به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، ایران در رتبه بندی مؤسسه منابع جهانی در جایگاه چهارم تنش آبی دنیا قرار گرفته و بررسیها نشان میدهد که به دلیل کاهش میزان بارندگیها طی سالهای اخیر، این تنش در فصل تابستان بیش از پیش نمایان میشود و معیشت مردم را تحت تاثیر قرار میدهد.
برخی مناطق ایران با اینکه در فصول بارندگی، ذخیره آبی مطلوبی دارند، اما در تابستان گرفتار تنش آبی میشوند و از این بابت آسیبهایی جدی متحمل میشوند و این آسیبها بیش از همه، معیشت کشاورزان را تحت تاثیر قرار میدهد.
یکی از این مناطق که مدتی است با مسئله تنش آبی مواجه شده، لرستان است که حدود ۱۹۰ هزار هکتار از ۷۸۰ هزار هکتار زمین زراعی این استان، آبی و نزدیک به ۶۰۰ هزار هکتار از این اراضی دیمی هستند و ۴۴ هزار هکتار از زمینهای آبی آن به باغبانی اختصاص دارند از این رو، مسئله تنش آبی در لرستان خسارات بسیاری به کشاورزان وارد خواهد کرد و بهتر است هر چه زودتر چارهای برای آن اندیشیده شود.
شواهد حاکی از این است که تنش آبی و خشکسالی که در پی کاهش بارندگیها در استان لرستان رخ داده، نارضایتی کشاورزان از وضعیت موجود را به دنبال داشته چرا که آبدهی رودخانههای این منطقه هم به شدت کاهش پیدا کرده است. احمد گودرزی، معاون شرکت آب منطقهای لرستان نیز چندی پیش درباره کاهش آبدهی رودخانههای لرستان در سال جاری اظهار کرد: میزان آبدهی رودخانه «کشکان» و در محل ایستگاه آب سنجی پلدختر، حدود ۳۳ درصد کاهش یافته و آبدهی رودخانه «مادیان رود» نیز بیش از ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
معاون شرکت آب منطقهای لرستان ابراز کرد: عمده آبگیری سدهای استان در ماههای فروردین و اردیبهشت است با این حال، ۷.۶۹ متر مکعب در ثانیه مجموع ورودی شش سد استان (شامل مروک، ایوشان، تنگ هاله، خان آباد، کزنار و حوضیان) بوده و ۰.۳ متر مکعب بر ثانیه خروجی آنها است. با توجه به کاهش بارندگیهای سال آبی جاری، قطعاً پیش بینی میشود در فصول گرم سال (تیر و مرداد) شاهد افت آبدهی رودخانههای استان باشیم.
از سویی طبق اعلام شرکت آب و فاضلاب لرستان، در این استان از منابع آب پایدار برای آب شرب استفاده نمیشود و هیچکدام از شهرهای لرستان از چنین امکانی برخوردار نیستند و سیاستهای این شرکت برای تأمین آب پایدار، تاکنون محقق نشده است. این در حالی است که در سال زراعی جاری، میزان بارشها به نسبت سال گذشته، ۴۰ درصد کاهش داشته است از این رو، تنش آبی و خشکسالی به اصلیترین چالش کشاورزان لرستان تبدیل شده است.
مطابق گفتههای غلامعلی فتحی، معاون سازمان جهاد کشاورزی لرستان، خشکسالی امسال لرستان طی ۵۰ سال گذشته بی سابقه بوده و این پدیده به زیر بخشهای مختلف زراعت، باغبانی، دام، شیلات و مراتع استان چهار هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرده است.
ناگفته نماند که، طبق اعلام هواشناسی لرستان میانگین بارندگی سال زراعی جاری ۲۷۰ میلی متر بوده و میزان بارشها در فروردین ماه نسبت به سال گذشته حدود ۹۷ درصد کاهش داشته و این بارشها در اردیبهشت ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۰۰ درصد کاهش پیدا کرده است. بر همین اساس، کشاورزان و به ویژه گندمکاران استان لرستان در سال زراعی جاری، شرایط سختی را در پیش دارند. حجت اله بیرانوند، مدیرکل غله و بازرگانی استان لرستان هم اردیبهشت ماه سال جاری در این باره بیان کرد: با توجه به اینکه عمده اراضی استان دیم است کاهش ۴۰ درصدی بارندگی منجر به کاهش ۵۰ درصدی تولید و خرید گندم در مقایسه با سال گذشته در استان میشود در همین راستا پیش بینی میشود امسال ۱۵۰ هزار تن و در بهترین شرایط ۲۰۰ هزار تن در استان خرید تضمینی گندم انجام شود.
مدیرکل غله و بازرگانی لرستان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه مشکل خشکسالی و کاهش تولید گندم در بسیاری از استانهای گندم خیز وجود دارد به طور یقین دولت متناسب با نیاز کشور که ۱۱ و نیم میلیون تن گندم است پیش بینیهای لازم جهت واردات گندم در نظر گرفته میشود و وضعیت نگران کننده نیست. در لرستان نیز با توجه به شرایط آب و هوایی امسال به طور یقین در حوزه تامین گندم در استان با مشکلاتی مواجه میشویم و باید از سایر استانها بر اساس استانداردهای لازم گندم وارد کنیم.
تنش آبی لرستان موضوعی جدی و غیرقابل انکار است و ادامه این روند حتی باغات لرستان را هم در معرض خطر بی آبی و نابودی قرار داده و نیازمند رسیدگی جدی مسئولان مربوطه است. از طرفی لازم است که مردم و کشاورزان هم در مصرف آب صرفه جویی کنند و تا جای ممکن از هدر رفت آب در مصارف شخصی و کشاورزی جلوگیری کنند تا این بحران را به صورت مدیریت شده و با همراهی و همکاری مسئولان از سر بگذرانند.
لازم به ذکر است که، حمیدرضا کرموند مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب لرستان ششم خردادماه سال جاری در مورد تنش آبی لرستان اظهار کرد: با توجه به اینکه عمده مصرف آب در دنیا و کشور در بحث کشاورزی بوده، اما مصرف آب شرب با توجه به منابع تامین آن مورد اهمیت است. در لرستان هم با توجه به اینکه از نعمت سدها برای تامین آب شرب پایدار شهرها و روستاها محروم بوده ایم امسال در هشت شهر استان با تنش آبی مواجه هستیم و لزوم مصرف بهینه و صرفه جویی بیش از پیش احساس میشود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب لرستان یادآور شد: در بحث تخصیص اعتبارات به دلیل اینکه میانگین بارشها در لرستان از برخی استانها بیشتر است، اعتبارات کمتری نسبت به سایر استانها به لرستان تخصیص داده میشد، اما با پیگیریهای صورت گرفته و ارائه ادله مبنی بر عدم وجود سدها و منابع آب پایدار و وجود تنش آبی در استان توانستیم اعتبارات خوبی را در این بخش جذب کنیم.
با این وجود، امیدواریم هر چه سریعتر مسئله تنش آبی لرستان از سوی مسئولان کنترل و از خشکسالی و هدر رفت بیش از پیش محصولات کشاورزی این منطقه ممانعت شود و راهکاری جدی همچون استفاده از روشهای کشاورزی مدرن، برای آن اندیشیده شود تا حداقل در مصرف آب در این بخش جلوگیری شود.