خارجی آن بیشتر از دیگر محصولات است. در هفت‌سال اخیر اجاق گاز ایرانی و خارجی به ترتیب 511 و 305 درصد افزایش داشته‌اند که قیمت برخی مدل‌های ایرانی تا حدود 12میلیون تومان نیز رفته است. محصولات جاروبرقی نیز اعم از خارجی و ایرانی حدود 400 درصد تغییر قیمت داشته‌اند که میانگین قیمت مدل‌های خارجی موجود در بازار را به سه‌میلیون تومان و ایرانی را نیز به یک‌میلیون 650 هزار تومان رسانده است. لوازم تهیه نوشیدنی مانند آبمیوه‌گیری، چای‌ساز و قهوه‌ساز با قیمت‌های بسیار بالایی روبه‌رو هستند به‌طوری که قیمت برخی چای‌ساز‌های به بیش از دومیلیون تومان نیز رسیده است.