در گفتگو با دانشجو مطرح شد؛
گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو- به مناسبت بیست و هفتمین سالگرد تاسیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با حجت الاسلام دکتر محمد ملک زاده عضو هیات علمی گروه سیاست این پژوهشگاه، درباره اهداف و مسیر طی شده در این سال‌ها گفتگویی کردیم که می‌خوانید:
به عنوان مطلب آغازین، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از نگاه شما؟
از دیدگاه بنده ما نباید به این مجموعه علمی به عنوان صرفا یک نهاد و موسسه یا مرکزی علمی همچون سایر موسسات علمی آکادمیک که وظیفه آن‌ها فقط تحقیق و پژوهش بر روی برخی مسائل و موضوعات، صرف نظر از اهداف دینی و ارزشی است نگاه کنیم؛ بلکه به تعبیر موسس محترم این مجموعه حضرت آیت الله رشاد حفظه الله، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در واقع یک سنگرگاه است؛ یک جبهه و یک صف فکری است. سنگر در مفهوم لغوی به استحکاماتی اطلاق می‌شود که برای دفاع و حفاظت از ارزش‌های خاصی ساخته می‌شود. کاربرد اصلی سنگر حفظ چیز‌های با ارزشی است که دشمن در صدد نابودی آن‌ها برآمده است.
تاسیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه ایسلامی در سال‌های اولیه دهه هفتاد مصادف بود با اوج دغدغه و تذکرات مقام معظم رهبری نسبت به تهاجم فرهنگی دشمن علیه نظام اسلامی. در آن سال‌ها رهبر معظم انقلاب یک تنه این بحث را مطرح می‌کردند و مدام هشدار می‌دادند که الان، یک کارزار فکری و فرهنگی و سیاسی در جریان است. الان دشمن از طرق فرهنگی، بیشترین فشار خود را وارد می‌آورد و کم هم نیستند قلم به‌مزد‌هایی در خارج یا داخل کشور که در راستای مقاصد استکباری، قلم برداشته و علیه نظام اسلامی و فرهنگ دینی جامعه اسلامی فعالیت می‌کنند.
در این شرایط همواره ایشان جامعه علمی و نخبگانی کشور را به مقابله با دشمن از طریق نبرد فرهنگی فرا می‌خواندند. مسؤولان فرهنگی و کارگزاران امور فرهنگی کشور در تمام سطوح را بطور مستقیم مخاطب قرار می‌دادند که امروز، سرباز این نبرد فرهنگی شما هستید و باید به وظیفه خود عمل کنید. اما ظاهرا در آن روز از میان مسئولان فرهنگی و سیاسی کشور کمتر کسی به اهمیت این موضوع توجه داشت، گویا اعتقادی چندانی به این مباحث نداشتند و لذا انگیزه‌ای هم برای طراحی سنگری مناسب در برابر این تهاجمات دشمن دیده نمی‌شد.
در این شرایط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همت موسس محترم آن حضرت آیت الله رشاد حفظه الله و هدایت داهیانه مقام معظم رهبری به عنوان یک سنگر مستحکم در برابر این تهاجمات دینی و سیاسی و فرهنگی که دغدغه جدی مقام معظم رهبری بود تاسیس گردید؛ بنابراین نگاه بنده به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بر اساس همین چارچوب تعریف می‌شود. یک مجموعه علمی که با نگاه به روز و نوآورانه در سنگر دفاع از ارزش‌های ناب اسلام و انقلاب قرار دارد و در این مسیر به تولید علم و معرفت مشغول است.
بنده معتقدم پژوهشگاه امروز در مقایسه با سال‌های اولیه شکل گیری آن، به یک بلوغ فکری و اندیشه‌ای مطلوب دست یافته است و همچنانکه تاکنون منشا آثار با برکتی بوده است انشالله در این مسیر علمی می‌تواند افق گسترده‌تری را پیش روی خود ترسیم کند.
جایگاه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی را در بین موسسات و دستگاه‌های همسو چگونه می‌بینید؟
بنده از سال ۱۳۷۰ تاکنون با موسسات آموزش – پژوهشی و مراکز مختلف علمی در ارتباط بوده‌ام و در طول سالیان متمادی در این مراکز به تحقیق و پژوهش اشتغال داشته‌ام. بدون اغراق می‌توانم ادعا کنم پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از معدود موسسات و مراکز علمی است که از اهداف اولیه‌ای که برای خود ترسیم نموده فاصله نگرفته است. با توجه به تجربه همکاری بنده با مراکز متعدد علمی، برخی از این مراکز را سراغ دارم که در ابتدا با اهدافی مشابه بوجود آمدند، اما به مرور از اهداف خود فاصله گرفتند در حالی که بنده اعتقاد دارم پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در همان خطوط ترسیمی اولیه حرکت کرده و به مرور بالنده‌تر و پخته‌تر شده است.
از حال و هوای روز‌های آغازینی که مشغول فعالیت در پژوهشگاه شدید، برای ما بگوئید؟
بنده از ابتدای دهه ۱۳۹۰ بطور رسمی مشغول فعالیت در پژوهشگاه شدم. البته سابقه همکاری بنده با این مرکز به سال‌های نخست دهه ۱۳۸۰ بازمی‌گردد و در طول آن سال‌ها دو اثر نیز به چاپ رساندم؛ همین سابقه همکاری انگیزه بیشتری برای بنده جهت تداوم همکاری با پژوهشگاه را ایجاد نمود و زمینه ورود رسمی به این مجموعه علمی در سال ۱۳۹۱ را فراهم ساخت.
بنابراین با توجه به شناختی که بنده از پژوهشگاه بدست آورده بودم و همچنین سلایق شخصی و برنامه‌های پیشینی بنده که بر تولید محتوا در مواجهه با شبهات سیاسی-فرهنگی جامعه استوار بود و سال‌های متمادی نیز با مراکز مختلف علمی در همین رابطه همکاری داشتم، طبیعی است که اشتیاق خاصی به همکاری بیشتر و مداوم‌تر با پژوهشگاه که کاملا متناسب با سلایق علمی خودم تشخیص دادم در بنده ایجاد گردد و لذا در بدو ورود احساس رضایتمندی خاصی از این انتخاب داشتم. انشالله که این انگیزه و احساس رضایت تا پایان هم برای بنده باقی بماند و به مرور افزایش یابد تا در حد توان بتوانم در این مسیر به وظایف علمی و دینی خود به نحو شایسته عمل نمایم.
از گروه سیاست پژوهشگاه و اهدافی که حضرتعالی در این گروه دنبال می‌کنید هم بفرمائید؟
اگر تعریف از خود و همکاران گروه سیاست نباشد تصور بنده و البته بسیاری از افرادی که در بیرون پژوهشگاه قرار دارند این است که گروه سیاست پژوهشگاه یکی از فعال‌ترین و موفق‌ترین گروه‌های این مجموعه به شمار می‌رود و البته انتظار هم این است که گروه سیاست باید این چنین باشد، زیرا موضوع سیاست اگر مهمترین موضوع مورد تحقیق و پژوهش در میان موضوعات دیگر مربوط به نظام اسلامی نباشد قطعا در ردیف اولویت‌های نخست قرار دارد.
برای گروه سیاست همچون سایر گروه‌های پژوهشگاه اهداف مشخصی وجود دارد و طبیعتا اهداف بنده نیز در راستای همان اهداف و برنامه‌های کلی مدون گروه تعریف می‌شود. اهدافی که در راستای تامین نیاز‌ها و اولویت‌های پژوهشی نظام اسلامی قرار دارند. از جمله این اولویتها، تبیین زیرساخت‌های نظری و مسایل اساسی نظام اسلامی همراه با ارایه الگو‌های مناسب در زمینه ساز و کار‌های این نظام؛ نظریه‌پردازی، نقد و بررسی آراء متفکران اسلامی در حوزه حکومت و سیاست، مباحث مربوط به آسیب‌شناسی مجموعه‌های مختلف نظام سیاسی، کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنها الگوی مطلوب نظام اسلامی در عصر حاضر، ارایه راه‌کار‌های مناسب برای کارآمدتر شدن نظام جمهوری اسلامی، نقد و بررسی مکاتب و نظام‌های سیاسی موجود و در نهایت زمینه‌سازی علمی ـ فرهنگی جهت تحقق هرچه کامل‌تر و مطلوب‌تر نظام سیاسی اسلامی در جامعه امروز از جمله مهمترین اهدافی است که برای گروه سیاست قابل تعریف می‌باشد. بنده نیز با توجه به حوزه تمحض خود (روابط بین الملل) تلاش می‌کنم این اهداف را با نگاه بین المللی و مطالعه و بررسی ابعاد خارجی نظام اسلامی دنبال نموده و در خلال این بررسی، نظریه روابط بین الملل اسلامی را استنباط نمایم.
از خاطرات تلخ و شیرینی که در این ایام با پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی داشتید برایمان بگویید.
بدیهی است همکاری با هر مجموعه‌ای برای انسان خاطرات تلخ و شیرینی به همراه دارد. افراد یک مجموعه هر چه با هم هماهنگ‌تر و منسجم‌تر باشند رسیدن به اهداف پیش بینی شده برای آنان سهل‌تر خواهد شد و این خود موجب پدید آمدن خاطرات شیرین بیشتر نیز خواهد شد که بحمدالله برای بنده این خاطرات در همکاری با این مجموعه فراوان است. زیرا در طول این مدت علاوه بر ارتباطات علمی و پژوهشی بنده با همکاران، نوعی ارتباط عاطفی عمیق نیز بوجود آمده است.
همین امر موجب می‌گردد پدید آمدن هر گونه مشکل جسمی یا روحی برای همکاران و فقدان عزیزان همکار، خاطرات تلخ را رغم بزند. از دست دادن عزیزانی مانند آقای دکتر سید عباس موسویان و سایر عزیزانی که در طول این سال‌ها با آنان در ارتباط علمی و کاری قرار داشتیم از مهمترین خاطرات تلخ بنده و همکاران این مجموعه به شمار می‌رود. به هر حال این موضوعات ناگوار و خاطرات تلخ هم بخشی از زندگی انسانهاست و چندان راه گریزی از آن‌ها نیست. انشالله خداوند به همه توفیق خدمت بیشتر و عاقبت بخیری عنایت بفرماید و آثار تلخ این خاطرات را با مشاهده نتایج پیشرفت‌ها و موفقیت‌های علمی عزیزان و این مجموعه علمی که تاکنون بسیار مشاهده شده است جبران فرماید. والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.
ارسال نظرات